Wyświetlanie 251 - 300 z 337.
Na spotkania festiwalowe jest wstęp wolny.
Przy wybranych wydarzeniach jest informacja, pod jakim adresem można się zapisać, brak takiej informacji oznacza brak zapisów.
Dzieci poznają budowę i działanie układu pokarmowego. W części praktycznej przekonają się jak trawione są najważniejsze składniki pokarmu - wykonają doświadczenia chemiczne i wcielą się w enzymy trawienne człowieka oraz obliczą długość własnego przewodu pokarmowego
Celem warsztatów jest zdobycie wiedzy na temat kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) i poznanie jego funkcji w komórce. Uczestnicy warsztatów będą mieli możliwość zapoznania się z charakterystyką pracy z DNA i różnymi technikami biologii molekularnej. Podczas warsztatów młodzi naukowcy przeprowadzą reakcję łańcuchową polimerazy (PCR) – pozwalającą na uzyskanie dużej ilości ściśle zdefiniowanego fragmentu DNA i zapoznają się z podstawową techniką analizy i obrazowania DNA – elektroforezą.
Tradycja wilanowskiej kolekcji roślin egzotycznych trwa już 340 lat! Jej założycielem był król Jan III, który uprawiał w ogrodzie cytrusy i inne gatunki śródziemnomorskie takie jak granaty, mirty, laury, jaśminy i rozmaryny. Swoją popularność zawdzięczały głębokiej mitologicznej symbolice oraz szerokiemu zastosowaniu zarówno w kuchni, jak i medycynie. Kolejni właściciele rezydencji kontynuowali i rozwijali kolekcję, tak że w połowie XIX wieku liczyła ponad 7200 okazów. Była to jedna z najciekawszych i najbogatszych kolekcji roślin egzotycznych Warszawy. Podczas spaceru poznamy jej niezwykłą historię oraz odkryjemy dawną symbolikę.
W trakcie krótkiej prelekcji dowiemy się trochę o ilustracji przyrodniczej i naukowej. W części praktycznej uczestnicy będą mogli spróbować swoich sił w ilustracji, poznają też techniki i metody ułatwiające pracę.
Jeśli chcecie przeżyć niesamowitą przygodę pełną kolorów, wybuchów i efektów specjalnych - zapraszamy Was na pokazy „Przygoda z chemią” w ramach Festiwalu Nauki. Przekonacie się, że spotkania z chemią to nie tylko pokazy ciekawych i widowiskowych doświadczeń, ale również niepowtarzalna okazja zabawy w małego chemika - część doświadczeń będziecie mogli wykonać samodzielnie! Zapewnimy Wam niezapomniane wrażenia: na własne oczy zobaczycie wybuch wulkanu, grzyba atomowego, morze ognia i tornado. Zapalicie fajerwerki przy użyciu wody. Zgłębicie tajemnice perfum i dowiecie się dlaczego bańki mydlane są kolorowe. Posiądziecie tajniki pisania prądem i zamiany „wody” w superlepką ciecz. Poczujecie grozę ruchomych piasków i ryku groźnego niedźwiedzia, ale może uda Wam się oswoić chemiczne świetliki! Zasadzicie chemiczny ogród, zrobicie własne mydełko i będziecie mogli przejrzeć się we własnoręcznie zrobionym lustrze. Mówią, że smoki nie istnieją, ale zapewniamy Was - nasz platynowy smok ma się doskonale i zaprasza wszystkich odważnych na pokaz swoich umiejętności!
Kuchnia jest ogromnym laboratorium chemicznym, a podczas gotowania i pieczenia zachodzą fascynujące reakcje chemiczne. W czasie spotkania dzieci będą miały okazję poznać chemiczną naturę niektórych produktów spożywczych i zastosować je jako odczynniki. Poznają między innymi naturalne kwasy i zasady oraz wskaźniki pH izolowane z roślin, spróbują wykryć obecność skrobi, zrozumieć działanie sody oczyszczonej, zrobić lustro przy użyciu glukozy.
„Młodzi innowatorzy 2022”. Prezentacja dokonań laureatów i organizatorów konkursów wspierających młode talenty oraz firm tworzących dla nich nowoczesne miejsca pracy w warunkach rozwoju digitalizacji i automatyzacji. Uczestnicy spotkania będą mogli uczestniczyć w warsztacie poświęconym wypracowaniu rozwiązań instytucjonalnych dostosowanych do rosnących wyzwań współczesności.
Pracownicy ŚLCJ oprowadzą Państwa po Laboratorium. Będzie można zobaczyć „serce” Laboratorium – czyli cyklotron, oraz usłyszeć o tym jak działa ten akcelerator. Zwiedzić będzie można też halę eksperymentów – czyli miejsce, do którego docierają wiązki ciężkich jonów przyspieszone w cyklotronie i gdzie wykorzystując różnego rodzaju układy detektorów prowadzi się badania z fizyki jądrowej (i nie tylko). Zwiedzanie laboratorium poprzedzone będzie pokazem filmu animowanego "Tajemniczy Świat Jąder Atomowych", który zabierze widza w podróż do mikroświata. Pokaże, jak odkryto istnienie jądra atomowego i jak badamy jego strukturę.
