Uniwersytet Warszawski

Czym jest a czym nie jest polityka językowa? Z jakich działań się składa i jakich aspektów życia społecznego dotyczy polityka językowa konkretnego państwa? Jakie instrumenty stosuje się w odniesieniu do języka oficjalnego/państwowego/urzędowego oraz języków mniejszości narodowych i etnicznych? Sam termin „polityka językowa” często jest podatny na instrumentalizację i kojarzy się negatywnie. Celem spotkania jest zapoznanie słuchaczy z uniwersalnymi pojęciami polityki językowej oraz przedstawienia obecnej sytuacji języka/języków w wybranych krajach europejskich. Słuchacze spotkania będą mogli dowiedzieć się jak polityka językowa jest realizowana w Polsce, Białorusi, Francji czy w Niemczech.

Cykl dwóch spotkań – wykładów z prezentacjami multimedialnymi – jest poświęcony twórcom kultury (literaci, malarze, architekci, kompozytorzy i in.) oraz osobom powiązanym ze światem kultury (mecenasi ze świata władzy, naukowcy, dziennikarze itp.), którzy pracowali w Rosji i są kojarzeni z tym państwem, ale z pochodzenia nie byli Rosjanami. Ramy czasowe obejmują XVIII i XIX wiek.

Na pierwszym spotkaniu zostaną przedstawieni twórcy pochodzący z Europy Zachodniej, głównie Niemcy, Duńczycy i Francuzi, na drugim – przedstawiciele narodów słowiańskich, głównie Polacy i Ukraińcy. Do pierwszej grupy należy m.in. Katarzyna II, nie tylko władczyni, ale także dramatopisarka i założycielka czasopism. Drugą grupę reprezentuje m.in. Tadeusz Bułharyn, prozaik i dziennikarz polskiego pochodzenia. Przybliżona zostanie sylwetka Nikołaja Gogola / Mykoły Hohola i jego rosyjskojęzyczna proza o tematyce ukraińskiej, a także środowisko Niemców bałtyckich.

Spotkania staną się pretekstem do porównania Rosjan z innymi narodami i odpowiedzi na szereg dodatkowych pytań:

- kto stworzył pierwszy słownik języka rosyjskiego?

- czy wszyscy Rosjanie pisali po rosyjsku?

- kim byli „rosyjscy Europejczycy”? itp.

Cezurą we współczesnej literaturze białoruskiej są lata 90. XX wieku i rozwiązanie ZSRR. Wówczas bowiem na scenie literackiej spotkali się przedstawicieli wielu pokoleń o różnych poglądach, co do kształtu nowej literatury. Na przestrzeni ostatnich 30 lat w twórczości białoruskich autorów pojawiały się motywy typowe dla nurtów europejskich jak np. tematyka przestrzeni, feminizm czy rewizja okresu przełomu. Niewątpliwie obecne uwarunkowania społeczno-polityczne Białorusi skłaniają do ożywionej dyskusji nie tylko w sferze publicznej, ale także są jednym z tematów literatury, tak o charakterze wspomnieniowym, jak i beletrystycznym.  Sfałszowane wybory na prezydenta w 2020 r. i brutalnie stłumione protesty są jednym z motywów w literaturze ostatnich trzech lat. Należy jednak podkreślić, że utwory podejmujące aktualne problemy społeczno-polityczne są wydawane poza granicami Białorusi jak np. książki Bacharewicza. W ojczyźnie autora niektóre są już zakazane. Obecna sytuacja na Białorusi w tym zaostrzone represje przeciwko osobom krytykującym reżim, a także obrońcom praw człowieka, brak wolności słowa i stale rosnąca liczba więźniów politycznych jak i emigrantów budzą niepokój i skłaniają do dyskusji na temat perspektyw białoruskiej twórczości.

Spotkanie poświęcone jest problemom językowych w Ukrainie oraz Ukraińców mieszkających w Polsce. Prowadzące opowiedzą krótko o sytuacji językowej w Ukrainie, wyjaśnią, czemu w dalszym ciągu z ust Ukraińców tak często słyszy się język rosyjski.

Pokażą, czym jest surżyk i jak sobie z nim radzić.

