biologia
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Lekcja festiwalowa | Wszystko co byście chcieli wiedzieć o plejstocenie |
: Plejstocen był epoką w dziejach Ziemi, która trwała pomiędzy 2,58 mln. a 11,7 tys. lat temu. Popularnie nazywa się ją często „epoką lodowcową”. Plejstocen charakteryzował się bowiem cyklicznymi zmianami światowego klimatu, który oscylował pomiędzy okresami ciepłymi (interglacjałami) a okresami zimnymi (glacjałami/zlodowaceniami). W trakcie interglacjałów średnie roczne temperatury na Ziemi były zbliżone do tych, które panują obecnie. Glacjały charakteryzowały się za to wyraźnie niższymi temperaturami. Celem lekcji jest przedstawienie zmian środowiska przyrodniczego, jakie towarzyszyły oscylacjom klimatycznym. W PAN Muzeum Ziemi znajdują się zbiory reprezentujące interglacjał eemski (ok. 130–115 tys. lat temu) oraz zlodowacenie Wisły (ok. 115–11,7 tys. lat temu). Na przykładzie tego pojedynczego cyklu zmian klimatu prześledzimy jak zmieniało się środowisko Europy oraz jego fauna i flora. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy świat krajowych mięczaków może być fascynujący? |
Wykład ma na celu przybliżenie biologii kilku gatunków mięczaków występujących w Polsce. Niektóre z nich to powszechnie występujące gatunki (np. winniczek, ślimak zaroślowy). Inne to gatunki rzadko spotykane, których obecność świadczy o stabilnych warunkach środowiskowych. Mięczaki te charakterystyczne są dla siedlisk o niskiej antropopresji i większość z nich objeta jest ochroną gatunkową (np. skójka gruboskorupowa, poczwarówka zwężona, poczwarówka jajowata, zatoczek łamliwy). W ramach wykładu zostanie przedstawiona biologia i wymagania siedliskowe tych gatunków wraz z prezentacją muszli i metodami rozpoznawania. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Hydroponika – pomidor „niegruntowy” |
Prezentacja hydroponicznych upraw warzyw i ziół w SOD, omówienie uprawy i pokazy pielęgnacji roślin w szklarni, ocena jakości owoców trzech odmian pomidora słodszych i mniej słodkich, pomiar refraktometrem owoców i ich degustacja oraz organoleptyczna ocena smaku słodkiego. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Porozmawiajmy o transplantacji… |
Celem tego spotkania jest podniesienie świadomości i wiedzy na temat transplantologii. Czy przeszczepiane są tylko narządy? Kto może zostać żywym dawcą? Jak przebiega pobranie narządów i transplantacja? Jakie są wyniki przeszczepiania narządów? Dlaczego w Polsce brakuje narządów do przeszczepienia? Zaplanowano także zwiedzanie pracowni umiejętności pielęgniarskich, pokaz fantomów, sprzętu, a także historycznych akcesoriów dotyczących zawodu pielęgniarki. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak technika i medycyna pomaga pilotom? Wirówka przeciążeniowa |
Współczesne samoloty wojskowe wymagają od pilota szczególnych predyspozycji zdrowotnych i wytrzymałościowych. Podczas wykonywania misji bojowych i treningowych organizm pilota poddawany jest oddziaływaniu różnych czynników obciążających. Działania takie niosą ryzyko utraty zdrowia, życia lub bardzo drogiego samolotu. W celu zminimalizowania tych zagrożeń piloci muszą być cyklicznie badani i szkoleni na symulatorach w Wojskowym Instytucie Medycyny Lotniczej. Jednym z takich urządzeń jest wirówka przeciążeniowa - symulator szkoleniowy, który umożliwia wszechstronne odwzorowanie warunków występujących podczas misji lotniczych, a trening w niej pozwala na podniesienie tolerancji przeciążeń, co skutkuje zmniejszeniem ryzyka wystąpienia powyższych zagrożeń. A w myśl starej wojskowej maksymy,, im więcej potu wylanego na ćwiczeniach tym mniej krwi w boju”. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Owady na talerzu -moda czy konieczność? |