Spotkanie adresowane jest do wszystkich zainteresowanych literaturą dla młodzieży, czytelnictwem młodego pokolenia oraz tzw. kryzysem czytelnictwa wśród młodych dorosłych – w szczególności do uczniów szkół średnich i ostatnich klas szkół podstawowych oraz do nauczycieli języka polskiego. Kryzys czytelnictwa definiujemy także jako kryzys wiedzy o tym, co (jakie gatunki i jakie media czytelnicze) preferują młodzi czytelnicy, nie zawsze zainteresowani literaturą promowaną w ramach szkolnej edukacji polonistycznej. Jak wobec tego tę edukację poszerzyć, by uwzględniała nie tylko klasykę literatury polskiej i światowej, ale i teksty atrakcyjne dla młodych czytelników? Czy w szkole jest miejsce na przyjemność czytania, czy tylko na przymus lektury? Czy audiobook lub podcast naprawdę konkuruje z książką drukowaną? Czy komiks lub powieść graficzna to „biedniejsi bracia” książki tradycyjnej? Czy można twierdzić, że miłośnik literatury elektronicznej nie czyta? Czy smartfon może być najlepszą biblioteką? Zapraszamy młodych czytelników do dyskusji nad interesującymi ich książkami, mediami czytelniczymi, ulubionymi pisarzami i praktykami czytelniczymi. Zastanowimy się, czy i w jaki sposób można je odnieść do tekstów z tzw. kanonu literackiego, który zawiera utwory ważne dla zrozumienia rozwoju kultury i uczestnictwa w niej. Zapytamy także nauczycieli i autorów podręczników do języka i literatury polskiej, jak w praktyce edukacyjnej zasypać przepaść, jaka często pojawia się między szkolną czytelniczą powinnością a prywatnymi wyborami lekturowymi młodzieży. W spotkaniu wezmą udział: historyczka literatury i autorka podręczników szkolnych prof. Anna Nasiłowska, socjolożka czytelnictwa dr hab. Zofia Zasacka, dr Agnieszka Przybyszewska zajmująca się najnowszymi formami literatury elektronicznej i mediami czytelniczymi.
Wykład połączony z prezentacją ukazuje drogę artykułu od złożenia do publikacji oraz specyfikę funkcjonowania tekstów na stronie internetowej „Napisu. Pisma Poświęconego Literaturze Okolicznościowej i Użytkowej” - współczesnego czasopisma naukowego o interdyscyplinarnym profilu humanistycznym, łączącego środowiska Instytutu Badań Literackich PAN, Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Rozwijanie budowanej samodzielnie przez lata strony www rocznika uzależnione jest od możliwości medium, spełniania koniecznych wymagań zewnętrznych (Ministerstwo Edukacji i Nauki, wybrane repozytoria i bazy danych), a także ambicji redaktorów, którzy starają się zindywidualizować i wzbogacić „cyfrową wizytówkę” tytułu. Niezbędne elementy treści muszą zostać pokazane w odpowiedniej formie, która będzie odpowiadać oczekiwaniom odbiorcy (czytelnika, autora, recenzenta), takim jak: dostępność informacji, intuicyjność korzystania ze strony, nawiązania do bogatej tradycji typograficznej, walory estetyczne (logo, layout pisma i strony www [napis.edu.pl], ilustracje, okładki, elementy animacji itp.).
Wykładowi towarzyszy wystawa wybranych okładek rocznika To, co NAPISano, trwa… (projekty autorstwa Katarzyny Stanny) przed salą 144 w Pałacu Staszica.
Autor tej wystawy włączył się w obchody 200. rocznicy urodzin Norwida, która przypadła 24 września 2021 roku. Sejm RP podjął w tej sprawie uchwałę ustanawiającą rok 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida. To jeden z czterech największych polskich poetów romantyków. Urodził się na Mazowszu i rozsławiał życie Mazowszan na stylowych kartach pocztowych. Norwid stał się sławnym Europejczykiem. Dlatego na planszach o wymiarach (100 x 70 cm) Marian Sołobodowski pokazuje najbardziej mazowieckie miejsca związane z Norwidem. Również portrety Norwida przypominające tę postać, a także jego rysunki i grafikę na podstawie posiadanego zbioru wydanego przez przedwojenne wydawnictwo J. Mortkowicza. Jedna z plansz pokazuje myśli, gdzie „każde słowo Norwida jest jak perła”, a także jego cytaty na świątecznych kartach pocztowych. Ubogaceniem tej wystawy są liczne książki ukazujące twórczość Norwida, jak również dużo zebranych pamiątkowych artefaktów. Można zobaczyć m. in. pełną dokumentację ustanowionej przez Samorząd Województwa Mazowieckiego Nagrody NORWIDA. Nagroda jest przyznawana co roku przez ludzi kultury, jako „NORWIDY”.
Jedni czytelnicy szanują książki, nie piszą na marginesach. Inni podkreślają, stawiają znaki zapytania, a nawet na marginesach i niezadrukowanych stronach umieszczają krytyczne uwagi. Bibliotekoznawcy, stojący na straży zbiorów, zabraniając jakichkolwiek ingerencji w tekst czytanego dzieła, prowadząc jednocześnie badania nad wszelkimi znakami i zapisami umieszczonymi w księgach, bo jest to skarbnica wiedzy o kolejnych właścicielach i ich stosunku do czytanego tekstu.
W 2022 roku przypada 130. rocznica urodzin Feliksa Woytkowskiego (1892–1966), zasłużonego kolekcjonera flory i fauny peruwiańskiej, którego nazwisko widnieje na tysiącach etykiet okazów botanicznych i zoologicznych przechowywanych w licznych amerykańskich muzeach, odkrywcy co najmniej dwóch rodzajów i 100 nowych gatunków roślin oraz co najmniej kilkunastu nowych rodzajów i powyżej tysiąca gatunków owadów, eksploratora Peru, autora kilkudziesięciu kolekcjonerskich wypraw, autora licznych zdjęć i przezroczy przyrody Peru, współcześnie zapomnianego przyrodnika.
Wykład poświęcony Polkom - królewskim lub książęcym córkom, wydawanym za mąż za zagranicznych władców. Opowieść zarówno o losach nieszczęśliwych kobiet, jak i o tych, którym udało się zaznać miłości w zaaranżowanym małżeństwie oraz o Polkach, które zrobiły pośród rządzących domów Europy prawdziwą karierę.
