biologia

Las jest miejscem wyjątkowym, tworzy miejsce do życia dla niezliczonej liczby roślin i zwierząt. Jest doskonale funkcjonującym mechanizmem, w którym każda część, choć oddzielna, stanowi jego niezbędny element. Doskonale widać to na przykładzie warstw lasu. Każda z nich pełni odrębną rolę, jest zamieszkiwana przez inne organizmy, które przenikają się nawzajem i odrębnie istnieć nie mogą. Młodzież podczas zajęć pozna poszczególne warstwy lasu, a mianowicie: glebę i ściółkę, runo, podszyt, podrost oraz pnie i korony drzew. Zdobyte wiadomości i nabyte umiejętności przez uczniów:

• znają pojęcia: las, rodzaje lasu (iglasty, liściasty i mieszany),
• potrafią wymienić poszczególne warstwy roślinności w lesie,
• wymieniają i potrafią określić warstwy lasu (pnie i korony drzew, podrost, podszyt, runo i ściółka leśna),
• rozpoznają charakterystyczne gatunki żyjących tam roślin i zwierząt, potrafią przyporządkować je do poszczególnych warstw,
• rozpoznają drzewa po liściach i owocach,
• potrafią ułożyć łańcuch pokarmowy z organizmów występujących w lesie,
• znają zasady prawidłowego zachowania się w lesie.

Zastanawialiście się czy czym różnią się komórki człowieka i cebuli? Które komórki naszego ciała możemy łatwo pobrać do zrobienia preparatu mikroskopowego? Jak przygotować preparat aby móc obejrzeć go pod mikroskopem świetlnym i jakiego potrzebujemy powiększenia aby je zobaczyć? Na te i na wiele innych pytań odpowiemy na warsztatach w Zakładzie Fizjologii Zwierząt UW. Uczestnicy zapoznają się z biologią komórki i poznają różnice między komórkami roślinnymi i zwierzęcymi. Poznają składowe komórki oraz cechy charakterystyczne komórek należących do różnych organizmów. Sami pobiorą komórki ze swojego policzka i wykonają preparaty mikroskopowe. Wykonają również preparaty z tkanki roślinnej pobranej z cebuli. Zapoznają się z mechanizmem działania mikroskopu świetlnego i użyją go do obejrzenia wykonanych przez siebie preparatów. Zapraszamy!

W jaki sposób nowoczesne nanomateriały mogą pomóc w leczeniu chorób cywilizacyjnych? Czy wiedza podstawowej budowie komórki i tworzących ją  materiałach może mieć zastosowanie w nowoczesnych metodach terapii? W jaki sposób można wykorzystać nanomateriały w różnych rodzajach leków?

Serdecznie zapraszamy na wyjątkowy warsztat naukowy, podczas którego dzieci będą miały szansę dowiedzieć się skąd nasze ciało czerpie energię niezbędną do życia. Wspólnie odbędziemy podróż do wnętrza żywych organizmów i odkryjemy mitochondria – małe, ale niezwykle ważne elektrownie komórkowe, które decydują o naszych siłach i zdrowiu. Dzięki fascynującym maszynom molekularnym ukrytym w ich wnętrzu, mitochondria produkują energię potrzebną nam do ruchu, myślenia i wzrostu. Przyjrzymy się im z bliska!

W ramach zajęć dowiemy w jaki sposób badamy elektrownie komórkowe i dlaczego ważne jest by dobrze je poznać. Pokażemy, jak naukowcy wyodrębniają mitochondria z komórek, a także zobaczymy prawdziwe, wyizolowane mitochondria! Wspólnie sprawdzimy, jak komórki wykorzystują różne cukry do wytworzenia energii oraz jak budowa mitochondriów umożliwia ich działanie. Całość pokazu odbędzie się w prawdziwym laboratorium badawczym, tak by nasi goście mogli zobaczyć, jak naukowcy pracują na co dzień. To doskonała okazja dla młodych odkrywców, by poznać tajemnice działania ludzkiego ciała i dowiedzieć się co kryje się pod tajemniczym pojęciem „metabolizm”.

Dla dzieci od 8 roku życia. Nie trzeba znać biologii – wystarczy ciekawość i chęć poznania świata

Ptaki są najbardziej zróżnicowaną gromadą kręgowców lądowych – opisano około 10 tysięcy gatunków ptaków, które zamieszkują wszystkie ekosystemy na całym świecie. Liczba gatunków ptaków stwierdzonych w Polsce i wpisanych na listę krajowej awifauny wynosi 477 (stan na dzień 1 czerwca 2024 r.).
Ile z nich zna i potrafi rozpoznać (nazwać) przeciętny nastolatek, mieszkaniec miasta - 10? 20?
Podczas lekcji poznamy jak największą liczbę gatunków krajowych ptaków, z przynależnością do biotopów - środowisk występowania (pole, łąka, las, środowiska antropogeniczne), czym się żywią oraz podziałem na zimujące i odlatujące na zimę.

