film

W ramach lekcji zostanie przedstawiona (na przykładzie kilku zjawisk fizycznych) natura światła, a w szczególności światła laserowego. Podczas lekcji uczniowie zostaną zapoznani z zasadą budowy oraz działaniem laserów, z podstawowymi  zjawiskami fizycznymi dotyczącymi światła laserowego, a także ich zastosowania w codziennym świecie. Dodatkowo zaprezentowane zostaną proste doświadczenia ze światłem laserowym wprowadzające podstawowe pojęcia dotyczące natury światła, takie jak pojęcie światła jako fali, współczynnik załamania ośrodka, załamanie światła na granicy dwóch ośrodków oraz całkowite wewnętrzne odbicie mające zastosowanie w światłowodach.

We współczesnej technologii elektronicznej bardzo istotne jest, aby móc kształtować różne elementy w bardzo dokładny sposób oraz w bardzo małej skali. Skala ta to zazwyczaj dużo mniej, niż grubość ludzkiego włosa. Fotokorozja to proces, w którym poddajemy pewne materiały trawieniu właśnie w tej skali, przy użyciu lasera o niewielkiej mocy oraz odpowiedniej cieczy np. wody. W tym filmie przedstawimy, jak dzięki fotokorozji można trawić w germanie różne struktury o rozmiarach mniejszych od grubości włosa oraz obejrzymy, jak takie struktury wyglądają pod mikroskopem elektronowym.

XX wiek przyniósł wiele przełomowych odkryć naukowych, ale prawdziwa rewolucja dokonała się w naukach biologicznych. Dynamiczny rozwój technologii spowodował powstanie zupełnie nowej dyscypliny naukowej – biologii molekularnej. Odkrycia i metody rozwijane przez biologów molekularnych znajdują zastosowanie w naukach medycznych, co umożliwia rozwój nowoczesnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, opisywanych jako medycyna molekularna. Wysiłki lekarzy i biologów molekularnych umożliwiły zbadanie i opisanie przyczyn wielu chorób na poziomie molekularnym, czyli cząsteczek i struktur komórkowych. Wiedza ta stała się potężnym orężem w walce z ich skutkami, a często również bezpośrednimi przyczynami. Możemy wykorzystać ją w projektowaniu nowych, wyspecjalizowanych leków. W naszych wykładach chcielibyśmy przedstawić słuchaczom początkowe etapy tego procesu ‘od podszewki’ z perspektywy wybranych dyscyplin biologii rozwijanych w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

W pierwszej części pokażemy, jak badania podstawowe – przede wszystkim z dziedziny biologii strukturalnej oraz bioinformatyki – umożliwiają poznanie molekularnych mechanizmów danej choroby i wyznaczenie celu nowego leku. W części drugiej przedstawimy generalny plan postępowania przy poszukiwaniu związku wiodącego, czyli związku chemicznego oddziałującego specyficznie z wyznaczonym celem. W części trzeciej opiszemy eksperymentalne metody weryfikacji wybranych cząsteczek i pokażemy, jak spośród wielu wytypowanych związków chemicznych wybrać te najbardziej obiecujące do dalszych badań.

Celem wykładu jest przybliżenie uczniom tematyki promieniowania jądrowego i sposobów jego detekcji. Lekcja rozpocznie się od przypomnienia, jak zbudowane są atomy. Następnie opisane zostaną cztery rodzaje promieniowania jądrowego: alfa, beta, gamma oraz neutronowe. Omówione zostaną również naturalne i sztuczne źródła promieniowania występujące w otaczającym nas środowisku. Szczególna uwaga będzie zwrócona na oddziaływanie poszczególnych rodzajów promieniowania z materią, które jest podstawą detekcji. Przybliżony zostanie mechanizm działania detektorów promieniowania jonizującego.

W trakcie lekcji uczniowie będą mieli okazję obejrzeć film wideo przedstawiający pomiar promieniowania gamma, który przeprowadzono w Pracowni Spektrometrii Promieniowania Gamma w Instytucie Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy. Do pomiarów użyte zostaną zarówno źródła kalibracyjne promieniowania gamma stosowane w Pracowni, jak również przedmioty oraz materiały wykorzystywane w życiu codziennym.

Ostatnia część wykładu zostanie poświęcona detekcji neutronów, która jest trudniejsza niż pozostałych rodzajów promieniowania. Zaprezentowane zostaną metody pomiaru neutronów pochodzących z fuzji jądrowej oraz detektory służące do ich detekcji stosowane w Instytucie Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy.

Po wykładzie uczniowie będą mieli okazję porozmawiać na temat mitów dotyczących promieniowania jądrowego oraz zapytać, jak to jest pracować jako młody naukowiec w międzynarodowym środowisku.

Czego nauczyliśmy się od robaków na temat ludzkiego starzenia się? O wiele więcej niż mogłoby się wydawać. Badacze odkryli podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za starzenie się dzięki maleńkiemu robakowi znanym jako Caenorhabditis elegans (C. elegans). C. elegans jest niezwykle cennym modelem, ze względu na wiele zalet, w tym łatwość manipulacji genetycznych, krótki czas życia i wyraźne zmiany fizjologiczne zależne od wieku. Starzejące się C. elegans wykazują spadek cech anatomicznych i funkcjonalnych, w tym integralności tkanek, ruchliwości, uczenia się i pamięci oraz odporności. Wiele nowych technik i pomysłów jest początkowo testowanych na C. elegans, ze względu na jego wszechstronność jako organizmu badawczego. Wykorzystanie robaków pozwoliło na identyfikacje genów i mechanizmów, które modulują długość życia oraz biomarkerów starzenia się. W niniejszym wykładzie przedstawione zostaną ogólne podstawy pracy z robakami, w tym selektywną listę niektórych z ważniejszych wyników studiów nad starzeniem się, oraz aktualnych tematów badawczych wykorzystujących robaki C.elegans.

