Wydział Lingwistyki Stosowanej UW

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słownictwa. To ono pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?

Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?

Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?

Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.

W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie będzie miało charakter wykładu z elementami warsztatu. Uczestnicy będą zachęcani do uczestnictwa we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na wymienione powyżej pytania.

Na jakie wysiłki zdobyć się musi ludzki umysł, aby przebyć drogę od formy wyrażenia do jego znaczenia? Sceną główną, na której rozgrywa się pełen ekspresji spektakl spajania znaczeń w teksty, jest ludzki mózg. Neurobiologia nie zna jednak odpowiedzi na postawione wyżej pytanie. Drogę przez nieznane toruje nam teoria mieszanin pojęciowych, sformułowana na styku lingwistyki i kognitywistyki. Ujmuje ona znaczenia wyrażeń jako mieszaniny pojęciowe – hybrydy będące świadectwem dynamiki ludzkich mechanizmów poznawczych. Funkcjonowanie ludzkich mechanizmów poznawczych – które podczas wykładu zrekonstruujemy na konkretnych przykładach – dowodzi, że nasz umysł z natury dąży do redukcji złożoności problemów. Czyni to w sposób zdumiewający. Redukcja złożoności sprawia, że formułując teksty, utożsamiamy formę wyrażeń z ich znaczeniem. Wrażenie to redukuje wysiłek wkładany w myślenie i komunikację. Jest to iluzja skądinąd pożyteczna, którą jednak teoria mieszanin pojęciowych bezlitośnie demaskuje. Znaczenia wyłaniają się bowiem w konfrontacji z kontrfaktycznością, we współbrzmieniu analogii i podobieństwa, w zmaganiach z ograniczeniami, jakie narzucają nam przestrzeń i czas. Przeczytanie książki, wysłuchanie czyjejś opowieści jest – zaledwie i aż – bodźcem, iskrą inicjującą powstawanie i przeobrażanie się znaczeń. Poprzez zaskakujące współoddziaływanie relacji strukturyzujących znaczenia (relacji analogii, rozbieżności itp.), nasza wyobraźnia sprawia, że dane wyrażenie zaczyna „mienić się” zupełnie nowymi barwami.

Na wykład zapraszam wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się, dlaczego wyrażenie child-safe bazuje na scenariuszu zagrożenia dla dzieci oraz jak pracuje nasza wyobraźnia, kiedy myślimy o ewolucji dinozaurów w ptaki.

W świecie, w którym natychmiastowa, lakoniczna i skuteczna komunikacja stała się normą, poezja wydaje się anachronicznym, a nawet bezsensownym środkiem wypowiadania się. Mimo to ta sztuka literacka towarzyszyła ludzkości od samego początku jej istnienia, jeszcze zanim zaczęła się pisana historia, a ludzie (zarówno zawodowi poeci, jak i miłośnicy liryczności) nadal wykorzystują ją jako ujście terapeutyczne dla swoich uczuć, prawdziwy środek komunikacji, a nawet narzędzie rewolucji oraz buntu. Czy warto pisać poezję w XXI wieku? W czym może nam pomóc poezja? Czy potrafisz Ty pisać poezję?

Poezja pozwala nam nie tylko wyrażać, ale także znajdować, uzyskiwać dostęp i rozumieć złożone uczucia i emocje w nas samych. Pomaga ona nam w unikalny sposób zwerbalizować to, o czym myślimy, gdy zależy nam na tym, jak wyraża się pomysł, a nie tylko to, jaki jest, właśnie, nasz pomysł. W każdym człowieku kryje się poetycki głos, który czeka na odkrycie, wyszkolenie i rozwój. Przyjdź na nasze spotkanie i znajdź swojego wewnętrznego poetę!

