Spotkanie weekendowe
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | Podróż do świata cząstek elementarnych |
Niedawno odkryty bozon Higgsa wymagał konstrukcji skomplikowanych urządzeń badawczych: akceleratora, w którym zderzane są wiązki protonów oraz detektorów, w których rejestrowane są zdarzenia wiązek. Urządzenia te działają w laboratorium CERN w Szwajcarii. Przy akceleratorze LHC, czyli przy Wielkim Zderzaczu Hadronów umieszczony jest miedzy innymi eksperyment CMS. Ten “Kompaktowy Solenoid Mionowy” jest ogromnym mikroskopem, dzięki któremu można oglądać cząstki elementarne. Podczas wykładu opowiemy, jak on działa, jakie rekordy ustanowiono, konstruując detektor oraz jak wybierano przypadki, w których pojawił się sygnał nieznanej dotychczas cząstki. |
astronomia, fizyka, geofizyka |
|
Spotkanie festiwalowe | Fizyka systemu bankowego |
Czy przemiany fazowe występują tylko w układach fizycznych? Czym jest ryzyko systemowe? Jak fizycy mogą pomóc dbać o stabilność systemu finansowego? Na te i wiele innych pytań usłyszą Państwo odpowiedzi na tym wykładzie. |
astronomia, fizyka, geofizyka |
|
Spotkanie festiwalowe | Szafa mionowa i komora mgłowa |
Promieniowanie jonizujące towarzyszy ludziom w każdym miejscu i w każdej chwili: pochodzi ono zarówno z naturalnych minerałów w skorupie ziemskiej, jak również tworzone jest nieustannie w atmosferze. Zobacz je na własne oczy i przekonaj się ile cząstek przechodzi przez Twoje ciało. |
astronomia, fizyka, geofizyka |
|
Spotkanie festiwalowe | Wątpić jest rzeczą nauki. Część 2 |
Wątpienie w fizyce powinno oznaczać jedynie brak pewności, stopniowo eliminowany przez badania i odkrycia. Jednak bywają sytuację, gdy wątpimy w prawie wszystko, co wydawało nam się ustalone. O tych sytuacjach i o tym co znaczy "prawie". |
astronomia, fizyka, geofizyka |
|
Spotkanie festiwalowe | Warsztaty stereoskopii - zbuduj swoją własną przeglądarkę obrazów 3D |
Stereoskopia, czyli grupa technologii pozwalających uzyskać złudzenie trójwymiarowości wyświetlanych obrazów, staje się coraz popularniejsza i z sal kinowych trafia do domów, zapewniając spektakularne efekty przy oglądaniu filmów czy graniu w gry komputerowe. W czasie warsztatów poznasz tajniki takiego oszukiwania ludzkiego mózgu, aby "widział" on trzeci wymiar, a nawet zbudujesz swoje własne urządzenie do oglądania obrazów 3D - tzw. stereoskop z barierą paralaksy. |
astronomia, fizyka, geofizyka |
|
Spotkanie festiwalowe | Z ziemi i z powietrza płynie samo zdrowie |
Sudeckie uzdrowiska pokażą swą historię, ujawnią, co w nich uzdrawia i poprawia nastrój oraz jakie czynniki geologiczne na to wpływają. Zajrzymy do sal kąpielowych, gabinetów borowinowych, przyjrzymy się zabytkowym budynkom i krajobrazom. |
geologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Pory życia Ziemi |
Przyjrzymy się, jak powstała Ziemia i jak się zmieniała. Poznamy zimne i gorące, spokojne i obfitujące w gwałtowne przemiany okresy jej istnienia, szlaki wędrówek kontynentów. Dowiemy się, jak powstało życie, jak rozwijały się rośliny i zwierzęta. |
geologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Jaskinie, wulkany i inne skalne osobliwości Dolnego Śląska |
Dlaczego Śnieżka jest najwyższym szczytem Karkonoszy, czy naprawdę góra Ostrzyca jest "polskim Fudżi-jamą", gdzie spotkamy "kamienną różę" a gdzie "kamienne organy", co ukrywają jaskinie a co cyrki lodowcowe – to sobie opowiemy. |
geologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Na piasku, na kamieniach, na wodzie – krajobrazy Mazowsza niezwykłe |
Sprawdzimy, czy naprawdę Mazowsze ma krajobrazy pośrednie między Antarktydą a Saharą, poznamy tego przyczyny, wytropimy rozmaite ślady zlodowaceń. Zobaczymy wybór najładniejszych pejzaży, także w najbliższych okolicach Warszawy. |
geologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Stare baterie na nowo |
W czasie wykładu omówione zostaną sposoby magazynowania energii ze szczególnym uwzględnieniem baterii i akumulatorów wraz z opisem ich działania. Przedstawione zostaną główne rodzaje i najnowsze rozwiązania obecnie stosowanych akumulatorów w przemyśle motoryzacyjnym. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Czarnobyl wczoraj i dziś |
28 kwietnia 1986r. nastąpiła awaria bloku czwartego w elektrowni jądrowej Czarnobyl, która doprowadziła do niekontrolowanego wzrostu mocy reaktora. Był to pierwszy i najpoważniejszy w historii wypadek związany z energetyką jądrową na świecie. Na pewno każdy słyszał choćby z telewizji o ogromnej ilości ofiar tego wypadku, o promieniowaniu, które zabiło wiele osób, ale czy rzeczywiście tak było? Niespełna 30 lat temu mówiono, że obszar katastrofy (prawie 30 kilometrowa strefa zwana Zoną) będzie niezdatny do zamieszkania jeszcze przez wiele pokoleń zarówno przez ludzi, jak i zwierząta. Czy faktycznie nikt tam nie mieszka? Jak wygląda dziś Elektrowania Jądrowa Czarnobyl, czy rzeczywiście nic się tam nie dzieje, czy jest to „martwy obszar”? Na te i inne pytania postaramy się poszukać odpowiedzi. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Żele polimerowe – inteligentne materiały o ciekawych zastosowaniach |
