Szkoła podstawowa 4-6

Morza i oceany odgrywają ogromną rolę w życiu każdego z nas. W oceanie powstało życie i z niego wywodzi się wszystko, dzięki czemu możemy funkcjonować. Dlatego tak ważne jest, byśmy dbali o dobrostan ekosystemów morskich. Bez względu na to gdzie mieszkamy, wszyscy wywieramy wpływ na kondycję wszechoceanów. Wyrzucając śmiecie, marnując energię, używając niewłaściwych kosmetyków, kupujac ryby i owoce morza z niewłaściwych źródeł. Wszystko ma znaczenie i wszystko zależy od nas. To jak żyjemy ma ogromny wpływ na kondycję oddalonych o tysiące kilometrów raf koralowych i żyjące w głębinach organizmy. Na warsztatach zbudujemy minirafę koralową, zobaczymy, jakie znaczenie ma zanieczyszczenie wód plastikiem, dowiemy się, co to jest globalne ocieplenie i jakie są jego przyczyny oraz skutki, poznamy też mieszkańców naszych morskich akwariów, czyli koralowce, ukwiały, koniki morskie, amfipriony i wiele, wiele innych. 

Podczas lekcji zaznajomimy słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami z zakresu geologii, takimi jak tabela stratygraficzna i skala czasu geologicznego. Opowiemy, jak wyglądała Ziemia i jej klimat, jak zmieniał się układ lądów w przeszłości i organizmy od momentu pojawienia się ich na lądzie do powstania pierwszych lasów. W drugiej części omówimy najważniejsze rodzaje roślin lasu karbońskiego. Przedstawimy również zwierzęta zamieszkujące lasy karbońskie. Przedstawiając genezę węgla kamiennego, chcemy przybliżyć szereg podstawowych zagadnień z dziedziny historii Ziemi. Chcemy również zwrócić uwagę dzieci na efekty wykorzystania węgla przez człowieka. Wszystko to postaramy się przekazać uczestnikom w oparciu o aktualną wiedzę, w jak najbardziej przystępnej formie, z użyciem licznych kolorowych rekonstrukcji i zdjęć.

Po prelekcji odbędą się warsztaty,w trakcie których uczestnicy będą mogli wykonanać kilka prostych zadań plastycznych, wykorzystując wiedzę przekazaną im w trakcie prelekcji.

Zachodnie Mazowsze 2 tysiące lat temu. Osady hutnicze – ludzie, domy, urządzenia i technologia starożytnych hutników.  Narzędzia i wyroby od biżuterii po broń.  Świat wierzeń  i życie codzienne mieszkańców znad Nrowy.

Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego.

Długość trasy: ok 8 km, czas trwania: ok. 4 godziny, liczba uczestników: maks. 30 os. Wymagania kondycyjne - średnie.
Trasa wycieczki prowadzi z Granicy zielonym szlakiem do Dębu Powstańców 1863 r., powrót przez wieś Bieliny do Granicy.
Trasa, urozmaicona pod względem krajobrazowym, wiedzie przez piękne bory sosnowe na południowym pasie wydmowym oraz rozległe tereny nieleśne.

Podczas warsztatów omawiane są zagadnienia:
- ochrona przyrody w KPN,
- martwe drewno i jego rola w przyrodzie,
- znaczenie terenów otwartych dla zachowania bioróżnorodności oraz walorów krajobrazowych Puszczy Kampinoskiej,
- drzewa i krzewy Puszczy Kampinoskiej,
- ślady i tropy zwierząt,
- pamiątki historii na trasie wycieczki.

Żywność dla kosmonautów -  Czym jest? Jak powstaje? Czy jest zdrowa? Na te i inne pytania uczniowie uzyskają odpowiedzi podczas wizyty na Wydziale Technologii Żywności SGGW. Będą mogli spróbować "kosmicznych truskawek" i poznać tajniki ich produkcji. 

