Uniwersytet Warszawski

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa Świat zza krat, czyli o podstawach prawa penitencjarnego

Głównym celem jest przedstawienie i omówienie podstaw prawa penitencjarnego, ze szczególnym naciskiem na aspekt ochrony praw człowieka oraz klasyfikacji skazanych w zakładach karnych. Przybliżone zostaną najważniejsze zasady Kodeksu Karnego Wykonawczego, podstawowe prawa przysługujące osadzonym oraz ścieżki egzekwowania w razie naruszeń. Omówione zostaną także rodzaje i typy zakładów karnych, wraz z systemem klasyfikacji osadzonych. Po zakończonych warsztatach uczniowie będą znali podstawy prawa penitencjarnego, podmioty, których dotyczy oraz zasady nim rządzące. Będą potrafili wskazać prawa osadzonych i ścieżkę ich dochodzenia na drodze krajowej oraz międzynarodowej, a także rozróżnić poszczególne rodzaje i typy zakładów karnych. Najważniejszym przesłaniem, jakie uczniowie wyniosą z zajęć, będzie to, że w zakładach karnych nadal obowiązują znane państwu prawnemu zasady oraz reguły.

  • śr., 2023-09-27 09:00
  • śr., 2023-09-27 10:30
Lekcja festiwalowa Nie taki diabeł straszny, czyli fakty i mity o języku węgierskim

W trakcie lekcji omówione zostaną cechy charakterystyczne języka węgierskiego, przedstawione będą najważniejsze różnice między językiem węgierskim jako przedstawicielem rodziny języków ugrofińskich a znanymi nam językami indoeuropejskimi. Uczestnicy warsztatu dowiedzą się, jak wymawiać pozornie długie i niezrozumiałe słowa, jak budować zdania oraz jak myśleć w języku reprezentującym całkowicie inną strukturę gramatyczną. Dowiedzą się również, jakie korzyści można odnieść z nauki i znajomości języka węgierskiego, a także sami odpowiedzą na pytanie, czy język naszych bratanków rzeczywiście jest taki trudny, jak się sądzi.

  • śr., 2023-09-27 11:00
Lekcja festiwalowa Przypadki chodzą po ludziach czyli o przypadkowych odkryciach w chemii

Lekcja będzie o tym, że nie tylko długie i żmudne godziny spędzone w laboratorium owocują przełomowymi odkryciami. Czasami konieczna jest duża doza szczęścia. W trakcie zajęć omówione zostaną przykłady odkryć, które zmieniły oblicze chemii i miały ogromy wpływ na ludzkie życia, a były dziełem przypadku. Będzie zatem mowa o odkryciu rzeczy wielkich jak promieniotwórczość, antybiotyki i dynamit jak również o rzeczach całkiem przyziemnych jak karteczki samoprzylepne. Bo przecież chemia jest wokół nas, a przypadki chodzą po ludziach…

  • śr., 2023-09-27 11:00
Lekcja festiwalowa Zadbaj o swoje zdrowie psychiczne i poznaj prawne aspekty tajemnicy psychiatrycznej

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowie psychiczne to dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka, a także zdolność do rozwoju i samorealizacji. Zadbaj o swoje zdrowie psychiczne i poznaj swoja prawa.

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym zdrowia psychicznego jest ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.  Jednym z ważniejszych aspektów poruszonych w ustawie jest tajemnica psychiatryczna, która w wielu obszarach różni się od tajemnicy medycznej uregulowanej w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego od kwietnia 2022 r. działa Koło Naukowe Ochrony Zdrowia Psychicznego - Prawo do zdrowia psychicznego. Jednym z jego celów jest zwiększanie świadomości prawnej w zakresie zdrowia psychicznego. W trakcie wykładu opiekunka naukowa koła dr Katarzyna Syroka-Marczewska oraz Marta Karol – prezeska koła przybliżą tematykę tajemnicy psychiatrycznej.

  • śr., 2023-09-27 11:00
Lekcja festiwalowa Hortobágy. Kilka ciekawostek o puszcie węgierskiej

Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się ciekawostek o puszcie węgierskiej, znajdującej się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Poznają barwny świat rosnących tam roślin oraz zamieszkujących na tych terenach zwierząt. Zobaczą, jak wyglądało kiedyś życie pasterzy.

  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa O muzyce filmowej Krzysztofa Komedy

Krzysztof Komeda to jeden z najważniejszych twórców polskiej muzyki popularnej w XX wieku. Nazywany bywa Chopinem jazzu, ale to niepotrzebne porównanie. Jest po prostu Komedą: kompozytorem wyjątkowym, charakterystycznym, rozpoznawalnym. Podczas lekcji omówimy jego twórczość filmową, rozmowę zilustrujemy przykładami muzycznymi, a przy okazji poznamy mechanizmy działania muzyki filmowej. Zastanowimy się co może dać jej jazz. Do tego  muzyka Krzysztofa Komedy pasuje bardzo  dobrze.

 

Posłuchamy muzyki i obejrzymy fragmenty filmów "Nóż w wodzie", "Dziecko Rosemary", "Dwaj ludzie z szafą" i  inne. Porozmawiamy o piosence z filmu "Prawo i  pięść"  Sięgniemy też po współczesne - czasem zaskakujące - interpretacje muzyki Krzysztofa Komedy.

  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Odkryj mikroświat kokolitoforów

Kokolitofory to jednokomórkowe glony morskie, których komórki otoczone są płytkami – kokolitami zbudowanymi z węglanu wapnia (kalcytu lub aragonitu). Kokolitofory należą do fitoplanktonu, zatem przeprowadzają fotosyntezę, wskutek czego wraz z innymi grupami fitoplanktonu są największymi producentami tlenu na Ziemi. Kokolity są bardzo małe, osiągają rozmiary od 1 do ok. 25 mikrometrów, więc do ich obserwacji potrzebny jest mikroskop o znacznym powiększeniu (co najmniej 1000-krotnym). Bogactwo i różnorodność kształtów kokolitów sprawiają, że możemy zachwycać się ich pięknem.

Dlaczego geolodzy zajmują się badaniami kokolitów?

Kokolitofory pojawiły się w późnym triasie i żyją do dziś. Ponieważ kokolity zbudowane są z węglanu wapnia, to łatwo zachowują się w stanie kopalnym. Masowe występowanie, szerokie rozprzestrzenienie geograficzne oraz szybka ewolucja kokolitoforów sprawiają, że po oznaczeniu do gatunku lub rodzaju tych mikroskamieniałości możemy określić nie tylko względny wiek skały, z której pochodzą, ale także środowisko, w którym ta skała powstawała. Co ciekawe, kokolity stanowią główny składnik kredy piszącej – skały osadowej, która ma zastosowanie w przemyśle: kosmetycznym, farmaceutycznym, ceramicznym i chemicznym. Skała ta dodawana jest m.in. do past do zębów i białych farb; stanowi główny składnik kredy do pisania na tablicy.