Żel polimerowy można określić jako jedną makromolekułę, która tworzy trójwymiarową sieć wypełnioną rozpuszczalnikiem. Duża zawartość rozpuszczalnika oraz stała konsystencja powodują, że materiał taki łączy w sobie cechy charakterystyczne dla ciał stałych i cieczy. W skali makroskopowej żele zachowują się jak ciało stałe, w którym trójwymiarowa sieć bierze udział w procesach deformacji oraz nadaje żelom kształt. W skali mikroskopowej, żele zachowują się podobnie do cieczy. Właściwości takie jak: pochłanianie dużych ilości wody, posiadanie trójwymiarowej specyficznej sieci nadającej odpowiednie właściwości mechaniczne, odporność termiczna i chemiczna, elastyczność, duża pojemność sorpcyjna, nietoksyczność, często biokompatybilność, biodegradowalność i sorpcja jonów metali ciężkich a także związków organicznych powodują, że żele znajdują szerokie zastosowanie. Żele polimerowe posiadają jeszcze inną ciekawą właściwość: zachodzi w nich objętościowe przejście fazowe. W konsekwencji mogą występować w dwóch postaciach: napęczniałej oraz skurczonej. Przejście żelu z jednej postaci w drugą nazywane jest objętościowym przejściem fazowym. To przejście jest odwracalne i może być wywołane w każdą stronę zmianą jakiegoś czynnika środowiskowego: fizycznego (temperatura, światło, pole magnetyczne i elektryczne) lub chemicznego (pH, stężenie określonych jonów lub cząsteczek). W trakcie zachodzenia przejścia fazowego żelu napęczniałego roztwór jest usuwany ze struktury żelu i w rezultacie powstaje faza skurczona, bogata w polimer. Dzięki swojej czułości na różne czynniki środowiskowe materiały te określa się mianem „inteligentnych”. Ta właściwość żeli polimerowych poszerza możliwości ich zastosowań co w trakcie wykładu będzie szczegółowo omówione. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Napary ziołowe do kąpieli w walce ze starzeniem się skóry |
Rodniki to bardzo reaktywne cząstki posiadające niesparowany elektron. W nadmiarze powodują one uszkodzenia biomolekuł, w tym DNA. Wiele prac wskazuje na związek między zmniejszoną odpornością na działanie rodników w komórkach a chorobami, np. układu krążenia, neurodegeneracyjnymi czy nowotworowymi. Również w przypadku naturalnych procesów jak starzenie się skóry, rola rodników jest coraz silniej podkreślana. Uczestniczą one w uszkadzaniu ceramidów, włókien kolagenowych i elastynowych, co efekcie prowadzi do zmniejszenia elastyczności skóry i powstawania zmarszczek. Zmian skóry nie potrafimy powstrzymać, ale możemy próbować je opóźnić. Antyoksydanty (przeciwutleniacze) neutralizują rodniki i przeciwdziałają występowaniu stresu oksydacyjnego. W toku ewolucji organizmy żywe wytworzyły szereg mechanizmów obronnych, nie zawsze są one jednak wystarczające. Bardzo ważne jest więc uwzględnienie w diecie produktów bogatych w przeciwutleniacze takie jak witamina C i E, karotenoidy czy związki polifenolowe - flawonoidy, antocyjany czy taniny, znajdujące się głównie w owocach i warzywach. Ale oprócz diety istotna jest również właściwa pielęgnacja skóry. Stosowanie kremów, maseczek, a także kąpieli zawierających wyciągi roślinne bogate w antyutleniacze pomoże nam dłużej cieszyć się piękną, zdrową cerą. Zapraszamy zatem wszystkich na pokaz, w trakcie którego wspólnie przeprowadzimy pomiary właściwości przeciwrodnikowych różnych rodzajów naparów ziołowych. Do tego celu wykorzystamy modelowy, barwny rodnik DPPH. Będzie można zbadać potencjał antyoksydacyjny niewielkiej liczby próbek własnych naparów. Zapraszamy z próbkami! _________________________________________ 1 Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Farmaceutyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa, tel. 572 09 50, kierownik prof. dr hab. Iwona Wawer. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Przygoda z chemią |
Impreza obejmie pokazy kilkudziesięciu doświadczeń, wśród których znajdą się eksperymenty pirotechniczne, np. wulkan chemiczny, fajerwerki zapalane lodem, flary, grzyb atomowy oraz chemiluminescencyjne, np. zorza polarna, spirala światła, tlen singletowy, chemiczne latarki, a także oscylacyjne, np. bijące serce rtęciowe czy fale chemiczne. Goście będą mogli także aktywnie uczestniczyć w eksperymentowaniu w jednej z sal laboratoryjnych, „sadząc” ogród chemiczny, czyszcząc przedmioty wykonane ze srebra, ugniatając płyn nienewtonowski, pisząc prądem, syntetyzując niezwykłą superlepką ciecz, zanurzając róże w ciekłym azocie, produkując chemiczną oranżadę, zmieniając barwę kwiatów kobaltowych, wykorzystując ziemniak do produkcji tlenu, montując ogniwa z ogórków i cytryn, przeprowadzając chromatografię, czy pisząc i odczytując listy z wykorzystaniem atramentu sympatycznego. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | W krainie zapachów |
Zanurz się w fascynujący świat zapachów! Wykład połączony z „degustacją” wybranych węchowych składników |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Flawonoidy - bioaktywne związki w naparach ziołowych |
Flawonoidy to związki chemiczne powszechnie występujące w roślinach, gdzie pełnią one rolę obrony przed promieniowaniem UV i szkodnikami. Gromadzą się głównie w zewnętrznej warstwie tkanek roślinnych (np. w skórce owocu), a ze względu na swoją intensywny kolor nadają barwę kwiatom, owocom i jesiennym liściom. W badaniach in vitro oraz z udziałem żywych organizmów flawonoidy wykazują między innymi działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, uszczelniające naczynia krwionośne, rozkurczowe (spazmolityczne), moczopędne, przeciwmiażdżycowe i antyagregacyjne. Wspomagają usuwanie z organizmu metali ciężkich, jak kadm czy ołów, za to ułatwiają przyswajanie witaminy C. Zdolność flawonoidów do pochłaniania promieniowania UV wykorzystuje się w kosmetyce, stosując wyciągi z bogatych w nie roślin jako naturalne filtry UV. Flawonoidy powszechnie występują w owocach (szczególnie cytrusowych i jagodowych), herbacie, czerwonym winie, czekoladzie, warzywach (np. pomidorach, brokułach, papryce, sałacie), a także w licznych roślinach leczniczych. W ziołolecznictwie stosuje się surowce flawonoidowe m.in. w schorzeniach naczyń krwionośnych jak np. żylaki, krwawienia, kruchość i łamliwości naczyń krwionośnych (rutyna, hesperydyna), w chorobie wieńcowej (C-glikozydy flawonowe); schorzeniach wątroby (sylimaryna) i dróg moczowych (hiperozyd, garbniki). Zapraszamy zatem wszystkich na pokaz, w trakcie którego wspólnie sprawdzimy, ile jest flawonoidów w naparach z ziół leczniczych. Dla chętnych - będzie też można zbadać własne próbki.
