Szkoła podstawowa 4-6

Myśląc o archiwum, wyobrażamy sobie zwykle rzędy półek z szufladami i pudłami wypełnionymi zakurzonymi papierzyskami i starymi księgami. Czy jest to na pewno prawda? Czy zastanawialiście się kiedykolwiek, jakie skarby można znaleźć w archiwum, skąd się one tam wzięły i dlaczego się je przechowuje?

Na zajęciach w czytelni przypominającej nieco bibliotekę Hogwartu będziemy odkrywać tajemnice archiwum. Dowiemy się, dlaczego stare dokumenty są ważne, jak należy o nie dbać, komu są potrzebne i do czego. Przyjrzymy się też warsztatowi pracy archiwisty, a nawet sami na chwilę wejdziemy w jego rolę i spróbujemy profesjonalnie zbadać źródła archiwalne.

Maria Skłodowska-Curie, polska uczona wszechczasów, dwukrotna noblistka, która zajmowała się badaniami nad promieniotwórczością polonu i radu. Poznamy ciekawostki i anegdoty dotyczące Marii oraz zanalizujemy aktualne korzyści i zagrożenia, które niesie ze sobą promieniotwórczość.

Odkryj kolory na nowo! Zajrzyj do świata wielobarwnych minerałów i produkowanych z nich naturalnych pigmentów. Podczas warsztatów będziesz mieć niepowtarzalną okazję własnoręcznie wykonać naturalne farby z prawdziwych minerałów i wykorzystać je do malowania.

Zajęcia rozpoczną się krótką pogadanką (15-20min) dotyczącą naturalnych barwników stosowanych historycznie w produkcji farb. Uczestnicy zapoznają się z historią farb i dawnymi sposobami ich wytwarzania. Dowiedzą się, w jaki sposób – przed wprowadzeniem pigmentów syntetycznych – ludzkość pozyskiwała pigmenty z pomocą świata zwierząt i roślin. Głównym tematem spotkania będą barwniki pochodzenia mineralnego, wytwarzane z różnokolorowych minerałów – takich jak hematyt czy goethyt, a także malachit i azuryt. Poznamy również pierwsze, znane ludzkości przykłady wykorzystania barwników w malarstwie jaskiniowym, a także zdrowotne aspekty wykorzystania barwników mineralnych.

W części praktycznej uczestnicy będą mieli okazję osobiście zapoznać się z minerałami barwnymi i spróbować wydobyć z nich kolory. Zajmą się także malowaniem, wcześniej przygotowanych, reliefów przedstawiających sceny z życia ludzi i zwierząt w plejstocenie (tzw. epoce lodowcowej). W tym celu, w ramach warsztatów własnoręcznie wykonają farby z naturalnych, wydobytych ze skał, minerałów. Wykorzystają m.in. moździerze kamienne i oleje naturalne. Pomalowane farbami mineralnymi reliefy uczestnicy zabiorą ze sobą!

Organizm człowieka to zbiór wyspecjalizowanych tkanek, zbudowanych z komórek przystosowanych do pełnienia ściśle określonych funkcji. Komórki przypominają małe maszyny, które nieustannie pracują aby nasz organizm mógł funkcjonować prawidłowo. Części z których składają się komórki – organella muszą nieprzerwanie się komunikować i ze sobą współpracować. Komórka to dynamiczna struktura, której elementy nieustannie odpowiadają na zmieniające się warunki i sygnały dobiegające ze środowiska. Gdy dochodzi do „awarii” i organella nie mogą prawidłowo funkcjonować, a komórce nie udaje się naprawić błędów, może dojść do rozwoju choroby.

Zajęcia skierowane są do młodzieży szkolnej i mają na celu zapoznanie uczniów z budową i funkcjonowaniem komórek poprzez poznanie organelli i ich funkcji. W trakcie zajęć wykorzystamy artykuły plastyczne do zbudowania modelu komórki. Uczniowie usłyszą ciekawostki na temat morfologii i biologii komórek eukariotycznych. Dowiedzą się także jak i dlaczego warto prowadzić badania na poziomie komórkowym oraz jakie ma to znaczenie dla naszego zdrowia.