Obecnie zyski wiodących producentów gier wideo są wyższe, niż te w innych branżach rozrywki, takich jak muzyka czy film. Sukces ten nie byłby możliwy bez tworzenia, dystrybucji i promocji gier na wielu różnych rynkach. Proces taki jest przez graczy nazywany tłumaczeniem, podczas gdy w branży gier wideo używane jest określenie „lokalizacja”. W trakcie spotkania uczestnicy dowiedzą się nie tylko tego, skąd wzięła się taka nazwa, ale również poznają jej części składowe. Działania ukierunkowane na stworzenie nowych wersji językowych gier obejmują bowiem nie tylko przetłumaczenie elementów językowych tworzących daną grę, ale również modyfikacje warstwy graficznej, dźwiękowej czy nawet fabularnej oraz materiałów promocyjnych i strategii marketingowej. Spotkanie będzie okraszone licznymi przykładami takich rozwiązań nie tylko w lokalizacjach z języka polskiego i na język polski, ale również dotyczącymi innych języków, regionów i kultur.

Na spotkaniu poznasz pary wyrazów w języku polskim i rosyjskim, zwane paralelami leksykalnymi, które są podobne lub prawie identyczne w wymowie oraz mają takie same, podobne lub całkiem różne znaczenia. W czasie spotkania przeanalizujemy najciekawsze polsko-rosyjskie pary wyrazów pod kątem podobieństw i różnic w ich znaczeniach. Spotkanie będzie miało charakter interaktywny. Wspólnie będziemy wykonywać ciekawe ćwiczenia multimedialne, które pomogą Ci zapamiętać słowa i ich znaczenia.

W świecie, w którym natychmiastowa, lakoniczna i skuteczna komunikacja stała się normą, poezja wydaje się anachronicznym, a nawet bezsensownym środkiem wypowiadania się. Mimo to ta sztuka literacka towarzyszyła ludzkości od samego początku jej istnienia, jeszcze zanim zaczęła się pisana historia, a ludzie (zarówno zawodowi poeci, jak i miłośnicy liryczności) nadal wykorzystują ją jako ujście terapeutyczne dla swoich uczuć, prawdziwy środek komunikacji, a nawet narzędzie rewolucji oraz buntu. Czy warto pisać poezję w XXI wieku? W czym może nam pomóc poezja? Czy potrafisz Ty pisać poezję?

Poezja pozwala nam nie tylko wyrażać, ale także znajdować, uzyskiwać dostęp i rozumieć złożone uczucia i emocje w nas samych. Pomaga ona nam w unikalny sposób zwerbalizować to, o czym myślimy, gdy zależy nam na tym, jak wyraża się pomysł, a nie tylko to, jaki jest, właśnie, nasz pomysł. W każdym człowieku kryje się poetycki głos, który czeka na odkrycie, wyszkolenie i rozwój. Przyjdź na nasze spotkanie i znajdź swojego wewnętrznego poetę!

W dzisiejszych czasach gry wideo są wydawane w kilkunastu, a niekiedy nawet kilkudziesięciu różnych wersjach językowych na całym świecie. Nie zawsze jednak gracze są usatysfakcjonowani grą w rodzimej wersji językowej. Wielokrotnie na forach internetowych krytykują oni wydawców za błędy w grach wydawanych po polsku. Najczęściej wymienianymi usterkami są nienaturalna intonacja aktorów udzielających głosów pojawiającym się w grach postaciom, nadgorliwość w przekładaniu nazw własnych, czy nieścisłości gramatyczne lub ortograficzne negatywnie wpływające na odbiór gry. Błędy pojawiające się w polskich wersjach gier przetłumaczonych z innych języków nie zawsze muszą jednak wynikać z nieuwagi tłumaczy. Czasem mogą być one spowodowane strategiami podejmowanymi przez producentów, organizacją procesu tworzenia nowych wersji językowych gry, czy strukturą samych gier. Na spotkaniu przedstawione zostaną najczęściej wskazywane przez odbiorców błędy tego rodzaju oraz możliwe powody ich pojawiania się. Towarzyszyć im będą przykłady pochodzące z gier reprezentujących różne gatunki oraz wydanych zarówno w ostatnich latach, jak i w początkach dystrybucji gier w Polsce.

Polacy na Syberię trafiają od ponad 400 lat. Dla wielu było to miejsce katorgi, zesłania i śmierci na obczyźnie. Nieprzyjazny, lodowaty, czy wręcz morderczy Sybir to jeden z popularniejszych motywów poruszanych przez polskich romantyków, który z czasem stał się „syberyjskim mitem”. Sowieckie łagry sprawiły, iż mroczny obraz Syberii utrwalił się w polskiej pamięci w XX wieku i do dziś wzbudza w wielu rodzinach żywe emocje.