_________________________________________ 1 Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa, tel. 572 0950, kierownik prof. dr hab. Iwona Wawer. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Mobilne laboratorium - analiza wody - zrób to sam |
Mobilne laboratorium dydaktyczno-badawcze przeznaczone jest do monitoringu zanieczyszczeń środowiska w szczególności wód, gleb oraz roślinności. Zakres badań, ustalany jest w zależności od potrzeb i realizuje się przez przyłączanie specjalistycznych modułów pomiarowych. Podstawowe zadania laboratorium obejmują: oznaczanie parametrów charakteryzujących zanieczyszczenie wód, ścieków, gleb i roślinności w terenie, pobieranie, przechowywanie oraz przygotowanie próbek stałych i ciekłych, wykonywanie oznaczeń in situ w przypadku katastrof ekologicznych, szkolenie studentów i specjalistów w zakresie chemicznej analizy wód i gleb. Dzięki wyposażeniu możliwe jest oznaczanie analitów nieorganicznych i organicznych na poziomie śladowym z precyzją osiągalną w laboratoriach stacjonarnych. W ramach pokazów/warsztatów możliwa będzie do samodzielnego przeprowadzenia fizykochemiczna analiza wód (różnego pochodzenia) pod kątem wybranych zanieczyszczeń.
|
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Fascynujące nanowęgle: grafen, nanorurki, fulereny... |
Wykład obejmie krótki wstęp do nanotechnologii (historia, przykłady zastosowań nanomateriałów), zaś jego zasadniczą treść stanowi historia odkrycia, otrzymywanie, charakterystyka fizykochemiczna oraz aktualne i perspektywiczne zastosowania technologiczne nowych odmian alotropowych - nanostruktur węglowych. Pierwszymi z nich były odkryte w 1985, zaś otrzymane w 1990 fulereny. W 1991 roku odkryto wielościenne, zaś rok później jednościenne nanorurki węglowe – które dziś znajdują coraz szersze zastosowania na większa skalę, przykładowo w ogniwach litowych i smartfonach. W 2006 roku wyizolowano zaś grafen – pojedynczą warstwę grafitową, której przypisuje się jeszcze bardziej przełomowa przyszłość, niż nanorurkom węglowym. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Na straży trawienia – wysiłki enzymów |
Pozyskiwanie składników odżywczych ze spożywanego jedzenia jest niewdzięczną rolą enzymów, małych biokatalizatorów, które utrzymują i kontrolują prawidłową pracę organizmu. Pełnią wiele funkcji, a jedną z nich jest proces trawienia czyli wydobycie cennych minerałów i witamin ze spożywanych posiłków. Proces odzyskiwania substancji odżywczych polega na rozbiciu cząsteczek pokarmu na prostsze, przyswajalne przez organizm związki. Do kluczowych enzymów trawiennych zaliczamy amylazy czyli klasę enzymów odpowiadających za trawienie węglowodanów. Rolą uczniów na warsztatach będzie zapoznanie się z działaniem enzymów i ich rolą w procesie trawienia. Modelowym przykładem będzie amylaza ślinowa pozyskana ze śliny uczniów. Jej aktywność zostanie doświadczalnie zbadana na przykładzie trawienia skrobi. Ponadto, uczniowie zapoznają się z ochronną rolą katalazy w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Enzym ten kontroluje poziom nadtlenku wodoru w tkankach, a w przypadku jego nadmiaru rozkłada do na wodę i tlen. Efekt działania katalazy poznamy wykonując doświadczenia z wodą utlenioną i wybranym materiałem biologicznym tj. wątrobą drobiową, jabłkiem, ziemniakiem. Dodatkowo uczniowie sprawdzą, jaki wpływ na działanie enzymów mają warunki reakcji, m.in. temperatura, stężone roztwory kwasów i zasad. Po warsztatach uczniowie będą swobodnie wypowiadać się na temat budowy i roli enzymów w procesach biologicznych. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Maria Skłodowska-Curie prekursorką radiacyjnej konserwacji dzieł sztuki |
Pionierskie prace Marii Skłodowskiej-Curie dały początki współczesnym technologiom radiacyjnym. Promieniowanie jonizujące stosuje się obecnie między innymi do konserwacji obiektów istotnych dla dziedzictwa kulturowego. Omówiono kilka przykładów wykorzystania promieniowania gamma i wiązki elektronów do dezynsekcji, dezynfekcji i tzw. radiacyjnej konsolidacji różnych artefaktów. |
chemia |
|
Spotkanie festiwalowe | Szczur – bohater nauki, przyjaciel człowieka, szkodnik, pacjent |