Opowiedzą też o różnicach między rosyjskim na poziomie fonetycznym, graficznym, leksycznym. Spotkanie będzie też okazją do zapoznania się z cyrylicą, tak by móc zacząć czytać po ukraińsku, a także poznania podstawowych słów w języku ukraińskim.

Regeneracja to niezwykły proces prowadzący do odbudowy prawidłowej struktury mięśni szkieletowych, po uszkodzeniu mechanicznym lub wynikającym z miopatii. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane najnowsze doniesienia naukowe dotyczące regeneracji mięśni i badań nad wspomaganiem tego procesu oraz mobilizacji komórek macierzystych do uszkodzonej tkanki.

Czy powierzchnia materiału jest identyczna z jego wnętrzem? Jak możemy analizować powierzchnię? Co to są katalizatory? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

Na spotkaniu poznasz pary wyrazów w języku polskim i rosyjskim, zwane fałszywymi paralelami leksykalnymi, które są podobne lub prawie identyczne w wymowie, ale mają całkiem różne znaczenia. W czasie spotkania przeanalizujemy najciekawsze polsko-rosyjskie pary wyrazów z dziedziny turystyki pod kątem różnic w ich znaczeniach. Spotkanie będzie miało charakter interaktywny. Wspólnie będziemy wykonywać ciekawe ćwiczenia multimedialne, które pomogą Ci zapamiętać słowa i ich znaczenia.

Podczas lekcji uczniowie poznają podstawowe pojęcia fizyki jądrowej. Dowiedzą się m.in. czym jest reakcja rozszczepienia, ile energii jest w niej uwalniane i jakie są możliwości i niebezpieczeństwa jej wykorzystania.

Język składa się z różnych warstw, które razem tworzą jego strukturę i funkcjonowanie.

●  Warstwa dźwiękowa: Ta warstwa dotyczy dźwięków używanych w języku. Warstwa ta obejmuje również intonację,

akcenty i inne cechy mowy.

●  Warstwa morfologiczna: Ta warstwa dotyczy struktury słów. Morfologia bada morfemy, analizuje, jak łączą się, tworząc różne formy słów, takie jak czasowniki w różnych

czasach itp.

●  Warstwa składniowa: Ta warstwa dotyczy struktury zdania i relacji między słowami. Składnia opisuje zasady tworzenia zdań, np. kolejność słów, relacje podmiotu i orzeczenia.

●  Warstwa semantyczna: Ta warstwa dotyczy znaczenia słów, fraz i zdań. Semantyka bada relacje między znaczeniem a formą językową.

●  Warstwa pragmatyczna: Ta warstwa dotyczy zastosowania języka w kontekście komunikacyjnym. Pragmatyka bada, jak używamy języka w konkretnych sytuacjach komunikacyjnych, uwzględniając intencje itp

●  Warstwa społeczna: Ta warstwa dotyczy aspektów społecznych języka. Zajmuje się językowymi normami, różnicami dialektalnymi, językiem jako oznaką tożsamości kulturowej i społecznej, polityką językową itp.

Te warstwy są ze sobą powiązane i wpływają na siebie nawzajem. Język jest złożonym systemem, który umożliwia nam komunikację i wyrażanie myśli.

Podczas lekcji spróbujemy dopasować różne części języka do jego warstw. Tym samym pokażemy, na jak wiele sposobów można analizować język i w jaki sposób można wykorzystywać taką wiedzę. 

Woda, H₂0, związek chemiczny niezbędny do życia każdego organizmu na Ziemi. Postępujące zanieczyszczenie środowiska powoduje, że mamy coraz większe trudności ze zdobyciem dobrej jakościowo wody do picia. Ismail Serageldin wiceprezes Banku Światowego już w 1995 roku twierdził „Jeśli wojny tego wieku toczyły się o ropę, to wojny następnego stulecia będą toczyły się o wodę.” Konflikty o dostęp do źródła czystej wody pitnej nie są niczym nowym. Przez brak wody upadały cywilizacje. W czasie zajęć uczniowie dowiedzą się jak niedobór wody pitnej doprowadzał i doprowadza do lokalnych i międzynarodowych konfliktów. Jakimi zasobami wód dysponujemy jako Polska i cały świat. Jak ważne jest to co niewidoczne, czyli wody podziemne. 