Tysiące Polaków traktowało jednak Syberię jak „ziemię obiecaną”, nową ojczyznę i dobrowolnie udawało się na Wschód w poszukiwaniu lepszego losu. Na przełomie XIX i XX wieku na Syberii kwitło polskie osadnictwo.

W wykładzie zostaną poruszane kwestie:

- Jak i kiedy Polacy trafiali na Syberię?

- Polski wkład cywilizacyjny na Syberii

- Dlaczego rdzenni mieszkańcy Syberii do dziś żywią sympatię do Polaków?

- Polskie wsie na Syberii

- (Anty)polska operacja NKWD

- Polonia na Syberii w XXI wieku

- Dlaczego losy naszych rodaków na Syberii są tak mało znane?

Zostaną przybliżone biografie Bronisława Piłsudskiego (brata Józefa), Wacław Sieroszewskiego, Edwarda Piekarskiego, Maksymiliana Marksa i wielu innych polskich naukowców.

Polacy na Syberię trafiają od ponad 400 lat. Dla wielu było to miejsce katorgi, zesłania i śmierci na obczyźnie. Nieprzyjazny, lodowaty, czy wręcz morderczy Sybir to jeden z popularniejszych motywów poruszanych przez polskich romantyków, który z czasem stał się „syberyjskim mitem”. Sowieckie łagry sprawiły, iż mroczny obraz Syberii utrwalił się w polskiej pamięci w XX wieku i do dziś wzbudza w wielu rodzinach żywe emocje.

Tysiące Polaków traktowało jednak Syberię jak „ziemię obiecaną”, nową ojczyznę i dobrowolnie udawało się na Wschód w poszukiwaniu lepszego losu. Na przełomie XIX i XX wieku na Syberii kwitło polskie osadnictwo.

W wykładzie zostaną poruszane kwestie:

- Jak i kiedy Polacy trafiali na Syberię?

- Polski wkład cywilizacyjny na Syberii

- Dlaczego rdzenni mieszkańcy Syberii do dziś żywią sympatię do Polaków?

- Polskie wsie na Syberii

- (Anty)polska operacja NKWD

- Polonia na Syberii w XXI wieku

- Dlaczego losy naszych rodaków na Syberii są tak mało znane?

Zostaną przybliżone biografie Bronisława Piłsudskiego (brata Józefa), Wacław Sieroszewskiego, Edwarda Piekarskiego, Maksymiliana Marksa i wielu innych polskich naukowców.

Czy można w tydzień opanować biegle język obcy? Oczywiście nie. Można natomiast przyspieszyć ten proces dzięki różnym nowoczesnym programom, które omówię podczas spotkania. Mogą one przydać się zarówno osobom, które uczą się języka samodzielnie, jak też nauczycielom czy lektorom.

Aplikacje i programy do nauki języka nie zastąpią wprawdzie zwykłych lekcji czy podręczników, ale mogą urozmaicić naukę i przyspieszyć przyswajanie nowego materiału. Prezentacja obejmie podstawowe i bezpłatne funkcje takich narzędzi, jak m.in. Anki, Duolingo (wraz z opcją Classroom), Wordwall, Clozemaster czy strony internetowe umożliwiające naukę poprzez seriale, karaoke czy układanie historyjek. Omówię też ich wady i zalety zarówno z perspektywy zwykłego użytkownika, jak też z punktu widzenia glottodydaktyki – nauki o nauczaniu języków obcych.

