Uniwersytet Warszawski

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Nauka i filozofia w dawnej Persji

W referacie o nauce i filozofii w dawnej Persji konieczne będzie przyjrzenie się źródłom, z których czerpiemy informacje. Niestety, zachowane informacje źródłowe są skąpe, w związku z czym trzeba sięgnąć do danych pochodzących spoza Iranu, z epok późniejszych oraz posłużyć się analogią. Zatem niektóre stwierdzenia w tym zakresie będą jedynie hipotezami.

Z filozofią wiąże się też rozpowszechniona w świecie starożytności klasycznej opinia o Persji jako kolebce mądrości i krainie filozofów. Stereotyp taki znajdujemy na przykład w Żywocie Plotyna, gdzie mowa o jego chęci poznania filozofii, którą uprawiali Persowie. Neoplatonizm zawędrował do Persji najpóźniej w VI wieku, kiedy Justynian Wielki zamknął ateńską Akademię Platońską i niektórzy z jej wykładowców przenieśli się do Iranu na zaproszenia króla perskiego.

Ślady uprawiania medycyny znajdujemy już w najstarszym zabytku piśmiennictwa irańskiego – w zbiorze świętych tekstów starożytnej religii, zwanym Awestą. W późniejszych epokach, zwłaszcza w epoce Sasanidów (III-VII w.), medycyna była przedmiotem studiów i praktyki licznych lekarzy.

Astronomia była uprawiana jako nauka służebna astrologii, która cieszyła się estymą wśród elit, w związku z czym miała początkowo charakter utylitarny. Dopracowała się jednak własnej terminologii i metod obserwacji, czego świadectwem jest tradycja sporządzania tablic astronomicznych, zwanych zig oraz wiele wzmianek o astronomii w tekstach. Geografia do pewnego stopnia była związana z astronomią, jednak miała głównie charakter opisowy i bazowała na tradycyjnym, choć oryginalnym irańskim podziale świata na obszary geopolityczne oraz na danych pragmatycznych pochodzących z obserwacji otaczającej rzeczywistości.

Pod koniec panowania dynastii Sasanidów istniała oficjalna historiografia państwowa w postaci kroniki królów perskich od legendarnych początków do VII wieku, która dochowała się do naszych czasów w obszernych streszczeniach i dokonywanych w epoce wczesnego islamu w językach arabskim i perskim.

Prawo przeszło w dawnej Persji istotną ewolucję od regulacji opartych na dogmatach religii po rozwinięty system prawa odrębnego od wyznania. Mamy świadectwa tekstowe w postaci orzeczeń, transkryptów przesłuchań świadków, pism procesowych, interpretacji i opisów spraw sądowych.

Architektura i urbanistyka, muzyka, język i gramatyka, szkolnictwo – to także dziedziny rozwijające się w dawnej Persji.

  • ndz., 2023-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe O jedzeniu ulicznym, dziedzictwie i turystyce kulturowej w (post)pandemicznej Oaxace (Meksyk)

Wykład dotyczy tworzenia dziedzictwa jedzeniowego na potrzeby turystyki kulturowej w południowo meksykańskim stanie Oaxaca. Oparty jest na wynikach długotrwałych badań etnograficznych (wywiadów pogłębionych, obserwacji uczestniczącej, etnografii sensorycznej i opartej na doświadczeniu) uzupełnionych analizą lokalnej gastro-polityki, w tym dyskursu medialnego.

W ostatnich dekadach turystyka stanowi podstawę gospodarki Oaxaki i jest naczelną strategią rozwojową stanu, stąd jego stolica i okoliczne społeczności mogą się pochwalić najbogatszą ofertą atrakcji kulinarnych w kraju (restauracje, jadłodajnie, tradycyjne i alternatywne targi, szkoły gotowania, objazdy gastronomiczne etc.).

Kultury kulinarne Oaxaki wraz z jej wschodzącą ekskluzywną gastronomią od kilku lat są intensywnie obecne w licznych programach platformy Netflix. Wypuszczony w lipcu 2020 roku, w szczycie pandemii COVID-19, serial STREET FOOD LATIN AMERICAN oraz zorganizowany z tej okazji na Twitterze plebiscyt wypromowały tlayudę - rodzaj kukurydzianej tortilli – na najlepsze jedzenie uliczne regionu.

W prezentacji przyglądam się procesowi patrymonializacji tlayudy, od indiańskiego (zapoteckiego) pożywienia codziennego, odświętnego i prowiantu przygotowywanego ręcznie przez kobiety w tradycyjny sposób, przez proces urbanizacji i gastronomizacji, kiedy w mieście Oaxaca tortilla-tlayuda staje się daniem podawanym wieczorem na ulicach przez kobiety z klas ludowych, po zgentryfikowaną jej formę, którą spotkać można obecnie w zmaskulinizowanych restauracjach high-end. Przyjrzymy się globalnej karierze tlayudy, którą eksportuje się do meksykańskich społeczności migrantów w północnoamerykańskiej Kalifornii, serwuje w nadmorskich kurortach Meksyku i elitarnych restauracjach metropolii. Globalne przedstawienia tlayudy jako dziedzictwa miejskiego Oaxaki i kolejne ikoniczne danie kuchni meksykańskiej stanowią element re-brandingu „zacofanego”, indiańskiego regionu i nasiąkniętego przemocą kraju w pożądany cel wakacyjnych wypraw i raj dla smakoszy, mekkę foodies.

  • ndz., 2023-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe Swingujące stany. Kto tak naprawdę decyduje o wyborze prezydenta USA?

Podczas tego fascynującego wykładu odkryjemy tajemnicę tzw. "swing states", czyli stanów wahających się, które stanowią klucz do Białego Domu. Zastanawialiście się kiedykolwiek, dlaczego niektóre stany w USA są tak ważne w wyborach prezydenckich? Dlaczego ich mieszkańcy mają tak wielki wpływ na wybór lidera jednego z najsilniejszych krajów świata? Podczas naszej wspólnej podróży zgłębimy tajemnice systemu wyborczego USA, który różni się znacznie od większości systemów na świecie. Porozmawiamy o tym, jak małe różnice w poparciu mogą prowadzić do dramatycznych zmian na scenie politycznej USA, a także dlaczego system ten powstał i jak wpływa na kształt amerykańskiej polityki. Wyjaśnimy także rolę Kolegium Elektorów - tajemniczej instytucji, której członkowie formalnie wybierają prezydenta i wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych. Wiedza ta pomoże nam zrozumieć, dlaczego głosy mieszkańców "swing states" mają tak duże znaczenie. Zapraszamy na wykład, który przeznaczony jest dla każdego, kto chce zrozumieć, jak działa jedna z najważniejszych demokracji na świecie. Niezależnie od tego, czy jesteś studentem, nauczycielem, politologiem, czy po prostu zainteresowanym obywatelem, ten wykład dostarczy Ci cennych informacji i rozjaśni wiele zagadnień związanych z wyborami prezydenckimi w USA. Przyjdź, by zrozumieć mechanizmy decydujące o wyborze prezydenta USA i odkryj, jak głos jednego człowieka może zaważyć na losach całego kraju. Będzie to wyjątkowa okazja do pogłębienia swojej wiedzy i zrozumienia procesów politycznych, które wpływają na naszą codzienną rzeczywistość.

  • ndz., 2023-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe Sztuka pytania a komunikacja otwarta

Podczas warsztatów będziemy ćwiczyć umiejętności stawiania pytań otwartych w sytuacjach edukacyjnych, rozwojowych, pedagogicznych lub wychowawczych.