Wirus - w dosłownym tłumaczeniu z łaciny virus - jad, oznacza, że wirusy są czynnikami wyłącznie patogennymi. Jednak warto dodać, że są to nie tylko niebezpieczni wrogowie, lecz również współtowarzysze, najdyskretniejsi współpracownicy. Są wszędzie, wewnątrz nas i na zewnątrz, zadziwiają skutecznością działania do tego stopnia, iż można ich uznać za doskonałą formę życia. Ale, czy można powiedzieć, że wirusy żyją? Wirusy określa się przecież jako pogranicze materii żywej i nieożywionej. Celem warsztatów „Wirusy – nieproszeni goście” będzie wprowadzenie młodych uczestników w ważny i ekscytujący świat wirusów. Pierwszym etapem będzie zapoznanie słuchaczy z budową wirusów oraz procesem zakażenia komórek ludzkich, zwierzęcych i bakteryjnych. Pokazane zostaną sposoby namnażania wirusów in vitrooraz metody ich wykrywania – praca z mikroskopem. Następnie, zaprezentowane zostanie ich działanie chorobotwórcze na przykładach chorób ludzi i zwierząt. W kolejnym etapie wspólnie z uczestnikami opisane zostaną sposoby radzenia sobie z wirusami. Pokazana zostanie, walka z inwazją wirusów jaką toczy każdego dnia układ odpornościowy człowieka, i w jakim stopniu organizm skutecznie odrzuca atak niechcianych gości. Analizując rodzaje odpowiedzi przeciwwirusowej uczestnicy zobaczą, że kiedy wirus przeniknie przez pierwsze bariery ochronne i wniknie do komórek, to jedną z ostatnich desek ratunku jest niszczenie samego siebie - własnych komórek. Młodzi uczestnicy warsztatów dowiadując się o „sile” wirusów i o trudnościach jakie sprawia walka z nimi, być może docenią banalne przestrogi dorosłych i zrozumieją wysiłek jaki, w różnych aspektach codziennego życia, wkłada się w ochronę przed zakażeniem organizmu.

Jak to się dzieje, że nietoperze potrafią po ciemku wrócić do miejsca, gdzie mieszkają? Jak one to w ogóle robią, że w locie nie rozbijają sobie głowy o drzewo? A kiedy trzeba zapaść w sem zimowy, to skąd wiedzą, gdzie się schować - zwłaszcza takie, dla których to będzie pierwsza zima w życiu? Na te i podobne pytania spróbujemy sobie odpowiedzieć podczas lekcji poświęconej latającym ssakom i ich niezwykłym umiejętnościom. Postaramy się też z pomocą elektronicznych urządzeń usłyszeć to, co normalnie dla naszych uszu jest niesłyszalne i na własnej skórze przekonac się, jak to jest, kiedy trzeba się orientować w otoczeniu za pomocą słuchu, a nie wzroku.

Bioblitz to szybka inwentaryzacja przyrodnicza, wykonywana przez specjalistów wspólnie z zainteresowanymi niespecjalistami - mieszkańcami miejsca inwentaryzacji, ochotnikami, pasjonatami. W tym roku prowadzimy akcję na naszych kampusach - razem z naszymi studentami i gośćmi przeszukujemy tereny naszych kampusów i ich otoczenia. Teren akcji obejmuje również Las Młociny i przylegający do niego fragment Doliny Wisły.  Do zbioru i porządkowania naszych obserwacji używamy aplikacji iNaturalist (https://play.google.com/store/apps/details?id=org.inaturalist.android&hl=pl lub https://apps.apple.com/pl/app/inaturalist-classic/id421397028?l=pl). Akcja trwa cały sezon, jej postępy można śledzić na https://apps.apple.com/pl/app/inaturalist-classic/id421397028?l=pl.  W czasie akcji, dzięki obecności specjalistów z różnych działów taksonomii oraz wydatnej pomocy algorytmów aplikacji iNaturalist zbieramy obserwacje i  rozpoznajemy wszystkie grupy systematyczne - porosty, rośliny naczyniowe, bezkręgowce, kręgowce. Relacje z naszych wycieczek  można obejrzeć na stronie bioblitz.pl.