Podczas wykładu, wzbogaconego prezentacją multimedialną, przedstawione zostaną podstawowe zagadnienia dotyczące kokolitoforów. W części praktycznej będzie możliwość zapoznania się z warsztatem pracy mikropaleontologa, zajmującego się badaniami kokolitów. Uczestnicy zajęć wykonają zadania analogiczne do tych, które realizowane są przez specjalistów z tej dziedziny nauki.

  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
Lekcja festiwalowa Poznajemy skały

Na lekcji uczestnicy poznają, zobaczą i zbadają podstawowe skały spośród skał magmowych,
osadowych i metamorficznych. Uczestnicy dowiedzą się także jak poszczególne typy skał powstają.
Prowadzący wyjaśnią jak można badać skały, a uczestnicy samodzielnie będą próbować tych metod.

  • śr., 2023-09-27 10:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Kartografia geologiczna dla maturzystów

Zajęcia obejmują wprowadzenie do kartografii geologicznej wgłębnej. Młodzież pozna ideę tworzenia tego typu obrazowań oraz zapozna się z symboliką używaną dla  poszczególnych treści geologicznych. W dalszej części zajęć omówione będą przykłady map i przekrojów geologicznych, dotyczące prawdziwych miejsc na Ziemi. Następnie uczestnicy wykonają samodzielnie przekroje geologiczne do wybranych map z treścią geologiczną, dzięki którym przyswoją umiejętność odczytywania z map takich elementów, jak np. uskoku, fałdy, intruzje. Zatem w toku warsztatów uczniowie poznają podstawy pracy z materiałami kartograficznymi oraz nauczą się sporządzać przekroje geologiczne.

  • wt., 2023-09-26 13:00
  • śr., 2023-09-27 13:00
  • czw., 2023-09-28 13:00
Lekcja festiwalowa Prawo karne w filmach i w serialach

Czy Shrek działał w granicach obrony koniecznej? Czy pacjentka w sezonie 2 serialu The Good Doctor wyraziła zgodę na czynność medyczną? Czy Aaron oskarżony o morderstwo arcybiskupa był poczytalny w chwili popełnienia czynu? W trakcie spotkania wspólnie z dr Katarzyną Syroką-Marczewską z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego będziemy szukali odpowiedzi na pytania, o których mowa powyżej.

Prawo karne jest to dziedzina prawa, która dotyczy przestępstw. Obowiązujący kodeks karny nie zawiera definicji legalnej przestępstwa. Artykuł 1 KK określa jednak, że odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Ponadto nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

  • śr., 2023-09-27 13:00
Spotkanie festiwalowe Oddziaływanie światła z materią-fluorymetryczne oznaczanie zawartości chininy w napojach typu tonik

Chinina jest jednym z alkaloidów pozyskiwanych z kory drzewa chinowego. Budowa cząsteczkowa chininy nadaje jej określone właściwości chemiczne. Jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Ma właściwości alkaliczne. Z kwasami tworzy sole, np.

chlorowodorek chininy, dwuwodorosiarczan(VI) chininy, które są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Podczas naświetlania promieniowaniem elektromagnetycznym, bliskim nadfioletem (np. wiązką o długości fali 365 nanometrów, typowo wykorzystywaną w testerach do banknotów), chinina emituje własne światło widzialne o niebieskiej barwie. Zjawisko to nazywane jest fluorescencją.

Chinina ma zastosowanie w przemyśle spożywczym jako aromat. Jest związkiem odpowiedzialnym za

charakterystyczny gorzki smak powszechnie znanego napoju bezalkoholowego- toniku. W Unii Europejskiej za dopuszczalną dawkę uznaje się 6.74 miligramów chininy na 100 mililitrów toniku. Sprzedawany w sklepach tonik może zawierać od 21 do 83 miligramów chlorowodorku chininy w 1 litrze płynu opartego na wodzie.

W trakcie 120-minutowych warsztatów uczestnicy:

• poznają właściwości optyczne chininy w interakcji z bliskim nadfioletem oraz zjawisko fluorescencji;

• zdobędą ogólną wiedzę na temat metod fluorymetrycznych i ich zastosowania w nauce, przemyśle, medycynie;

• będą mieli możliwość zapoznania się z budową oraz zasadą działania spektrofluorymetru;

• dokonają analizy ilościowej chininy w komercyjnie dostępnym napoju typu tonik.

Nauki chemiczne
  • pon., 2023-09-25 15:00
  • wt., 2023-09-26 15:00
  • śr., 2023-09-27 15:00
  • czw., 2023-09-28 15:00
  • pt., 2023-09-29 15:00
Spotkanie festiwalowe O obrotach ciał – wiedza w ucieleśnionych interakcjach

Abstrakt:

Podczas wizyty na stanowisku Human Interactivity and Language Lab zwiedzający mogą poznać metody analizy ruchu, które wykorzystujemy w naszych badaniach języka i komunikacji.

Opowiemy o tym, jak w ruchu realizuje się jakość interakcji międzyludzkich i jak z dynamiki zachowania możemy odczytać, czy rozmowa jest przyjemna dla osób biorących w niej udział, czy dobrze się rozumieją lub czy któraś ze stron w większym stopniu kieruje interakcją.

Pokażemy narzędzia, których używamy do mierzenia ruchu i wyjaśnimy, jak działają. Zwiedzający mogą sprawdzić je na sobie i wziąć udział w mini-eksperymencie z wykorzystaniem programu, który w czasie rzeczywistym analizuje ich ruchy oraz pokazuje, jak dobrze są one skoordynowane z ruchami drugiej osoby.

Stworzymy niecodzienną możliwość – szansę na przybicie piątki samemu sobie z przeszłości. Przygotowaliśmy dla odwiedzających interaktywną instalację, która pozwala w angażujący sposób doświadczyć, jak interesującym źródłem wiedzy jest zapis naszego ruchu w czasie oraz badanie jego powtarzalności.

 

Nauki społeczne
  • śr., 2023-09-27 17:30
Spotkanie festiwalowe Movie-debate night: The future of work

The Centre for International and European Labour Law Studies (CIELLS) at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw cordially invites you to a movie-debate night. The event will take place on 27 September 2023 at 7 pm at Collegium Iuridicum II, Lipowa 4, Warsaw. Together we will watch two documentaries: “So much about digital” and “The future of work: is your job safe?”. Both deal with the intensive development of new technologies that influence our work, the content of our jobs and the way we work. After the documentaries, we will discuss issues such as: are AI and Robots taking our jobs?; are our labour rights still protected enough?; can AI and Robots make our work more safe and interesting?; and are these developments offering new opportunities for disadvantaged groups on the labour market? The debate will be moderated by prof. Beryl ter Haar and short initial responses will be given by researchers of CIELLS: dr. Barbara Godlewska-Bujok; dr. Marta Otto; dr. Gabriela Gospodarek; and Ernestyna Pachała-Szymczyk. All participants are welcome to take part in the discussion and express their opinions. The meeting will be held in English.