  • ndz., 2023-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe Wykorzystanie narzędzi GIS do wyszukiwania i wizualizacji informacji

Słuchacze wykładu poznają możliwości wykorzystania narzędzi z zakresu Systemów Informacji Geograficznej (GIS) w wyszukiwaniu, analizie i wizualizacji informacji przestrzennej w nawiązaniu do dorobku Pawła Edmunda Strzeleckiego, podróżnika, badacza i odkrywcy, zasłużonego przede wszystkim w badaniu i odkrywaniu Australii. Zostaną zaprezentowanie miejsca nazwane jego imieniem, występujące w różnych atlasach oraz na ogólnodostępnych mapach cyfrowych. Uczestnicy wykładu zostaną zabrani w wirtualną podróż poprzez  tzw. mapą narracyjną (Story Map), interaktywną mapą pokazującą miejsca pobytu Pawła Edmunda Strzeleckiego i jego dokonania.

  • ndz., 2023-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe Zapętlony świat białek

Podczas warsztatów opowiem co to są białka, z czego są zbudowane oraz jak funkcjonują i co to znaczy projektować antybiotyki.  Wspólnie zrobimy koralikowe białko, a następnie zapętlimy kilka własnoręcznie zrobionych białek. Od uczestnika będzie zależeć, czy wcieli się w biologa, chemika, fizyka czy informatyka podczas tworzenia białka. Warsztaty przeznaczone są dla dzieci od 5 lat. Dziecku może towarzyszyć opiekun.

 

Nauki fizyczne
  • ndz., 2023-09-24 13:00
  • ndz., 2023-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe „Ucz się patrząc, ucz się ciałem” – nauka w tradycyjnym teatrze japońskim

Aktorzy tradycyjnych japońskich sztuk widowiskowych znają doskonale powiedzenie: „Sztuka polega na kradzieży” (Gei to iu no wa nusumu mono da). „Kradzież” oznacza w tym wypadku naśladowanie sztuki mistrza, która w ramach szkół, bądź rodów, przekazywana jest z pokolenia na pokolenie, z mistrza na ucznia. Zarówno adepci teatru , jak i aktorzy powstałych później teatrów kabuki i lalkowego teatru bunraku, często wspominają swoich mistrzów i ich sposób uczenia. Główne zalecenie każdego mistrza brzmiało, by uważnie obserwowali scenę, zapamiętywali, co widzą i czują, aby później potrafili odtworzyć to sami. Jako że w tradycyjnym japońskim teatrze ważną rolę pełni muzyka, śpiew i taniec, od dyscypliny ucznia zależy, jak szybko nauczy się tekstów sztuk napisanych archaicznym językiem japońskim. Od jego talentu, ale przede wszystkim od umiejętności naśladowania zależy, czy potrafi odtworzyć na scenie skomplikowane wzory ruchów kata. Są one rodzajem złożonych układów tanecznych i stanowią podstawę ruchu scenicznego w każdym z trzech wymienionych teatrów.

Najstarszy z nich, teatr , rozwinął się w czasach średniowiecznych dzięki mecenatowi wysoko urodzonych samurajów. Główny aktor pojawiający się na scenie nosi na twarzy maskę, w której odgrywa role mężczyzn, kobiet, bogów, demonów, zwierząt. W kabuki, który jest teatrem gwiazdorskim, stawiającym na niesamowite efekty sceniczne, aktorzy, ubrani w przebogate kostiumy, przyciągają spojrzenie imponującymi męskimi pozami. Ale też wielką sławę zdobywają aktorzy kabuki odtwarzający role kobiet – onnagata. W ich emploi, odznaczającym się delikatnymi, kobiecymi gestami, odnajdywana jest kwintesencja kobiecości. I wreszcie lalkowy teatr bunraku – uwaga skupiona jest w nim na lalkach o wielkości około dwóch trzecich wzrostu dorosłego człowieka i poruszanych perfekcyjnie przez trzech animatorów. Ich największym zadaniem jest ożywienie lalki, sprawienie, by widz ujrzał w niej człowieka. Głosu udziela lalkom kantor, który z towarzyszeniem muzyki shamisenu opowiada całą historię.

Podczas prelekcji, ilustrowanej zdjęciami i filmami, opowiemy krótko o historii tych trzech uznanych japońskich teatrów, wpisanych przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa. Skupimy się przy tym na najstarszym z nich, teatrze , by przedstawić tajniki uczenia się ruchu i śpiewu. Prelekcji towarzyszył będzie pokaz wybranych kata i fragmentu jednej ze sztuk w wykonaniu polskiej grupy aktorów-amatorów teatru Ryokurankai.

  • ndz., 2023-09-24 14:00
Spotkanie festiwalowe Czy materiały mogą być inteligentne?

Uczestnicy spotkania odwiedzą laboratorium Pracowni Nanostruktur Fotonicznych Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Zobaczą, jak powstają inteligentne materiały, które zmieniają swoje własności w kontrolowany sposób w reakcji na bodziec otoczenia. Będą uczestniczyć w przygotowaniu polimerów zdolnych do zmiany kształtu pod wpływem temperatury.

Nauki fizyczne
  • ndz., 2023-09-24 10:00
  • ndz., 2023-09-24 11:30
  • ndz., 2023-09-24 13:00
  • ndz., 2023-09-24 14:30
Spotkanie festiwalowe Największa znana liczba?

Zapraszam na wycieczkę po krainie liczb naturalnych! Cel to zdobycie jak najwyższego szczytu, czyli nazwanie jak największej liczby. Nazwa musi być precyzyjna - musi istnieć dokładnie jedna liczba pasująca do danego opisu. Co nie znaczy, że musimy być w stanie wypisać jej wszystkie cyfry... Zaczniemy od prostych notacji w stylu potęgowania, ale szybko spojrzymy na problem bardziej abstrakcyjnie. I tu przyjdą nam z pomocą formalne modele obliczeń (jak np. maszyny Turinga). Na koniec wycieczki zahaczymy jeszcze o definiowalność w logice. Spacer zakończymy patrząc z satysfakcją na panoramę odwiedzonej krainy.

Nauki matematyczne
  • ndz., 2023-09-24 14:30
Spotkanie festiwalowe Grafy przejścia

Grafy są obiektami, które łączą w sposób niezwykle efektowny świat zagadek i łamigłówek logicznych, oraz świat matematyki. Nawet najtęższe umysły uczonych uderza elegancja z jaką sformułować można w ich języku najbardziej skomplikowane nawet problemy. Począwszy od rozwiązania zagadnienia mostów w Królewcu przez Eulera w 1736 roku, przez problem komiwojażera, aż do budzącego liczne kontrowersje wspomaganego komputerowo dowodu twierdzenia o czterech barwach - grafy przeszły długą drogę inicjacji w świat pełnoprawnych i ważnych obiektów matematycznych badanych współcześnie przede wszystkim przez informatyków, a także fizyków, chemików, biologów, socjologów czy wszelkiej maści inżynierów. Grafy stanowią nie tylko ważny obiekt badawczy, ale też wygodne narzędzie do komunikowania problemów pomiędzy specjalistami z różnych dziedzin nauki. Również w świadomości osób pasjonujących się matematyką grafy stały się wdzięcznymi obiektami, ilustrującym układy znajomości, turnieje, konfiguracje geometryczne, a także niebanalne problemy wykonalności określonych konstrukcji lub procesów, na przykłady tytułowych przejść. Właśnie temu ostatniemu zagadnieniu przyjrzymy się w trakcie wykładu, posługując się zupełnie intuicyjną wersją pojęcia grafu. Motywacją naszych rozważań będzie następujący problem.

Dwóch wspinaczy porusza się po paśmie górskim. Czy jest możliwe, żeby obydwaj spotkali się na szczycie startując równocześnie odpowiednio z przeciwległych krańców tego pasma, by w każdym momencie wspinaczki znajdować się na tej samej wysokości? Problem ten ma, w zależności od dopuszczalnego poziomu skomplikowania kształtu pasma górskiego, bogatą literaturę. Podczas mojego wykładu zapoznamy się z wersją problemu pozwalającą na skorzystanie z metod teorii grafów.