W czasie lekcji podczas Festiwalu Nauki będzie można wspólnie z nami wziąć udział w poszukiwaniach flory i fauny późnego lata i wczesnej jesieni.

Jak to się dzieje, że nietoperze potrafią po ciemku wrócić do miejsca, gdzie mieszkają? Jak one to w ogóle robią, że w locie nie rozbijają sobie głowy o drzewo? A kiedy trzeba zapaść w sem zimowy, to skąd wiedzą, gdzie się schować - zwłaszcza takie, dla których to będzie pierwsza zima w życiu? Na te i podobne pytania spróbujemy sobie odpowiedzieć podczas lekcji poświęconej latającym ssakom i ich niezwykłym umiejętnościom. Postaramy się też z pomocą elektronicznych urządzeń usłyszeć to, co normalnie dla naszych uszu jest niesłyszalne i na własnej skórze przekonac się, jak to jest, kiedy trzeba się orientować w otoczeniu za pomocą słuchu, a nie wzroku.

Czy wiesz, jak wyglądają drożdże i pleśnie? Czy gołym okiem można zobaczyć bakterie? Jakie znaczenie w życiu człowieka mają drobnoustroje? W czasie zajęć dowiemy się, czy należy się ich raczej obawiać czy też można je np. zjeść. Odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z mikrobiologią, udzielimy w czasie naszego warsztatu. Będzie również możliwość obejrzenia drobnoustrojów rosnących w probówkach, na płytkach i pod mikroskopem (preparaty mikroskopowe).

Wszyscy jesteśmy pokryci mikroorganizmami, mamy też ich pełno w środku. Ich obecność jest bardzo ważna, bo bez nich byśmy nie istnieli. Zabieramy was na wycieczkę do fascynującego świata drobnoustrojów, podczas której poznamy bakterie, wirusy i grzyby – te przyjazne i te groźne. Nauczymy się doceniać naszych sprzymierzeńców i czuć respekt przed „wrogami”. Wszyscy wiemy o ich istnieniu, ale nie możemy zobaczyć ich gołym okiem, dlatego podczas naszego spotkania obejrzymy niektóre z nich pod mikroskopem. 

Zastanawialiście się czy czym różnią się komórki człowieka i cebuli? Które komórki naszego ciała możemy łatwo pobrać do zrobienia preparatu mikroskopowego? Jak przygotować preparat aby móc obejrzeć go pod mikroskopem świetlnym i jakiego potrzebujemy powiększenia aby je zobaczyć? Na te i na wiele innych pytań odpowiemy na warsztatach w Zakładzie Fizjologii Zwierząt UW. Uczestnicy zapoznają się z biologią komórki i poznają różnice między komórkami roślinnymi i zwierzęcymi. Poznają składowe komórki oraz cechy charakterystyczne komórek należących do różnych organizmów. Sami pobiorą komórki ze swojego policzka i wykonają preparaty mikroskopowe. Wykonają również preparaty z tkanki roślinnej pobranej z cebuli. Zapoznają się z mechanizmem działania mikroskopu świetlnego i użyją go do obejrzenia wykonanych przez siebie preparatów. Zapraszamy!

Czy wiesz, jak wyglądają drożdże i pleśnie? Czy gołym okiem można zobaczyć bakterie? Jakie znaczenie w życiu człowieka mają drobnoustroje? W czasie zajęć dowiemy się, czy należy się ich raczej obawiać czy też można je np. zjeść. Odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z mikrobiologią, udzielimy w czasie naszego warsztatu. Będzie również możliwość obejrzenia drobnoustrojów rosnących w probówkach, na płytkach i pod mikroskopem (preparaty mikroskopowe).

Zastanawialiście się czy czym różnią się komórki człowieka i cebuli? Które komórki naszego ciała możemy łatwo pobrać do zrobienia preparatu mikroskopowego? Jak przygotować preparat aby móc obejrzeć go pod mikroskopem świetlnym i jakiego potrzebujemy powiększenia aby je zobaczyć? Na te i na wiele innych pytań odpowiemy na warsztatach w Zakładzie Fizjologii Zwierząt UW. Uczestnicy zapoznają się z biologią komórki i poznają różnice między komórkami roślinnymi i zwierzęcymi. Poznają składowe komórki oraz cechy charakterystyczne komórek należących do różnych organizmów. Sami pobiorą komórki ze swojego policzka i wykonają preparaty mikroskopowe. Wykonają również preparaty z tkanki roślinnej pobranej z cebuli. Zapoznają się z mechanizmem działania mikroskopu świetlnego i użyją go do obejrzenia wykonanych przez siebie preparatów. Zapraszamy!