Stephen King, jeden z najpopularniejszych, najbardziej kreatywnych i płodnych ze współczesnych pisarzy amerykańskich, został okrzyknięty przez wielu „Królem Horroru” i „Mistrzem Grozy”, co spowodowało uwięzienie autora w sztywnych ramach gatunku. Często wymienia się również gatunek fantasy, science fiction oraz motywy nadprzyrodzone jako elementy najbardziej emblematyczne dla twórczości pisarza. Podczas spotkania wejdziemy w polemikę z powyższymi stwierdzeniami poprzez analizę psychologicznych aspektów powieści Ręka Mistrza (2008), szczególną uwagę poświęcając sposobom przedstawienia bólu i cierpienia oraz choroby i niepełnosprawności. King, zachowując odrębność swojego stylu pisarskiego, a także czerpiąc z bogactwa literatury horroru oraz z osobistych doświadczeń cierpienia i rekonwalescencji po wypadku, któremu uległ w 1999 roku, zrywa etykietę pisarza gatunkowego i wykracza daleko poza jej ramy, poszerzając spektrum możliwości interpretacyjnych i stawiając kluczowe pytania dotyczące najbardziej namacalnego przejawu strachu - lęku przed realnym cierpieniem. Chorzy i niepełnosprawni bohaterowie Ręki Mistrza, uzdolnieni artystycznie i obdarzeni nadprzyrodzonymi siłami umysłu, zmagają się z ciężarem traumatycznych wspomnień, uczą się radzić sobie z ograniczeniami swoich ciał i umysłów, a także z nieustannym poczuciem straty towarzyszącym ich życiu, i starają się odzyskać utraconą tożsamość w odosobnieniu od społeczeństwa, zgodnie z filozofią rekonwalescencji Kinga, która głosi, że „każdy czyn, który stwarza świat na nowo, zasługuje na miano bohaterstwa”. Ból i cierpienie przedstawione w powieści, zarówno fizyczne jak i psychiczne, nie są szlachetne i symboliczne - są okrutne, izolujące i rzeczywiste, stanowiąc podstawę do eksploracji niuansów zmieniającego się i ewoluującego poczucia tożsamości bohaterów poprzez ich rosnącą świadomość odwiecznego balansowania pomiędzy zdrowiem i chorobą w myśl idei wyrażonej przez Susan Sontag dotyczącej podwójnego paszportu, który każdy z nas posiada zarówno w królestwie zdrowych, jak i w królestwie chorych.
Spotkanie przybliży wszystkim zainteresowanym historią wojskowości fenomen obecności nepalskich żołnierzy w armii brytyjskiej. O werbowanych od 1815 roku Nepalczykach niewiele mówi się poza Wielką Brytanią, pomimo że brali czynny udział w dwóch wojnach światowych i wielu powojennych misjach pokojowych. W tym roku, usłyszeć można było o nich w kontekście obchodów czterdziestej rocznicy bitwy o Falklandy-Malwiny. Nieodłącznym atrybutem towarzyszącym Gurkhom na polu walki jest nóż khukuri, którego obecność zauważyli nawet Polacy walczący w 2. Korpusie polskim we Włoszech. Podsumowaniem spotkania będzie quiz.
Koronka irlandzka to wyjątkowa technika pochodząca z XIX wieku, która rozwinęła się podczas Wielkiego Głodu w Irlandii (1845-1850). Wprowadzona przez królową Wiktorię moda na koronki i rękodzieło pozwoliła tysiącom irlandzkich rodzin przetrwać klęskę głodu właśnie dzięki umiejętności szydełkowania. Sama królowa była zapaloną, choć niezbyt uzdolnioną dziewiarką! Misterne koronki wykonywane za pomocą szydełka i pojedynczej bawełnianej nici do dzisiaj zachwycają, a każda praca jest niepowtarzalna – stworzona z wielu elementów, łączonych ze sobą wedle uznania twórcy. Tradycyjne wzory ewoluowały, jednak nadal są wykorzystywane we współczesnym dziewiarstwie artystycznym.
Uczestnicy warsztatów poznają niezwykłą historię koronki irlandzkiej, dowiedzą się, jak dziewiarstwo stało się rozrywką wyższych klas i jak przedstawiano je w literaturze XIX-wiecznej. Po wykładzie nastąpi część praktyczna, polegająca na nauce szydełkowania prostych tradycyjnych motywów.
Wszystkich, którzy chcieliby sprawdzić, a przede wszystkim rozwinąć swoją wiedzę o języku polskim, zapraszamy do udziału w naszej grze. Zaproponujemy zagadki, szyfry i rebusy, w których zaszyte będą ciekawostki o historii i pochodzeniu słów, sięgniemy po słownictwo gwarowe i środowiskowe (np. młodzieżowe), przyjrzymy się najnowszym polskim wyrazom, pobawimy się przysłowiami i cytatami, zajrzymy do językowej kuchni. Nie zabraknie ponadto buszowania w książkach, a także nawiązań do języka i historii Warszawy.
Uczestnicy mogą startować w grze indywidualnie lub w drużynach. Mile widziane rodziny z dziećmi.
Spotkanie poświęcone prezentacji książki oraz dyskusji z zaproszonymi gośćmi na temat aktualnego sporu o recepcję Heideggera w myśli polskiej - Zapraszamy do dyskusji i lektury.
Ostatnią, wydaną pośmiertnie książką Metafizyka i metapolityka Cezary Wodziński wpisał się znów w tę aktualną światową debatę. Wcześniej, przypomnijmy, przedstawił kolejne etapy sporu w słynnej pracy Heidegger i problem zła.
Podejmując wyzwanie kontynuacji badań profesora Wodzińskiego, zaprosiliśmy do publikacji wybitnych autorów. Dziękując wszystkim kontrybutorom, szczególne podziękowania kierujemy do profesor Marii Kostyszak, profesora Petera Trawnego oraz profesora Geoffrey’a Bennintona.
Kto towarzyszy Chince na porodówce w polskim szpitalu? Gdzie w szpitalu muzułmanin może się pomodlić? Dlaczego niepodawanie ręki przy powitaniu może być dobrze widziane? Na te i inne pytania odpowiemy w trakcie spotkania podsumowującego projekt HcPubS: „Opieka zdrowotna jako przestrzeń publiczna: Integracja i różnorodność społeczna w kontekście dostępu do opieki zdrowotnej w Europie”. W trakcie naszych ponad trzyletnich badań przyglądaliśmy się temu, jak w Polsce, na tle innych krajów UE, wygląda sytuacja w opiece zdrowotnej osób o cechach mniejszościowych: mniejszości seksualnych, religijnych i etnicznych oraz migrantów i migrantek. Chociaż prawo polskie i Unii Europejskiej gwarantuje równość, osoby z grup mniejszościowych doświadczały i nadal doświadczają dyskryminacji w kontaktach z instytucjami opieki zdrowotnej. W naszym wystąpieniu opowiemy, jak wygląda sytuacja prawna osób z grup mniejszościowych w kontekście dostępu do opieki zdrowotnej, jakie są szczególne potrzeby tych osób oraz jak odpowiadają na nie szpitale (w procedurach i w praktyce).