W trakcie wykładu zostaną przedstawione wybrane zagadnienia z zakresu anatomii, fizjologii i behawioru szczurów. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | BioCEN REAktywacja! |
Zapraszamy do wspólnego zgłębiania tajników metody naukowej, eksperymentowania i stawiania śmiałych hipotez. Będziemy grać, zgadywać, badać i słuchać tych, których pasją jest biologia! |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Świat komórek macierzystych |
Komórki macierzyste budzą wielkie nadzieje związane z ich rzeczywistym i potencjalnym wykorzystaniem w biologii i medycynie regeneracyjnej. Podczas wykładu przedstawiona zostanie charakterystyka różnych rodzajów komórek macierzystych. Wykład stanowi wstęp do kolejnych prezentacji i warsztatów dotyczących komórek macierzystych, prowadzonych przez zespół Zakładu Cytologii UW. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak podzielić sferę wpływów? Badanie odległości oddziaływań konkurencyjnych |
Wszystkie organizmy mają swoje terytorium, czyli teren, który zajmują stale lub okresowo. Im słabiej się poruszają, tym bardziej są wyczulone na punkcie swojej strefy wpływów. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Mały zarodek i jego wielkie możliwości |
Jak powstają wieloraczki, co to są chimery, czy można uzyskać normalny organizm z połowy zarodka i czy możliwe jest stworzenie myszy bez udziału genomu samca? Przyjdź i dowiedz się więcej o rozwoju zarodkowym ssaków! |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak wygląda DNA rośliny? |
Technikami biologii molekularnej podejrzymy DNA roślin. Z truskawki, kiwi, ogórka, brzozy i rzodkiewnika wyizolujemy DNA. Zobaczymy, jak roślinne DNA wędruje w żelu agarozowym,a następnie oszacujemy z matematyczną dokładnością ilość wyizolowanego DNA. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Puszcza Kampinoska - zielone wrota Warszawy |
W jakim celu tuż za granicami stolicy Polski powstał park narodowy? Jakim sąsiadem dla wielkiego miasta jest dzika przyroda - spokojnym i przyjaznym, a może nieco nieokiełznanym i niekiedy kłopotliwym? Jak ludzkie społeczności mogą się rozwijać i prosperować nie tylko nie szkodząc przyrodzie, ale wręcz jej pomagając? Odpowiedź na te i wiele innych pytań będzie można poznać podczas wycieczki prowadzonej przez pracowników Kampinoskiego Parku Narodowego i oczyszczalni ścieków Mokre Łąki. Podczas spaceru przez Puszczę Kampinoską uczestnicy poznają jej bogactwo przyrodnicze i historię burzliwej koegzystencji z człowiekiem. Następnie czeka ich zwiedzanie wyjątkowego obiektu - jedynej w kraju oczyszczalni ścieków odprowadzającej produkt końcowy swojej pracy bezpośrednio na teren parku narodowego. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Jesienne spotkanie z przyrodą Puszczy Kampinoskiej |
Spotkanie skierowane jest zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci i młodzieży ukazujące walory przyrodnicze, historyczne i kulturowe Kampinoskiego Parku Narodowego. Uczestnicy spotkania, pod fachowym okiem specjalisty będą podglądając przyrodę i odkrywać jej tajniki. Ciekawy komentarz, gry i zabawy edukacyjne oraz wiele ciekawostek z życia zwierząt i roślin przybliżą piękno ojczystej przyrody. Zakres tematyczny wycieczki – Historia wsi Granica i Nart oraz geneza ich nazwy – Łąki Kampinoskiego Parku Narodowego – Rośliny i zwierzęta synantropijne w zagrodzie wiejskiej – Ochrona przyrody i historia Kampinoskiego Parku Narodowego – Kiedy zaczyna się jesień astronomiczna, termiczna, a kiedy fenologiczna? – Jesienne zwyczaje i tradycje ludowe – Co słychać jesienią u zwierząt? – Czy martwe drzewo jest potrzebne w przyrodzie? – Poszukiwanie śladów działalności bobra – Nasłuchiwanie śpiewu ptaków i innych odgłosów przyrody. W trakcie wędrówki po lesie obserwacja i rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów występujących w parku, omówienie ich właściwości i znaczenia w przyrodzie oraz w życiu człowieka. Trasa wycieczki ma kształt pętli. Start z parkingu przy ODM w Granicy, następnie fragmentem ścieżki dydaktycznej „Skrajem Puszczy”, później niebieskim szlakiem, „Górczyńską Drogą” przez dawną wieś Narty, drogą w kierunku wsi Koszówka i kanału Olszowieckiego, na koniec żółtym szlakiem wśród malowniczych łąk Olszowieckiego Błota do Granicy. Długość trasy ok. 8 km.