Nauki prawne
  • śr., 2023-09-27 19:00
Lekcja festiwalowa Koniec języka za przewodnika – ciekawostki językowe

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion. Uczestnicy dowiedzą się, ile prawdy jest w legendzie o Warsie i Sawie oraz o królu Kraku.

  • czw., 2023-09-28 09:00
Lekcja festiwalowa Metody geofizyczne stosowane do poszukiwań zakopanych przedmiotów

W ramach zajęć słuchacze poznają teorię metody georadarowei i elektrooporowej. Wezmą udział w badaniach terenowych tymi metodami, nauczą się posługiwać sprzętem badawczym. Następnie zobaczą , jak są przetwarzane uzyskane wyniki i nauczą się je interpretować.

  • czw., 2023-09-28 09:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
Lekcja festiwalowa Chemia powierzchni

Czy powierzchnia materiału jest identyczna z jego wnętrzem? Jak możemy analizować powierzchnię? Co to są katalizatory? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

  • pon., 2023-09-25 10:00
  • wt., 2023-09-26 10:00
  • śr., 2023-09-27 10:00
  • czw., 2023-09-28 10:00
Lekcja festiwalowa Koniec języka za przewodnika – ciekawostki językowe

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion.

Ważne jest, aby uczestnicy zajęć umieli czytać i pisać.

  • czw., 2023-09-28 10:00
  • czw., 2023-09-28 11:00
Lekcja festiwalowa Zastosowanie fizyki jądrowej w medycynie

Podczas lekcji uczniowie poznają podstawowe pojęcia fizyki jądrowej. Dowiedzą się m.in.. czym jest promieniowanie jonizujące, w jaki sposób oddziałuje ono z materią i w jakie jest jego zastosowanie w medycynie.

  • czw., 2023-09-28 10:00
Lekcja festiwalowa Koniec języka za przewodnika – ciekawostki językowe

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion.

Ważne jest, aby uczestnicy zajęć umieli czytać i pisać.

  • czw., 2023-09-28 10:00
  • czw., 2023-09-28 11:00
Lekcja festiwalowa Nieoznaczony Heisenberg. Naukowcy w obliczu II Wojny Światowej

Wykład omawia losy wybitnych naukowców w większości docenionych nagrodą Nobla za swoje odkrycia na tle II Wojny Światowej. Jak poradzili sobie w tej okrutnej rzeczywistości? Jak potoczyły się ich losy? W tej historii pozornie niezwiązane ze sobą wątki niespodziewanie złożą się w jedną spójną całość. Przybliżone zostaną kluczowe zagadnienia z budowy atomu, przeniesiemy się z Niemiec do Krakowa i Kopenhagi, a wszystko to na tle ponurych lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku.

  • czw., 2023-09-28 11:00
Lekcja festiwalowa Długopis 3D - mini konkurs budowania mostów

Długopisy 3D coraz częściej goszczą w naszych domach, zarówno jako zabawka, jak i użyteczne narzędzie. Na zajęciach uczestnicy poznają podstawy pracy i obsługi długopisów 3D. W ramach poznawania jego możliwości klasa zostanie podzielona na czteroosobowe drużyny, których zadaniem będzie zaplanowanie i wykonanie najdłuższego mostu. Praca będzie przebiegać w formie mini konkursu.

  • czw., 2023-09-28 12:00
Lekcja festiwalowa Odkryj mikroświat kokolitoforów

Kokolitofory to jednokomórkowe glony morskie, których komórki otoczone są płytkami – kokolitami zbudowanymi z węglanu wapnia (kalcytu lub aragonitu). Kokolitofory należą do fitoplanktonu, zatem przeprowadzają fotosyntezę, wskutek czego wraz z innymi grupami fitoplanktonu są największymi producentami tlenu na Ziemi. Kokolity są bardzo małe, osiągają rozmiary od 1 do ok. 25 mikrometrów, więc do ich obserwacji potrzebny jest mikroskop o znacznym powiększeniu (co najmniej 1000-krotnym). Bogactwo i różnorodność kształtów kokolitów sprawiają, że możemy zachwycać się ich pięknem.

Dlaczego geolodzy zajmują się badaniami kokolitów?

Kokolitofory pojawiły się w późnym triasie i żyją do dziś. Ponieważ kokolity zbudowane są z węglanu wapnia, to łatwo zachowują się w stanie kopalnym. Masowe występowanie, szerokie rozprzestrzenienie geograficzne oraz szybka ewolucja kokolitoforów sprawiają, że po oznaczeniu do gatunku lub rodzaju tych mikroskamieniałości możemy określić nie tylko względny wiek skały, z której pochodzą, ale także środowisko, w którym ta skała powstawała. Co ciekawe, kokolity stanowią główny składnik kredy piszącej – skały osadowej, która ma zastosowanie w przemyśle: kosmetycznym, farmaceutycznym, ceramicznym i chemicznym. Skała ta dodawana jest m.in. do past do zębów i białych farb; stanowi główny składnik kredy do pisania na tablicy.

Podczas wykładu, wzbogaconego prezentacją multimedialną, przedstawione zostaną podstawowe zagadnienia dotyczące kokolitoforów. W części praktycznej będzie możliwość zapoznania się z warsztatem pracy mikropaleontologa, zajmującego się badaniami kokolitów. Uczestnicy zajęć wykonają zadania analogiczne do tych, które realizowane są przez specjalistów z tej dziedziny nauki.

  • wt., 2023-09-26 12:00
  • śr., 2023-09-27 12:00
  • czw., 2023-09-28 12:00
Lekcja festiwalowa Kartografia geologiczna dla maturzystów

Zajęcia obejmują wprowadzenie do kartografii geologicznej wgłębnej. Młodzież pozna ideę tworzenia tego typu obrazowań oraz zapozna się z symboliką używaną dla  poszczególnych treści geologicznych. W dalszej części zajęć omówione będą przykłady map i przekrojów geologicznych, dotyczące prawdziwych miejsc na Ziemi. Następnie uczestnicy wykonają samodzielnie przekroje geologiczne do wybranych map z treścią geologiczną, dzięki którym przyswoją umiejętność odczytywania z map takich elementów, jak np. uskoku, fałdy, intruzje. Zatem w toku warsztatów uczniowie poznają podstawy pracy z materiałami kartograficznymi oraz nauczą się sporządzać przekroje geologiczne.

  • wt., 2023-09-26 13:00
  • śr., 2023-09-27 13:00
  • czw., 2023-09-28 13:00
Spotkanie festiwalowe Oddziaływanie światła z materią-fluorymetryczne oznaczanie zawartości chininy w napojach typu tonik

Chinina jest jednym z alkaloidów pozyskiwanych z kory drzewa chinowego. Budowa cząsteczkowa chininy nadaje jej określone właściwości chemiczne. Jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Ma właściwości alkaliczne. Z kwasami tworzy sole, np.

chlorowodorek chininy, dwuwodorosiarczan(VI) chininy, które są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Podczas naświetlania promieniowaniem elektromagnetycznym, bliskim nadfioletem (np. wiązką o długości fali 365 nanometrów, typowo wykorzystywaną w testerach do banknotów), chinina emituje własne światło widzialne o niebieskiej barwie. Zjawisko to nazywane jest fluorescencją.