Na zajęciach będzie można pracować zespołowo jak również, korzystając ze zdobytej wiedzy przygotować pracę samodzielnie.

Warsztaty dotyczące dziko żyjących ssaków w mieście. Podczas spotkania pokazane zostaną najczęściej występujące w mieście ssaki (od myszy po łosia) oraz omówimy co sprawia, że coraz częściej w mieście obserwowane są dzikie zwierzęta. Wytłumaczymy jak ssaki radzą sobie z presją ze strony człowieka. Omówimy także jak reagować w przypadku spotkania dzikiego zwierzęcia. W zajęciach wykorzystany zostanie bogaty zbiór różnych gatunków ssaków żyjących w Polsce. 

W ciągu ostatnich kilku dekad świat finansów uległ znaczącym przemianom, a zmiany te stały się jeszcze bardziej widoczne w dobie rewolucji cyfrowej. Nowe technologie oraz nieoczekiwane zdarzenia ekonomiczne, takie jak pandemia COVID-19 czy nowożytne konflikty zbrojne, wprowadzają wiele wyzwań dla tradycyjnych rynków finansowych, ale jednocześnie otwierają wiele nowych możliwości dla nowych podmiotów działających w sferze finansowej. W obliczu takich wyzwań, istnieje potrzeba zbadania, w jaki sposób nowoczesne technologie i zdarzenia ekonomiczne wpływają na rozwój cyfrowych produktów finansowych i transferu pieniądza elektronicznego. Postępujący rozwój technologiczny, co raz szybszy obieg informacji w dobie wszechobecnej globalizacji, stwarza doskonałe warunki do tworzenia nowych aktywów finansowych w przestrzeni internetowej. Jako że świat wirtualny, odgrywa co raz większą rolę w naszym życiu, możemy zaobserwować co raz więcej kopii narzędzi czy też rozwiązań dotychczasowych problemów, które są przenoszone do świata cyfrowego. 

Opowiemy o polskim ornitologu Tadeuszu Chrostowskim (1878-1923) i jego podróżach do Brazylii. Dowiemy się, w jakich warunkach przyrodnik pracował i jakie odkrył gatunki ptaków. Poznamy różnorodny i ciekawy świat ptaków występujących w Brazylii. Dowiemy się, jakie są zwyczaje najmniejszych gatunków ptaków, jak dalekie są ich wędrówki, ile czasu spożywają pokarm i jakich rozmiarów składają jaja. Pokarzemy jak wyglądają karmniki dla takich ptaków i w jaki sposób brazylijskie dzieci samodzielnie je tworzą.

Małe rozmiary i wysoka częstotliwość ruchów skrzydeł owadów czynią je interesującym, a jednocześnie trudnym obiektem badań. Podczas wykładu zostaną przedstawione podstawy aerodynamiki lotu owadów zilustrowane animacjami wyników badań numerycznych. Czy w dobie panowania dronów możemy się czegoś nauczyć od owadów?

Zaprezentowane eksperymenty pozwolą odkryć niejedną geochemiczną i geofizyczną tajemnicę. Uczestnicy pokazów będą mogli przekonać się m.in. jak działają prawa fizyki w praktyce oraz co tonie, co pływa a co się rozpuści.

Geneza wypraw na Księżyc, pierwsze udane loty oraz rola Mieczysława Bekkera, konstruktora osobowego pojazdu terenowego. Łazik LRV, którym astronauci poruszali się po powierzchi naszego naturalnego satelity, zawierał szereg nowatorskich rozwiązań. Ich autorem był polski inżynier, Mieczysław Bekker. Pośrednio też, jako twórca terramechaniki, Bekker przyczynił się do rozwoju wojskowych i cywilnych pojazdów terenowych. W czasie lekcji muzealnej poznamy jego dorobek i zbadamy, z jakimi problemami musi się uporać konstruktor pojazdu, którego żywiołem są ziemskie i księżycowe bezdroża.