Początki jedzenia owadów w Europie sięgają starożytnych czasów Grecji i Rzymu. Jednak coraz częściej mówi się o nich jako nowej żywności. Co wyjątkowego w sobie kryją? Czy zagoszczą na Naszych talerzach? A dla odważnych, jak smakują? Tego dowiesz się podczas spotkania! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Przełomy technologiczne w biologii i medycynie ostatnich lat |
W ostatnich latach dokonało się szereg przełomów technologicznych, które zrewolucjonizowały współczesną biologię, diagnostykę medyczną oraz podejścia terapeutyczne. Jest to między innymi rozwój metod służących do sekwencjonowania DNA, metoda CRISPR/Cas9 ułatwiająca wprowadzenie zmian w genomach, nowe sposoby analizy struktur białek i ich kompleksów oraz wprowadzenie leków opartych na mRNA. W swoim wkładzie przedstawię wybrane metody i opowiem jak je wykosztujemy w naszych badaniach. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Smaki i zapachy żywności |
Warsztat mają na celu przybliżenie uczniom szkół ponadpodstawowych sposoby oceny jakości żywności. Podczas naszych lekcji festiwalowych uczniowie będą brać czynny udział w tzw. teście na daltonizm smakowy (rozpoznawania smaków podstawowych żywności). Zaplanowaliśmy również możliwość rozpoznawania zapachów różnych próbek żywności. W trakcie naszych warsztatów uczniowie będą również degustować serki homogenizowane oraz uczestniczyć w procesie tworzenia nowego aromatu tych produktów w taki sposób, aby był on zbliżony do wskazanego standardowego produktu. Zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w naszych lekcjach festiwalowych! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Suszenie rozpyłowe i miód w proszku |
Prezentacja na temat suszenia rozpyłowego m.in. charakterystyka metody, zastosowanie w przemyśle spożywczym. Część laboratoryjna – suszenie rozpyłowe miodu i określenie podstawowych właściwości otrzymanego proszku – aktywność wody, sypkość, gęstość nasypowa, wykonanie zdjęć mikroskopowych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Co to takiego jest DNA? |
Znajduje się w każdej komórce, zapisane są w nim istotne dla organizmu informacje. Zapraszamy do wspólnego rozszyfrowania kodu DNA i poznania jego tajników oraz obejrzenia własnoręcznie wyizolowanego przez uczestników zajęć DNA z truskawek. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Owady na talerzu -moda czy konieczność? |
Początki jedzenia owadów w Europie sięgają starożytnych czasów Grecji i Rzymu. Jednak coraz częściej mówi się o nich jako nowej żywności. Co wyjątkowego w sobie kryją? Czy zagoszczą na Naszych talerzach? A dla odważnych, jak smakują? Tego dowiesz się podczas spotkania! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Smaki i zapachy żywności |
Warsztat mają na celu przybliżenie uczniom szkół ponadpodstawowych sposoby oceny jakości żywności. Podczas naszych lekcji festiwalowych uczniowie będą brać czynny udział w tzw. teście na daltonizm smakowy (rozpoznawania smaków podstawowych żywności). Zaplanowaliśmy również możliwość rozpoznawania zapachów różnych próbek żywności. W trakcie naszych warsztatów uczniowie będą również degustować serki homogenizowane oraz uczestniczyć w procesie tworzenia nowego aromatu tych produktów w taki sposób, aby był on zbliżony do wskazanego standardowego produktu. Zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w naszych lekcjach festiwalowych! |
|
|
Lekcja festiwalowa | Zasady udzielania pierwszej pomocy u psa (RKO) |
Resuscytacja krążeniowa -oddechowa (RKO) to czynności mające na celu potrzymanie funkcji życiowych u pacjenta, u którego doszło do zatrzymania akcji serca i oddechów. Odpowiedzialny opiekun czworonoga musi wiedzieć, jak pomóc swojemu pupilowi, gdy zajdzie taka potrzeba. Na lekcji uczniowie dowiedzą się czemu pierwsza pomoc dla zwierząt jest tak samo ważna jak u poszkodowanego człowieka, zostaną przedstawione i omówione główne zasady reanimacji psa. Lekcja będzie przeprowadzona przy użyciu pomocy dydaktycznych, między innymi fantomu, jak również z udziałem żywych psów. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wdychane cząstki aerozolowe i ich wpływ na zdrowie |