Chinina ma zastosowanie w przemyśle spożywczym jako aromat. Jest związkiem odpowiedzialnym za

charakterystyczny gorzki smak powszechnie znanego napoju bezalkoholowego- toniku. W Unii Europejskiej za dopuszczalną dawkę uznaje się 6.74 miligramów chininy na 100 mililitrów toniku. Sprzedawany w sklepach tonik może zawierać od 21 do 83 miligramów chlorowodorku chininy w 1 litrze płynu opartego na wodzie.

W trakcie 120-minutowych warsztatów uczestnicy:

• poznają właściwości optyczne chininy w interakcji z bliskim nadfioletem oraz zjawisko fluorescencji;

• zdobędą ogólną wiedzę na temat metod fluorymetrycznych i ich zastosowania w nauce, przemyśle, medycynie;

• będą mieli możliwość zapoznania się z budową oraz zasadą działania spektrofluorymetru;

• dokonają analizy ilościowej chininy w komercyjnie dostępnym napoju typu tonik.

Nauki chemiczne
  • pon., 2023-09-25 15:00
  • wt., 2023-09-26 15:00
  • śr., 2023-09-27 15:00
  • czw., 2023-09-28 15:00
  • pt., 2023-09-29 15:00
Spotkanie festiwalowe Miasto niezrównoważone

Rozważania o ekosystemie miejskim jako o środowisku życia większości mieszkańców Ziemi. Czy ma on szansę być ekosystemem zrównoważonym? Opowiem, jak ekolog postrzega miasto i jakie są przyczyny tego, że ekosystem miejski jest inny niż ekosystemy naturalne. Wykład będzie wybiórczym przeglądem zagadnień w szybko rozwijającej się obecnie dziedzinie ekologii miasta (Urban Ecology). Poruszony zostanie problem klimatu i miejskiej wyspy ciepła, gleb w mieście, stosunków wodnych oraz zieleni miejskiej. Wspomnę o różnych koncepcjach organizacji miasta w tym kilka uwag na temat najnowszej koncepcji tzw. miast piętnastominutowych.

Nauki biologiczne
  • czw., 2023-09-28 17:00
Spotkanie festiwalowe Skeptical Chymist – chemik powątpiewający

Inspiracją dla tego wykładu było dzieło wielkiego uczonego angielskiego Roberta Boyle’a, „Skeptical Chymist” (1661), które znacząco przyczyniło się do rozwoju współczesnych nauk przyrodniczych. Robert Boyle sceptycznie i krytycznie podchodził do obowiązujących wówczas poglądów na budowę materii, wskazując na jej korpuskularną budowę, co wiele lat później okazało się hipotezą trafną. Obecnie żyjemy w czasach dynamicznego chaosu informacyjnego, w którym fakty, opinie, prawda i fałsz tworzą trudną do umysłowego uporządkowania mieszaninę. Konsekwencją tego może być zagubienie intelektualne współczesnego odbiorcy powodujące często apatię i poczucie zniechęcenia. Na tym wykładzie wspomnimy o kilku występujących w przestrzeni medialnej popularnych tezach i poddamy je krytycznej analizie, wspierając się faktami i wiedzą przyrodniczą.

Nauki chemiczne
  • czw., 2023-09-28 17:00
Spotkanie festiwalowe Wielkie oczy i puchate ogonki, czyli jak filmiki ze zwierzętami podbijają nasze serca

Spójrzmy prawdzie w oczy: wszyscy je oglądamy. Filmiki z uroczymi zwierzakami cieszą się w Internecie wielką popularnością i błyskawicznie stają się „viralami”, zdobywając tysiące, a nawet miliony wyświetleń. Oprócz klasycznych kotków z kłębkiem wełny czy puchatych szczeniaczków możemy znaleźć też przykłady zaskakujących przyjaźni międzygatunkowych, takich jak mały ryś i jelonek czy papuga i pies. Dlaczego tak bardzo lubimy filmiki z uroczymi zwierzętami? Jakie cechy sprawiają, że miś koala jest słodszy niż krokodyl? Dlaczego niezwykłe przyjaźnie wśród zwierząt tak nas poruszają? Skąd ich popularność nie tylko w filmie, ale też w literaturze? I czy każdy uroczy filmik jest rzeczywiście niewinny i nieszkodliwy?

Wydarzenie jest związane z realizowanym projektem grantowym pt. „Wyobrażenia harmonii międzygatunkowej w literaturze, filmie i innych tekstach kultury anglosaskiej, od połowy XIX do XXI wieku” finansowanym przez NCN.

Ostatnie piętnaście minut zostanie przeznaczone na dyskusję z uczestnikami spotkania.

Nauki humanistyczne
  • czw., 2023-09-28 17:00
Spotkanie festiwalowe Cokolwiek się dzieje, dobrze mieć rośliny. O relacjach ludzi i roślin w środkowej Ukrainie

W niektórych regionach na świecie bogactwo i zmiennosć wiedzy oraz emocji jakie łączą ludzi z roślinami jest ogromna. Podczas wykładu inspirowanego kilkuletnimi badaniami relacji wiążących ludzi i rośliny na Podolu wschodnim, przedstawię rośliny zajmujące ważne miejsce w spiżarniach i domowych apteczkach mieszkańców środkowej Ukrainy. Szczególny nacisk położę na to, dlaczego zbieranie i posiadanie dzikich roślin leczniczych i jadalnych we własnym domu i obejściu jest istotne dla ludzi. Przyglądając się temu w jakie relacje z roślinami wchodzą mieszkańcy środkowej Ukrainy, skupię się na kwestiach związanych z troską ludzi o rośliny i roślin o ludzi. Zastanowię się na tym jak można rozumieć troskę roślin o ludzi i czy w ogóle można o takiej trosce mówić. Pokażę również, jak w warunkach wojny zmieniają i przekształcają się relacje z roślinami, opowiem o tym jak rośliny ratują życie ludziom i jak ludzie ratują życie roślin, jakie jest miejsce aktorów innych niż ludzcy w procesach związanych z tworzeniem świadomości narodowej.

Nauki humanistyczne
  • czw., 2023-09-28 17:30
Spotkanie festiwalowe Czy dźwięki mają kształty? Co efekt kiki-buba mówi o ikoniczności dźwięków

Wykład pt. "Czy dźwięki mają kształty? Co efekt kiki-buba mówi o ikoniczności dźwięków" skupia się na fascynującej kwestii związanej z relacją między dźwiękiem a jego potencjalną formą wizualną. Podczas tego wykładu zgłębimy pojęcie ikoniczności dźwięków, a także przyjrzymy się konkretnemu przykładowi efektu kiki-buba.