Warsztaty dotyczące dziko żyjących ssaków w mieście. Podczas spotkania pokazane zostaną najczęściej występujące w mieście ssaki (od myszy po łosia) oraz omówimy co sprawia, że coraz częściej w mieście obserwowane są dzikie zwierzęta. Wytłumaczymy jak ssaki radzą sobie z presją ze strony człowieka. Omówimy także jak reagować w przypadku spotkania dzikiego zwierzęcia. W zajęciach wykorzystany zostanie bogaty zbiór różnych gatunków ssaków żyjących w Polsce. 

Odkryj kolory na nowo! Zajrzyj do świata wielobarwnych minerałów i produkowanych z nich naturalnych pigmentów. Podczas warsztatów będziesz mieć niepowtarzalną okazję własnoręcznie wykonać naturalne farby z prawdziwych minerałów i wykorzystać je do malowania.

Zajęcia rozpoczną się krótką pogadanką (15-20min) dotyczącą naturalnych barwników stosowanych historycznie w produkcji farb. Uczestnicy zapoznają się z historią farb i dawnymi sposobami ich wytwarzania. Dowiedzą się, w jaki sposób – przed wprowadzeniem pigmentów syntetycznych – ludzkość pozyskiwała pigmenty z pomocą świata zwierząt i roślin. Głównym tematem spotkania będą barwniki pochodzenia mineralnego, wytwarzane z różnokolorowych minerałów – takich jak hematyt czy goethyt, a także malachit i azuryt. Poznamy również pierwsze, znane ludzkości przykłady wykorzystania barwników w malarstwie jaskiniowym, a także zdrowotne aspekty wykorzystania barwników mineralnych.

W części praktycznej uczestnicy będą mieli okazję osobiście zapoznać się z minerałami barwnymi i spróbować wydobyć z nich kolory. Zajmą się także malowaniem, wcześniej przygotowanych, reliefów przedstawiających sceny z życia ludzi i zwierząt w plejstocenie (tzw. epoce lodowcowej). W tym celu, w ramach warsztatów własnoręcznie wykonają farby z naturalnych, wydobytych ze skał, minerałów. Wykorzystają m.in. moździerze kamienne i oleje naturalne. Pomalowane farbami mineralnymi reliefy uczestnicy zabiorą ze sobą!

Zajęcia mają na celu przedstawienie i zapoznanie uczestnika z podstawowymi zagadnieniami z zakresu geologii, mineralogii i petrografii w nawiązaniu do dobrze znanego przedmiotu szkolnego, jakim jest geografia, pokazanie, jakimi zagadnieniami zajmuje się geologia. Prowadzący będzie starał się wytłumaczyć zagadnienia związane z procesami geologicznymi, do czego prowadzą, procesami powodującymi powstawanie skał.

W trakcie zajęć prowadzący poruszy tematykę teorii płyt litosfery, pokaże w skrócie historię geologiczną ziemi oraz dowody na przemieszczanie się kontynentów.

Dodatkowo prowadzący przedstawi i wyjaśni, czym są skały, jakie rodzaje skał mamy, różnice pomiędzy trzema podstawowymi rodzajami skał, ich zastosowanie.

Na koniec przedstawione zostaną podstawowe badania jakie wykonuje geolog w swojej pracy, narzędzia z jakich korzysta. Przedstawione zostaną obrazy mikroskopowe skał oraz wyjaśnione różnice pomiędzy różnymi rodzajami.

Prowadząca lekcję festiwalową zaprezentuje wyizolowane kości oraz szkielety wybranych gatunków zwierząt domowych i dziko żyjących. Omówione zostaną zagadnienia z zakresu anatomii i fizjologii.