|
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Na własne oczy – komórki macierzyste |
Uczestnicy warsztatów będą mieli okazję zobaczyć z bliska laboratorium, w którym hodowane są komórki. Planujemy kilka krótkich pokazów. Następnie uczestnicy własnoręcznie wykonają doświadczenie z wykorzystaniem komórek macierzystych. Na zakończenie przeprowadzimy quiz. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Mikroświat w makroskali, czyli bliskie spotkania z roztoczami |
Spotkanie ma na celu przybliżyć słuchaczom wiedzę na temat roztoczy - niepozornych i drobnych pajęczaków, które stanowią niezwykle bogatą pod względem gatunkowym grupę zwierząt. Mimo, iż stykamy sie z nimi bezpośrednio w naszym życiu codziennym i ich obecność nie jest dla nas bez znaczenia, to jednak zagłębianie tajemnic budowy ich małego ciała i poznawanie szczegółów z ich życia wymaga odpowiedniego przygotowania. Przystosowanie roztoczy do różnorodnego środowiska, w którym żyją znajduje odzwierciedlenie m.in. w ich budowie, a tę najlepiej zagłębiać w dużym powiększeniu. Przyjrzyjmy się bliżej budzącym lęk kleszczom, nielubianym świerzbowcom i nużeńcom. Poznajmy lepiej naszych współlokatorów - tych z sypialni i tych z kuchni. Nieco uwagi poświęcimy również tym roztoczom, które atakują rośliny przyczyniając się do powstawania galasów na liściach oraz tym drobnym pajęczakom, które zwinnie poruszają się wśród gęstej sierści mniejszych ssaków. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Najpiękniejsze ogrody Japonii II |
Wystawa prezentuje fotografie, które zostały wykonane przez Stanisława Roszkowskiego podczas jego siedmiu podróży do Japonii w latach 2005-2014. W tym czasie odwiedził on nie tylko wszystkie najważniejsze ogrody, w tym te wpisane na listę UNESCO, ale też wiele lokalnych, pomniejszych, które rzadko trafiają do publikacji. Wielokrotnie przemierzył Japonię wzdłuż i wszerz, od leżących na południu Kagoshima na Kiusiu, aż po Aomorii na północy. Autora zdjęć mniej interesują ujęcia pocztówkowe, typowe dla turystycznych folderów, choć i takie posiada w swojej bazie, która liczy sobie około 50000 ujęć. Od panoramicznych widoków bardziej intrygują go niuanse, szczegóły, gra świateł, nastrój. Jego zamiarem było, aby przy pomocy każdego lub grupy zdjęć opowiedzieć jakąś historię, która ma swój początek, ale nie ma swojego końca, dzięki czemu każdemu oglądającemu daje możliwość własnej interpretacji. Zachęcamy do wspólnej podróży i komentowania. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Węże święte czy przeklęte? |
W trakcie wykładu zostaną przedstawione wybrane zagadnienia z zakresu anatomii, fizjologii oraz hodowli węży. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Rośliny absorbują i emitują fotony |
Uczestnicy zapoznają się z procesami absorpcji i emisji światła przez rośliny zachodzące w trakcie fotosyntezy oraz samodzielnie wyizolują, rozdzielą i zbadają podstawowe właściwości spektroskopowe barwników, które biorą udział w omawianym zagadnieniu. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Znane i nie znane rośliny egzotyczne w szklarniach PAN Ogrodu Botanicznego |
Tematem wystąpienia będzie prezentacja roślin, które pochodzą z klimatu umiarkowanego ciepłego (śródziemnomorskiego, subtropikalnego) , tropikalnego (lasów deszczowych) oraz klimatu suchego (stepowego, pustynnego). Autor szczególną uwagę zwróci na wieloaspektową utylitarność drzew, krzewów, lian, pnączy oraz roślin zielnych. Natomiast charakterystyka opisowa gatunków obejmie morfologię, rozmieszczenie geograficzne, ekologiczne warunki występowania tudzież znaczenie roślin w życiu człowieka. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Od degeneracji do rekonstrukcji: tajemnice regeneracji mięśni szkieletowych |
Regeneracja to niezwykły proces prowadzący do odbudowy prawidłowej struktury mięśni szkieletowych, po uszkodzeniu mechanicznym lub wynikającym z miopatii. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane najnowsze doniesienia naukowe dotyczące regeneracji mięśni i badań nad wspomaganiem tego procesu oraz mobilizacji komórek macierzystych do uszkodzonej tkanki. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Z czego śmieje się sowa śnieżna? |
Sowy – władczynie nocy, mistrzynie cichej śmierci. Żadna grupa ptaków, w toku ewolucji, nie dostosowała się tak dobrze do życia w mrokach nocy... Dlaczego tak się stało? Podczas spotkania przyjrzymy się wyjątkowemu światu tych tajemniczych stworzeń – odkryjemy tajniki bycia sową, poznamy gatunki sów występujące w Polsce, dowiemy się skąd dokładnie wzięła się łacińska nazwa Strix (po polsku puszczyk) oraz jakie wierzenia starosłowiańskie są związane z sowami. A na koniec sprawdzimy z czego tak głośno śmieje się sowa śnieżna...