Rozpoczniemy od wprowadzenia do pojęcia ikoniczności, które odnosi się do podobieństwa między wyrażeniem językowym a tym, co reprezentuje. W przypadku dźwięków, ikoniczność dotyczy możliwości, że dźwięk może w pewien sposób odzwierciedlać swoje brzmienie za pomocą formy, kształtu lub struktury.

Skoncentrujemy się na interesującym eksperymencie znanym jako efekt kiki-buba. Ten eksperyment polega na pytaniu uczestników, które z dwóch fikcyjnych słów, "kiki" i "buba", najlepiej pasuje do wizualnej reprezentacji dwóch nieregularnych kształtów. Zaskakująco duża liczba osób wybiera "kiki" dla ostrego, punktowatego kształtu, podczas gdy "buba" jest wybierane dla zaokrąglonego kształtu. Ten eksperyment sugeruje, że istnieje pewne nieświadome skojarzenie między dźwiękami a wizualnymi formami, które ma uniwersalne podłoże.

Zaprezentowane zostają różne wyjaśnienia dotyczące efektu kiki-buba oraz jego implikacje dla wiedzy na temat ewolucji języka. 

Nauki humanistyczne
  • czw., 2023-09-28 18:00
Spotkanie festiwalowe Czy sztuczna inteligencja (AI) sama programuje - przykład VBA w Excelu

Czy to prawda, że sztuczna inteligencja (AI) potrafi sama programować? Sprawdzimy to na przykładzie języka programowania VBA używanego do tworzenia makropoleceń w Excelu.

Makra pozwalają automatyzować większość na co dzień wykonywanych czynności w Excelu, dzięki czemu nasza praca staje się bardziej wydajna oraz pozbawiona błędów. Nie marnuj cennego czasu na rutynowe, powtarzane codziennie czynności. Możliwości języka VBA są ogromne, dlatego znajomość tego języka programowania jest tak ceniona przez pracodawców. Podczas spotkania pokażemy dlaczego warto rozpocząć naukę VBA oraz jak wejść na wyższy poziom pracy w MS Excel. Podstawowe aspekty pracy z językiem zostaną zaprezentowane w formie prostych przykładów, które mogą znacznie ułatwić życie analityka zmagającego się na co dzień ze żmudnymi i powtarzalnymi operacjami w Excelu. Sprawdzimy także, czy rzeczywiście wykorzystanie ogólnodostęnych czatów opartych na sztuczenj inteligencji znacząco ułatwia programowanie, a może nawet całkowicie nas (programistów) "wyręcza".

W trakcie spotkania:

  • Dowiesz się co to jest VBA i do czego służy.
  • Poznasz składnię języka VBA i zobaczysz jak w praktyce pisze się makropolecenia.
  • Zobaczysz jakie procesy można zautomatyzować za pomocą kilku linii kodu.
  • Sprawdzisz, czy sztuczna inteligencja (AI) sama pisze programy komputerowe.
  • Przekonasz się, czy VBA pomoże Ci szybciej wykonywać codzienne obowiązki.

Materiały dla uczestników:

Uczestnicy warsztatu otrzymają pliki z zadaniami i pełnymi rozwiązaniami.

Miejsce:

Webinar odbędzie się w formie transmisji live na Facebooku LabMasters. Transmisja zostanie uruchomiona 15 minut przed startem webinaru. Polub FB LabMasters, aby otrzymać powiadomienie o starcie transmisji: https://www.facebook.com/LabMasters.SzkolimyAnalizujemyDoradzamy

Nauki ekonomiczne
  • czw., 2023-09-28 18:00
Lekcja festiwalowa Metody geofizyczne stosowane do poszukiwań zakopanych przedmiotów

W ramach zajęć słuchacze poznają teorię metody georadarowei i elektrooporowej. Wezmą udział w badaniach terenowych tymi metodami, nauczą się posługiwać sprzętem badawczym. Następnie zobaczą , jak są przetwarzane uzyskane wyniki i nauczą się je interpretować.

  • czw., 2023-09-28 09:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
Lekcja festiwalowa Nowe zjawiska w polszczyźnie

Celem zajęć jest refleksja nad nowymi zjawiskami językowymi w polszczyźnie oraz ich ocena ze względu na przydatność w procesie komunikacji. Zostaną pokazane przykłady innowacji gramatycznych z podziałem na fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne i składniowe. Druga grupa to innowacje leksykalne, frazeologiczne i stylistyczne. Wiele uwagi zostanie poświęcone innowacjom słowotwórczym, a zwłaszcza sposobom ich derywowania za pomocą popularnych formantów. 

W dalszej części spotkania uczniowie poznają narzędzia internetowe używane przez językoznawców do badań nad językiem. Nauczą się korzystać z bardziej zaawansowanych funkcji Google, jak Google trends i Google scholar. Poznają też Narodowy Korpus Języka Polskiego.

Uczestnicy zostaną również zapoznani z projektem Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego, którego celem jest rejestrowanie innowacji.

  • pt., 2023-09-29 09:00
Lekcja festiwalowa ODWOŁANE_Co ma ząb, szyja i ogon do klasycznego języka mongolskiego?

Zajęcia będą poświęcone klasycznemu językowi mongolskiemu.

Pierwszych 15 minut prowadząca poświęci wprowadzeniu, w którym pokrótce przedstawi pismo mongolskie: gdzie powstało, gdzie było i nadal jest w użyciu, kto go używał w przeszłości i używa współcześnie oraz jego charakterystykę (w porównaniu do pisma języka polskiego).

W trakcie kolejnych 30 minut zostaną w pierwszej kolejności pokazane wybrane litery i wyrazy w piśmie mongolskim z zastosowaniem tradycyjnych metod ich nauki. W tradycyjnej edukacji mongolskiej, na potrzeby nauki, głównie dzieci i młodzieży, wybrane litery nazywano, np. ząb, szyja, ogon, a wybrane wyrazy zapisywano w taki sposób, aby przyjęły graficzny kształt (obrazka) tego, co oddają w formie wyrazu, czyli, np. wyraz mori ‘koń’ przedstawiał faktycznie konia. Uczniowie otrzymają karteczki z zapisanymi literami i wyrazami na potrzeby zabawy edukacyjnej — z jednej strony będą mogli sami spróbować zapisać wyrazy mongolskie (karteczki będą “wzornikiem”, który ułatwi to zadanie), z drugiej strony prowadzący i sami uczniowie będą mogli pytać, kto ma kartkę z poszukiwanym wyrazem mongolskim. Poszukiwany/poszukiwana będzie musiał się zorientować (wspierając się informacją na tablicy), jaki wyraz jest w jego/jej posiadaniu. Uczniowie otrzymają także materiały z alfabetem klasycznego języka mongolskiego, przykładami wyrazów mongolskich kaligrafowanych w klasycznym piśmie mongolskim: jurta, Mongolia, koń, itp., a także listą popularnych imion polskich zapisanych w piśmie mongolskim (jeśli osoba prowadząca otrzyma odpowiednio wcześniej listę imion uczniów uczestniczących w lekcji, przygotuje listę tych imion).

