biologia
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Lekcja festiwalowa | Związki chemiczne w żywności |
Zapraszamy młodych odkrywców na warsztaty laboratoryjne połączone ze zwiedzaniem Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, które mieści się w domu urodzenia noblistki. Podczas warsztatów chemicznych uczestnicy samodzielnie przeprowadzą badania analityczne mające na celu identyfikację związków chemicznych zawartych w różnych produktach spożywczych. Uczestnicy sprawdzą, które produkty są źródłem białka, odróżnią tłuszcze roślinne od zwierzęcych, oraz wykryją obecność skrobi lub cukru przy użyciu charakterystycznych reakcji chemicznych. W drugiej części zajęć uczniowie poznają historię życia i odkryć dwukrotnej laureatki Nagrody Nobla - Marii Skłodowskiej-Curie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Związki chemiczne w żywności |
Zapraszamy młodych odkrywców na warsztaty laboratoryjne połączone ze zwiedzaniem Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, które mieści się w domu urodzenia noblistki. Podczas warsztatów chemicznych uczestnicy samodzielnie przeprowadzą badania analityczne mające na celu identyfikację związków chemicznych zawartych w różnych produktach spożywczych. Uczestnicy sprawdzą, które produkty są źródłem białka, odróżnią tłuszcze roślinne od zwierzęcych, oraz wykryją obecność skrobi lub cukru przy użyciu charakterystycznych reakcji chemicznych. W drugiej części zajęć uczniowie poznają historię życia i odkryć dwukrotnej laureatki Nagrody Nobla - Marii Skłodowskiej-Curie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co łączy lodówkę i buty sportowe? Czyli opowieść o nanocząsteczkach |
Co łączy lodówkę, buty sportowe i krem z filtrem UV? |
|
|
Lekcja festiwalowa | Opakowania jadalne |
Zapoznanie z tematyką opakowań do żywności, w tym innowacyjnych i nowatorskich rozwiązań w systemach pakowania. Omówienie opakowań cechujących się jadalnością, materiałów, z których mogą być wytworzone oraz zastosowań do żywności. Prezentacja wybranych folii jadalnych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Las zaczyna się w glebie |
Podczas warsztatów terenowych młodzież szkolna dowie się co to jest gleba leśna, jak ważna jest w życiu i rozwoju lasu, jakie są rodzaje gleb leśnych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak powstaje mleko i miód w proszku? |
Zajęcia będą składały się z części wykładowej oraz laboratoryjnej. Część wykładowa - prezentacja na temat suszenia rozpyłowego m.in. charakterystyka metody, zastosowanie w przemyśle spożywczym. Część laboratoryjna – suszenie rozpyłowe miodu i określenie podstawowych właściwości otrzymanego proszku – sypkość, gęstość nasypowa, analiza zdjęć mikroskopowych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Leśne mikroskopowe tajemnice |
Zapraszamy na warsztaty „Tajemnice mchu leśnego”! Co odkryjemy pod mikroskopem?
Co robimy? Przygotowujemy preparaty mikroskopowe z materiału (mchu) dostarczonego przez prowadzącego. Obserwujemy i rysujemy to, co widać pod mikroskopem – poznajemy budowę i zwyczaje mieszkańców mchu. Rozmawiamy o roli tych organizmów w ekosystemie lasu i ich niezwykłych zdolnościach przetrwania. Dlaczego warto?