Projekt „Opieka zdrowotna jako przestrzeń publiczna: integracja i różnorodność społeczna w kontekście dostępu do opieki zdrowotnej w Europie” jest wspierany finansowo przez Wspólny Program Badawczy HERA (www.heranet.info), współfinansowany przez Narodowe Centrum Nauki (Polska, nr projektu 2018/28/Z/HS1/00554), Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych (Niemcy), Ministerstwo Nauki i Edukacji Republiki Chorwacji/Chorwacką Akademię Nauk i Sztuk (Chorwacja), Słoweńskie Ministerstwo Nauki i Sportu oraz Komisję Europejską z Programu Horyzont 2020.
Coraz częściej algorytmy sztucznej inteligencji zaskakują nas (zarówno pozytywnie, jak i negatywnie) swoimi decyzjami. Często ani twórca, ani sam algorytm nie umie jednak wytłumaczyć dlaczego. Czy istnieje jakiś sposób aby dowiedzieć się czemu zapadła akurat ta decyzja? W swojej prezentacji opowiem o metodzie SHAP, która znajduje która kwestia była kluczowa przy podjęciu decyzji. Metoda ta opiera się na teorii gier. Tylko gdzie tu jest gra...?
Opowiem o czterystuletniej historii hipotezy Keplera, która mówi, jakie jest optymalne (najgęstsze) upakowanie jednakowych kul w przestrzeni trójwymiarowej. Początek tej historii sięga epoki wielkich odkryć geograficznych i wypraw sir Williama Rayleigha, którego asystent - Thomas Harriot, matematyk, astronom i etnograf – układał tabele, podające liczby kul armatnich w stosach o kwadratowej podstawie. W samej końcówce XX wieku, po wcześniejszych nieudanych próbach wielu różnych osób, hipotezę Keplera udowodnił Thomas Hales, matematyk z Uniwersytetu w Pittsburghu. Jego dowód wymaga wprawdzie użycia komputera do obliczeń (jakich - o tym powiem kilka słów), niemniej, został opublikowany w Annals of Mathematics i jest ogólnie akceptowany przez matematyków.
Istotnym elementem budżetu partycypacyjnego jest głosowanie, na podstawie którego podejmowana jest decyzja, które ze zgłoszonych projektów zostaną zrealizowane. Pytanie brzmi: w jaki sposób sprawiedliwie rozdysponować środki z budżetu? Metody liczenia głosów, które są obecnie wykorzystywane nie są proporcjonalne (niektóre grupy wyborców są dyskryminowane) ani efektywne (zostają wybierane projekty o niższym poparciu niż te które nie zostały wybrane). Pokażemy jak matematycznie zdefiniować czym jest sprawiedliwość i jak zaprojektować metodę liczenia głosów, która jest efektywna i sprawiedliwa.
Wyobraźmy sobie odcinek i dwa kąty z tej samej strony tego odcinka. Jeśli ich suma jest mniejsza niż 180 stopni, to zaczynające się w nich półproste przetną się, tworząc trójkąt. Tylko czy można to udowodnić, korzystając jedynie z prostszych własności geometrii? Euklidesowi się to nie udało i musiał przyjąć to stwierdzenie bez dowodu, jako "piąty postulat" swojej geometrii. Nie udało się też wielu innym matematykom praktycznie aż do XIX wieku, w którym pokazano, że może istnieć geometria, w której ten fakt nie zachodzi.
Na pokazie poznamy właśnie taką geometrię. Zobaczymy trójkaty o kątach sumujących się do mniej niż 180 stopni, o których nie mówi się w szkole. Pokażemy, że pole koła może być DUŻO, DUŻO większe niż πr²: nieskończoność, którą można zobaczyć latwiej, niż się wydaje. Dowiemy się, jak taki świat można zaprezentować na rysunkach, w symulacjach komputerowych oraz w modelach rzeczywistych.
Po wykładzie uczestnicy będą mogli zwiedzić światy oparte na geometriach nieeuklidesowych przy użyciu Wirtualnej Rzeczywistości. Będziemy podróżować poprzez portale łączące różne geometrie.
Użytkowanie sprzętu wiąże się z wykonywaniem ruchu, oddziałuje na nasz błędnik, zmysł orientacji, zmysł wzroku oraz słuchu, dlatego ze względów bezpieczeństwa nie jest zalecane dla osób w ciąży, osób starszych, mających problemy z sercem, osób, u których w przeszłości odnotowano drgawki, utratę świadomości lub inne podobne stany epileptyczne.
Wbrew pozorom potrzeba badania obiektów mających więcej niż trzy wymiary wyrasta z całkiem praktycznych problemów. Opowiem o jednym z powodów wyjścia w czwarty, siódmy czy nawet siedemnasty wymiar.
Gdy już zaakceptujemy "naturalność" przestrzeni czterowymiarowej, zastanowimy się, jak oglądać proste czterowymiarowe obiekty (takie jak czterowymiarowa kostka) za pomocą naszych zmysłów stworzonych do analizowania świata trójwymiarowego.
Będziemy obiekty czterowymiarowe kroić (cóż, w wyobraźni tylko) i rzutować, będziemy starali się wyobrazić sobie obiekty, które w pierwszej chwili wydają się niewyobrażalne.
W bestsellerze „Pi razy okoˮ Matt Parker opisuje zaskakujące - czasem zabawne, a niekiedy również groźne - błędy i pomyłki wynikłe z nieumiejętnego lub niestarannego stosowania metod i pojęć matematycznych. Omówimy niektóre z nich.
Bywa, że i sama matematyka postrzegana jest jako źródło zagrożeń - matematyków (i używających metod matematycznych fizyków) próbowano na przykład obciążyć winą za wywołanie światowego kryzysu finansowego w 2008 roku. Zastanowimy się, czy głoszony przez Stefana Banacha pogląd, że matematyka jest zbyt ostrym narzędziem, by dawać je do ręki dzieciom, powinien dotyczyć jedynie dzieci.