  • pt., 2023-09-29 09:00
Lekcja festiwalowa Świat atomów w komputerze: projektowanie nowych antybiotyków

Antybiotyki są niezastąpione w zwalczaniu infekcji bakteryjnych. Gdybyśmy chcieli projektować nowe antybiotyki metodą "zgadywania" i testowania ich skuteczności doświadczalnie, trwałoby to bardzo długo i by było bardzo kosztowne. Z tego powodu każda cząsteczka, która może być nowym antybiotykiem, jest najpierw zaprojektowana w komputerze. W ten sposób sprawdza się jej miejsce wiązania, ocenia szanse na zwalczanie infekcji bakteryjnych oraz toksyczność. Cząsteczki, które pomyślnie przeszły ten etap, są następnie badane eksperymentalnie w laboratorium. Dopiero wiele lat później, po wielu badaniach i eksperymentach, taki lek może być zatwierdzony do podawania ludziom.

Na etapie komputerowego projektowania nowych antybiotyków wykorzystuje się modelowanie molekularne. Jesteśmy w stanie zobaczyć trójwymiarowy obraz zarówno cząsteczki, która może być nowym lekiem, jak i jej sposobu wiązania do receptora. Dzięki symulacjom dynamiki molekularnej możemy też obserwować jak poruszają się dane cząsteczki. Wszystko to jest możliwe, ponieważ znamy strukturę elektronową atomów, wiemy w jaki sposób atomy wiążą się między sobą oraz znamy charakter tych wiązań. Ponadto, znamy masę każdego atomu i za pomocą prostych praw fizyki, jesteśmy w stanie modelować ich sposób poruszania się. Na wykładzie zaobserwujemy m. in. sposób wiązania wybranych antybiotyków do rybosomu bakteryjnego oraz obejrzymy krótkie filmiki z symulacji dynamiki molekularnej.

  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
  • pt., 2023-09-29 13:00
Lekcja festiwalowa Warsztat dla przyszłych mówców

Warsztat kierowany jest szczególnie do tych uczniów szkół średnich, którzy swoją przyszłość zawodową wiążą z mówieniem. To zajęcia dla przyszłych prawników, prezenterów radiowych i telewizyjnych, nauczycieli oraz wielu innych. Uczestnicy warsztatów dowiedzą się, na czym polegają najczęstsze nieprawidłowości w wymowie, a także dokonają analizy własnej artykulacji. Podczas warsztatów wykonywane będą ćwiczenia oddechowo-fonacyjne i artykulacyjne, a uczestnicy poznają techniki autokorekcji dostosowane do swoich potrzeb. Dla chętnych planowany jest także dykcyjny konkurs z atrakcyjnymi nagrodami.

  • pt., 2023-09-29 09:00
Lekcja festiwalowa Język i pismo tybetańskie: od KA do HA

Po polsku zwykliśmy mówić, że ucząc się od podstaw do końca, poznajemy zagadnienie od A do Z. Analogicznie, studiując tybetański, język i pismo, należałoby powiedzieć, że zgłębimy temat od KA do HA Czemu tak właśnie można to ująć?

Język tybetański zaczął być zapisywany w VII w n.e. i wtedy uformowane zostało pismo tybetańskie. Wzorem było indyjskie pismo guptyjskie, południowych sąsiadów Tybetańczyków. Militarna rywalizacja z Chinami w Azji Środkowej wykluczała przyjęcie pisma chińskiego, które niosłoby groźbę sinizacji. Indie zaś czczone były jako ojczyzna światłego nauczyciela buddyzmu upowszechnianego w Tybecie.

Sylabariusz podstawowych znaków pisma przyjętego z Indii zaczyna się od sylaby KA, a kończy na HA, stąd tytuł wykładu. Jest to pismo alfabetyczno-sylabiczne typu abugida. Wzór indyjski dyktował także opis języka tybetańskiego. Według legendy Thonmi Sambhota stworzyć miał zarówno sposób zapisu, jak i gramatykę tybetańską w trzydziestu zwrotkach, których mieszkańcy Tybetu uczyli się tradycyjnie na pamięć.

Rodzime (emiczne) podejście Tybetańczyków do własnego języka zestawione będzie podczas wykładu z naukowym opisem języka tybetańskiego w ramach grupy języków sino-tybetańskich, a w niej podgrupy języków tybeto-birmańskich.

  • pt., 2023-09-29 10:00
Lekcja festiwalowa Mówić dobrze – warsztat dla młodych mówców

Warsztat kierowany jest do uczniów klas 1-3 szkoły podstawowej. Uczestnicy dowiedzą się, na czym polegają najczęstsze nieprawidłowości w wymowie, a także będą mieli okazję dokonać analizy własnej artykulacji. Podczas warsztatów wykonywane będą ćwiczenia oddechowo-fonacyjne i artykulacyjne, a uczestnicy poznają techniki autokorekcji dostosowane do swoich potrzeb. Dla chętnych planowany jest także dykcyjny konkurs z atrakcyjnymi nagrodami.

  • pt., 2023-09-29 10:00
Lekcja festiwalowa Pismo klinowe i język akadyjski

Pismo klinowe (od łac. cuneus) składa się ze znaków, które przypominają wyglądem „gwoździe” lub „kliny”. Wyciskane najczęściej w mokrej glinie tabliczek, tworzą zapis wyrazów lub sylab, które należy odpowiednio połączyć dla odczytania, zrozumienia i przetłumaczenia. Pismo to, wywodzące się z pisma obrazkowego (piktograficznego), było używane od końca 4 tysiąclecia p.n.e. do początków naszej ery na Wschodzie Starożytnym. Zostało przejęte przez różne ludy dla zapisu ich odrębnych języków.

Język akadyjski, dziś już martwy, używany był od 3 tysiąclecia w krainie leżącej między rzekami Eufratem i Tygrysem – Mezopotamii. Należy on do rodziny języków semickich, grupy wschodnio-semickiej. W obrębie tego języka wyróżniamy dwa główne dialekty: babiloński i asyryjski, które powstały w 2 tysiącleciu p.n.e. Wyrazy mają rdzeń złożony zasadniczo z trzech spółgłosek, który może być przekształcany wewnętrznie przez podwojenie spółgłosek, wprowadzenie samogłosek lub – zewnętrznie – przez dodanie przedrostków lub przyrostków. Najczęściej brzmienie słowa oddawano fonetycznie, ale używano również znaków sumeryjskich (sumerogramów). Całkowita liczba używanych znaków klinowych dla zapisu języka akadyjskiego wynosi ok. 600, natomiast liczba zawartych w nich znaczeń wyrazowych i sylabowych jest wielokrotnie większa. Jednak w każdym z okresów i dla każdej kategorii tekstów używano pewnego ograniczonego zestawu znaków.