XX wiek przyniósł wiele przełomowych odkryć naukowych, ale prawdziwa rewolucja dokonała się w naukach biologicznych. Dynamiczny rozwój technologii spowodował powstanie zupełnie nowej dyscypliny naukowej – biologii molekularnej. Odkrycia i metody rozwijane przez biologów molekularnych znajdują zastosowanie w naukach medycznych, co umożliwia rozwój nowoczesnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, opisywanych jako medycyna molekularna. Wysiłki lekarzy i biologów molekularnych umożliwiły zbadanie i opisanie przyczyn wielu chorób na poziomie molekularnym, czyli cząsteczek i struktur komórkowych. Wiedza ta stała się potężnym orężem w walce z ich skutkami, a często również bezpośrednimi przyczynami. Możemy wykorzystać ją w projektowaniu nowych, wyspecjalizowanych leków. W naszych wykładach chcielibyśmy przedstawić słuchaczom początkowe etapy tego procesu ‘od podszewki’ z perspektywy wybranych dyscyplin biologii rozwijanych w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

W pierwszej części pokażemy, jak badania podstawowe – przede wszystkim z dziedziny biologii strukturalnej oraz bioinformatyki – umożliwiają poznanie molekularnych mechanizmów danej choroby i wyznaczenie celu nowego leku. W części drugiej przedstawimy generalny plan postępowania przy poszukiwaniu związku wiodącego, czyli związku chemicznego oddziałującego specyficznie z wyznaczonym celem. W części trzeciej opiszemy eksperymentalne metody weryfikacji wybranych cząsteczek i pokażemy, jak spośród wielu wytypowanych związków chemicznych wybrać te najbardziej obiecujące do dalszych badań.

Wszyscy chcą być szczęśliwi! Szczęścia nie można kupić, szczęście jest w nas. Biologicznie szczęście powinniśmy traktować jako stan zdrowia i dobre samopoczucie. Jak więc możemy sami sobie to zapewnić?

Badania naukowe wykazały, że pewne części mózgu (np. ciało migdałowate, hipokamp i układ limbiczny) oraz neuroprzekaźniki (np. dopamina, serotonina, norepinefryna i endorfina) odgrywają kluczową rolę w odczuwaniu szczęścia. Potwierdzono także, że poziom hormonów takich jak kortyzol, adrenalina  i oksytocyna mają znaczący wpływ na nasz nastrój i wpływają na poczucie zadowolenia. Czy chemia jest w stanie generować nasze odczucia i jak to się dzieje?

Należy jednak pamiętać, że nie tylko pojedyncze czynniki chemiczne wpływają na stan równowagi naszego organizmu, który jest kluczem do odczuwania szczęścia, równie ważny jest prawidłowo funkcjonujący metabolizm. Jesteś tym, co jesz – czy to tylko pusty slogan? Dlaczego metabolizm związków odżywczych, czyli węglowodanów, białek i lipidów jest kluczowy w odczuwaniu szczęścia i równowagi? Dlaczego niektórym z nas poprawia się nastrój po zjedzeniu słodyczy i kiedy tak naprawdę szczęśliwe są nasze jelita ? Na wszystkie te pytania odpowiem w trakcie wykładu, uwzględniając rolę mikrobiomu i hormonów kluczowych dla funkcjonowania układu pokarmowego.

Najlepszym wykładnikiem dobrostanu naszego organizmu jest dobre samopoczucie, ale w wielu przypadkach możemy zbadać parametry laboratoryjne, które pozwolą nam monitorować stan organizmu. Co zbadać w poszczególnych sytuacjach zdrowotnych, kiedy wybrać się po poradę do specjalisty? Niech sposób funkcjonowania Twojego organizmu przestaje być niewiadomą, bo tylko będąc świadomym, można właściwie o siebie zadbać. 

Dzieła literackie i filmowe z gatunku science fiction często dotykają kwestii kontaktu z „obcym” – przybyszem z innej planety, który różni się od, przeważnie ludzkich, bohaterów wyglądem, sposobami komunikacji, kulturą czy wartościami. Tym samym utwory fantastyki naukowej poruszają pytania fundamentalne dla refleksji antropologicznej – w jaki sposób możliwy jest kontakt z osobami wychowanymi w zupełnie innej kulturze, czego taki kontakt wymaga od badacza, na jaką ocenę obcej kultury badacz może sobie pozwolić i jakie kryteria takiej oceny przyjąć, czy też wreszcie: czy badacz ma prawo interweniować, gdy dostrzega w innej kulturze zjawiska, które on sam uważa za naganne.

Podczas spotkania zastanowimy się nad tymi kwestiami, wychodząc od wspólnego obejrzenia przykładowego filmu SF. Rozważymy specyfikę kontaktu przedstawicieli różnych kultur, jego uwarunkowania kulturowe, językowe i społeczne, a zwłaszcza dylematy etyczne, które mogą wystąpić przy takim spotkaniu. Porozmawiamy również o tym, jak w książkach i filmach SF tworzone są postacie „obcych” i w czym przypominają one obrazy obcych i innych w kulturach europejskich. Zdefiniujemy także pojęcie etnocentryzmu i zastanowimy się nad tym, jak można unikać tego typu postawy w postrzeganiu innych kultur.