Podczas lotu samolotem zdarza się, że piloci ostrzegają przed wystąpieniem turbulencji. W czasie wykładu opowiemy o tym, czym są turbulencje. Czy mogą one być niebezpieczne dla pasażerów? Powiemy również, co ważnego o turbulencji odkrył rosyjski matematyk Andrey Nikolaevich Kolmogorov. 

Podczas lekcji zaznajomimy słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami z zakresu geologii, takimi jak tabela stratygraficzna i skala czasu geologicznego. Opowiemy, jak wyglądała Ziemia i jej klimat, jak zmieniał się układ lądów w przeszłości i organizmy od momentu pojawienia się ich na lądzie do powstania pierwszych lasów. W drugiej części omówimy najważniejsze rodzaje roślin lasu karbońskiego. Przedstawimy również zwierzęta zamieszkujące lasy karbońskie. Przedstawiając genezę węgla kamiennego, chcemy przybliżyć szereg podstawowych zagadnień z dziedziny historii Ziemi. Chcemy również zwrócić uwagę dzieci na efekty wykorzystania węgla przez człowieka. Wszystko to postaramy się przekazać uczestnikom w oparciu o aktualną wiedzę, w jak najbardziej przystępnej formie, z użyciem licznych kolorowych rekonstrukcji i zdjęć.

Po prelekcji odbędą się warsztaty,w trakcie których uczestnicy będą mogli wykonanać kilka prostych zadań plastycznych, wykorzystując wiedzę przekazaną im w trakcie prelekcji.

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co
właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas
naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne.
Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

Drobnoustroje, czyli organizmy niedostrzegane bez użycia mikroskopu, opanowały całą kulę ziemską. Ich działalność jest nieraz uciążliwa, ale nie można zapominać o ich wykorzystaniu w produkcji żywności, leków czy kosmetyków. Podczas spotkania zostaną przedstawione wybrane drobnoustroje: ich wzrost w podłożach modelowych, cechy biochemiczne oraz obrazy mikroskopowe preparatów. Zaprezentujemy również technikę wykonania preparatów barwionych drobnoustrojów, m.in. z jogurtu, sera czy też kiszonek warzywnych.

Co to jest archiwum? Z czym nam się kojarzy? Jak wygląda? Co można w nim znaleźć?  Komu potrzebne jest archiwum i do czego? Czy można znaleźć w archiwum śmieci? Co mają ze sobą współnego pracownik archiwum i detektywi? Czy zastanawialiście się kiedyś, jakie skarby można znaleźć w archiwum? Skąd one tam się wzięły? Dlaczego się je gromadzi i przechowuje? A czy w swoich domach macie archiwa?

Na warsztatach w pracowni naukowej Archiwum Państwowego w Warszawie spróbujemy znaleźć odpowiedzi na powyższe pytania. Odkryjemy, czym jest archiwum, jak ono się tworzy i jak wygląda praca w archiwum. Odkryjemy magazyny archiwalne, przyjrzymy się zgromadzonym w nich materiałom i spróbujemy wysłuchać opowieści zachowanych w starych szpargałach.

W trakcie warsztatów przyszli inżynierowie dowiedzą się, czym właściwie jest robot, oraz wkroczą w świat przedmiotów ścisłych z pomocą studentów Politechniki Warszawskiej. Naszym gościom przekazujemy podstawową wiedzę z zakresu robotyki oraz możliwość zbudowania robota typu Linefollower. Pod czujnym okiem naszych instruktorów oraz dzięki pracy w grupie uczniowie zobaczą, jak kilka odpowiednio połączonych części wprawić w ruch na małym torze wyścigowym. Jedyne, czego wymagamy od uczestników, to chęć dobrej zabawy oraz twórczego myślenia.