Powstawanie leku to proces długi i kosztowny – nie każdy początkowy pomysł doczeka się wdrożenia do leczenia pacjentów. By było to możliwe, potencjalny środek leczniczy musi przejść przez kilka etapów badań. Najpierw konieczne są badania podstawowe, prowadzone w warunkach laboratoryjnych, tzn. w warunkach in vitro. Opisywana jest wtedy jego charakterystyka. W następnym etapie lek jest badany w warunkach in vivo, czyli przy udziale zwierząt. Sprawdza się m.in. jego toksyczność oraz wpływ na różne układy narządów. Na wykładzie zostaną również poruszone poszukiwane alternatywy dla badań z zastosowaniem zwierząt. Tylko nieliczne zaproponowane środki lecznicze dotrwają do ostatniego etapu czyli badań klinicznych, w których biorą udział pacjenci. Podczas wykładu zostanie przedstawiona droga badań, które są konieczne, żeby lek trafił do apteki. Jako przykład środka terapeutycznego zostaną przedstawione komórki macierzyste, których stosowanie również podlega wielu regulacjom.
Demencja jest główną przyczyną niepełnosprawności osób starszych. Dotyczy ok. 50 mln ludzi na świecie, a według przewidywań, w roku 2050 może osiągnąć pułap 150 mln, stając się jednym z głównych wyzwań dla społeczeństw i zdrowia publicznego.
Jak wiele jest przyczyn demencji? Dlaczego dotychczasowe próby terapii przyniosły w większości rozczarowania? Czy wystarczy pozbyć się złogów szkodliwego białka (amyloidu beta) by wyleczyć pacjenta z chorobą Alzheimera? Jakie są czynniki ryzyka demencji i czy mamy na nie wpływ? Innymi słowy, czy możemy zapobiegać demencji?
Podczas wykładu zostaną przedstawione kamienie milowe badań nad demencją, perspektywy terapii jej najczęstszej formy - choroby Alzheimera, oraz związane z nimi kontrowersje. Zostaną zaprezentowane najnowsze wyniki światowych programów mających na celu prewencję demencji, m.in. Światowego Fińskiego Geriatrycznego Badania Interwencyjnego nad Zapobieganiem Zaburzeniom Poznawczym i Niepełnosprawności (ang. WW-FINGER - The World Wide Finnish Geriatric Intervention Study to Prevent Cognitive Impairment and Disability). Programy te polegają na jednoczesnym stosowaniu odpowiedniej diety, treningu poznawczego, aktywności fizycznej i towarzyskiej oraz monitorowaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Ich wyniki podkreślają znaczenie holistycznego podejścia do pacjenta i wskazują, iż ok. 40% czynników ryzyka demencji jest w naszych rękach.
Na podstawie tegorocznej Międzynarodowej Konferencji dotyczącej choroby Alzheimera, Parkinsona i schorzeń pokrewnych, w Barcelonie.
Podstawowym narzędziem medycyny są leki. Najczęściej są to substancje chemiczne, które wywołują w organizmach żywych pewne działanie: „zbijają” gorączkę, uśmierzają ból, obniżają ciśnienie, zabijają chorobotwórcze bakterie itp. Bez leków nasze życie byłoby z pewnością krótsze i bardziej uciążliwe z powodu nieleczonych chorób. Ale mimo bujnego rozwoju farmakologii w XX wieku, wielu chorób wciąż nie da się ani wyleczyć, ani dobrze kontrolować. Ciągle potrzeba nowych leków: skuteczniejszych i bezpieczniejszych. Jak je zatem odkryć?
Historycznie rzecz biorąc, wiele ważnych substancji czynnych zawdzięczamy obcowaniu ludzi ze związkami chemicznymi i szczęśliwej obserwacji. W dawnych czasach było to przede wszystkim obcowanie ze związkami chemicznymi pochodzenia naturalnego (roślinnego i zwierzęcego). Od końca XIX wieku, człowiek sam próbuje wytwarzać nowe substancje czynne o określonym działaniu, ale nadal wiele z ważnych odkryć to kwestia rzadkiego zbiegu okoliczności.
Podobno przypadek sprzyja przygotowanym. Wraz z postępem nauk o życiu, wiemy co raz więcej o budowie i działaniu organizmów. Znacznie lepiej rozumiemy przyczyny i przebieg wielu chorób. Czy jesteśmy przez to lepiej przygotowani do odkrywania nowych leków?
Współczesny proces poszukiwania nowych leków jest wieloetapowy i angażuje badaczy z bardzo różnych dziedzin nauki: chemików, biologów, (bio)informatyków, lekarzy, technologów itd. Badania trwają wiele lat, kosztują miliardy dolarów i … nierzadko kończą się porażką.
Podczas wykładu przyjrzymy się poszczególnym etapom odkrywania leków. Zastanowimy się także nad bardziej podstawowymi pytaniami: dlaczego leki w ogóle działają i dlaczego nie działają tak, jak byśmy tego chcieli, czyli szybko, skutecznie i bez niepożądanych efektów?
Chrapanie jest uciążliwe dla osób śpiących w tym samym pomieszczeniu co „chrapacz”. Jednak dla osoby chrapiącej może być oznaką obturacyjnego bezdechu sennego, choroby w której podczas snu dochodzi do zatrzymania oddychania lub jego spłycenia. Powtarzające się wielokrotnie w trakcie snu bezdechy mogą powodować liczne problemy zdrowotne, w tym: zmęczenie, problemy z koncentracją, nadciśnienie tętnicze, choroby serca oraz cukrzycę. Podczas wykładu opowiem o przyczynach bezdechu sennego, jego objawach, powikłaniach i sposobach leczenia.
Nowotwory zalicza się do czołówki chorób będących przyczyną zgonów na świecie. Ciągle opracowuje się nowe techniki diagnostyczne i terapeutyczne mające na celu jak najwcześniejsze wykrywanie i skuteczniejsze leczenie tych schorzeń. Wykład stanowi przegląd najnowszych metod zwalczania nowotworów.