Zostań odkrywcą leśnych mikroświatów! |
|
|
Lekcja festiwalowa | "Jak widzieć magię w zwykłych rzeczach i jak czerpać z niej siłę" |
Kiedy jedziesz samochodem do szkoły czy wiesz, że ten „zwykły” samochód ma silnik, który robi wybuchy z soku z dinozaurów i zamienia je na obroty kół? Czy wiecie, że każdy Wasz |
|
|
Lekcja festiwalowa | Caenorhabditis elegans: Mały bohater wielkich odkryć w biologii molekularnej |
Caenorhabditis elegans to niewielki, niepasożytniczy nicień, który od lat pełni rolę jednego z najważniejszych organizmów modelowych w biologii molekularnej. Dzięki przezroczystemu ciału, szybkiemu cyklowi życiowemu i łatwości hodowli, stał się niezastąpiony w badaniach genetycznych i biologii komórki. Podczas warsztatów uczestnicy poznają C. elegans od podstaw – nauczą się rozpoznawać jego cykl życiowy, odróżniać stadia rozwojowe oraz identyfikować samce i hermafrodyty. Opanują podstawowe techniki pracy z tym organizmem. Następnie, analizując osobniki o różnych fenotypach, zobaczą, jak zmiany w pojedynczych genach wpływają na rozwój i funkcjonowanie nicienia. Porównując zdrowe osobniki i mutanty, spróbują wyciągnąć wnioski na temat funkcji badanych genów. C. elegans jest także modelem do badania komórek macierzystych – jego linia komórek rozrodczych zawiera komórki, których podziały muszą być precyzyjnie regulowane. Zaburzenia równowagi między samoodnową a różnicowaniem mogą prowadzić do nadmiernej proliferacji lub zaniku komórek płciowych. Uczestnicy będą mogli zaobserwować te procesy pod mikroskopem fluorescencyjnym, oglądając barwione gonady nicieni. Warsztaty będą świetną okazją do zdobycia praktycznych umiejętności i poznania organizmu, który odegrał kluczową rolę w wielu odkryciach biologii molekularnej i nadal stanowi fundament nowoczesnych badań. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Elektrofizjologia i co nam mówią fale w mózgu? |
Elektrofizjologia to dziedzina zajmująca się elektryczną aktywnością naszego organizmu oraz jak ją mierzyć. W medycynie można za jej pomocą diagnozować wiele chorób między innymi serca lub układu nerwowego, takie jak na przykład padaczka, czy zaburzenia snu. Wykład skupi się na aktywności elektrofizjologicznej mózgu. Dowiemy się jak komunikują się ze sobą neurony i do czego ta komunikacja może doprowadzić. Podane zostaną przykłady badań naukowych, które używają tej metodologii aby lepiej zrozumieć żywe organizmy. Omówimy także różne metody elektrofizjologiczne, aby zrozumieć które i dlaczego są wykorzystywane w nauce, a które w medycynie. Choć elektrofizjologia jest powszechnie używana do diagnozy niektórych chorób, jest wiele innych (na przykład zaburzenia depresyjne), do których diagnozy również ma potencjał i choć nie jest obecnie wykorzystywana do diagnozowania ich, są prowadzone badania naukowe aby do tego doprowadzić. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Nie(pełno)sprawni? Możliwości ciała, siła ducha – sport bez barier |
Czy osoba bez nogi może grać w piłkę nożną? A ktoś poruszający się na wózku – czy może rzucać do kosza i wygrywać mecze? Podczas tego wykładu przekonacie się, że ograniczenia fizyczne nie muszą być przeszkodą w uprawianiu sportu i czerpaniu radości z ruchu. Ciało – nawet jeśli funkcjonuje inaczej – może być sprawne, silne i zdolne do działania. Pokażę Wam, jak osoby z różnymi niepełnosprawnościami radzą sobie w sporcie i codziennej aktywności, jak pokonują bariery (często te w naszej głowie) i co daje im ruch. Opowiem o drodze do niezależności, o odwadze, wytrwałości i sile ducha. Porozmawiamy też o tym, jak każdy z nas – niezależnie od sprawności – może wspierać dostępność i włączenie w sporcie oraz jak wygląda codzienność osób, które mimo trudności realizują swoje pasje. Wykład skierowany jest do młodzieży z klas 6–8 szkoły podstawowej. Może być inspiracją zarówno dla tych, którzy kochają sport, jak i tych, którzy jeszcze szukają swojej drogi. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co kryje w sobie krew? |