Morza i oceany odgrywają ogromną rolę w życiu każdego z nas. W oceanie powstało życie i z niego wywodzi się wszystko, dzięki czemu możemy funkcjonować. Dlatego tak ważne jest, byśmy dbali o dobrostan ekosystemów morskich. Bez względu na to gdzie mieszkamy, wszyscy wywieramy wpływ na kondycję wszechoceanów. Wyrzucając śmiecie, marnując energię, używając niewłaściwych kosmetyków, kupujac ryby i owoce morza z niewłaściwych źródeł. Wszystko ma znaczenie i wszystko zależy od nas. To jak żyjemy ma ogromny wpływ na kondycję oddalonych o tysiące kilometrów raf koralowych i żyjące w głębinach organizmy. Na warsztatach zbudujemy minirafę koralową, zobaczymy, jakie znaczenie ma zanieczyszczenie wód plastikiem, dowiemy się, co to jest globalne ocieplenie i jakie są jego przyczyny oraz skutki, poznamy też mieszkańców naszych morskich akwariów, czyli koralowce, ukwiały, koniki morskie, amfipriony i wiele, wiele innych. 

„Uważne Jedzenie” to program edukacyjny dający możliwość wzbogacenia treści nauczania o elementy dietetyki i psychologii. Jego celem jest zwiększenie
uważności w kontekście jedzenia. Gdy czynność wykonywana jest ze świadomością, to przynosi więcej radości i możliwe jest łatwiejsze osiągnięcie
sytości. Program zwraca uwagę na rozróżnianie sygnałów płynących z ciała (odczuciach głodu i sytości) i na odczuwanie wrażeń związanych z jedzeniem.
Uważność to dbałość o jedzenie na różnych etapach postępowania z pożywieniem.
Edukacja dzieci w zakresie zdrowych nawyków żywieniowych jest kluczowa, zwłaszcza w wieku szkolnym. Jest to bowiem okres intensywnego rozwoju
psychofizycznego, a zdrowa dieta stanowi źródło substancji niezbędnych do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania wszystkich układów i narządów. Ma
wpływ także na samopoczucie i zachowanie uczniów, w tym ich zdolność i gotowość do uczenia się. Z tych względów zachęcamy nauczycieli i wychowawców
do włączenia do szkolnych zajęć treści dotyczących kształtowania zdrowych nawyków żywieniowych.

Program został opracowany w ramach międzynarodowego grantu Komisji Europejskiej “The EIT Food School Network: Integrating solutions to improve
eating habits and reduce food wastage”. Opracowaniem programu zajmował się interdyscyplinarny zespół, w skład którego wchodzili badacze z 5 krajów:
Hiszpanii, Finlandii, Wielkiej Brytanii, Irlandii oraz Polski. W naszym kraju za realizację projektu odpowiadał Wydział Psychologii UW, gdzie stworzone zostały
niniejsze materiały, następnie opiniowane przez nauczycieli i specjalistów z dziedziny żywienia z Polski i pozostałych krajów partnerskich.

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co
właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas
naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne.
Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

Stwórz swoje własne miasto w domowym zaciszu! Do tego potrzebne będą składniki, które znajdziesz w domu. Nasi specjaliści - studenci Gospodarki Przestrzennej przedstawią Wam tajniki budowania miasta idealnego i pomogą Wam stworzyć jego przestrzenny model z użyciem otaczających nas przedmiotów codziennego użytku. Warsztat online pobudzi Waszą kreatywność i otworzy oczy na potrzeby miast i sąsiedztw, w których żyjemy, a poprzez formę zabawy z pewnością umili Wam czas kwarantanny spędzanej w domu.

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co
właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas
naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne.
Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

Ponieważ las najlepiej poznaje się w lesie, zabierzemy was na wędrówkę, podczas której zobaczymy jeden z atrakcyjnych przyrodniczo fragmentów zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego.

Długość trasy: ok 8 km, czas trwania: ok. 4 godziny, liczba uczestników: maks. 30 os. Wymagania kondycyjne - średnie.
Trasa wycieczki prowadzi z Granicy zielonym szlakiem do Dębu Powstańców 1863 r., powrót przez wieś Bieliny do Granicy.
Trasa, urozmaicona pod względem krajobrazowym, wiedzie przez piękne bory sosnowe na południowym pasie wydmowym oraz rozległe tereny nieleśne.