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

To jest lekcja o tym, jak się patrzy. To znaczy o naszym wzroku i o tym, do czego on się nam przydaje. I trochę o tym, jak działa i jak z niego korzystamy. A także o tym, jakie nam potrafi sprawiać niespodzianki, bo zapoznamy się z kilkoma dziwacznymi złudzeniami - i przy okazji zastanowimy się, czy do wszystkich pasuje określenie "optyczne". Spróbujemy też przyjrzeć się kilku innym niż my zwierzętom, które jakoś widzą i zorientować się, co my o tym ich widzeniu wiemy (i jak to się dzieje, że w ogóle wiemy o tym cokolwiek, skoro nie możemy ich o to zapytać - to znaczy zapytać możemy, ale nam nie odpowiedzą). No i zapewne wystarczy nam czasu na to, żeby się na własnej skórze przekonać, czemu właściwie mamy dwoje oczu, a nie jedno.

To jest lekcja o tym, jak się patrzy. To znaczy o naszym wzroku i o tym, do czego on się nam przydaje. I trochę o tym, jak działa i jak z niego korzystamy. A także o tym, jakie nam potrafi sprawiać niespodzianki, bo zapoznamy się z kilkoma dziwacznymi złudzeniami - i przy okazji zastanowimy się, czy do wszystkich pasuje określenie "optyczne". Spróbujemy też przyjrzeć się kilku innym niż my zwierzętom, które jakoś widzą i zorientować się, co my o tym ich widzeniu wiemy (i jak to się dzieje, że w ogóle wiemy o tym cokolwiek, skoro nie możemy ich o to zapytać - to znaczy zapytać możemy, ale nam nie odpowiedzą). No i zapewne wystarczy nam czasu na to, żeby się na własnej skórze przekonać, czemu właściwie mamy dwoje oczu, a nie jedno.

Owady są najliczniejszą grupą zwierząt na naszej planecie. I choć spotykamy się z nimi niemal każdego dnia naszego życia, wciąż mało o nich wiemy. Lekcja ta przybliży świat owadów młodym przyrodnikom. Uczestnicy zajęć nauczą się rozróżniać owady i pająki występujące w lesie, rozpoznawać podstawowe gatunki, poznają ich biologię oraz ważną rolę, jaką pełnią w ekosystemach leśnych. Zajęcia warsztatowo-terenowe na "Szlaku Leśnych Gigantów".

Ecodruk (ecoprint) staje się coraz bardziej popularny. Nadruki z motywami roślin, zwierząt pozwalają utrwalić mile spędzone chwile wśród przyrody, są też niezwykle twórczym, kreatywnym działaniem, wyrażającym chęć zbliżenia się do przyrody. Ecoprint wpisuje się w podejście do projektowania przestrzeni, które koncentruje się na tworzeniu połączenia człowieka z naturą i sprzyja budowania środowiska gwarantującego lepsze samopoczucie i pozytywny wpływa na zdrowie użytkowników. Ecoprint może być też narzędziem w edukacji przyrodniczej, pozwala bowiem bliżej poznać świat rodzimej przyrody. Lekcja ma na celu uzmysłowić uczniom jak wielką inspiracją może być dla nich przyroda i w jaki sposób mogą za pomocą różnych metod tworzyć oryginalne, spersonalizowane przedmioty bazujące na tkaninach.

Zapraszamy na warsztaty, podczas których dzieci poznają podstawy działania układu odpornościowego oraz dowiedzą się, dlaczego szczepionki są jednym z najlepszych sojuszników naszej odporności. Porozmawiamy o tym, jak organizm rozpoznaje zagrożenia, czym są wirusy i pasożyty, oraz jak działają wyspecjalizowane komórki odpornościowe – zwłaszcza makrofagi, które niczym strażnicy patrolują ciało i pochłaniają nieproszonych gości.

W drugiej części zajęć dzieci wezmą udział w prostych eksperymentach biologicznych. Zobaczą, jak wyglądają ich własne komórki nabłonkowe pobrane z policzka, które zostaną odpowiednio wybarwione i obejrzane pod mikroskopem. Pokażemy również kilka podstawowych technik laboratoryjnych, wykorzystywanych na co dzień w biologii i medycynie. Dzieci będą mogły zobaczyć na ekranie komórki w powiększeniu, fluorescencję i inne zjawiska wykorzystywane w pracy naukowca.

Zajęcia mają charakter interaktywny i łączą elementy wykładu, dyskusji oraz doświadczeń. Celem spotkania jest nie tylko przekazanie wiedzy, ale także rozbudzenie ciekawości i pokazanie, że biologia to nauka, którą można zobaczyć na własne oczy.