Zanim przedyskutujemy to ciekawe zagadnienie i sprecyzujemy dokładnie po jakim paśmie górskim pozwolić chcemy naszym wspinaczom się poruszać, zilustrujemy pojęcie grafu przejścia na przykładach kilku prostych łamigłówek. Do zrozumienie wykładu nie jest potrzebna żadna wiedza, poza umiejętnością odróżniania liczb parzystych od nieparzystych. Pozwoli nam ona sformułować lemat o uściskach dłoni i zastosować go zbadania problemu równoległej wspinaczki.

Nauki matematyczne
  • ndz., 2023-09-24 15:00
Spotkanie festiwalowe Matecznik nauk – nauki o języku w dawnych Indiach

Na początku był mrok i głucha cisza. Gdy rozbłysło wreszcie światło, wykreśliło przestrzeń. W przestrzeni mógł rozlec się dźwięk. Dźwiękiem zawiadywali bogowie; zawiadywali słowem i czynem, zawiadywali przestrzenią i światłem, wolnością stwarzania i porządkiem stworzenia. Słowo zadzierzgnęło więź między bogami a ludźmi. Słowo budowało ład, wyrażało cel, gwarantowało skutki.

Taka fundamentalna rola języka ujawnia nam się w najstarszych zachowanych zabytkach literatury indoaryjskiej – Wedach, czyli zbiorach hymnów o charakterze liturgicznym, towarzyszących składanym w ogień obiatom. Słowo było w rytuale wedyjskim nieodzowne – inicjowało ofiarę, przywoływało bogów, wskazywało i nazywało elementy składowe ofiary, działało. Słowo prawidłowo wyartykułowane w prawidłowym miejscu i czasie, w prawidłowej formie. Zebrane z czasem zestawy prawideł dotyczących wyznaczania miejsca i czasu wznoszenia ołtarza ogniowego, rozniecania ognia, porządku składania obiat oraz formy i porządku operowania przy tym słowem stworzyły podwaliny sześciu tzw. nauk pomocniczych Wed. Poza procedurą rytualną i nauką o ciałach niebieskich, aż cztery z nich dotyczyły wprost operowania językiem, były to: wymowa, prozodia, etymologia i gramatyka.

Na gruncie nauk o języku rozwinęły się w świecie indoaryjskim również inne nauki. Nawet gdy zakresem swych zainteresowań nie obejmowały wprost języka (choćby medycyna), często inspirowały się dyscyplinami językoznawczymi, jeśli chodzi o terminologię czy metodę analizy naukowej. Dodatkowo, wspólna formacja edukacyjna, oparta o naukę gramatyki i leksyki sanskryckiej, owocowała wspólnotą języka naukowego, ujawniającą się w różnych dziedzinach. Przyjrzymy się zatem najwcześniejszym dyscyplinom językoznawczym w dawnych Indiach, skupiając uwagę na tych ich cechach i elementach, które pozostawiły po sobie ślad nie tylko w nauce indyjskiej, ale i światowej.

  • ndz., 2023-09-24 15:00
Spotkanie festiwalowe Science in ancient Egypt?

This presentation will take a brief look at the different forms of arts and crafts practiced in ancient Egypt that could be qualified as 'science' in our modern terms. Here one could think of mathematics, geometry, architecture, medicine and more. But most importantly the goal of this presentation would also be to ask questions about what counted as 'scientific' in ancient Egypt for the Egyptians themselves. As the emic view unfolds during this presentation topics such as writing, magic, astronomy, astrology and other potential themes will be discussed shortly to give a glance on an alternative understanding on the notion of science.

  • ndz., 2023-09-24 15:00
Spotkanie festiwalowe Wspólnie czy obok siebie? Żydzi na ziemiach polskich i w Polsce w pierwszej połowie XX w.

Dyskusja panelowa z udziałem historyków poświęcona stosunkom polsko-żydowskim w I połowie XX wieku

Nauki humanistyczne
  • ndz., 2023-09-24 15:00
Spotkanie festiwalowe Zabawy naukowe dla najmłodszych i trochę starszych

Najmłodsze dzieci (i te trochę starsze) mają spontaniczną potrzebę poznawania  otaczającego je świata i przyrody, a więc nauka i ciekawość świata jest dla nich naturalna. W programie warsztatów przeznaczonych dla najmłodszych na pewno znajdzie się czas na obserwacje ulubionego przez dzieci, choć bardzo prostego wybuchu wulkanu oraz własnoręcznego stworzenia tęczy, a także kilka niespodziankowych eksperymentów. Zapraszamy najmłodszych i trochę starszych!

Nauki fizyczne
  • ndz., 2023-09-24 11:00
  • ndz., 2023-09-24 13:00
  • ndz., 2023-09-24 15:00
Spotkanie festiwalowe Afganistan okiem socjologów. Pamięć i codzienność w przestrzeni miejskiej Kabulu

Na spotkaniu opowiemy o naszym niedawnym (luty 2023) wyjeździe badawczym do Kabulu. Stolica Afganistanu pod rządami talibów ma dziś dwie twarze: jedną mało przyjazną, podejrzliwą, niedostępną i zdystansowaną oraz drugą zupełnie zwyczajną, codzienną, otwartą i gościnną. Pokażemy, jak w przestrzeni miejskiej Kabulu pamięć i codzienność spotykają się ze sobą niekiedy w sposób przewidywalny, taki jak walka na symbole na miejskich murach, a innym razem w sposób zupełnie nieoczekiwany, na przykład w poradzieckich dzielnicach mieszkaniowych.

Spotkanie w ramach projektu H2020: DisTerrMem (www.disterrmem.eu).

  • ndz., 2023-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Asystentura międzykulturowa w szkole

Do polskich szkół uczęszcza co raz więcej dzieci migranckich. Ich liczba zauważalnie wzrosła po ataku Rosji na Ukrainę w 2022 roku, gdy polskie szkoły przyjęły licznych uczniów uciekających przed wojną. Już od 2010 roku w systemie oświaty funkcjonuje rola asystena międzykulturowego (zatrudnianego bardzo często jako pomoc nauczyciela). W ubiegłym roku szkolnym w polskich szkołach pracowało ponad tysiąc osób zatrudnionych jako asystenci mędzykulturowi, przede wszystkim pochodzących z Ukrainy, ale nie tylko. Najważniejszą kwalifikacją do podjęcia tej funkcji jest umiejętność posługiwania się językiem krsju pochodzenia uczniów. Na Uniwersytecie Warszawskim zarówno prowadzimy badania dotyczące funkcjonowania asystentury międzykulturowej w szkołach jak i prowadzimy kształcenie asystentów i asystentek wspierając ich w pracy zawodowej. Podczas wykładu pokażemy polską szkołe z perspektywy jej uczniów i pracowników, którzy pochodzą z innych krajów. Opowiemy o wyzwaniach, przed którymi stają uczniowie migranci, szkoła i system oświaty jako całość. Pokażemy jak asystenci pośredniczą w kontaktach ze społecznością migrancką, pomagają opanować język polski, pomagają w nauce, odciążają kadrę szkoły, wyjaśniają pojawiające się różnice kulturowe, rozwiązują sytuację konfliktowe i reagują na sytuacje gorszego traktowania, wspierają w procesie adaptacji oraz stają się wzorami (role models) dla dzieci i młodzieży.

  • ndz., 2023-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Kim była Jane Addams?

Wykład przybliży niełatwą i nieoczywistą drogę Jane Addams - działaczki społecznej w Ameryce XIX/XX w. Od ambicji i ideałów panny z dobrego domu, przez streetworking i oczyszczanie miasta Chicago, ku zarzutom zdrady narodowej, do otrzymania Pokojowej Nagrody Nobla. W drugiej części spotkania wspólnie porozmawiamy o sile edukacyjnej społeczników.

  • ndz., 2023-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Kryzysy uchodźcze na granicy z Białorusią i Ukrainą: polska granica czy polskie granice?