Anki umożliwia wygodną naukę nowego słownictwa w oparciu o elektroniczne odpowiedniki fiszek. Opiera się na tzw. systemie powtarzania interwałowego, zapewniającym regularne powtórki w odpowiednich odstępach czasowych. Duolingo natomiast przypomina grę komputerową. Opiera się głównie na połączeniu tradycyjnej metody gramatyczno-tłumaczeniowej z zabawą w zbieranie punktów i awansowanie do kolejnych lig. Duolingo oferuje też opcję Classroom przeznaczoną głównie dla nauczycieli i umożliwiającą kontrolowanie postępów uczniów. Wordwall to platforma umożliwiająca tworzenie i korzystanie z różnego rodzaju quizów, krzyżówek czy zgadywanek. Minigry z Wordwall często są niebanalne i mogą opierać się np. na kierowaniu samolotem czy przebijaniu wirtualnych baloników. Częstym błędem jest nauka pojedynczych słówek w oderwaniu od kontekstu. Z takim problemem pomoże uporać się Clozemaster, który oczekuje od użytkownika odgadywania słów osadzonych w dłuższym tekście.

Na tym spotkaniu Uczestnicy dowiedzą się, czym jest dezinformacja w sieci, kto ją tworzy, kto rozprzestrzenia dalej i dlaczego jest taka groźna. Uczestnicy poznają podstawowe sposoby rozpoznawania fake news, nauczą się czujności w przyswajaniu treści i będą mieli okazję sami spróbować odgadnąć, czy mają do czynienia z dezinformacją, czy prawdziwymi wiadomościami. Spotkanie będzie mieć formę multimedialnego wykładu on-line, połączonego z ćwiczeniami i zadaniami oraz czasem na interakcję Prowadzącej i Uczestników.

Białoruś – sąsiad, o którym prawie nic nie wiemy. Chociaż jest to kraj niezwykle bliski nam kulturowo i geograficznie, nasza wiedza na jego temat ogranicza się do kilku informacji, które na dodatek nie zawsze są prawdziwe. Podczas spotkania chcielibyśmy przybliżyć Państwu naszego wschodniego sąsiada, odczarować mity na jego temat i może sprawić, że chociaż trochę polubią Państwo Białoruś, bez względu na to, czy kiedyś byli Państwo w Grodnie, Brześciu lub Mińsku, czy nie.

Serdecznie zapraszamy na wirtualną podróż na Białoruś!

Semiotyka nie jest powszechnie uznawana za dyscyplinę naukową, jest to raczej tradycja teoretyczna zwana definicyjnie ogólną teorią znaków. Często zdarza mi się odpowiadać na pytanie – a czym właściwie jest semiotyka? Nazwa ta pojawia się w naszej przestrzeni informacyjnej coraz częściej i to w rozmaitych, nienaukowych obszarach jak reklama, marketing czy kultura. Dlatego warto przyjrzeć się tej tajemniczej teorii, która obejmuje niezwykle szeroki zakres zjawisk – od języka (znaki językowe), poprzez znaki drogowe, symbole, ikony, indeksy aż po symbole religijne, poezję, kino i … kuchnię, która też stanowi system znakowy odzwierciedlający określoną kulturę. Jak pisał znakomity semiotyk i pisarz Umberto Eco: „w kręgu zainteresowań semiotyki znajduje się wszystko, co może być potraktowane jako znak”, a znaki mogą przybierać formę słów, obrazów, dźwięków, gestów czy przedmiotów. Współcześni semiotycy patrzą też na znaki szerzej – analizują je w kontekście całych systemów semiotycznych, którymi mogą być przykładowo media, F, reklama, język poezji czy całe kultury. Interesują ich zwłaszcza procesy tworzenia znaczeń i przedstawiania rzeczywistości. To właśnie dzięki semiotyce dowiadujemy się, że żyjemy w świecie znaków i że znaki te, jak i kody, które tworzą, są niezbędne dla procesu rozumienia świata, który nas otacza.

Język, którego używamy na co dzień jest czymś tak powszednim, jak powietrze, którym oddychamy. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że jest to skomplikowany system znakowy, bez którego nasza komunikacja byłaby praktycznie niemożliwa, albo sprowadzałaby się do pary tylko gestów i nieartykułowanych dźwięków. Bez języka nie istnieje kultura, a zatem jakość języka, sposób jego używania determinuje naszą kulturę. Czy mamy zatem świadomość, że język nie tylko odzwierciedla rzeczywistość, ale wręcz ją konstruuje. Językiem możemy posłużyć się, aby mówić zarówno o tym, co istnieje, jak i o tym, co nie istnieje. A ponieważ poznajemy świat poprzez pryzmat języka, jaki od urodzenia nas otacza, można stwierdzić, iż to nasz język kształtuje rzeczywistość, a nie odwrotnie. Dlatego warto wiedzieć, jakie funkcje pełni język, jakie daje możliwości, i wreszcie, czy słowem rzeczywiście można zabić …..