W ramach lekcji zostanie przywołana biografia poety w tym szczególne dzieciństwo i wczesna młodość, które wpłynęły znaczące na twórczość poety. Zostanie opisany kraj lat dziecinnych – ziemie współczesnej Białorusi, a także utwory, w których białoruski folklor i przyroda pełnią istotną rolę.

Zapraszam na wykład pokazujący „od kuchni” codzienność tzw. „mokrych” (szczególnie, gdy wieje) badań oceanograficznych. W podróż wyruszymy tropem mikroplastiku morskiego. Zawędrujemy również na wody Arktyki i zmierzymy się ze współczesnymi zagrożeniami tego obszaru. Zajrzymy także do skrzyni ze sprzętem badacza morza. Na koniec przekonamy się, że we współczesnych naukach przyrodniczych chemia, fizyka, biologia i geografia są ze sobą ściśle związane.

Wykład z pokazem zdjęć i miejscem na formę pogadanki – zachęcamy do przygotowania wcześniej pytań dotyczących tych elementów problemu mikroplastiku morskiego, które interesują słuchaczy najbardziej.

Zapraszamy na niepowtarzalne warsztaty „Chodzi mi o to, aby język giętki, powiedział wszystko, co pomyśli głowa” – rosyjskie łamańce językowe”.

Poprawna wymowa w języku obcym stanowi często jedną z największych trudności w nauce języka. Rozwiązaniem jest zanurzenie się w języku, kontakt z nim. Jak powiada stare przysłowie: „Trening czyni mistrza”. I w tym przypadku również to się sprawdza. Ćwiczenie wymowy rosyjskiej wcale nie musi być trudne i nudne, co pokażemy Wam na warsztatach. W pierwszej części spotkania dowiecie się, czym są łamańce języka oraz będziecie mieć możliwość obejrzenia lub wysłuchania popularnych łamańców w języku rosyjskim, prezentowanych przez native speakerów i nie tylko. Następnie wspólnie połamiemy sobie języki, ćwicząc tylko z pozoru skomplikowane zdania i wiersze. Zapraszamy też do udziału w konkursie na najszybciej i najpoprawniej wypowiedziany łamacz – przewidziane atrakcyjne nagrody! Gwarantujemy dobrą zabawę i to, że pod koniec warsztatów będziecie mistrzami „łamijęzyków”!

Prowadzący warsztaty to dydaktycy z zamiłowaniem i ogromną pasją do języka rosyjskiego – na co dzień pijają „czaj”, zajadają się „blinami”, nucąc „Kalinkę” lub „Biełyje rozy”, czasem nawet „Kanikuły”. Kolekcjonują „matrioszki”, czytają Czechowa, a ich wymarzonym kierunkiem na urlop jest „Rossija – strana czudies”.

Warsztaty mają na celu przybliżenie uczestnikom zagadnień związanych z eksploatacją wód podziemnych. Uczestnicy poznają budowę studni, dowiedzą się o znaczeniu ujęć wód podziemnych w zaopatrzeniu w wodę ludności i gospodarki, przedstawiony zostanie zarys warunków hydrogeologicznych na obszarze Warszawy. Zademonstrowane będzie również działanie ujęcia oraz jakie informacje o środowisku wód podziemnych można uzyskać dzięki obserwacji pracy studni.

Zapraszam na wykład pokazujący „od kuchni” codzienność tzw. „mokrych” (szczególnie, gdy wieje) badań oceanograficznych. W podróż wyruszymy tropem mikroplastiku morskiego. Zawędrujemy również na wody Arktyki i zmierzymy się ze współczesnymi zagrożeniami tego obszaru. Zajrzymy także do skrzyni ze sprzętem badacza morza. Na koniec przekonamy się, że we współczesnych naukach przyrodniczych chemia, fizyka, biologia i geografia są ze sobą ściśle związane.

Wykład z pokazem zdjęć i miejscem na formę pogadanki – zachęcamy do przygotowania wcześniej pytań dotyczących tych elementów problemu mikroplastiku morskiego, które interesują słuchaczy najbardziej.