|
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Zagraj w metabolizm! |
Zajęcia mają na celu przybliżenie zagadnień związanych z metabolizmem komórkowym. Po omówieniu podstaw oddychania komórkowego, uczestnicy zagrają w grę, dzięki której utrwalą sobie najważniejsze pojęcia z biochemii i szlaków metabolicznych. |
biologia |
|
Spotkanie festiwalowe | Aplikacja PATRON - co łączy smartfon i choroby neurologiczne? |
PATRON (ang. Parkinson’s Analytics for Tremors Recognition and Observation of Neuro-errors) to system wsparcia diagnostyki neurologicznej oraz badań klinicznych choroby Parkinsona. Składa się z multisensora bezprzewodowego (zminiaturyzowane czujniki mierzące wiele parametrów) oraz odpowiedniej aplikacji mobilnej, pozwala na codzienną diagnostykę drżenia samoistnego, dyskinezy oraz innych objawów miopatycznych, w celu diagnostyki stanu zdrowia pacjenta oraz rekomendacji dawkowania leków. Wykorzystanie sensorów inercjalnych oraz miografów pozwoliło na opracowanie innowacyjnej techniki diagnozowania intensywności drżenia samoistnego oraz zaburzeń ruchów kończyn, co wspomaga identyfikację stanu pacjenta (on-off), a tym samym obiektywne określenie potrzeb dawkowania leków neurologicznych. Zastosowanie telemedycyny oraz urządzeń mobilnych pozwala na częstsze badanie, oraz wyznaczanie potrzeb dawkowania leków, włączając w to również funkcje alarmowania o zagrożeniu zdrowia pacjenta. Wykorzystanie czujników medycznych, umożliwiło również obiektywizację diagnostyki i zwiększenie precyzji procesu identyfikacji stanu pacjenta. Na podstawie zbieranych sygnałów, odpowiednie algorytmy wyznaczają charakterystykę umożliwiającą ocenę aktualnego stanu pacjenta. System pozwala na przekazywanie zbieranych danych do centralnego serwera badań medycznych. Zadaniem systemu jest wsparcie w zakresie dwóch głównych procesów: zdalnej i samodzielnej diagnostyki pacjenta oraz klinicznych badań z zakresu efektywności stosowanych leków. System PATRON umożliwia dodatkowo prowadzenie zdalnego ankietowania i zdalną analizę symptomów choroby Parkinsona, ich magazynowanie i automatyczną analizę pod kątem statystycznym. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Wykonanie kapsułek z witaminą C z wykorzystaniem kapsułkarki ręcznej |
Obecnie popularną formą leku są kapsułki. Wykonywane są one przemysłowo i coraz częściej w aptekach dla indywidualnego pacjenta. Uczestnicy zapoznają się z rodzajami i budową kapsułek oraz działaniem kapsułkarki ręcznej. Samodzielnie wykonają kapsułki z naturalną witaminą C dla dzieci i dla dorosłych. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Nurkowanie swobodne: wspaniała przygoda czy niebezpieczna zabawa? |
Nurkowanie stało się sportem modnym i prawie każdy może go uprawiać. Przenosi nas w tajemniczy podwodny świat. Jednak na nurka czyha wiele niebezpieczeństw, o których nie może zapominać, wkraczając w środowisko do którego organizm człowieka nie jest przystosowany w sposób naturalny. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Najwięcej C witaminy mają polskie owoce, warzywa, dziewczyny…? |
Uczestnicy pokazu będą mieli możliwość przy pomocy prostych reakcji chemicznych zbadać właściwości fizyko-chemiczne kwasu askorbowego (witaminy C) oraz ocenić i porównać jego zawartość w różnorodnych produktach spożywczych oraz we własnym organizmie. Dowiedzą się także, jakie funkcje pełni ona w naszym organizmie oraz jakie produkty spożywcze stanowią jej dobre źródło. Witamina C (kwas L-askorbowy, lakton kwasu 2,3-dehydro-L-gulonowego) jest jedną z najmniej trwałych spośród witamin rozpuszczalnych w wodzie. Wykazuje silne właściwości redukcyjne i z tego faktu wynikają jej wszystkie funkcje biologiczne. Układ kwas L-askorbowy/kwas dehydroaskorbowy bierze udział w zachowaniu potencjału oksydoredukcyjnego w komórce i w transporcie elektronów. Jest stymulatorem licznych enzymów, biorących udział w procesach kluczowych dla funkcjonowania organizmu, np., w syntezie kolagenu, syntezie karnityny, katabolizmie tyroksyny, syntezie noradrenaliny. Zaburzenia w syntezie kolagenu są przyczyną szkorbutu (gnilca), który jest najbardziej znaną konsekwencją awitaminozy witaminy C. Witamina C poprzez udział w metabolizmie tkanki łącznej ma istotne znaczenie w procesie gojenia ran. Poprzez wpływ na biosyntezę karnityny kwas askorbowy ma pośrednio istotny wpływ na transport kwasów tłuszczowych do mitochondriów, a w konsekwencji na uzyskiwanie z nich energii. Ważne znaczenie ma również witamina C w procesach syntezy niektórych hormonów peptydowych (np. wazopresyny, oksytocyny czy melanotropiny) a także w detoksykacji organizmu, gdyż bierze udział w enzymatycznych przemianach ksenobiotyków w mikrosomach a także w wydalaniu jonów niektórych metali (kadmu, ołowiu, wanadu). Podkreśla się także znaczącą rolę kwasu askorbowego w profilaktyce choroby niedokrwiennej serca (poprzez zmniejszanie odkładania cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych) oraz jego zdolność do inaktywacji wielu reaktywnych form tlenu (rodnika tlenowego, rodnika hydroksylowego, tlenu singletowego). Witamina C ułatwia także wchłanianie żelaza (zwłaszcza niehemowego) z pożywienia. Głównym źródłem kwasu askorbowego dla człowieka są świeże i właściwie przetworzone owoce i warzywa. Ze względu na małą jej trwałość procesy technologiczne, takie jak np.: suszenie, solenie, parzenie, a także niektóre środki konserwujące (np. benzoesan sodu), powodują rozkład tej witaminy. Także enzymy z grupy oksydaz, obecne naturalnie w produktach spożywczych, a które ulegają uwolnieniu i aktywacji po uszkodzeniu lub zniszczeniu struktury tkankowej, np. podczas krojenia czy obierania, powodują rozkład witaminy C. Straty tej witaminy podczas przygotowywania potrawy mogą dochodzić nawet do 50%. Zawartość witaminy C w produktach spożywczych jest bardzo zróżnicowana. Podczas pokazu uczestnicy będą mieli możliwość przy pomocy reakcji chemicznych zbadać właściwości fizyko-chemiczne witaminy C oraz ocenić i porównać jego zawartość w różnorodnych produktach spożywczych oraz we własnym organizmie.