Co łączy inhalator z substancją zamkniętą pod ciśnieniem w puszce, elektrociepłownię, e-papieros oraz osobę, która za moment kichnie? Wszyscy wymienieni stanowią źródła aerozolu. Aerozol powstaje gdy cząstki materiału w postaci kropel czy rozdrobnionej fazy stałej przechodzą do powietrza i zawieszone są w nim w miarę trwale, pozostając w nim rozproszone. Wpływ cząstek aerozolowych może być negatywny, stąd wyrafinowane metody odpylania gazów odlotowych, czy działania w kierunku poprawy skuteczności maseczek w ograniczaniu transmisji COVID-19. Krople powstające w e-papierosach powinny być tak małe, aby opuszczały układ oddechowy wraz z wydechem (jednak tak się nie dzieje). Cząstki aerozolowe mogą być dogodnym nośnikiem leków podawanych drogą wziewną. Problematyka aerozoloterapii obejmuje techniczne możliwości wytworzenia i podania takiego aerozolu w odpowiedniej dawce. Niezależnie od podejścia, przy redukcji stężenia zanieczyszczeń stałych w powietrzu, ograniczeniu transmisji zainfekowanych wirusem aerozoli, optymalizacji budowy inhalatorów, czy przy badaniu oddziaływania mgły z e-papierosów na zdrowie – potrzebne jest zrozumienie podstawowych praw fizyki, jakie rządzą mechaniką aerozoli. Informacje o cząstkach aerozoli zdobywamy przy użyciu urządzeń pomiarowych. Najważniejszymi cechami cząstek są: rozmiar, morfologia, stężenie w danym obszarze oraz skład chemiczny. Stężenie i skład chemiczny cząstek mają wpływ na ich oddziaływanie z komórkami organizmu, a wielkość i morfologia (kształt) – na ich transport i osadzanie w układzie oddechowym. Celem lekcji jest zapoznanie z technikami pomiaru aerozoli z inhalatorów lub obecnych w zanieczyszczonym powietrzu (PM10, PM2.5) - demonstracja urządzeń pomiarowych stosowanych w laboratorium mechaniki aerozoli. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Owady z bliska |
Przybliżymy złożoność budowy owadów. Udowodnimy, że ta różnorodność budowy owadów to przejaw dostosowań do sposobu życia i warunków, w jakich owady żyją. Odkrywać będziemy wspólnie mordki, pyszczki, oczka i inne części ciał owadzich. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Żywność przyjazna dla środowiska, czyli co jeść, żeby być eko? |
Czym jest zrównoważony rozwój i jak produkcja żywności wpływa na środowisko. Co to są ślady środowiskowe oraz jak sposób odżywiania może sprawić, że będziemy bardziej eko? |
|
|
Lekcja festiwalowa | W jaki sposób rośliny jedzą? |
Rośliny są pokarmem dla nas i zwierząt, ale skąd one biorą jedzenie? Zapraszamy do wspólnego zgłębienia tej tajemnicy. Po omówieniu podstaw procesu fotosyntezy i roli, jaką pełnią w nim barwniki asymilacyjne uczestnicy sprawdzą, czy z natki pietruszki można wyekstrahować chlorofil. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Finanse dla klimatu - zrównoważony rozwój dla każdego |
Celem warsztatów jest zapoznanie uczniów z ideą zrównoważonego rozwoju i przybliżenie im koncepcji inwestowania ESG, tj. odpowiedzialnych inwestycji środowiskowych, społecznych i związanych z ładem korporacyjnym (ang. ESG, Environment, Social, Governance). Jest to niezwykle istotny temat z perspektywy zmian klimatycznych i idących wraz z nimi zmianami społecznymi. Zrównoważony rozwój jest priorytetem dla rynków finansowych. ESG może stanowić odpowiedź na wyzwania XXI wieku związane ze zmianami klimatycznymi zarówno w Polsce i Europie, jak i w kontekście globalnym. Celem warsztatów jest przybliżenie młodzieży możliwości wpływu inwestycji ESG na przyspieszenie zielonej i społecznej transformacji w dobie wyzwań klimatycznych i społecznych oraz wyjaśnienie różnic pomiędzy inwestycjami społecznie odpowiedzialnymi a tzw. greenwashingiem. Warsztaty będą miały zarówno wymiar teoretyczny jak i praktyczny. Po krótkim wprowadzeniu do zagadnień dotyczących zrównoważonego rozwoju i ESG, uczniowie będą mogli aktywnie uczestniczyć w części praktycznej zajęć. Zajęcia urozmaicą quizy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Na własne oczy – komórki macierzyste |