Wirtualna rzeczywistość (ang. Virtual Reality, VR) to rzeczywistość kreowana przy wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii informatycznych, a która polega na multimedialnej wizualizacji przedmiotów, zwierząt, ludzi, czyli realnych i nie-realnych przestrzeni, obiektów lub zdarzeń. Aktualnie proponowanych jest wiele różnych technologicznych rozwiązań, ogólnie określanych jako „Extended Reality” (XR, czyli Rozszerzona Rzeczywistość). W naszych badaniach modelowych [Brain Res 2021 Sep 1; 1766: 147537; Symmetry. 2021; 13(10): 1810; Bujalska B, Maciąg K, „Nowoczesne technologie – strategie, rozwiązania i perspektywy rozwoju”, WN Tygiel 2021, Tom 1, str. 127-157] oparłyśmy się na środowisku wirtualnej rzeczywistości systemu NEUROFORMY, z zaawansowanym stanowiskiem w technologii 3D i wirtualną posturografią. NEUROFORMA to hybrydowy tele-system firmy Titanis (https://www.neuroforma.pl/), pozwalający na ćwiczenia w domu i w ośrodku (także pod zdalnym nadzorem fizjoterapeuty). To system, który jest stosowany w rehabilitacji neurologicznej, neuropsychologicznej, pourazowej, reumatologicznej, kinezyterapii, jak i w szeroko pojętej profilaktyce prozdrowotnej, zarówno u dzieci, dorosłych, jak i u osób w podeszłym wieku. Dodatkowo jest on przykładem oferowanych najnowocześniejszych innowacyjnych informatycznych narzędzi o szerokim spektrum zastosowań, które kryją w sobie niezbadane i fascynujące możliwości, ale i mogących być źródłem niekorzystnych efektów, jak „cyber-zaburzenia”, które czasem obserwowane są u uczestników Wirtualnych Światów z pełną immersją.
Po raz trzeci drzwi dla zwiedzających otwiera Obserwatorium geofizyczne Instytutu Geofizyki PAN w Otwocku Świdrze. W sobotę, 24 września w godzinach 11.00-14.00 pracownicy Instytutu przygotują dla miłośników nauki szereg pokazów i konkursów. Będzie można także zwiedzić wystawy poświęcone polskim badaniom polarnym i geofizycznym.
W jednym z budynków Obserwatorium, w tzw. domku modrzewiowym, przygotowano wystawę polarną, na której prezentowane są zarówno przyrządy pomiarowe stosowane do badań w Arktyce, jak i sprzęt codziennego użytku wykorzystywany przez polarników. Zwiedzaniu wystawy będą towarzyszyć fascynujące opowieści o życiu i pracy w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund im. Stanisława Siedleckiego na Spitsbergenie.
Dodatkową atrakcją będzie zwiedzanie minimuzeum geofizycznych urządzeń pomiarowych. Odwiedzający poznają historię wybranych badań geofizycznych, w szczególności powstania pierwszego na ziemiach polskich obserwatorium magnetycznego w Świdrze, a także prowadzenia ciągłych obserwacji i pomiarów na całym świecie. Zaprezentowana zostanie wybrana aparatura pomiarowa stosowana do pomiarów pól magnetycznych i elektrycznych Ziemi, parametrów meteorologicznych i zanieczyszczeń powietrza.
Podczas wydarzenia dostępne będzie stoisko polarne, gdzie będzie można przenieść się wirtualnie na Spitsbergen - popływać pontonem czy zajrzeć do lodowej jaskini – a to wszystko dzięki nowoczesnym technologiom i goglom VR. Nie zabraknie również gier o tematyce polarnej dla starszych i młodszych wraz z nagrodami.
Jesień to pora, kiedy piękno, zapachy i smaki zbierają się w jednym miejscu. A tym niezwykłym, zmysłowym miejscem jest SAD. Skąd się biorą jabłka i inne owoce, w tym MINIKIWI, jak są produkowane, zbierane i przechowywane wszyscy mogą się dowiedzieć odwiedzając SADY SGGW.
Swoje podwoje przed odwiedzającymi otwierają SADY SGGW. Spacerując z pracownikami Instytutu Nauk Ogrodniczych każdy może się dowiedzieć jaka jest droga owocu na nasz stół. Pracownicy INO uchylą drzwi tajemnych pomieszczeń, w których ... nie ma atmosfery?!... a w zasadzie panuje atmosfera nie-z-tej-ziemi, w której owoce czują się wyśmienicie.
Jest więcej facetów o imieniu John wśród prezesów spółek na giełdzie nowojorskiej, niż wszystkich kobiet razem wziętych. Ale także naruszanie płacy minimalnej jest częstsze wobec kobiet, a za godzinę pracy kobiety dostają między 75 i 80 groszy, na każdą złotówkę zapłaconą mężczyźnie. Nierówności płacowe między kobietami a mężczyznami nie mają wiele twarzy i wiele przyczyn, wiele z nich psychologicznych -- ale mimo wszystko (a może właśnie z tego powodu) wiele osób podważa w ogóle ich występowanie. Nie trzeba się spierać, można odwołać się do nauki. Na wykładzie uczestnicy odbęda podróż przez dekady, kontynenty i segmenty rynku pracy, by zapoznać się z bieżącym stanem nauki na temat nierówności między kobietami i mężczyznami oraz skutecznymi sposobami eliminowania tych nierówności.
Wywołany atakiem Rosji na Ukrainę kryzys uchodźczy spotkał się z szybką i masową reakcją Polaków. W pomoc uciekającym przed wojną Ukrainkom i Ukraińcom włączyły się miliony osób. Oprócz przekazywania pomocy rzeczowej czy wpłacania pieniędzy na konta organizacji pomocowych, angażowaliśmy się w bardziej bezpośrednie formy pomocy takie jak oferowanie noclegu czy transportu. Co stało za tym nieoczekiwanym zrywem? Współczucie? Niechęć do Rosjan? Chęć zatarcia niekorzystnego wrażenia, jakie na arenie międzynarodowej wywołało nieprzyjęcie przez Polskę uchodźców w 2015 roku? Dlaczego tak chętnie pomagaliśmy uchodźcom z Ukrainy, podczas gdy jeszcze kilka tygodni wcześniej los uchodźców znajdujących się na granicy polsko-białoruskiej był nam obojętny? Odpowiedzi na te pytania poszukamy, korzystając z najnowszych teorii psychologicznych oraz danych sondażowych zebranych na przełomie marca i kwietnia 2022 r.