Podczas warsztatów omawiane są zagadnienia:
- ochrona przyrody w KPN,
- martwe drewno i jego rola w przyrodzie,
- znaczenie terenów otwartych dla zachowania bioróżnorodności oraz walorów krajobrazowych Puszczy Kampinoskiej,
- drzewa i krzewy Puszczy Kampinoskiej,
- ślady i tropy zwierząt,
- pamiątki historii na trasie wycieczki.

Życie na naszej planecie trwa dzięki energii słonecznej, która jest przekształcana w energię chemiczną w niezwykłym procesie zwanym fotosyntezą. Z fotosyntezą kojarzy nam się przede wszystkim zielony barwnik chlorofil. Tymczasem światło jest absorbowane także przez barwniki pomocnicze – żółte i pomarańczowe karotenoidy. Wszystkie te związki współistnieją w pozornie jednolicie zielonych liściach. Co więcej, u roślin wyższych zieleń chlorofilu też nie jest jednolita, gdyż występuje on w dwóch odmianach, jako niebieskozielony chlorofil a i żółtozielony chlorofil b. W proponowanym doświadczeniu wszystkie te barwniki można samodzielnie otrzymać i zobaczyć!

    Uczestnicy zajęć wykonują całe doświadczenie całkowicie samodzielnie, zapoznając się z technikami homogenizacji i ekstrakcji materiału biologicznego oraz identyfikacji związków chemicznych. Ze świeżych liści różnych roślin uzyskują ekstrakt acetonowy zawierający mieszaninę barwników, którą rozdzielają metodą chromatografii cienkowarstwowej na chlorofile a i b, karoteny i ksantofile. Związki te identyfikują, porównując otrzymane wyniki z danymi literaturowymi.

Lekcja ma na celu przybliżenie uczniom informacji dotyczących sposobów oceny produktów spożywczych pod względem smaku i zapachu. Pracownicy naukowi przedstawią najczęściej stosowane metody analiz sensorycznych. Dodatkowo zostaną przeprowadzone doświadczenia mające na celu pokazanie, jak należy przeprowadzić taką analizę sensoryczną w warunkach laboratoryjnych oraz na czym polega zapisanie wyników tej analizy wraz z ich interpretacją. 

Wirus są czynnikami wyłącznie patogennymi. Jednak warto dodać, że są to nie tylko niebezpieczni wrogowie, lecz również współtowarzysze, najdyskretniejsi współpracownicy. Są wszędzie, wewnątrz nas i na zewnątrz, zadziwiają skutecznością działania do tego stopnia, iż można je uznać za doskonałą formę życia. Ale czy można powiedzieć, że wirusy żyją? Wirusy określa się przecież jako pogranicze materii żywej i nieożywionej.

Celem warsztatów jest wprowadzenie uczestników w ważny i ekscytujący świat wirusów. Pierwszym etapem będzie zapoznanie słuchaczy z budową wirusów oraz procesem zakażania komórek ludzkich, zwierzęcych i bakteryjnych. Pokazane zostaną sposoby namnażania wirusów in vitro oraz metody ich wykrywania podczas pracy z mikroskopem. Następnie zaprezentowane zostanie ich działanie chorobotwórcze na przykładach chorób ludzi i zwierząt. W kolejnym etapie, wspólnie z uczestnikami, opisane zostaną sposoby radzenia sobie z wirusami. Pokazana zostanie walka z inwazją wirusów, jaką toczy każdego dnia układ odpornościowy człowieka, i określony zostanie stopień, w jakim organizm skutecznie odrzuca atak niechcianych gości. Analizując rodzaje odpowiedzi przeciwwirusowej, uczestnicy zobaczą, że kiedy wirus przeniknie przez pierwsze bariery ochronne i wniknie do komórek, to jedną z ostatnich desek ratunku dla organizmu jest niszczenie samego siebie, czyli własnych komórek.

Uczestnicy dowiedzą się również, jak ważna jest ochrona przed zakażeniem organizmu, chociażby poprzez zachowanie podstawowych zasad higieny.