Kryzysy uchodźcze na granicy z Białorusią (2021) i Ukrainą (2022): polska granica czy polskie granice? Pomiędzy medialnym obrazem a wysiłkiem tworzenia inkluzywnych i odpowiedzialnych treści 

Wykład

  • Dr hab. Anna Jupowicz-Ginalska, prof. ucz.
  • Dr Greta Gober

Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski

Od agresji Rosji na Ukrainę minęło półtora roku, a od rozpoczęcia kryzysu humanitarnego na granicy z Białorusią dwa lata. Wojna, także ta hybrydowa, jak i niegasnący kryzys uchodźczy, postawiły przed mediami nowe wyzwania w obszarze społecznej odpowiedzialności, zawodowej rzetelności i pluralizmu tematycznego.

 

Wojna ma oczywisty wpływ na funkcjonowanie polskich mediów informacyjnych. Redakcje i dziennikarze wyszli już jednak ze „strefy szoku”: nadszedł zatem czas, by zadać pytania o to, jak w czasach kryzysu i wojny należy kształtować postawy tolerancji i poszanowania różnorodności? Na co powinno się zwracać uwagę? Jakie są szanse, ale i zagrożenia, związane z inkluzywnością w tak niestabilnych czasach? Jak z nowymi wyzwaniami (w tym polaryzacją, fake newsami, trollingiem, algorytmizacją, botami i innymi kwestiami technologiczno-politycznymi), usiłują sobie radzić redakcje (wybranych) mediów informacyjnych?

Na te pytania spróbują odpowiedzieć naukowczynie z Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii (Uniwersytet Warszawski), które przedstawią wyniki badań zrealizowanych w ramach projektu „Zarządzanie różnorodnością jako innowacja w dziennikarstwie” (https://managingnewsroomdiversity.com/pl/, finansowanego z Funduszy Norweskich – POLS, a obsługiwanych przez Narodowe Centrum Nauki).

Wykład składa się z dwóch części. Z jednej strony przyjrzymy się, jak w medialnym przekazie wyglądały dwa kryzysy humanitarne rozgrywające się na polskiej granicy w podobnym czasie i przestrzeni, jednak w bardzo różnych kontekstach geopolitycznych. Z drugiej strony skoncentrujemy się na praktyce. Wspólnie z dziennikarzami i przedstawicielami redakcji objętych badaniem w ramach projektu, poszukamy (innowacyjnych?) przykładów działań i narzędzi, których dziennikarze używali, by w czasach wojny i kryzysu pamiętać o ciążącej na nich odpowiedzialności kształtowania postaw tolerancji i szacunku dla różnorodności.
 

Dzięki temu pogłębimy rozumienie roli, jaką „normy” odgrywają w praktyce dziennikarskiej. Koncentrując się na relacjach medialnych i pracy dziennikarskiej w czasach kryzysu humanitarnego.

Nauki społeczne
  • ndz., 2023-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Muzyka elektroniczna w świecie postkolonialnym

Współczesny świat postkolonialny jest obszarem, w którym technologie diametralnie zmieniają wszystkie sfery życia, w tym muzykę i szeroko pojętą sztukę. Wykład przedstawi dynamikę i charakter tych zmian na przykładzie stylistyk muzycznych, rozwijających się przy użyciu elektrycznych i elektronicznych narzędzi do wykonywania muzyki, dzielenia się nią i słuchania jej. Zmiany te dotyczą wielkich miast w postkoloniach, ale również wsi, gdzie łączą się one z lokalnymi estetykami na nieoczekiwane sposoby.

Historia tych zmian łączy się z wprowadzaniem obiektów technologicznych, ale również z mobilnością ludzi i ich oddolną zdolnością do przetwarzania dostępnych technologii na swój własny sposób. Jednocześnie rozwój muzyki elektrycznej i elektronicznej w postkoloniach wpisuje się w dłuższy proces zaprowadzania i utrwalania europejskich rządów poprzez wprowadzanie różnego typu technologii. Wykład prześledzi adaptację studiów nagraniowych, keyboardów i wirtualnych instrumentów do lokalnych warunków i estetyk w oparciu o twórczość muzyczną z Afryki Środkowej i Wschodniej. Główną osią wykładu będą zmiany w wykonywaniu i aranżowaniu rytmów, a także połączenia nowych form śpiewu. Istotną rolę odgrywają tutaj innowacyjne użycia takich aplikacji jak Auto-Tune czy Fruity Loops Studio.

Elektroniczne brzmienia w Afryce Wschodniej i Środkowej są niezwykle popularne, mimo że lokalni słuchacze w niewielkim stopniu uczestniczą w zdominowanym przez globalny zachód rynku muzyki pop. Skąd więc biorą inspiracje, wzorce i sample? Czy można mówić o afrykańskiej lokalnej muzyce nasyconej elektroniką jako o tradycji, czy bardziej o muzyce przyszłości, którą słabo rozpoznajemy z perspektywy europejskiej? Opowieść o tym będzie wzbogacona prezentacją nagrań współczesnych i historyczną artystów z omawianych regionów.

  • ndz., 2023-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Wieczór z astronomią w Ostrowiku

Wyjazd do astronomicznej stacji obserwacyjnej w Ostrowiku pod Warszawą. Na miejscu będzie można wziąć udział w wycieczce po Układzie Słonecznym, zobaczyć teleskop, posłuchać popularyzujących wykładów na tematy astronomiczne . Następnie planowane są pokazy nieba i ognisko.

 

Nauki fizyczne
  • ndz., 2023-09-24 15:30
Spotkanie festiwalowe Grafolingwistyka w tradycji chińskiej – emiczna perspektywa pisma chińskiego

Pismo chińskie jest jednym z najbardziej skomplikowanych systemów pisma użytkowanych w tej chwili na ziemskim globie. Specjalista od pisma chińskiego, członek zespołów badawczych zajmujących się manuskryptami (Siglum) i pismami świata (Sign and Symbol) opowie o tradycjach chińskich związanych z badaniem jednego z najistotniejszych elementów chińskiej kultury - chińskiego pisma semantofonetycznego.

Własna perspektywa chińska na pismo jest nieco odmienna od współczesnego punktu widzenia, ale w badaniach nad wielaspektowym zrozumieniem pisma jako fenomenu kulturowego nie może zabraknąć emicznej - czyli lokalnie chińskiej perspektywy. Chińskie 文字学   bada znaki chińskie od 2000 lat, od Xu Shena do najnowszych naukowych analiz chińskich uczonych współczesnych. Jak widzimy pismo chińskie i jak je reprezentujemy na zachodzie, a jak widzą je Chińczycy - to wszystko będą podstawowe tematy wykładu, przy okazji zapoznamy się ze zmianami w chińskim piśmie, reformami pisma które się udały i nie udały, a także spojrzeniem na Żółtej rzeki na ciągle obecne we wszelkich kulturach dążenia do reformy ortografii w celu modernizacji pisma.

Perspektywa chińska zostanie również zderzona z punktem widzenia zachodnich badaczy wczoraj i dziś, szczególnie współczesnej nauki grafolingwistyki, która pod wieloma różnymi kątami analizuje pismo samo w sobie, oraz w porównaniu do innych systemów znaków.  Wykład będzie bogato opatrzony przykładami - co na pewno wspomoże estetyczne wrażenia. Dla chętnych planowane są dygresje na temat magicznej roli pisma.

  • ndz., 2023-09-24 16:00
Spotkanie festiwalowe (Nie?)literackie podróże literatów, czyli krótka historia francuskojęzycznej literatury podróżniczej

Motyw podróży często jest wykorzystywany w tekstach literackich: pozwala bohaterowi dojrzeć/poznać siebie, staje się metaforą ludzkiego życia. Opisując w swoich tekstach podróże, pisarze często posługują się wyobraźnią, istniejącymi już opisami, ale nie raz za wzór służą im ich własne podróże. Bywa, że te podróże opisują dokładnie w innych tekstach: gatunek relacji z podróży ma bardzo długą historię, choć nie zawsze bywa doceniany przez literaturoznawców.