Uczestnicy warsztatów będą mieli okazję odwiedzić pracownię hodowli komórek, a także własnoręcznie wykonają doświadczenie z wykorzystaniem komórek macierzystych. Na zakończenie przeprowadzimy quiz. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Roślina - biofiltr |
Kiedy powietrze/atmosfera staje się coraz bardziej nam nieprzyjazne należy znaleźć najskuteczniejszą metodę podniesienia jakości tego, czym oddychamy. Naszym sprzymierzeńcem w tych staraniach staje się roślina. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Czy wiemy w czym jemy? |
Omówienie podstawowych opakowań do żywności i ich właściwości w odniesieniu do bezpiecznego ich stosowania. Najczęstsze błędy konsumentów w stosowaniu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością tj. patelnie, tworzywa sztuczne, opakowania do żywności itp. Refleksja dot. tego jak świat wyglądał by bez opakowań oraz zaprezentowanie nowych rozwiązań w pakowaniu żywności. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Keeping your dog safe from Heartworms (Dirofilaria immitis) |
Have you ever wondered what are Heartworms? they are the parasites that your veterinarian tell you about on every visit and how you should keep your dog safe by taking special pills. Heartworms are parasitic worms (nematodes), they are trasnported by mosquitoes and they infect dogs by feeding on their blood and giving them the small larvae which grow into adult worms and then move to the heart of the dog and might cause death, luckily, there is a way to keep your dog safe, there are simple steps which we will discuss in our lesson that you must follow, which will help keeping your dog safe and happy. |
|
|
Lekcja festiwalowa | W poszukiwaniu "pięty achillesowej" komórek nowotworowych |
Co sprawia, że komórka prawidłowa przekształca się w nowotworową? Jakie czynniki środowiska sprzyjają powstawaniu komórek nowotworowych i czy organizm może bronić się przed nimi? Czy komórki te mogą żyć poza organizmem i czy naprawdę są nieśmiertelne? Wreszcie czym jest „pięta achillesowa” komórek nowotworowych i dlaczego naukowcy próbują ją znaleźć? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w trakcie wykładu połączonego z dyskusją. Po wykładzie uczniowie odwiedzą laboratorium, w którym hodowane są komórki nowotworowe oraz obejrzą je pod mikroskopem. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Wszystko co byście chcieli wiedzieć o plejstocenie |
: Plejstocen był epoką w dziejach Ziemi, która trwała pomiędzy 2,58 mln. a 11,7 tys. lat temu. Popularnie nazywa się ją często „epoką lodowcową”. Plejstocen charakteryzował się bowiem cyklicznymi zmianami światowego klimatu, który oscylował pomiędzy okresami ciepłymi (interglacjałami) a okresami zimnymi (glacjałami/zlodowaceniami). W trakcie interglacjałów średnie roczne temperatury na Ziemi były zbliżone do tych, które panują obecnie. Glacjały charakteryzowały się za to wyraźnie niższymi temperaturami. Celem lekcji jest przedstawienie zmian środowiska przyrodniczego, jakie towarzyszyły oscylacjom klimatycznym. W PAN Muzeum Ziemi znajdują się zbiory reprezentujące interglacjał eemski (ok. 130–115 tys. lat temu) oraz zlodowacenie Wisły (ok. 115–11,7 tys. lat temu). Na przykładzie tego pojedynczego cyklu zmian klimatu prześledzimy jak zmieniało się środowisko Europy oraz jego fauna i flora. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Hydroponika – pomidor „niegruntowy” |
Prezentacja hydroponicznych upraw warzyw i ziół w SOD, omówienie uprawy i pokazy pielęgnacji roślin w szklarni, ocena jakości owoców trzech odmian pomidora słodszych i mniej słodkich, pomiar refraktometrem owoców i ich degustacja oraz organoleptyczna ocena smaku słodkiego. |
|