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

Celem lekcji jest przybliżenie uczniom tematyki promieniowania jądrowego i sposobów jego detekcji. Lekcja rozpocznie się od przekazania informacji na temat rodzajów promieniowania jądrowego i sposobów jego oddziaływania z materią. Jednym z omawianych rodzajów promieniowania jądrowego jest promieniowanie gamma, którego bezpośrednio będzie dotyczyła lekcja. Omówione zostaną również naturalne i sztuczne źródła promieniowania występujące w otaczającym nas środowisku oraz ich wpływ na ludzki organizm. W trakcie lekcji uczniowie będą mieli okazję obejrzeć film wideo przedstawiający pomiar promieniowania gamma, który przeprowadzono w Pracowni Spektrometrii Promieniowania Gamma w Instytucie Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy. Do pomiarów użyte zostały zarówno źródła kalibracyjne promieniowania gamma stosowane w Pracowni, jak również przedmioty oraz materiały wykorzystywane w życiu codziennym. Po wykładzie uczniowie będą mieli okazję zwiedzić Pracownię Spektrometrii Promieniowania Gamma oraz porozmawiać na temat mitów dotyczących promieniowania.

UWAGA: lekcja skierowana do klasy V lub VI.

Myśląc o archiwum, wyobrażamy sobie zwykle rzędy półek z szufladami i pudłami wypełnionymi zakurzonymi papierzyskami i starymi księgami. Czy jest to na pewno prawda? Czy zastanawialiście się kiedykolwiek, jakie skarby można znaleźć w archiwum, skąd się one tam wzięły i dlaczego się je przechowuje?

Na zajęciach w czytelni przypominającej nieco bibliotekę Hogwartu będziemy odkrywać tajemnice archiwum. Dowiemy się, dlaczego stare dokumenty są ważne, jak należy o nie dbać, komu są potrzebne i do czego. Przyjrzymy się też warsztatowi pracy archiwisty, a nawet sami na chwilę wejdziemy w jego rolę i spróbujemy profesjonalnie zbadać źródła archiwalne.

Jan Heweliusz znany jest powszechnie ze swych prac astronomicznych. Przysłużył się jednak - jednym i tym samym przyrządem - wojsku, żegludze podwodnej i diagnostyce medycznej. Poznajmy polemoskop: jego zasadę działania, przeznaczenie i udoskonalenia, które wprowadzili Rudolf Gundlach i Jan Mikulicz - Radecki. Historia, konstrukcja, różnorodność zastosowań - któż by się spodziawał, że siedemnastowieczny wynalazek optyczny w XXI wieku nadal będzie w użyciu.  

Chcesz być sędzią, prokuratorem czy może adwokatem? Wybierz tylko odpowiednią togę! Wspólnie przeprowadzimy proces sądowy i poznamy, czym w praktyce jest wymiar sprawiedliwości.

Odkryj kolory na nowo! Zajrzyj do świata wielobarwnych minerałów i produkowanych z nich naturalnych pigmentów. Podczas warsztatów będziesz mieć niepowtarzalną okazję własnoręcznie wykonać naturalne farby z prawdziwych minerałów i wykorzystać je do malowania.

Zajęcia rozpoczną się krótką pogadanką (15-20min) dotyczącą naturalnych barwników stosowanych historycznie w produkcji farb. Uczestnicy zapoznają się z historią farb i dawnymi sposobami ich wytwarzania. Dowiedzą się, w jaki sposób – przed wprowadzeniem pigmentów syntetycznych – ludzkość pozyskiwała pigmenty z pomocą świata zwierząt i roślin. Głównym tematem spotkania będą barwniki pochodzenia mineralnego, wytwarzane z różnokolorowych minerałów – takich jak hematyt czy goethyt, a także malachit i azuryt. Poznamy również pierwsze, znane ludzkości przykłady wykorzystania barwników w malarstwie jaskiniowym, a także zdrowotne aspekty wykorzystania barwników mineralnych.