Krew to niezwykła, płynna tkanka, bez której nasze ciało nie mogłoby prawidłowo funkcjonować. Choć często widzimy ją tylko wtedy, gdy się skaleczymy, to w rzeczywistości krąży w naszym ciele cały czas. Dorosły człowiek ma w sobie około 5 litrów krwi! Z czego się składa? Ponad połowa to osocze, czyli żółtawa ciecz złożona głównie z wody oraz różnych substancji: białek, cukrów, soli mineralnych, hormonów i produktów przemiany materii. To właśnie osocze transportuje składniki odżywcze do komórek i pomaga usuwać z nich to, co niepotrzebne. W osoczu „pływają” elementy morfotyczne: czerwone krwinki, białe krwinki i płytki krwi. Czerwone krwinki, czyli erytrocyty, są najliczniejsze. Zawierają hemoglobinę – białko, które wiąże tlen w płucach i rozprowadza go po całym ciele. Dzięki nim każda komórka otrzymuje tlen potrzebny do oddychania komórkowego, a więc do wytwarzania energii. Białe krwinki, czyli leukocyty, to komórki układu odpornościowego. Bronią nasz organizm przed bakteriami, wirusami i innymi zagrożeniami. Gdy do organizmu dostanie się drobnoustrój chorobotwórczy, białe krwinki rozpoznają go i niszczą. Płytki krwi, czyli trombocyty, są najmniejsze, ale bardzo ważne – odpowiadają za krzepnięcie krwi. Gdy się zranimy, płytki „sklejają się” ze sobą i tworzą skrzep, który zamyka ranę i zapobiega dalszej utracie krwi. Krew to także system transportowy – dostarcza tlen i substancje odżywcze, zabiera dwutlenek węgla i inne produkty przemiany materii, uczestniczy w regulacji temperatury ciała i przenosi hormony. Choć wygląda niepozornie, krew to jedna z najważniejszych tkanek w naszym ciele. |
|
|
Lekcja festiwalowa | O kampinoskich lasach |
Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać. Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw. Omawiane zagadnienia: |
|
|
Lekcja festiwalowa | Serce i krew bez tajemnic |
Badanie EKG (elektrokardiografia) jest jednym z najważniejszych metod w rozpoznaniu chorób serca. Przedstawimy krótko budowę serca oraz omówimy przebieg pobudzenia elektrycznego w sercu z uwzględnieniem pytania: czy w sercu jest wytwarzany prąd i czy jego rozprzestrzenianie się po sercu prowadzi do jego skurczu? Uczestnicy dowiedzą się również o technicznych aspektach metody służącej do rejestracji sygnału elektrycznego serca. Praktyczna część będzie polegała na wykonaniu badania EKG na uczestniku zajęć czego wynikiem będzie elektrokardiogram, który zinterpretuje osoba prowadząca zajęcia. W dalszej części spotkania uczestnicy dowiedzą się z jakich składników zbudowana jest ludzka krew. W części teoretycznej omówimy podstawowe funkcje poszczególnych komórek występujących we krwi oraz znaczenie grup krwi. Zaś w części praktycznej pokażemy test, w którym można oznaczyć poszczególne grupy krwi. W tej części uczestnicy będą mieli okazję aktywnego włączenia się w procedury laboratoryjne oznaczania grup krwi. Będzie też można poczynić obserwacje mikroskopowe preparatów krwi. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co ma pszczoła do woła? Taksonomia dla dzieciaków i młodzieży |