Wykład ma na celu pokazanie, jak fascynująca jest literatura podróżnicza i jak wiele ma wymiarów. Dlaczego powstawała? Jakie były/są strategie opisywania nieznanego świata? Jak zmieniało się nastawienie do podróży (i jej opisywania) na przestrzeni wieków? I - przede wszystkim - na ile można wierzyć podróżującym i opisującym swoje podróże literatom? Gdzie przebiega granica między doświadczeniem a (auto)kreacją? Oto pytania, na które odpowiem podczas wykładu poświęconemu przede wszystkim francuskim podróżnikom na Wschód.

  • ndz., 2023-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Mastering Ritual Deception: An Introduction to the Anthropology of Afro-Brazilian Capoeira

This presentation is about the learning process of Afro-Brazilian capoeira from an anthropological perspective. Despite being a global phenomenon practiced in more than one hundred countries, the transmission of knowledge in capoeira depends on the teacher-student relationship. In this sense, teachings privilege deception, not only as a body technique but also as a spiritual and mystic discovery. The presentation describes how practitioners learn the fundamentals of deception in a capoeira style called Angola, which, according to its leaders, stands as the most traditional and the closest to its African origins. It also argues that lessons go beyond the classroom, and capoeira leaders, called mestres, strive to educate students in the cosmological principles of the Angola style, which include the presence of different entities like the dead mestres, and African ancestors. Finally, the article argues that learning deception in capoeira, in essence, is about embodying a way of life in a holistic manner.

  • ndz., 2023-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Media społecznie (nie)odpowiedzialne? Debata o współczesnych środkach przekazu

Moderatorka:

dr hab. Anna Jupowicz-Ginalska, prof. ucz. (Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski)

Uczestnicy:

  • dr Katarzyna Bąkowicz (SWPS)
  • dr hab. Tomasz Słomka, prof. UW (Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW)
  • red. Agnieszka Gozdyra (Polsat News)
  • red. Jacek Prusinowski - Radio Puls, Super Express

Żyjemy w trudnych czasach. Nie jest przesadą stwierdzenie, że od 2020 roku nie wychodzimy z kryzysu. Pandemia, wojna w Ukrainie, inflacja czy działania polityków to oczywiste przykłady, a przecież nie sposób pominąć także i innych zjawisk – np. zagrożeń natury ekologicznej, uwikłania w świat cyfrowy, brutalizacji życia codziennego czy zapaści opieki zdrowotnej. Te wszystkie zjawiska oddziałują na nas na wielu poziomach i obejmują każdą ze sfer życia społecznego.

Czy tak trudne i niestabilne czasy nie osłabiają ról, jakie mają pełnić media? Czy dzisiaj można jeszcze mówić o obiektywizmie, odpowiedzialności, rzetelności, wiarygodności, prawdzie, edukowaniu i kształtowaniu prospołecznych postaw? Wszak środki przekazu też borykają się z problemami: z jednej strony infodemią, dezinformacją, fake newsami, i coraz potężniejszą sztuczną inteligencją, z drugiej – konkurencją rynkową i zmiennością preferencji odbiorców. W tym wszystkim dziennikarze, często stojący/rozpostarci pomiędzy ekonomią a etyką, muszą dokonywać naprawdę trudnych wyborów. Czy zatem zmiana, jaka nastąpiła w ich zawodzie, wpływa na jakość mediów? Jak powstanie organizacji fact checkingowych może wspierać współczesne dziennikarstwo? Jak w czasach pogoni za reklamodawcą i użytkownikiem nie ulec tabloidyzacji i sensacjonizmowi, a w dobie wszechogarniającej polaryzacji uniknąć polityzacji? Czy jest to możliwe, a może – czy jest to w ogóle potrzebne?

Naszą debatę, w której udział wezmą przedstawiciele mediów o zróżnicowanym światopoglądzie, rozpoczniemy od przypomnienia przejmujących przykładów odpowiedzialności i nieodpowiedzialności środków przekazu. Będą one przyczynkiem do dyskusji nad rolą dziennikarzy we współczesnym świecie. Zastanowimy się też nad kształtem mediów XXI wieku: czy powinny się one drastycznie zmienić czy może jedynie skorygować? Dzięki odniesieniu się do trudnych tematów omówimy blaski i cienie zawodu dziennikarskiego, zastanawiając się wspólnie, czy w przyszłości jest w nim miejsce dla szeroko rozumianej odpowiedzialności społecznej.

Nauki społeczne
  • ndz., 2023-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Nie tylko roboty, kosmici i geniusze: aseksualność w amerykańskiej kulturze popularnej

Aseksualność długo była w kulturze popularnej niewidoczna, a kiedy już się pojawiała, postaci aseksualne bywały sprowadzane do robotów, kosmitów, lub innych „nieludzkich” dziwaków. Ta sytuacja zmienia się wraz z rosnącą widocznością aseksualności i wiedzy na jej temat. W czasie wykładu przyjrzymy się różnym wcieleniom aseksualności w amerykańskiej popkulturze oraz zastanowimy się nad tym, jak rasa i płeć wpływają na konstrukcję aseksualnych postaci. Porozmawiamy między innymi o serialach "BoJack Horseman" i "Teoria wielkiego podrywu", powieściach dla młodzieży oraz literaturze science fiction.

  • ndz., 2023-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Rośliny, które zmieniają historię świata

Wiele gatunków roślin odegrało niebagatelną rolę w historii cywilizacji. Nierzadko pośrednio, o czym nie zdajemy sobie sprawy, zmieniały historię, wpływały na losy państw i narodów, budowały fortuny, ale też niosły śmierć. Wbrew pozorom nadal bardzo wiele od nich zależy i dzięki nim wiele się zmienia.

  • ndz., 2023-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Zostań swoim najlepszym menedżerem – jak wykorzystywać funkcje wykonawcze w szkole i nie tylko

Uczysz się ciężko do klasówek, a mimo to nie dostajesz piątek? Pracujesz wiele godzin nad projektem, a on okazuje się niewypałem? Być może nie do końca wiesz jak odpowiednio zorganizować materiał, na jakich elementach skupić się najbardziej chcąc je jak najefektywniej opanować lub rozdysponować czas na poszczególne etapy działania…Twój mózg czeka aby zadziwić Cię swoim niewykorzystanym potencjałem. Dzięki kilku łatwym zadaniom dowiesz się, jak dzięki odpowiednio wykorzystywanym funkcjom wykonawczym masz szansę wznieść się na wyżyny Twoich możliwości. Jako swój najlepszy menedżer będziesz efektywnie zarządzał czasem, może grupą kolegów, z którą współpracujesz i materiałem do opracowania, osiągając założony cel.

Seminarium będzie dawać możliwość dowiedzenia się czym są funkcje wykonawcze, jakie problemy napotyka się w pracy z nimi w praktyce neuropsychologicznej u dzieci i młodzieży w zaburzeniach ze spektrum autyzmu czy zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). W dalszej kolejności postaram się zachęcić do samodzielnego odkrycia w praktyce własnych możliwości w zakresie jak najpełniejszego wykorzystywania funkcji wykonawczych w codziennym życiu, i w szkole i nie tylko, podczas czytania, pisania, nauki matematyki, czy organizacji poszczególnych etapów projektu w klasie i poza nią.

  • ndz., 2023-09-24 17:00
Spotkanie festiwalowe Digital War and Politics of Memory in Afghanistan

Podczas spotkania omówimy sposób, w jaki talibowie w Afganistanie wykorzystywali Internet i media społecznościowe jako niekinetyczną broń przeciwko Stanom Zjednoczonym i NATO. W swej strategii wojny cyfrowej talibowie wykorzystali pamięć o brytyjskim kolonializmie, rosyjskiej inwazji i amerykańskiej wojnie z terroryzmem do kilku celów: wywierania wpływu cyfrowego, rekrutowania ludzi do swoich szeregów i tworzenia strategicznej narracji „wygranej bitwy z obcymi okupantami”. Cyfrowi wojownicy talibów tworzyli narracje i kontr-narracje w przestrzeni cyfrowej zarówno po to, by stworzyć opinię publiczną przychylną ich polityce pamięci o zagranicznych okupantach, jak i po to, by wygrać wojnę psychologiczną.