W części praktycznej uczestnicy będą mieli okazję osobiście zapoznać się z minerałami barwnymi i spróbować wydobyć z nich kolory. Zajmą się także malowaniem, wcześniej przygotowanych, reliefów przedstawiających sceny z życia ludzi i zwierząt w plejstocenie (tzw. epoce lodowcowej). W tym celu, w ramach warsztatów własnoręcznie wykonają farby z naturalnych, wydobytych ze skał, minerałów. Wykorzystają m.in. moździerze kamienne i oleje naturalne. Pomalowane farbami mineralnymi reliefy uczestnicy zabiorą ze sobą!

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion. Uczestnicy dowiedzą się, ile prawdy jest w legendzie o Warsie i Sawie oraz o królu Kraku.

Część 1. Zaprezentujemy szeroki asortyment różnych produktów, głównie żywnościowych, wytworzonych z wykorzystaniem mikroorganizmów. Szczególną uwagę zwrócimy na dwie grupy produktów, zawierających żywą mikroflorę, a obecnych w naszym codziennym życiu - wytworzone przy udziale bakterii oraz grzybów (drożdży i pleśni). Uczniowie przekonają się, z jak dużą liczbą takich produktów stykają się na co dzień.

W części praktycznej uczniowie poznają podstawowe techniki laboratoryjne i sprzęt mikrobiologiczny, wykonają posiew mikrobiologiczny żywej kultury mikroorganizmu, który został wyizolowany z jednego z zaprezentowanych produktów żywnościowych, zaobserwują wzrost danego mikroorganizmu w postaci kolonii na płytce Petriego, wykonają preparat mikroskopowy, zaobserwują pod mikroskopem komórki mikroorganizmów, z którymi pracowali i poznają różne kształty i ugrupowania bakterii oraz grzybów.

Część 2. Podczas prezentacji multimedialnej i układania puzzli dzieci poznają budowę i działanie układu pokarmowego człowieka, m.in. śledząc drogę jaką przebywa w nim kęs pożywienia. W części praktycznej przekonają się jak trawione są najważniejsze składniki pokarmu - wykonają doświadczenia chemiczne i wcielą się w enzymy trawienne człowieka oraz obliczą długość własnego przewodu pokarmowego. Swoją wiedzę dzieci będą mogły sprawdzić i utrwalić podczas quizu. 

Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co właściwie mogłyby mieć do powiedzenia? Czy jeden może się od drugiego czegoś nauczyć? I jak właściwie będąc nietoperzem podrywa się dziewczynę? Podczas naszych lekcji spróbujemy zajrzeć do wciąż tajemniczego i kryjącego wiele zagadek świata nocnych ssaków i dowiedzieć się, jak wygląda ich życie społeczne i rodzinne. Przekonamy się także, co my, ludzie, wiemy obecnie o możliwościach porozumiewania się nietoperzy – oraz jak to możliwe, że w ogóle cokolwiek o tym wiemy… Zastanowimy się nad tym, co w ogóle można zrobić w takiej sytuacji, kiedy strasznie chcielibyśmy coś wiedzieć, a tu w żadnej, najgrubszej nawet książce nie da się o tym przeczytać, bo po prostu jeszcze nikt na świecie tego nie wie. Posłuchamy, jak brzmią głosy nietoperzy przekształcone przez elektroniczne urządzenia, pozwalające nam usłyszeć dźwięki zbyt wysokie dla ludzkich uszu. Spróbujemy wreszcie sami odrobinę wczuć się w rolę nietoperzy i sprawdzić, jak dalibyśmy sobie radę w różnych niezwykłych dla nas sytuacjach.

Biały orzeł na czerwonym tle - tak brzmi odpowiedź na - wydawałoby się oczywiste - pytanie, co jest godłem Polski. Na ogół nie zastanawiamy się, w jaki sposób ten symbol się kształtował i ile lat temu zaczął funkcjonować w świadomości Polaków. W oparciu o wystawę zostanie przedstawiona historia Orła Białego.