Zapraszamy na wyjątkowe warsztaty – Idiomy i fałszywi przyjaciele tłumacza w języku rosyjskim – czyli „gdzie jest pies pogrzebany”. Dzięki materiałom audiowizualnym uczestnicy warsztatów poznają przykłady idiomów i powiedzeń w języku rosyjskim i polskim. Dowiedzą się np. o tym, że w Rosji jadąc bez biletu jedzie się „zajcem” (tłum. „jazda jako zając”). Często podobne znaczenie jest wyrażane za pomocą nieco innych słów, np. polskiemu „wpuszczeniu lisa do kurnika” odpowiada rosyjskie „wpuszczenie kozła do ogrodu”. Dodatkowo przedstawione zostaną homonimy, czyli fałszywi przyjaciele tłumacza, tj. słowa, które w obu językach mają brzmią tak samo/podobnie, ale mają inne znaczenia, np. „zapominać” (pol. „zapominać”, ros. „zapamiętywać”). Uczestnicy nie będą się już bać rosyjskiej „zażygałki”, rosyjska „dynia” na pewno nie przyda się na Halloween, a „but” po rosyjsku nie jest częścią garderoby.

            Nauka to jednak nie tylko przekazywane treści (chociaż te też będą ciekawe!), ale także atmosfera – przyjdźcie i poczujcie się jak w petersburskiej kawiarni – zapewniamy herbatę z samowaru, chrupiące suszki do herbaty, rosyjskie dekoracje. Oprócz treści i atmosfery ważne jest także podejście prowadzących, którzy zawsze chętnie podzielą się historiami dotyczącymi rosyjskiej kultury i realiów.

Ochrona humanitarna zwierząt w Polsce ma długą tradycję. Już w okresie międzywojennym znęcanie się nad zwierzętami było karane. Obecnie obowiązuje ustawa z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt, której art. 1 ustęp 1 wskazuje, że „zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.” Tymczasem niemal codziennie media informują o przypadkach złego traktowania zwierząt oraz o przeprowadzanych interwencjach w celu ich ochrony.

Podczas zajęć uczestnikom zostanie przybliżone pojęcie „znęcania się nad zwierzętami”, które zostało zdefiniowane w ustawie o ochronie zwierząt. Omówione zostaną sankcje grożące za niewłaściwe traktowanie zwierząt. Zostaną również przedstawione wybrane sprawy, które były przedmiotem rozstrzygnięć sądowych oraz możliwości jakie mają organizacje społeczne aby pomóc zwierzętom-ofiarom znęcania i doprowadzić do ukarania sprawcy.

Chinina jest jednym z alkaloidów pozyskiwanych z kory drzewa chinowego. Budowa cząsteczkowa chininy nadaje jej określone właściwości chemiczne. Jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Ma właściwości alkaliczne. Z kwasami tworzy sole, np.

chlorowodorek chininy, dwuwodorosiarczan(VI) chininy, które są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Podczas naświetlania promieniowaniem elektromagnetycznym, bliskim nadfioletem (np. wiązką o długości fali 365 nanometrów, typowo wykorzystywaną w testerach do banknotów), chinina emituje własne światło widzialne o niebieskiej barwie. Zjawisko to nazywane jest fluorescencją.

Chinina ma zastosowanie w przemyśle spożywczym jako aromat. Jest związkiem odpowiedzialnym za

charakterystyczny gorzki smak powszechnie znanego napoju bezalkoholowego- toniku. W Unii Europejskiej za dopuszczalną dawkę uznaje się 6.74 miligramów chininy na 100 mililitrów toniku. Sprzedawany w sklepach tonik może zawierać od 21 do 83 miligramów chlorowodorku chininy w 1 litrze płynu opartego na wodzie.

W trakcie 120-minutowych warsztatów uczestnicy:

• poznają właściwości optyczne chininy w interakcji z bliskim nadfioletem oraz zjawisko fluorescencji;

• zdobędą ogólną wiedzę na temat metod fluorymetrycznych i ich zastosowania w nauce, przemyśle, medycynie;

• będą mieli możliwość zapoznania się z budową oraz zasadą działania spektrofluorymetru;

• dokonają analizy ilościowej chininy w komercyjnie dostępnym napoju typu tonik.