Spotkanie w języku angielskim.

Spotkanie w ramach projektu H2020: DisTerrMem (www.disterrmem.eu).

  • ndz., 2023-09-24 18:30
Spotkanie festiwalowe Rozwój w dobie kryzysu klimatycznego

W dobie kryzysu klimatycznego coraz lepiej zdajemy sobie sprawę z tego, że potrzebujemy alternatyw dla modelu nieustannego wzrostu. Musimy przezwyciężyć utarte sposoby myślenia o rozwoju jako procesie uprzemysłowienia i modernizacji na wzór zachodni.  Wiemy, że rozwój powinien być zrównoważony i sprawiedliwy. Ale co to znaczy? Na całym świecie szereg intelektualistów_ek i ruchów społecznych formułuje różne odpowiedzi na to pytanie. Spróbujemy przyjrzeć się tym odpowiedziom.

Spotkanie jest organizowane w ramach projektu "Idee postępu i rozwoju w kontekście kryzysu klimatycznego w filozofii peryferyjnej w XXI wieku", Narodowe Centrum Nauki, nr projektu 2021/43/B/HS1/03354.

Nauki humanistyczne
  • ndz., 2023-09-24 18:30
Lekcja festiwalowa Czy gry wideo tłumaczymy czy lokalizujemy? Nowe wersje językowe gier od kuchni

Obecnie zyski wiodących producentów gier wideo są wyższe, niż te w innych branżach rozrywki, takich jak muzyka czy film. Sukces ten nie byłby możliwy bez tworzenia, dystrybucji i promocji gier na wielu różnych rynkach. Proces taki jest przez graczy nazywany tłumaczeniem, podczas gdy w branży gier wideo używane jest określenie „lokalizacja”. W trakcie spotkania uczestnicy dowiedzą się nie tylko tego, skąd wzięła się taka nazwa, ale również poznają jej części składowe. Działania ukierunkowane na stworzenie nowych wersji językowych gier obejmują bowiem nie tylko przetłumaczenie elementów językowych tworzących daną grę, ale również modyfikacje warstwy graficznej, dźwiękowej czy nawet fabularnej oraz materiałów promocyjnych i strategii marketingowej. Spotkanie będzie okraszone licznymi przykładami takich rozwiązań nie tylko w lokalizacjach z języka polskiego i na język polski, ale również dotyczącymi innych języków, regionów i kultur.

  • pon., 2023-09-25 09:00
Lekcja festiwalowa Czy rozmiar źrenic może świadczyć o tym jak intensywnie myślimy?

Podczas spotkania uczestnicy będą mieli okazję poznać tajniki przetwarzania języka obcego w mózgu za pomocą technik okulograficznych. Omówimy podstawy pomiaru źrenic oraz to, o czym one świadczą. Na co oprócz światła reagują nasze źrenice? Czy mogą nas informować o tym, co myślimy, jak rozumiemy mowę, jak się uczymy i pracujemy? Przedstawimy przykład badania, w którym wielkość źrenicy pomaga nam sprawdzić jak trudne jest wykonanie tłumaczenia ustnego w zależności od doświadczenia tłumacza oraz akcentu mówcy. Uczestnicy będą mogli się zapoznać z procedurą badania i sprzętem okulograficznym oraz zobaczyć w praktyce jak przeprowadza się takie badanie. Zastanowimy się też wspólnie, co jeszcze można sprawdzić przedstawioną techniką. W ramach uczestnictwa zapraszamy do laboratorium Pracowni Neurolingwistycznej Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa Geografia świata według roślin

W poszukiwaniu cennych roślin ludzie udawali się w dalekie podróże. Niektóre z przypraw były wyżej cenione niż złoto. Z ich powodu Europejczycy podbijali nowe lądy. Skąd pochodzą powszechnie używane dziś rośliny przyprawowe? Jaka jest ich historia? Dlaczego dawniej były tak bardzo pożądane?

  • pon., 2023-09-25 09:00
Lekcja festiwalowa Problemy urbanizacyjne Kairu

Kair należy do jednych z mega miast w krajach rozwijających się na kontynencie afrykańskim. Jest miastem o bardzo długiej historii i ciekawych uwarunkowaniach kulturowych. Jest także miastem, które stara się odbudować ruch turystyczny po pandemii COVID-19 oraz inwestuje w infrastrukturę muzealną. Jest to także stolica Egiptu oraz miasto, które wytwarza prawie 50% PKB swojego kraju. Na wykładzie zostanie przedstawiona historia miasta, uwarunkowania przyrodnicze i ekonomiczne, a także jego problemy urbanizacyjne Kairu. Należą do nich problemy związane z zachowaniem ładu przestrzennego miasta, problemy komunikacyjne, a także ograniczone możliwości związane ze składowaniem odpadów na odpowiednio zabezpieczonych śmietniskach. Dodatkowo zostanie wskazana typologia slumsów w Kairze, w tym także slumsy w historycznej części Kairu. Na wykładzie pojawią się także propozycje rozwiązań związanych z rosnącą presją migracyjną.

  • pon., 2023-09-25 09:00
Lekcja festiwalowa Chemia powierzchni

Czy powierzchnia materiału jest identyczna z jego wnętrzem? Jak możemy analizować powierzchnię? Co to są katalizatory? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • wt., 2023-09-26 10:00
  • śr., 2023-09-27 10:00
  • czw., 2023-09-28 10:00
Lekcja festiwalowa Czy mózg przeszkadza w nauce, czyli dlaczego boimy się mówić w języku obcym?

Mózg jest głównodowodzącym w procesie zdobywania wiedzy i przyswajania informacji. Kiedy się uczymy: 1) tworzymy nowe neurony lub 2) budujemy nowe połączenia między istniejącymi neuronami albo też 3) wzmacniamy istniejące już połączenia międzyneuronalne. Jeśli mózg funkcjonuje prawidłowo, synapsy (czyli miejsca, w których następuje komunikacja między neuronami) przenoszą informacje w układzie nerwowym a aksony i dendryty (czyli wypustki komórek) przewodzą impulsy nerwowe, wówczas możliwy jest proces przyswajania wiedzy. Nauka języka obcego jest zjawiskiem zależnym od wielu procesów, w tym psychologicznych i psycholingwistycznych, czyli między innymi od emocji. Z tego powodu przyswajanie wiedzy w emocjonalnie niesprzyjających uczącemu się okolicznościach może szybko zmienić się z intelektualnej przygody i przyjemności w źródło stresu. Stres wywołany np. mówieniem w języku obcym jest jak najbardziej realny. Stres stanowi zaporę dla bodźców językowych i zapobiega pełnemu przetworzeniu ich przez mózg. Efektem tego są słaba koncentracja, niewykorzystanie naszego potencjału pamięciowego i brak postępu w kształceniu kompetencji językowych. Czy można temu przeciwdziałać? W czasie wykładu interaktywnego odpowiemy sobie na pytanie jakie procesy zachodzące w „zestresowanym” mózgu hamują naukę języka obcego, czym jest nauczanie „przyjazne mózgowi” i w jaki sposób można przeciwdziałać negatywnemu wpływowi stresu na mózg, a tym samym na naukę języka obcego oraz dlaczego mózg nie zawsze jest naszym sprzymierzeńcem w nauce języka obcego.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • pon., 2023-09-25 13:00
Lekcja festiwalowa Krok ad Futurum – poznaj zawody przyszłości!

Lekcja festiwalowa przyjmie formę warsztatów. Pierwszy etap będzie polegał na wskazaniu przez uczestników tego, jakie megatrendy oraz zawody będą obecne za 10 lat. W tym celu dostaną kartki z tabelą do Bingo. Na każdej z kratek zapisanych zostanie 8 trendów i 8 zawodów przyszłości według preferencji uczestnika zajęć.