Druga połowa XIX wieku w dziejach ziem polskich i litewskich to nie tylko czas dramatycznych zmagań o zachowanie tożsamości narodowej i równocześnie wzmożonych represji pod zaborem rosyjskim. W ostatnich dekadach tego stulecia na Litwie powstał ruch polityczno-kulturowy, znany w historiografii pod nazwą ruchu odrodzenia narodowego, którego celem było rozbudzenie świadomości narodowej wśród mówiących po litewsku mieszkańców dawnego Wielkiego Księstwa. Ruch ten skupiał zarówno nieliczną miejską inteligencję deklarującą różnie rozumianą „litewskość”, jak i przedstawicieli warstwy chłopskiej. Bardzo ważnym przejawem jego aktywności była działalność „knygniešiai”, przemytników książek, objętych zakazem wydanym przez władze carskie. Zjawisko to, ze względu na swoją skalę, charakter i konsekwencje, było unikalne w Europie przełomu XIX i XX stulecia i jako takie zostało wyróżnione w 2004 roku przez UNESCO. Przemytnicy książek mieli ogromny udział w uformowaniu się koncepcji przyszłego suwerennego, samodzielnego państwa litewskiego i w jej realizacji.

Białoruś – sąsiad, o którym prawie nic nie wiemy. Chociaż jest to kraj niezwykle bliski nam kulturowo i geograficznie, nasza wiedza na jego temat ogranicza się do kilku informacji, które na dodatek nie zawsze są prawdziwe. Podczas spotkania chcielibyśmy przybliżyć Państwu naszego wschodniego sąsiada, odczarować mity na jego temat i może sprawić, że chociaż trochę polubią Państwo Białoruś, bez względu na to, czy kiedyś byli Państwo w Grodnie, Brześciu lub Mińsku, czy nie.

Serdecznie zapraszamy na wirtualną podróż na Białoruś!

Niesłabnąca popularność spuścizny literackiej J.R.R. Tolkiena, jej kulturowa ranga oraz inspirująca aktualność od lat intrygują nie tylko publiczność kulturalną, ale także przedstawicieli krytyki literackiej i środowisk akademickich. Wielu z nich doszło do wniosku, że sukces Tolkiena dowodzi jedynie upadku kultury czytelniczej. Inni jednak, wywodzący się często z kręgu miłośników tej twórczości, a wśród nich także reprezentanci nauki polskiej, uznali dzieło za godne pogłębionych badań, które pozwoliły na wyodrębnienie trzech kluczowych perspektyw interpretacyjnych: filologicznej, mitologicznej i religijnej. Pasja filologiczna bowiem, co podkreślał sam pisarz z Oksfordu, była podstawą zarówno jego kariery uniwersyteckiej, jak i – przede wszystkim – stworzonego przez niego literackiego uniwersum. Wbrew kierunkom rozwoju studiów lingwistycznych w jego czasach, Tolkien postrzegał język nie jako abstrakcyjny system o złożonej strukturze, lecz jako szczególną dyspozycję istot rozumnych, która współtworzy ich tożsamość i jest medium tradycji i pamięci. Dlatego w jego ujęciu język jest tworzywem opowieści o tym, co najważniejsze, czyli mitu. Tolkienowska rekonstrukcja narracji mitycznej nie wyrasta z intensywnych w XX wieku badań teoretycznych nad mitem, ale z fascynacji przekazami mitycznymi, z gruntownej ich znajomości i przekonania, że są to przekazy prawdziwe, jeśli za takie uznamy opowieści o genezie, wartościach, relacji z sacrum i sensie egzystencji. W utkanej z inspiracji mitycznych kompozycji narracyjnej wyraźnie wybrzmiewa jednak temat główny – przesłanie chrześcijańskie, stanowiące ideowy fundament  twórczości Tolkiena.