Zapraszamy na spotkanie z Chile, jego zwariowaną geografią i różnorodną przyrodą, krajem niesamowitych krajobrazów w cieniu drzemiących wulkanów. Poznamy jedne z najstarszych drzew i lasów świata oraz żyjące w ich cieniu najmniejsze zwierzęta. 

Od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni portale informacyjne serwują swoim czytelnikom wachlarz informacji o kleszczach i chorobach odkleszczowych. Zwłaszcza w okresie wakacyjnego „sezonu ogórkowego”, kiedy nie ma zbyt wielu gorących tematów, na których mogłyby skupić się media, budzące kontrowersje choroby stają się łatwym kąskiem dla mediów. Szereg różnych informacji, które krążą w zagranicznych i krajowych odmętach Internetu, znajdują swoje odzwierciedlenie w publikacjach medialnych. Doradzają co robić, aby uniknąć ukąszenia przez kleszcza, jak go usunąć, jak zapobiegać boreliozie, jak działać w przypadku podejrzenia boreliozy czy innych chorób odkleszczowych u siebie, swoich bliskich, tak ludzkich, jak i zwierzęcych. Ostatecznie, podpowiadają, jak się leczyć. W trakcie spotkania Magdalena Góralska, doktorantka w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, która bada problematykę kontrowersji medycznych wokół boreliozy, szczegółowo zaprezentuje problematykę tej choroby, odwołując się do szeregu naukowych źródeł. Między innymi w oparciu o swoje badania, omówi wachlarz kontrowersji, które budzi ta choroba, oraz podpowie, jak nawigować boreliozowy natłok informacji, zwłaszcza jeśli problema boreliozy zaczyna nas dotyczyć.

Lekcja ma charakter ćwiczeń laboratoryjnych. Składa się z jednego bloku zajęć warsztatowych pozwalających opanować uczniom kilka podstawowych technik mikrobiologicznych niezbędnych w prowadzeniu badań z zakresu mikrobiologii środowisk, szczególnie geomikrobiologii. Po krótkim wstępie uczniowie będą mieli okazję samodzielnie przeprowadzić izolację bakterii z różnych środowisk, poznają podstawowe techniki prowadzenia hodowli bakteryjnych. Będą mogli obejrzeć wyhodowane kolonie bakterii z różnych środowisk, które nas otaczają (woda, gleba, powietrze). Dodatkowo dowiedzą się czy bakterie mają kolory? Do czego służą barwniki bakteriom? Czy da się wykorzystać bakterie do malowania obrazków?

Czy zastanawialiście się nad tym dlaczego komórki budujące nasz organizm mogą tak bardzo różnić się od siebie. Jak to jest możliwe, że np. komórki mięśniowe i komórki nerwowe, które zawierają DNA o takiej samej sekwencji, zupełnie inaczej wyglądają i pełnią całkiem rożne funkcje? W jaki sposób podczas rozwoju złożonego organizmu eukariotycznego z komórek macierzystych powstają ostatecznie zróżnicowane komórki pełniące określone funkcje – przecież w trakcie rozwoju sekwencja DNA nie ulega zmianie. Dlaczego bliźnięta jednojajowe o tym samym genomie coraz bardziej różnią się od siebie w trakcie trwania ich życia? W jaki sposób środowisko wpływa na wygląd i funkcjonowanie organizmów eukariotycznych? Na te i wiele innych podstawowych pytań dla rozwoju i funkcjonowania organizmów eukariotycznych, w tym człowieka odpowiada właśnie EPIGENETYKA.

Rozchodzące się zmarszczki czasoprzestrzeni to fale grawitacyjne. Opowiem jakie mogą być przyczyny ich powstawania i czego możemy się dowiedzieć bacznie je obserwując.

Na wykładzie omówione zostaną niskoemisyjne  źródła energii: fotowoltaiczna,  wiatrowa i jądrowa. Dowiemy się czy istnieją ograniczenia w produkcji energii ze źródeł niskoemisyjnych i jakie to ograniczenia. Przedyskutujemy koszty produkcji energii i koszty środowiskowe dla każdego z omawianych źródeł. Czy jesteśmy skazani na ograniczenia w korzystaniu z energii, czy też wykorzystując osiągnięcia nauki będziemy mogli korzystać z energii w skali do jakiej przywykliśmy, nie niszcząc naszej Planety-Ziemi?