Następnie, po uzupełnieniu przez uczniów danych w tabeli, prowadzący warsztaty zaprezentują „wzorowe” Bingo – zawierać będzie ono megatredny oraz zawody przyszłości, które zostały wybrane na podstawie raportów foresightowych. W czasie omawiania „wzorowego” Bingo, uczniowie mają za zadanie zaznaczać te zawody i megatrendy, które pokrywają się z wymienianymi przez prowadzących warsztaty.

Kolejnym etapem warsztatów jest stworzenie przez uczestników indywidulanego SWOT-a. Inspiracją do tego, jakie cechy oraz kompetencje  mogą zostać tam umieszczone, będą informacje, przedstawione przez prowadzących warsztaty podczas omawiania „wzorowego” Bingo.

Ostatnim etapem spotkania jest zadanie polegające na przemyśleniu przez uczestników tego, na ile ich kwalifikacje określone w SWOT-cie wiążą się z trendami i zawodami przyszłości. Efektem warsztatów jest poznanie przez uczniów  czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które mają potencjalny wpływ na ich przyszły zawód.

  • pon., 2023-09-25 10:00
Lekcja festiwalowa Sekretne życie spinów jądrowych

Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (MRJ) bada oddziaływania spinów jądrowych z polem magnetycznym. Obserwacja takich oddziaływań wymaga
zastosowania niezwykle silnych i jednorodnych pól magnetycznych oraz zastosowaniu zaawansowanej inżynierii układów działających na częstościach radiowych. Mimo szczególnie wysokich wymagań stawianych w eksperymentach MRJ znajduje szereg zastosowań ze względu na to, że dostarcza ważnych informacji dla fizyków i chemików jak np. informacji o
strukturze i dynamice cząsteczek, rodzaju produktów uzyskanych w syntezie chemicznej, trójwymiarowej strukturze narządów wewnętrznych do celów diagnostyki medycznej, właściwościach nowych materiałów oraz danych potrzebnych w projektowaniu układów w których praktycznie stosowana jest informatyka kwantowa.

  • pon., 2023-09-25 10:00
Lekcja festiwalowa Żywa lekcja biologii - owady

Owady są najliczniejszą i najbardziej różnorodną grupą zwierząt. Zachwycają nas swoją różnorodnością morfologiczną, niezliczonymi przystosowaniami związanymi z życiem na lądzie, w wodzie i w powietrzu oraz złożoną hormonalną regulacją rozwoju odpowiedzialną za najbardziej spektakularne metamorfozy w świecie zwierząt. Na zajęciach głównym bohaterem będą żywe owady. Uczniowie będą mieli możliwość zapoznania się z różnymi gatunkami owadów z przeobrażeniem zupełnym i niezupełnym. Dowiedzą się czym różni się gąsienica od pędraka oraz poczwarka otwarta od zamkniętej. W czasie sekcji będą mieć również możliwość zobaczenia narządów owadów znanych z podręczników szkolnych m.in. cewek Malpighiego, tchawek, ciała tłuszczowego.

  • pon., 2023-09-25 10:00
Lekcja festiwalowa Czy wszyscy tak samo czytamy mapę?' - warsztaty z eye tracking w badaniach map.

Warsztaty mają na celu zapoznania uczniów z metodą eye tracking. Metoda ta będzie przez nich wykorzystana do pomiaru, który pokaże na jakie miejsca i jak długo patrzyli na mapę, podczas jej czytania. Informacje o otaczającym nas świecie mogą być odbierane różnymi zmysłami, a wzrok jest zmysłem, którym odbieramy najwięcej informacji. Informacje te mogą być przekazywane w różnej postaci, np. w postaci znaków stosowanych na mapach. Kartografowie prowadzą wiele badań służących poznaniu, jak użytkownicy map radzą sobie z ich czytaniem, jakie znaki są najsprawniej odczytywane, a jakie barwy lub kroje pisma są preferowane przez odbiorców map. Takie analizy mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem najnowszych narzędzi, np. z wykorzystaniem eye-trackera, czyli urządzenia, które umożliwia w sposób bezdotykowy śledzenie ruchu gałki ocznej, dokonując pomiaru miejsca koncentracji wzroku użytkownika czytającego mapę. 

  • pon., 2023-09-25 10:30
Lekcja festiwalowa Czy rozmiar źrenic może świadczyć o tym jak intensywnie myślimy?

Podczas spotkania uczestnicy będą mieli okazję poznać tajniki przetwarzania języka obcego w mózgu za pomocą technik okulograficznych. Omówimy podstawy pomiaru źrenic oraz to, o czym one świadczą. Na co oprócz światła reagują nasze źrenice? Czy mogą nas informować o tym, co myślimy, jak rozumiemy mowę, jak się uczymy i pracujemy? Przedstawimy przykład badania, w którym wielkość źrenicy pomaga nam sprawdzić jak trudne jest wykonanie tłumaczenia ustnego w zależności od doświadczenia tłumacza oraz akcentu mówcy. Uczestnicy będą mogli się zapoznać z procedurą badania i sprzętem okulograficznym oraz zobaczyć w praktyce jak przeprowadza się takie badanie. Zastanowimy się też wspólnie, co jeszcze można sprawdzić przedstawioną techniką. W ramach uczestnictwa zapraszamy do laboratorium Pracowni Neurolingwistycznej Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW.

  • pon., 2023-09-25 09:00
  • pon., 2023-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa Czy wystarczy znać 1000 słówek? Znajomość słownictwa języka obcego w liczbach

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słownictwa. To ono pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

 

  1. Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?
  2. Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?
  3. Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?
  4. Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.
  5. W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie będzie miało charakter wykładu z elementami warsztatu. Uczestnicy będą zachęcani do uczestnictwa we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na wymienione powyżej pytania.

  • pon., 2023-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa ODWOŁANA_What do you know about silent cinema? Conversations about old films as a motivating factor.

Interaktywny warsztat demonstrujący sposoby wykorzystania filmu niemego na zajęciach języka obcego ze szczególnym naciskiem na ćwiczenia umiejętności mówienia i słuchania. Zaprezentowane ćwiczenia są poprzedzone krótkim materiałem kulturoznawczym z zakresu historii kina, wprowadzającym uczestników w świat filmowy początku XX wieku. Warsztaty są przeznaczone dla uczniów szkół licealnych (B1/B1+).

  • pon., 2023-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa Rośliny w mieście - jesień. Z czym to się je?

W ramach spotkania uczniowie poznają wybrane, pospolite gatunki roślin rosnących na terenie miasta. Nauczą się je rozpoznawać i rozróżniać. Poznają niektóre ich właściwości i wartości użytkowe, a z niektórych z nich będą mogli przygotować dziką potrawę. Spacer na terenie kampusu UW i w najbliższej okolicy.

  • pon., 2023-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa Ruś Kijowska w literaturze, sztuce, kinie i jej polska interpretacja

Zapraszamy na spotkanie, w trakcie którego przybliżymy literaturę i kulturę Rusi Kijowskiej oraz jej recepcję w polskiej nauce. Nazwę Rusi uzyskały w średniowieczu plemiona wschodniej Słowiańszczyzny. Ich ośrodkami stały Kijów i Nowogród.

            Ważnym czynnikiem w rozwoju kulturalnym i cywilizacyjnym był chrzest Rusi przyjęty w 988 r. przez Włodzimierza Wielkiego. Szybko rozwinęło się pismo cerkiewnosłowiańskie, ułożone przez świętych braci Cyryla i Metodego. Pojawiła się oryginalna literatura hagiograficzna, obejmująca żywoty świętych i legendy z nimi związane. Autorzy wykorzystują najpiękniejsze powieści, bajki, aforyzmy. Nestor - według tradycji autor kroniki, kontynuując dzieło swych poprzedników, zwrócił uwagę na wstępny okres rozwoju, pochodzenie państwa, określenie plemion słowiańskich i ich nazw. W późniejszych latach powstają nowe przekłady i etc.