O wadze języka akadyjskiego dla całego obszaru Wschodu Starożytnego świadczą dokumenty z okresu ok. 1400-1300 p.n.e., gdy był traktowany jako język międzynarodowy (w korespondencji między władcami Egiptu, Babilonii, królestwa Hetytów, państw Mitanni i Asyrii, a także innych).

  • pt., 2023-09-29 10:00
Lekcja festiwalowa Poznajemy perskie szlaczki oraz znaczenie języka perskiego w kulturze i życiu Irańczyków

Cel zajęć:

  • uczeń dowiaduje się jakie są korzenie i specyfika języka perskiego
  • uczeń uczy się czytać i zapisywać perskie literki i słowa na wybranych przykładach

Czas trwania: 45 min.

Na lekcji języka perskiego uczniowie nauczą się zapisywać wybrane literki i słowa w języku perskim. Poćwiczą także czytanie i wymowę poznanych słów indywidualnie i w grupach.

Krótki wstęp do nauki czytania i pisania posłuży do prezentacji specyfiki języka perskiego oraz jego znaczenia dla tożsamości współczesnych Irańczyków. Uczniowie poznają jakie są korzenie języka perskiego, dlaczego mówimy o języku perskim, nie irańskim oraz dlaczego zapisuje się go w alfabecie arabskim.  Dowiedzą się także, w jakich krajach można współcześnie porozumieć się po persku oraz dlaczego nazywanie Irańczyków Arabami wywołuje ich irytację.

Część 1: Perski, farsi, czy irański - skąd się wziął język perski i dlaczego zapisywany jest w języku arabskim? (5 min.)

Część 2: Język perski jako ważny element kultury i tożsamości Irańczyków - dlaczego Irańczycy oburzają się, kiedy nazywa się ich Arabami? (10 min.)

Część 3: Uczymy się pisać perskie szlaczki (30 min.)

  1. zapis literek i łączenie ich w słowa na kartkach – praca indywidualna
  2. zapamiętywanie zapisu i wymowy słów poprzez ćwiczenie z karteczkami – praca w grupach
  • pt., 2023-09-29 10:00
Lekcja festiwalowa Nowe zjawiska w polszczyźnie

Celem zajęć jest refleksja nad nowymi zjawiskami językowymi w polszczyźnie oraz ich ocena ze względu na przydatność w procesie komunikacji. Zostaną pokazane przykłady innowacji gramatycznych z podziałem na fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne i składniowe. Druga grupa to innowacje leksykalne, frazeologiczne i stylistyczne. Wiele uwagi zostanie poświęcone innowacjom słowotwórczym, a zwłaszcza sposobom ich derywowania za pomocą popularnych formantów. 

W dalszej części spotkania uczniowie poznają narzędzia internetowe używane przez językoznawców do badań nad językiem. Nauczą się korzystać z bardziej zaawansowanych funkcji Google, jak Google trends i Google scholar. Poznają też Narodowy Korpus Języka Polskiego.

Uczestnicy zostaną również zapoznani z projektem Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego, którego celem jest rejestrowanie innowacji.

  • pt., 2023-09-29 10:30
Lekcja festiwalowa Metody geofizyczne stosowane do poszukiwań zakopanych przedmiotów

W ramach zajęć słuchacze poznają teorię metody georadarowei i elektrooporowej. Wezmą udział w badaniach terenowych tymi metodami, nauczą się posługiwać sprzętem badawczym. Następnie zobaczą , jak są przetwarzane uzyskane wyniki i nauczą się je interpretować.

  • czw., 2023-09-28 09:00
  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
Lekcja festiwalowa Mówimy po turecku

Lekcja przeznaczona jest dla osób nieznających języka tureckiego. Na wstępie zostanie przedstawiona krótka historia języka tureckiego. Wraz z migracją Turków na obecnie zamieszkiwanym przez nich teren Azji Mniejszej i części półwyspu Bałkańskiego język ulegał wielu modyfikacjom. Od momentu przyjęcia przez Turków islamu zapisywany był alfabetem arabskim. Dopiero od roku 1928 Turcy posługują się alfabetem łacińskim dostosowanym do wymowy tureckich samogłosek i spółgłosek. 

Następnie omówienie struktury języka tureckiego i jego cech charakterystycznych. Język turecki jest językiem aglutynacyjnym, czyli opiera się na przyłączaniu sufiksów (końcówek) do rdzenia. W języku tym występują zarówno sufiksy słowotwórcze, deklinacyjne jaki koniugacyjne. W języku tym nie ma gramatycznej kategorii rodzaju. Istnieją konstrukcje wyrażające posiadanie będące odpowiednikiem polskiego ‘mieć’, np. ‘mam kota’ – ‘mój kot istnieje’, dlatego też najważniejszą konstrukcją w języku tureckim jest posesywność wyrażana przez końcówki dzierżawcze.

Podstawową częścią zajęć będzie prezentacja alfabetu, nauka przedstawiania się, powitania, pożegnania, pytania o imię, narodowość, wiek, rodzeństwo. Tym samym zostaną przedstawione liczebniki, nazwy kilku krajów i języków, jakie w danych państwach są używane.

Na zakończenie podane zostaną podstawowe zwroty grzecznościowe, zarówno te, z jakimi mamy do czynienia w języku polskim, jak i te, które charakterystyczne są dla język tureckiego, a których użycie wymagane jest przez turecki savoir vivre.

  • pt., 2023-09-29 11:00
Lekcja festiwalowa Nauka alfabetu hangul i etykiety koreańskiej

Warsztaty alfabetu hangul mają na celu wprowadzenie uczestników w świat języka i kultury koreańskiej poprzez zaznajomienie z koreańskim systemem pisma. Celem warsztatów jest zapoznanie uczestników z podstawami czytania i pisania za pomocą alfabetu hangul. Warsztaty rozpoczną się od zapoznania uczestników z podstawowymi informacjami na temat alfabetu hangul: pochodzenie, historia i znaczenie tego systemu pisma dla kultury koreańskiej. Kolejnym krokiem będzie nauka poszczególnych liter. W tym celu uczestnicy będą ćwiczyć identyfikowanie dźwięków z poszczególnymi literami. Podczas nauki alfabetu zostanie przedstawiony sposób i porządek rysowania kresek, ćwiczenia w pisaniu i czytaniu poszczególnych liter. Następnie omówimy kombinacje i składanie liter w bloki sylabowe, a po nabyciu tych umiejętności, uczestnicy będą odczytywać proste wyrazy, a następnie proste zdania zapisane hangulem. Punktem kulminacyjnym będzie zapisywanie swojego imienia po koreańsku. Oprócz nauki alfabetul, uczestnicy poznają podstawy etykiety koreańskiej, czyli podstawowe zwroty oraz sposoby witania innych osób w zależności od wieku, statusu społecznego i sytuacji. Warsztaty pomogą zrozumieć zasady formalności obowiązujące w koreańskiej kulturze, istotność hierarchii wiekowej i szacunek dla starszych oraz zapoznają ze sposobami postępowania w różnych sytuacjach społecznych, jak np. podawanie i odbieranie prezentów, dziękowanie, przepraszanie, żegnanie się i wiele innych. Uczestnicy dowiedzą się, jak wyrażać szacunek i uprzejmość, używając odpowiednich zwrotów i form grzecznościowych. Te podstawowe informacje na temat nauki alfabetu hangul i etykiety koreańskich powinny pomóc uczniom w zrozumieniu koreańskiej kultury i komunikacji oraz zachęcić do dalszej nauki.