"Taksonomia dla dzieciaków i młodzieży" to fascynujące zajęcia, które wprowadzają młodych odkrywców w świat naukowej klasyfikacji organizmów żywych. Podczas tych interaktywnych warsztatów dzieci i młodzież dowiedzą się, jak naukowcy nazywają nowe gatunki i jak funkcjonuje system taksonomiczny. Uczestnicy będą mieli okazję stworzyć własne rzędy, rodzaje i rodziny organizmów, co pozwoli im lepiej zrozumieć, jak działa cała taksonomia. Jednym z najciekawszych elementów zajęć jest tworzenie drzew rodowych owadów. Dzieci będą miały okazję zbadać różnorodność świata owadów i zrozumieć, jak różne gatunki są ze sobą powiązane. Dzięki temu ćwiczeniu młodzi uczestnicy nauczą się, jak ważne jest zrozumienie relacji między różnymi organizmami. Lekcja ta to nie tylko nauka, ale także świetna zabawa. Dzięki interaktywnym ćwiczeniom i praktycznym zajęciom, dzieci będą mogły rozwijać swoje umiejętności naukowe i kreatywne myślenie. To doskonała okazja, aby zainspirować młode umysły do dalszego odkrywania świata nauki. Te niezwykłe zajęcia z pewnością pozostaną w pamięci uczniów na długo! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Osteobiografie czyli historie życia zapisane w kościach |
Czy zastanawiałeś się kiedyś jakich informacji dostarcza nam ludzki szkielet? W jaki sposób na podstawie zachowanego materiału osteologicznego odtwarzany jest profil biologiczny zmarłego? Jak odczytujemy historie życia, która zapisuje się na kościach każdego z nas? Jeśli chcesz się dowiedzieć jak to robimy, to nasze warsztaty są dla Ciebie! W czasie zajęć pokażemy Ci, jakie cechy szkieletu pozwalają na ocenę płci i określenie wieku w chwili śmierci. Zaprezentujemy też w jaki sposób odtwarzamy przyżyciową wysokość i masę ciała. Dowiesz się także czym są paleopatologie i o czym świadczy ich obecność. W czasie warsztatów, korzystając z materiałów archeologicznych, wspólnie zbudujemy profil biologiczny i odtworzymy historię zapisaną na kośćcu. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co nas kontroluje? Neuroprzekaźniki czy receptory? |
Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | DNA – istota życia |
Gdy w drugiej połowie XX wieku J. Watson i F. Crick odkryli podstawowy element dziedziczności i nośnik informacji genetycznej - strukturę DNA, wypowiedzieli słowa "Odkryliśmy istotę życia...". DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, jest chemiczną makrocząsteczką, która w swojej budowie ma zapisane informacje dotyczące budowy organizmu. Występuje on zarówno u wirusów, bakterii, roślin, zwierząt oraz ludzi. Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z ogólną budową i właściwościami materiału genetycznego. Na wielu ciekawych przykładach dowiedzą się dlaczego każdy z nas jest inny – inaczej wygląda, rośnie, zachowuje się, a nawet choruje. W części praktycznej, uczniowie będą samodzielnie izolować DNA. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Na tropie etykiet żywności |
Czy wiesz, co tak naprawdę jesz? Czyli o tym, co musi znaleźć się na etykiecie produktu spożywczego. Kupując żywność, często patrzymy na cenę, markę czy atrakcyjność opakowania. Ale czy zwracasz uwagę na etykietę? To właśnie tam kryją się najważniejsze informacje o produkcie, który trafia na Twój talerz. Etykieta żywności to nie tylko zbiór drobnego druku – to prawny obowiązek i Twoje prawo do wiedzy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Obecne – niewidzialne: mikroorganizmy wokół nas |
Po krótkim wstępie poświęconym charakterystyce różnych mikroorganizmów, uczestnicy będą mogli obejrzeć te, które wyizolowano z różnych środowisk (gleba, woda, powietrze, powierzchnia roślin itp.) na podłoża hodowlane. Będą mogli obejrzeć pod mikroskopem gotowe preparaty i własnoręcznie przygotować barwione preparaty z komórek bakterii i grzybów. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Oko w oko z tłuszczem - dieta widziana przez mikroskop |