Nierówności płacowe między kobietami a mężczyznami mają mają więcej niż jedną przyczynę, ale wiele z nich ma charakter ukrytych głęboko w zwojach naszych mózgów uproszczeń. Jedni mają ich więcej, inni mniej. Uproszczenia różnią się też skalą tego, jak trudno z nimi walczyć. W trakcie warsztatów każdy będzie mógł zbadać, które stereotypy zamieszkują jego zwoje. Uczestników zapoznamy ze źródłami tych stereotypów i skutecznymi sposobami ograniczania ich wpływu na kobiety i mężczyzn. Uczestnicy warsztatu na własnej skórze, w eksperymentach ekonomicznych będą mieli okazję sprawdzić czy sami są wolni uproszczeń czy przekonań, które stoją na przeszkodzie wyrównania płac.UWAGA! Prosimy o zabranie ze sobą telefonu komórkowego z dostępem do Internetu – urządzenie umożliwi wzięcie udziału w eksperymencie.
W potocznym ujęciu zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniem koncentracji uwagi (ADHD) jest trudnością, która dotyka dzieci. Niestety, ADHD nie kończy wraz z wejściem w dorosłość, a dorosłe życie osób mierzących się z objawami typowymi dla ADHD jest pełne wyzwań i trudnych doświadczeń, których osoby neurotypowe (o typowo rozwijających się mózgach) nie doświadczają. Objawy ADHD, takie jak podatność na rozproszenie uwagi, impulsywność, dezorganizacja wpływają na wszystkie aspekty życia - pracę, zdrowie, jak również relacje z innymi osobami. Zrozumienie, w jaki sposób funkcjonują osoby z ADHD jest kluczem do tego, by skutecznie wspierać je w codziennym życiu. Podczas wystąpienia opowiem o trudnościach, z jakimi mierzą się osoby z ADHD, a także o strategiach przezwyciężania tych trudności. Rozwieję też najczęściej pojawiające się mity na temat ADHD i wskażę, w jaki sposób możemy wspierać osoby neuroróżnorodne w lepszym funkcjonowaniu w świecie, który nie jest dostosowany do ich potrzeb.
Popularność gier komputerowych rośnie. Często słyszy się już nawet o profesjonalnych graczach utrzymujących się z grania. Dodatkowo pojawiły się pierwsze szkoły o profilu e-sportowym. Większa liczba graczy zwiększa również szanse na wystąpienie u nich negatywnych konsekwencji psychologicznych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w rewizji 11 Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) przyjęła nową jednostkę nozologiczną – zaburzenie gamingowe (gaming disorder). Po raz pierwszy zatem zaburzenie polegające na problemowym graniu w gry zostało uznane jako zaburzenie psychiczne. Problemowe granie w gry, które często postrzegane jest stereotypowo, stało się istotnym problemem społecznym. Podczas wykładu słuchacze zostaną wprowadzeni w tematykę związaną z grami komputerowymi. Wykład przybliży słuchaczom podstawowe zagadnienia związane z nadmiernym graniem w gry – czynnikami ryzyka, objawami oraz metodami terapeutycznymi. Przedstawiony zostanie również świat gier z uwzględnieniem ich podstawowych mechanik i rodzajów. Materiał pozwoli lepiej poznać gry komputerowe oraz możliwe konsekwencje psychologiczne.
W początkowych tygodniach rosyjskiej inwazji w Ukrainie Polacy masowo ruszyli z pomocą ukraińskim uchodźcom. Jedni pomagali przekazując dary rzeczowe, inni przyjmując do siebie osoby uciekające przed wojną. Wielu z nas, w pierwszych tygodniach wojny odczuwało również lęk i niepokój. W obliczu inwazji u naszych sąsiadów zastanawialiśmy się czy przyszłość naszego narodu jest również zagrożona. Aby uchwycić w czasie ten bezprecedensowy moment przeprowadziliśmy badanie w którym trzykrotnie pytaliśmy Polaków co aktualnie myślą i czują w związku z wojną na Ukrainie. Czy postawy, emocje i zachowania Polaków zmieniały się w czasie? Czy sytuacja w Ukrainie doprowadziła do zbliżenia się obu narodów, czy może przeciwnie – wzrostu nastrojów antyuchodźczych i postrzeganych zagrożeń? Czy wspólna historia Polaków i Ukraińców bardziej ich zbliża czy może oddala? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć podczas wykładu.
Kredyt hipoteczny stał się w Polsce głównym sposobem rozwiązywania problemu mieszkaniowego przez młode pary i rodziny. W rodzinach rozumianych ekonomicznie, jako gospodarstwa domowe, współkształtuje decyzje o dzieciach, związkach, pracy i karierze. „Hipoteka” kształtuje także relacje między sektorem finansowym, mieszkaniowym oraz państwem. To w istocie forma długu, która wiąże relatywnie mocno, ale też wystawia coraz więcej gospodarstw domowych w Polsce na spekulacyjną i bardzo niepewną naturę rynków finansowych.
Co ma do tego socjologia? Wskazuje, jak decyzje ekonomiczne są zakorzenione w doświadczeniach, normach i oczekiwaniach społecznych, wyjaśnia porządek instytucjonalny, który współcześnie coraz słabiej gwarantuje przewidywalność i stabilność zarówno rodzinom, jak i finansistom czy decydentom w instytucjach publicznych oraz pozwala zrozumieć, dlaczego współczesne społeczeństwa są oparte na długu, a nie oszczędnościach. Zapraszamy na wykład o socjologicznym rozumieniu hipoteki.
Odkrycia naukowe w socjologii nie przyjmują formy spektakularnej, takiej, do której jesteśmy przyzwyczajeni, gdy mowa o odkryciach w naukach przyrodniczych. Rzadko mają swoich bohaterów, trudno wskazać ich dokładne miejsce i czas. Może to stawiać pod znakiem zapytania doniosłość wiedzy socjologicznej i budzić wątpliwość, czym różni się ona od publicystyki. Co więcej, najbardziej widowiskowe zjawiska społeczne (gwałtowne zmiany, rewolucje, protesty, kryzysy) nie umykają uwadze nawet mało bacznych obserwatorów, a poznawanie ich natury i przyczyn staje się udziałem wszystkich świadków i uczestników zdarzeń. Na przykładzie badań nad ruchem społecznym Solidarność ukazana zostanie istota i doniosłość odkryć w socjologii oraz jej odrębność od wiedzy zdroworozsądkowej.
