Izba Pamięci Strzelecka 8

Rok 1948 r. w historii zmagań podziemia niepodległościowego z reżimem komunistycznym w Polsce  określany jest mianem czasu „wielkich polowań”. Po sfałszowanych wyborach do Sejmu Ustawodawczego 19 stycznia 1947 r. i stworzeniu iluzji amnestii dla przeciwników politycznych władze komunistyczne zdecydowały się w kolejnym roku na organizację zdecydowanych uderzeń o charakterze represyjnym. Wiosną 1948 r. na poziomie kierownictwa MBP oraz dowództwa KBW zaprojektowano dwie wielkie operacja pacyfikacyjne o kryptonimach „Z” i „P”. Ich celem było nie tylko rozbicie pozostałych jeszcze w podziemiu - konspiracji wileńskiej (6 Brygady Wileńskiej AK), konspiracji NZW na Mazowszu i Podlasiu ale zastraszenie społeczności z tych regionów – nadal wspierającej ruch niepodległościowy. W toku ww. działań wielokrotnie dochodziło do popełnienia przez funkcjonariuszy UBP i żołnierzy KBW zbrodni komunistycznych, dewastacji gospodarstw, przymusowych wysiedleni. Niewątpliwie odcisnęły one głębokie piętno na losach wielu rodzin.

Sanacyjny sędzia, wójt przedwojennej wsi, strażnik więzienny, potomek marszałka królowej Bony, damski bokser, adwokat okupowanej Warszawy, księgowy w mleczarni, kierownik w fabryce czekolady, oficer polityczny Armii Czerwonej i reprezentant Polski w szachach, rekwizytor w wytwórni filmowej, ledwo piśmienny politruk po podstawówce, sędzia Trybunału Konstytucyjnego, kandydat na żywiciela wszy, szczerbaty olbrzym zwany „Krwawym Edziem”, rezydent wywiadu wojskowego, skorumpowany działacz piłkarski...Tak różnych ludzi, urodzonych w odmiennym czasie, miejscu, środowisku; o rozmaitych zainteresowaniach, doświadczeniach i życiorysach – połączyło jedno: w pierwszej dekadzie „ludowej” Polski stali się sędziami Wojskowego Sądu Rejonowego (WSR) w Warszawie. Choć przyszli z tak różnych miejsc, połączył ich czynny udział w obsługiwaniu maszynerii bezprawia uruchomionej w tym sądzie.