|
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Biotechnologia rozrodu w medycynie i produkcji zwierzęcej |
Pokaz praktycznych procedur mikromanipulacji gamet i zarodków, ICSI i IMSI, LAZH, biopsji blastomerów i klatkowego monitorowania rozwoju zarodka (TLMED). Analiza nasienia zwierząt wspomagana komputerowo, witryfikacja i zamrażania gamet i zarodków. W czasie pokazu prowadzący omówią między innymi procedury klonowania, transgenezy, zastosowanie komórek macierzystych zarodkowych i somatycznych w biotechnologii rozrodu. Oddzielne zagadnienie stanowić będzie omówienie znaczenia najnowszych testów funkcjonalnych plemników w technikach wspomaganego rozrodu oraz w diagnostyce zaburzeń układu rozrodczego męskiego. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Nanotechnologia w żywności |
Nanotechnologia jest dziedziną nauki budząca w ostatnich latach szczególnie duże zainteresowanie zarówno badaczy jak i technologów różnych gałęzi przemysłu. Pokładane są wielkie nadzieje, co do możliwości jej wykorzystania. I tak np. przemysł spożywczy używa jej do produkcji i pakowania żywności. Tworzone są tzw. ”inteligentne opakowania” pozwalające zachować świeżość produktów spożywczych przez dłuższy czas. W medycynie nanocząstki mogą być stosowane jako znaczniki pozwalające na wykrywanie komórek nowotworowych. Jak wykazują prace eksperymentalne wnikające w struktury organizmów żywych nanocząstki nie pozostają dla nich obojętne. Mogą powodować szereg destrukcyjnych procesów. Problemem zasadniczym jeśli chodzi o nanocząstki pozostaje łatwość ich przenikania przez bariery organizmu i trudności w przeciwdziałaniu temu zjawisku. Słowem - nanotechnologia wymaga odpowiedzialnego jej wykorzystania. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Dobre zdrowie z serem |
Słuchacz zapozna się z podstawami technologii wyrobu serów, ze szczególnym uwzględnieniem serów podpuszczkowych dojrzewających (popularnie nazywanych serami "żółtymi"), pleśniowych oraz twarogowych. Na wykładzie omówione zostaną główne typy serów najbardziej popularne w Polsce i na świecie oraz najciekawsze aspekty związane z ich wyrobem. Na wykładzie przedstawione będą ciekawostki związane z wyrobem serów tradycyjnych oraz ranking "najbrzydszych " serów świata. Słuchacz zapozna się ze znaczeniem żywieniowym produktów mlecznych, a szczególnie serów. Omówione zostaną zalety serów podpuszczkowych jako najlepszego źródła wapnia spośród produktów spożywczych, zalety tłuszczu mlecznego oraz obecności w serach innych substancji o charakterze prozdrowotnym. W przystępny sposób przedstawione będą także aspekty istotne dla konsumenta, takie jak, zasady poprawnego interpretowania informacji na opakowaniach serów, zasady właściwego przechowywania serów, komponowania półmiska serów, czy oceny jakości serów. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Biotechnologia rozrodu w medycynie i produkcji zwierzęcej |
Pokaz praktycznych procedur mikromanipulacji gamet i zarodków, ICSI i IMSI, LAZH, biopsji blastomerów i klatkowego monitorowania rozwoju zarodka (TLMED). Analiza nasienia zwierząt wspomagana komputerowo, witryfikacja i zamrażania gamet i zarodków. W czasie pokazu prowadzący omówią między innymi procedury klonowania, transgenezy, zastosowanie komórek macierzystych zarodkowych i somatycznych w biotechnologii rozrodu. Oddzielne zagadnienie stanowić będzie omówienie znaczenia najnowszych testów funkcjonalnych plemników w technikach wspomaganego rozrodu oraz w diagnostyce zaburzeń układu rozrodczego męskiego. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Wykonanie kremu do rąk z witaminami |
Uczestnicy zajęć będą mogli wykonać krem do rąk z witaminami i naturalnymi składnikami o działaniu nawilżającym, odżywczym i regenerującym skórę. Samodzielnie odważą i połączą składniki, tak aby uzyskać odpowiednią konsystencję kremu. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Ruch to zdrowie i uroda – od Aktywności do Zdrowia |
Czy wiesz które formy aktywności fizycznej charakteryzują się największymi walorami zdrowotnymi? Jak regulować i kontrolować wysiłek i dostosować go do potrzeb osoby ćwiczącej? W trakcie warsztatów zostanie omówione pojecie HRmax (maksymalne tętno wysiłkowe) oraz sposoby samodzielnego kontrolowania właściwego poziomu wysiłku podczas ćwiczeń poprzez utrzymanie odpowiedniego tętna. Zostaną też omówione zalecenia dotyczące treningu, wynikające z wartości BMI. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Alergie -problemem XXI wieku |
Najstarszym zapisem reakcji alergicznej jest opis śmierci faraona Menesa (XVII w. p.n.e.) – zmarł on nagle po użądleniu przez szerszenia. Hipokrates niezwykle dokładnie opisał duszność napadową, jak również pierwszy używał terminu "asthma" w odniesieniu do zaburzeń oddychania. W 1873 r. Charles Blackley związał przyczynowo gorączkę sienną z nadwrażliwością na pyłki roślin, a w 1906 r. Clemens von Pirquet wprowadził termin "alergia" w odniesieniu do odbiegającego od normy sposobu reagowania. Obecnie najwięcej zachorowań na alergię obserwuje się w krajach wysokorozwiniętych, w dużych aglomeracjach miejskich. W Polsce na alergię choruje około 40% populacji. WHO zaliczyła choroby alergiczne do grupy chorób cywilizacyjnych. Olbrzymi postęp w poznaniu mechanizmów reakcji alergicznych dokonał się po ustaleniu struktury chemicznej immunoglobuliny E. W 1968 roku dokonano klasyfikacji reakcji alergicznych, którą posługuje się dziś każdy badacz i klinicysta. Obecnie alergia określana jest jako rodzaj reakcji nadwrażliwości, gdzie objawy powstają na drodze mechanizmów immunologicznych związanych z IgE (alergia lgE-zależna) lub wynikają z innego typu zaburzeń immunologicznych (alergia lgE-niezależna). W rozpoznawaniu chorób alergicznych istotne są odpowiedzi na trzy pytania: 1. Czy objawy, które zgłasza chory, mają podłoże alergiczne? 