Zaprezentujemy szeroki asortyment różnych produktów, głównie żywnościowych, wytworzonych z wykorzystaniem mikroorganizmów. Szczególną uwagę zwrócimy na dwie grupy produktów zawierających żywą mikroflorę, a obecnych w naszym codziennym życiu - wytworzonych przy udziale bakterii oraz grzybów (drożdży i pleśni). Uczniowie przekonają się, z jak dużą liczbą takich produktów stykają się na co dzień.

W części praktycznej :

- uczniowie poznają podstawowe techniki laboratoryjne i sprzęt mikrobiologiczny;

- wykonane zostaną posiewy mikrobiologiczne żywej kultury mikroorganizmu, który został wyizolowany z jednego z zaprezentowanych produktów żywnościowych;

- uczniowie zaobserwują wzrost danego mikroorganizmu w postaci kolonii na płytce Petriego, a pod mikroskopem komórki mikroorganizmów oraz poznają różne kształty i ugrupowania bakterii i grzybów.

W trakcie warsztatów przyszli inżynierowie dowiedzą się, czym właściwie jest robot, oraz wkroczą w świat przedmiotów ścisłych z pomocą studentów Politechniki Warszawskiej. Naszym gościom przekazujemy podstawową wiedzę z zakresu robotyki oraz możliwość zbudowania robota typu Linefollower. Pod czujnym okiem naszych instruktorów oraz dzięki pracy w grupie uczniowie zobaczą, jak kilka odpowiednio połączonych części wprawić w ruch na małym torze wyścigowym. Jedyne, czego wymagamy od uczestników, to chęć dobrej zabawy oraz twórczego myślenia.

W czasie symulacji prostej rozprawy sądowej uczniowie wcielają się w role sędziów, świadków, oskarżonych i pokrzywdzonych, osobiście doświadczając tego, na czym polega praca sędziego szukającego odpowiedzi na pytanie o to, co się zdarzyło i co zaszło między stronami. Prawo i proces karny w praktyce i w pigułce. 

Zostań kadetem Szkoły Rycerskiej!

Podczas warsztatów poświęconych gatunkom literackim XVIII wieku uczniowie poznają nie tylko ówczesny system edukacji, lecz także realia życia epoki stanisławowskiej.

Szkoła Rycerska odegrała ważną rolę w rozwoju polskiego systemu edukacyjnego, wydając na świat wielu późniejszych przywódców czy pisarzy, m.in. Tadeusza Kościuszkę, Juliana Ursyna Niemcewicza. Punktem wyjścia do rozmowy będzie katechizm kadecki, którym posługiwał się każdy uczeń Szkoły Rycerskiej, dalej zaś zanurzymy się w świat osiemnastowiecznej literatury i życia kulturalnego.

Warsztaty podzielone są na trzy półgodzinne panele tematyczne:

Panel I
Prowadząca: mgr Agnieszka Baran
Tematyka:
- wprowadzenie do tematu (rys historyczny: przybliżenie postaci Stanisława Augusta Poniatowskiego, opis warunków życia i polityki państwowej w drugiej połowie XVIII wieku);
- dzieje Szkoły Rycerskiej: jak można było zostać kadetem, jak wyglądał plan dnia kadetów;
- zapoznanie z katechizmem kadeckim.

Panel II
Prowadząca: mgr Gabriela Pawlak
Tematyka:
- korespondencja w XVIII wieku (zapoznanie z gatunkiem: list);
- dramaty A. Czartoryskiego;
- teatr w XVIII wieku;
- dramat a scenariusz.

Panel III
Prowadząca: mgr Maria Asman
Tematyka:
- dydaktyzm oświeceniowej literatury: I. Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny;
- czego uczą nas bajki? (zapoznanie z gatunkiem na przykładzie wybranych utworów I. Krasickiego);
- dydaktyzm bajek I. Krasickiego a postawa narodu polskiego w drugiej połowie XVIII wieku.

Na zakończenie całych warsztatów uczestnicy otrzymują dyplom kadeta Szkoły Rycerskiej.