            Na spotkaniu, prowadzonym przez prof. dr hab. Walentynę Sobol, mgr. Dawida Bzorka i mgr Kamilę Brodowską, uczestnicy poznają fascynującą literaturę Rusi Kijowskiej. Przybliżą ją także studenci Katedry Ukrainistyki, którzy zakończyli kurs: Historia dawnej literatury ukraińskiej X-XVIII ww. Ilia Istomin z tematem o Powieści minionych lat i księżnej  Oldze (tłum. F. Sielickiego), Hubert Grzegorczyk opowie o Kronice Halicko-Wołyńskiej (tłum. D. Dąbrowski i A. Jusupović), Barbara Grzelak o Jarosławnie (ze Słowa o pułku Igora w tłum. J. Tuwima) i Marjana Petriwska o utworze Ihumena Daniela z ziemi ruskiej pielgrzymka do Ziemi Świętej (tłum. K. Pietkiewicza).

  • pon., 2023-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa To na pewno tłumaczenie maszynowe! O błędach w lokalizacji językowej gier i ich przyczynach

W dzisiejszych czasach gry wideo są wydawane w kilkunastu, a niekiedy nawet kilkudziesięciu różnych wersjach językowych na całym świecie. Nie zawsze jednak gracze są usatysfakcjonowani grą w rodzimej wersji językowej. Wielokrotnie na forach internetowych krytykują oni wydawców za błędy w grach wydawanych po polsku. Najczęściej wymienianymi usterkami są nienaturalna intonacja aktorów udzielających głosów pojawiającym się w grach postaciom, nadgorliwość w przekładaniu nazw własnych, czy nieścisłości gramatyczne lub ortograficzne negatywnie wpływające na odbiór gry. Błędy pojawiające się w polskich wersjach gier przetłumaczonych z innych języków nie zawsze muszą jednak wynikać z nieuwagi tłumaczy. Czasem mogą być one spowodowane strategiami podejmowanymi przez producentów, organizacją procesu tworzenia nowych wersji językowych gry, czy strukturą samych gier. Na spotkaniu przedstawione zostaną najczęściej wskazywane przez odbiorców błędy tego rodzaju oraz możliwe powody ich pojawiania się. Towarzyszyć im będą przykłady pochodzące z gier reprezentujących różne gatunki oraz wydanych zarówno w ostatnich latach, jak i w początkach dystrybucji gier w Polsce.

  • pon., 2023-09-25 11:00
Lekcja festiwalowa Czy łatwo uczyć się ukraińskiego? Podobieństwa i różnice, czyli jak się dogadać?

Nasze spotkanie składa się z 2 części: krótkiego wykładu w formie prezentacji i warsztatów językowych.

Opowiemy o wspólnym słowiańskim pochodzeniu języka ukraińskiego i polskiego, a także o historyczno-kulturowym kontekście wzajemnych kontaktów. Przybliżymy charakter polsko-ukraińskich wpływów językowych, wrócimy też uwagę na najważniejsze podobieństwa i różnice między językiem ukraińskim i polskim.

Powiemy, które z cech językowych pomagają w nauce języka ukraińskiego, a które mogą okazać się „fałszywymi przyjaciółmi”.

Warsztaty posłużą zapoznaniu z alfabetem cyrylickim i nabyciu umiejętności zapisu swoich imion, nazwisk oraz miejsc zamieszkania po ukraińsku. Nauczymy też naszych słuchaczy podstawowych zwrotów grzecznościowych w języku ukraińskim.

  • pon., 2023-09-25 12:00
  • pon., 2023-09-25 13:00
Lekcja festiwalowa Humanistyczne źródła twórczości – eksperyment myślowy

Każdy człowiek jest twórczy. To prawda tak powszechnie znana, że właściwie banalna. Dlaczego więc dzieci są bardziej twórcze, niż dorośli? Czemu, skoro w czasie dojrzewania nabywamy wiedzę, na ogół nie stajemy się jeszcze bardziej twórczy?

I szerzej – czym jest codzienna twórczość? Skąd się bierze i jak ją można pojmować? Może jakoś można ją rozwijać? Człowiek współczesny przeznacza dużą część swojego czasu i energii na pracę, a jednak zbyt często praca staje się coraz bardziej powtarzalna i wyjałowiona z inwencji. Organizacje zatrudniające są stałym elementem życia codziennego w krajach rozwiniętych i rozwijających się, lecz czy naprawdę są twórcze? Co by było, gdybyśmy lepiej wykorzystywali naszą twórczość w organizacjach? Nie odpowiem na te pytania, ale postaram się przekazać Wam impuls do samodzielnych odpowiedzi.

  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Paweł i Gaweł w jednym stali domku.... Rozwiązywanie sporów w mediacji i w sądzie

W ramach warsztatu studenci z kliniki mediacji na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego zaprezentują spór sąsiedzki, który  będzie rozstrzygnięty w postępowaniu sądowym, a następnie ten sam spór jest rozwiązywany polubownie w mediacji. Studenci odegrają role stron, sędziego, pełnomocników stron i mediatora. Po przedstawieniu  scenki  konfliktu, studenci zaprezentują symulację postępowania przed sądem, a następnie mediacji. Po prezentacji obu procedur uczniowie w grupach moderowanych przez studentów  będą dyskutować o  różnicach między postępowaniem sądowym a mediacją. Dyskusja będzie dotyczyła także radzenia sobie z konfliktami i podejścia do konfliktów, szczególnie w sytuacjach, kiedy strony łączą długotrwałe relacje.

  • pon., 2023-09-25 12:00
Lekcja festiwalowa Czy mózg przeszkadza w nauce, czyli dlaczego boimy się mówić w języku obcym?

Mózg jest głównodowodzącym w procesie zdobywania wiedzy i przyswajania informacji. Kiedy się uczymy: 1) tworzymy nowe neurony lub 2) budujemy nowe połączenia między istniejącymi neuronami albo też 3) wzmacniamy istniejące już połączenia międzyneuronalne. Jeśli mózg funkcjonuje prawidłowo, synapsy (czyli miejsca, w których następuje komunikacja między neuronami) przenoszą informacje w układzie nerwowym a aksony i dendryty (czyli wypustki komórek) przewodzą impulsy nerwowe, wówczas możliwy jest proces przyswajania wiedzy. Nauka języka obcego jest zjawiskiem zależnym od wielu procesów, w tym psychologicznych i psycholingwistycznych, czyli między innymi od emocji. Z tego powodu przyswajanie wiedzy w emocjonalnie niesprzyjających uczącemu się okolicznościach może szybko zmienić się z intelektualnej przygody i przyjemności w źródło stresu. Stres wywołany np. mówieniem w języku obcym jest jak najbardziej realny. Stres stanowi zaporę dla bodźców językowych i zapobiega pełnemu przetworzeniu ich przez mózg. Efektem tego są słaba koncentracja, niewykorzystanie naszego potencjału pamięciowego i brak postępu w kształceniu kompetencji językowych. Czy można temu przeciwdziałać? W czasie wykładu interaktywnego odpowiemy sobie na pytanie jakie procesy zachodzące w „zestresowanym” mózgu hamują naukę języka obcego, czym jest nauczanie „przyjazne mózgowi” i w jaki sposób można przeciwdziałać negatywnemu wpływowi stresu na mózg, a tym samym na naukę języka obcego oraz dlaczego mózg nie zawsze jest naszym sprzymierzeńcem w nauce języka obcego.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • pon., 2023-09-25 13:00
Lekcja festiwalowa Czy wystarczy znać 1000 słówek? Znajomość słownictwa języka obcego w liczbach

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słownictwa. To ono pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

 

  1. Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?
  2. Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?
  3. Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?
  4. Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.
  5. W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie będzie miało charakter wykładu z elementami warsztatu. Uczestnicy będą zachęcani do uczestnictwa we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na wymienione powyżej pytania.

  • pon., 2023-09-25 13:00

©2022 Festiwal Nauki