2. Jeśli tak, to na co chory jest uczulony? 3. Czy to, na co chory jest uczulony, tłumaczy występowanie określonych objawów? W odpowiedzi na pierwsze pytanie ważna jest ocena, czy objawy zgłaszane przez pacjenta w czasie zbierania wywiadu mogą mieć charakter alergiczny i czy ich występowanie tworzy obraz pozwalający podejrzewać określoną jednostkę chorobową o podłożu alergicznym. Odpowiedź na drugie pytanie uzyskuje się po wykonaniu testów skórnych, które stanowią standardową metodę diagnostyczną w alergologii. Wynik tego badania zwykle potwierdza podejrzenie wynikające z wywiadu oraz wykazuje współistnienie wielu innych uczuleń, często zaskakujących, które trudno było podejrzewać na podstawie zebranego już wywiadu. Odpowiedź na pytanie trzecie jest niezwykle istotna dla alergologa, z uwagi na wybór odpowiedniej procedury profilaktyczno-leczniczej. W przypadku trudności w wykazaniu związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy uczulającymi alergenami a objawami uczulenia konieczne staje się przeprowadzenie badań laboratoryjnych. Metody in vitro stosowane w diagnostyce alergii to eozynofilia krwi obwodowej, cytologia błony śluzowej nosa, oznaczenie stężenia lgE całkowitego i lgE alergenowo-swoistych dla alergenów głównych i epitopów, oznaczenie stężenia i aktywności inhibitora C1-esterazy, Basotest, czy test CAST-ELISA. Mimo dużego zróżnicowania specjalistycznego technik badawczych należy podkreślić, że o rozpoznaniu alergii powinna decydować kompleksowa ocena wyników i ich konfrontacja z danymi z wywiadu, a nie pojedyncze, nawet najbardziej specjalistyczne testy alergologiczne. |
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Skuteczna i tania diagnostyka chorób neurodegeneracyjnych – jak daleko ? |
„Skuteczna i tania diagnostyka chorób neurodegeneracyjnych – jak daleko, jak blisko? Biomarkery dla choroby Alzheimera” Rozpowszechnienie otępienia zaczyna osiągać rozmiary globalnej epidemii. Każdego roku rozpoznawanych jest 4,5 mln nowych przypadków, a najczęstszą przyczyną otępienia jest choroba Alzheimera (AD – Alzheimer’s disease). AD jest postępującą chorobą neurozwyrodnieniową, która powoduje przyspieszone zanikanie wielu typów neuronów z kory mózgowej. Klinicznie definiowana jest jako stopniowy zanik pamięci i pogorszenie w zakresie przynajmniej jednej z wyższych funkcji intelektualnych. Występuje ona u 5%-7% osób po 65. roku życia, a jej rozpowszechnienie podwaja się od 65. roku życia co 4,5 lat. Najczęściej rozważaną hipotezą patogenezy AD jest hipoteza kaskady amyloidowej. Przyjmuje się w niej, że nieprawidłowy metabolizm transbłonowego białka βAPP prowadzi do odkładania się w centralnym układzie nerwowym toksycznego dla neuronów peptydu – amyloidu β (beta amyloid - Aβ). Obok bardzo licznych blaszek amyloidowych obecnych w neuropilu obserwuje się w neuronach cechy zwyrodnienia neurofibrylarnego (NFT – neurofibrillarytangles), przede wszystkim w obszarach kory śródwęchowej i hipokampa, a następnie w miarę rozwoju choroby w obszarach kory nowej poszczególnych płatów mózgowych. Głównym składnikiem NFT jest hiperfosforylowane przez kinazy białko tau. Obecność dwu patologicznych białek w mózgu, czyli peptydu Aβ i hiperfosforylowanego białka tau powoduje cały łańcuch procesów, m.in. zaburzenia neurotransmisji (głównie cholinergicznej), śmierć dużych populacji komórek nerwowych (jako skutek zwyrodnienia neurofibrylarnego, toksycznego oddziaływania amyloidu, wolnych rodników, cytokin, przez indukcję apoptozy). W konsekwencji dochodzi do zaburzeń procesów poznawczych i do otępienia, czyli trwałej utraty zdolności poznawczych i intelektualnych. Obecnie wiadomo, że proces chorobowy w AD może zaczynać się kilkadziesiąt lat przed ujawnieniem się objawów klinicznych choroby w postaci otępienia. Początek klinicznej fazy AD jest zwykle trudny do uchwycenia. Rozwój choroby jest powolny ale postępujący. Dzięki szybkiemu rozwojowi metod diagnostycznych można ustalić wczesne rozpoznanie AD - jeszcze w fazie przedotępiennej. Służy temu: (1) wykazanie w rodzinie obecności mutacji genetycznych dziedziczonych autosomalnie-dominująco; (2) zastosowanie w neuroobrazowaniu czynnościowym pozytonowej tomografii emisyjnej (Positron Emission Tomography - PET) znacznika PIB (Pittsburgh Compound B) wskazującego koncentrację w mózgu depozytów amyloidowych; (3) stwierdzenie nieprawidłowego stężenia biomarkerów w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR). Kombinacja obniżonego poziomu Aβ42 oraz podwyższonego poziomu całkowitego tau i fosforylowanego tau w PMR z dużą dokładnością odzwierciedla obecność alzheimerowskich, patologicznych zmian w mózgu.
|
zdrowie i medycyna |
|
Spotkanie festiwalowe | Filozofia jako sztuka życia |
Filozofia w starożytności bardzo często była postrzegana jako sztuka dobrego życia. Jej aspekt teoretyczny schodził na drugi plan.Wydaje się, że dzisiaj jest odwrotnie. Jednak powoli odradza się podejście do filozofii jako do sztuki życia. Podczas warsztatów zastanowimy się, czy filozofia może współcześnie pełnić funkcję skutecznej sztuki życia. Czym w ogóle miałaby dzisiaj być sztuka. Wybierzemy wspólnie główne bolączki i wyzwania współczesnego człowieka, a następnie postaramy się im zaradzić w postaci wybranych antycznych strategii dobrego życia |
filozofia |
|