Gdy w 2021 roku na granicy polsko-białoruskiej pojawiły się grupy uchodźców spokojne przygraniczne wsie i miasteczka stanęły w centrum uwagi międzynarodowej opinii publicznej. Za aktywistkami niosącymi pomoc humanitarną, na granicę ruszyli funkcjonariusze policji, wojska i dodatkowe siły straży granicznej, ale też media i posłowie.
Etnografia stanu wyjątkowego to rok regularnych badań sytuacji, jaka zapanowała na pograniczu polsko-białoruskim po zarządzeniu tam strefy stanu wyjątkowego. W czasie wykładu opowiemy, co przez cały ten czas działo się w strefie przygranicznej? Jak zareagowali na uchodźców mieszkańcy jednej z przygranicznych wiejskich gmin Podlasia, ale i szerzej – Polki i Polacy? Spróbujemy też wyjaśnić, jak wydarzenia z zony zmieniły relacje między jej mieszkańcami, funkcjonariuszami służb, uchodźcami i aktywistami? A także odpowiedzieć na pytanie, co stało się, kiedy pół roku później w gminie zamieszkali uchodźcy z drugiej – polsko-ukraińskiej – granicy? Czy niespotykany wybuch solidarności, jaki Polacy okazali milionom uciekającym z zaatakowanej przez Rosję Ukrainy, zmienił sytuację na polsko-białoruskiej granicy?
W Polsce działa ogromna ilość uczelni oferujących edukację na poziomie wyższym w zakresie przedsiębiorczości. Kursy przedsiębiorczości prowadzone są dla studentów różnych niezwiązanych z biznesem kierunków, od szkół teatralnych po medyków. Przedsiębiorczość pojawia się w podstawach programowych polskich liceów i techników. Uczą się przedsiębiorczości także uczniowie zasadniczych szkół zawodowych.
Nie ma natomiast szkół współpracy i współdziałania. Brak wśród celów edukacyjnych rozwijania umiejętności współdecydowania i działania na rzecz dobra wspólnego. Jak wyraził się jeden z bohaterów naszych badań:
"Im więcej ludzie działają razem, tym bardziej widzą, że mogą zrobić dużo więcej. […] Nie uczą nas tego w szkole, na uniwersytecie; cały czas jest tylko o przedsiębiorczości, konkurencji, ale nie ma o współpracy. A potem mówią, że ludzie nie współpracują i że konkurencja jest naturalna. Musimy się wszystkiego uczyć sami."
Na szczęście socjologia może pomóc. Dziś o roli współdziałania mówi się coraz więcej. Wiemy, że poprawia wymianę i przepływ informacji, że wpływa na szybszy dostęp do wiedzy eksperckiej, a nawet, że zwiększa efektywność osób i zespołów. Zdolność współpracy trafia na listy najbardziej pożądanych umiejętności.
Tym bardziej jest to istotne, że pojawia się nowy typ miejsc pracy – wspólnoty współdziałania. Nie są to ani tradycyjne miejsca pracy z ubiegłego stulecia z jasnym podziałem ról i hierarchią, ani nowoczesne, gdzie zatrudnienie jest płynne, nagradzany jest indywidualny wkład i istnieje konkurencja. We wspólnotach ludzie, zamiast konkurować, współpracują i przyjaźnią się ze sobą.
Chcemy opowiedzieć o naszych badaniach na ten temat. Zaproponujemy też grę Łowisko, która inspiruje do myślenia o tym jak budować wspólnotę współdziałania?
„Migranci”, „uchodźcy”, „cudzoziemcy” - to terminy coraz częściej spotykane w debatach publicznych. W dyskusjach pojawiają się również takie określenia jak wielokulturowość, integracja czy asymilacja. Te pojęcia nie zawsze są jednoznaczne. Bywa, że inaczej rozumieją je prawnicy, socjologowie czy politycy. Wykład ma na celu wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z badaniami migracyjnymi oraz pokazanie wyzwań definicyjnych, jakimi mierzą się migrantolodzy.
Prof. Valentina Lepri oraz inni badacze z Centre for the History of Renaissance Knowledge przy IFiS PAN poprowadzą warsztat z uczniami i studentami.
Dr Życie na sprzedaż - historia o tym jak firmy zarabiają monitorując nasze zachowania w Internecie. Podczas spotkania omówimy praktyczny przewodnik „Cyfrowy survival – czyli jak nie dać się algorytmom"
Czy zastanawialiście się, jak wyglądałyby odległe krainy, gdyby w XIX wieku działał Instagram? Co moglibyśmy podziwiać? Czego byśmy się dowiedzieli?
Trochę przewrotne pytanie – fotografia, choć już znana jako medium, nie była wówczas najważniejszym źródłem wiedzy o wyglądzie odległych miast i krain. Wizje takich miejsc tworzyły słowa – korespondencje prasowe z różnych miejsc świata, publiczne odczyty, a także prywatne listy.
I taki „Instagram” byłby przede wszystkim pisany, trochę może rysowany. Ciekawe, jak poradziłby sobie w takim medium Henryk Sienkiewicz? Jeździł po kurortach Europy dla zdrowia, po „dzikich” rejonach Ameryki dla przygody… Pisał z serca, trochę zmyślał, zachwycał się i nudził. Jakim byłby Instagramerem? Jak przedstawiałby inne kultury, obyczaje i ludzi? Czy obraz byłby realistyczny, czy ubarwiony? Z filtrem czy bez filtra?
Podczas prelekcji z elementami warsztatów poznamy (a może rozpoznamy z opisu?) wyjątkowe miejsca, do których zawitał nasz noblista zanim został sławnym pisarzem; przyjrzymy się także sposobom podróżowania w XIX wieku, rodzącej się turystyce. Posłuchamy także fragmentów prywatnych listów, które od 2020 roku nagrywa w wersji audio Fundacja WSPAK
©2022 Festiwal Nauki