Zastanawiałeś się kiedyś, co się dzieje z tłuszczem, który zjadasz na obiad? Czy wszystkie tłuszcze są takie same i jak naprawdę wpływają na Twoje zdrowie? Zapraszamy na fascynujący warsztat, podczas którego samodzielnie zbadacie, jak tłuszcze z pożywienia wpływają na nasze komórki tłuszczowe i mięśniowe. Wykorzystując technikę barwienia Oil Red O, zobaczycie pod mikroskopem kolorowe krople tłuszczu ukryte wewnątrz komórek. Dowiesz się, jak różne tłuszcze obecne w jedzeniu wpływają na komórki naszego ciała. Zobaczysz też, jak zmienia się wątroba, tkanka tłuszczowa oraz jelito pod wpływem diety bogatej w tłuszcz. Dzięki tym zajęciom zrozumiesz, dlaczego dieta ma tak duże znaczenie dla zdrowia całego ciała oraz jakie konsekwencje może mieć spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczu i cukru. Weź udział i przekonaj się na własne oczy, jak wygląda zdrowie i choroba pod mikroskopem! |
|
|
Lekcja festiwalowa | O kampinoskich lasach |
Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać. Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw. Omawiane zagadnienia: |
|
|
Lekcja festiwalowa | Związki chemiczne w żywności |
Zapraszamy młodych odkrywców na warsztaty laboratoryjne połączone ze zwiedzaniem Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, które mieści się w domu urodzenia noblistki. Podczas warsztatów chemicznych uczestnicy samodzielnie przeprowadzą badania analityczne mające na celu identyfikację związków chemicznych zawartych w różnych produktach spożywczych. Uczestnicy sprawdzą, które produkty są źródłem białka, odróżnią tłuszcze roślinne od zwierzęcych, oraz wykryją obecność skrobi lub cukru przy użyciu charakterystycznych reakcji chemicznych. W drugiej części zajęć uczniowie poznają historię życia i odkryć dwukrotnej laureatki Nagrody Nobla - Marii Skłodowskiej-Curie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Rośliny też mają DNA! |
Czy wiesz, że w każdej komórce – zarówno Twojej, jak i rośliny – ukryty jest tajemniczy kod życia? Podczas naszych zajęć samodzielnie wyizolujesz DNA z własnych komórek z policzka i z owocu kiwi, a następnie obejrzysz je na specjalnym żelu – zupełnie jak prawdziwy naukowiec! Oprócz eksperymentów poznasz fascynujące ciekawostki o roślinach, które potrafią więcej, niż myślisz – zapraszamy wszystkich młodych odkrywców w wieku 13–14 lat na niesamowitą podróż do wnętrza komórki! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Związki chemiczne w żywności |
Zapraszamy młodych odkrywców na warsztaty laboratoryjne połączone ze zwiedzaniem Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, które mieści się w domu urodzenia noblistki. Podczas warsztatów chemicznych uczestnicy samodzielnie przeprowadzą badania analityczne mające na celu identyfikację związków chemicznych zawartych w różnych produktach spożywczych. Uczestnicy sprawdzą, które produkty są źródłem białka, odróżnią tłuszcze roślinne od zwierzęcych, oraz wykryją obecność skrobi lub cukru przy użyciu charakterystycznych reakcji chemicznych. W drugiej części zajęć uczniowie poznają historię życia i odkryć dwukrotnej laureatki Nagrody Nobla - Marii Skłodowskiej-Curie. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak odstraszyć demencję, czyli jak pomóc naszemu mózgowi się zdrowo zestarzeć |
Demencja jest złożonym zjawiskiem patologicznego starzenia się mózgu, które objawia się powolnym zanikiem pamięci, zaburzeniami emocjonalnymi oraz brakiem kontroli nad niektórymi odruchami fizycznymi. Na szczęście nie każdy musi doświadczyć demencji. Podczas procesu starzenia się, nasz mózg może starzeć się patologicznie (demencja) lub w sposób zdrowy. Możliwe jest dożycie nawet i 100 lat ze sprawnie funkcjonującym mózgiem! Wszystkie zależy od bardzo wielu czynników, z których część możemy kontrolować podczas naszego życia. Podczas tego wykładu dowiemy się czym jest demencja i co wiemy o jej powstawaniu. Dowiemy się również co możemy zrobić, niezależnie od tego w jakim wieku jesteśmy, aby zadbać o nasz mózg i jego poprawne funkcjonowanie w starszym wieku. |
|