  • pt., 2023-09-29 11:00
Lekcja festiwalowa Świat atomów w komputerze: projektowanie nowych antybiotyków

Antybiotyki są niezastąpione w zwalczaniu infekcji bakteryjnych. Gdybyśmy chcieli projektować nowe antybiotyki metodą "zgadywania" i testowania ich skuteczności doświadczalnie, trwałoby to bardzo długo i by było bardzo kosztowne. Z tego powodu każda cząsteczka, która może być nowym antybiotykiem, jest najpierw zaprojektowana w komputerze. W ten sposób sprawdza się jej miejsce wiązania, ocenia szanse na zwalczanie infekcji bakteryjnych oraz toksyczność. Cząsteczki, które pomyślnie przeszły ten etap, są następnie badane eksperymentalnie w laboratorium. Dopiero wiele lat później, po wielu badaniach i eksperymentach, taki lek może być zatwierdzony do podawania ludziom.

Na etapie komputerowego projektowania nowych antybiotyków wykorzystuje się modelowanie molekularne. Jesteśmy w stanie zobaczyć trójwymiarowy obraz zarówno cząsteczki, która może być nowym lekiem, jak i jej sposobu wiązania do receptora. Dzięki symulacjom dynamiki molekularnej możemy też obserwować jak poruszają się dane cząsteczki. Wszystko to jest możliwe, ponieważ znamy strukturę elektronową atomów, wiemy w jaki sposób atomy wiążą się między sobą oraz znamy charakter tych wiązań. Ponadto, znamy masę każdego atomu i za pomocą prostych praw fizyki, jesteśmy w stanie modelować ich sposób poruszania się. Na wykładzie zaobserwujemy m. in. sposób wiązania wybranych antybiotyków do rybosomu bakteryjnego oraz obejrzymy krótkie filmiki z symulacji dynamiki molekularnej.

  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
  • pt., 2023-09-29 13:00
Lekcja festiwalowa Dlaczego języki afrykańskie są tak interesujące? Podstawy języka hausa.

Zajęcia mają na celu zainteresowanie uczniów szkoły średniej (wkrótce potencjalnych kandydatów na studia) uczeniem się i badaniami nad językami Afryki. W pierwszej części lekcji krótko przedstawiona zostanie afrykanistyka jako dziedzina badań naukowych, ze szczególnym uwzględnieniem jej dorobku językoznawczego. Podane zostaną podstawowe informacje dotyczące studiów i badań prowadzonych w Katedrze Języków i Kultur Afryki Uniwersytetu Warszawskiego. Następnie omówiona zostanie mapa języków Afryki i nazwane zostaną rodziny językowe, do których należą języki afrykańskie. Wymienione i scharakteryzowane zostaną najważniejsze z nich. Druga część lekcji skupi się na języku i kulturze Hausa (m.in. Nigeria, Republika Nigru). Przedstawione zostaną najważniejsze fakty dotyczące języka (gdzie jest używany, w jakim zakresie, klasyfikacja genetyczna, cechy systemowe, liczba użytkowników, cechy fonetyczne itp.) oraz kultury Hausa (m.in. liczba ludności, religia, tradycyjne stroje, wybrane zwyczaje). W ostatniej części lekcji uczniowie posłuchają fragmentów wypowiedzi w języku hausa i poznają kilka podstawowych zwrotów (powitania, dziękuję itp.).

  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Jak czytać i pisać od prawej do lewej? Podstawy języka hebrajskiego.

Po krótkim wprowadzeniu na temat historii i specyfiki języka hebrajskiego słuchacze zapoznają się z alfabetem, zarówno z literami drukowanymi, jak i pisanymi. Następnie będą ćwiczyć czytanie (z samogłoskami oraz bez samogłosek), zapisywać swoje imiona a także nauczą się przedstawiać.

  • pt., 2023-09-29 12:00
Lekcja festiwalowa Abugida – wprowadzenie w tajniki pisma i kultury etiopskiej

Etiopia jest krajem położonym w Afryce Wschodniej, którego historia sięga trzech tysięcy lat – wg legendy pierwszy etiopski władca Menelik był synem izraelskiego króla Salomona. Pismo znane jest tu od początków naszej ery, a stworzone zostało do zapisu starożytnego etiopskiego języka gyyz. Posługiwali się nim mieszkańcy królestawa Aksum – kolebki etiopskiej państwowości. W początkach IV wieku król Aksum, Ezana, przyjął chrześcijaństwo, co czyni kulturę etiopską jedną z najstarszych chrześcijańskich kultur świata. Uczniowie przykościelnych szkół poznawali abugidę, by czytać i przepisywać księgi religijne. Manuskrypty etiopskie w języku gyyz stanowią ważne dziedzictwo chrześcijaństwa. Kultura etiopska jest bardzo tradycyjną kulturą, dlatego zachowało się tu wiele dawnych zwyczajów, jak choćby sposób liczenia czasu. Rok zaczyna się tu we wrześniu i ma 13 miesięcy (obecnie jest rok 2015), zaś dzień rozpoczyna się o wschodzie słońca – stąd pierwsza godzina dnia wypada o naszej siódmej. Pismo etiopskie używane jest obecnie do zapisu m.in. języka amharskiego. Zmieniło się ono bardzo niewiele na przestrzeni wieków i jest nadal bardzo ważnym elementem współczesnej kultury, a jego nauka to moment formacji w życiu wielu młodych Etiopczyków. Abugida jest częstym tematem podejmowanym w muzyce i sztuce również przez etiopskich artystów, o czym może świadczyć utwór Teddiego Afro, znanego współczesnego twórcy muzyki i pieśniarza. O tych i innych faktach dowiedzą się uczniowie podczas lekcji.

  • pt., 2023-09-29 13:00
Lekcja festiwalowa Kobieta? Proszę mnie nie obrażać! Tajemnice ukryte w słowach, czyli o zmianach znaczeniowych wyrazów

Dlaczego Zosia z poematu Mickiewicza biegała w samej bieliźnie? Czyim synem był księżyc? Co dawniej przechowywano w sklepie? Czym trudnił się złodziej? Dokąd niegdyś podróżował pątnik? Czy można było kogoś obrazić, nazywając go kobietą? Kim był ksiądz, zanim stał się katolickim duchownym? Czyją własnością były ojczyzna i dziedzina? Co rzeźba ma wspólnego z wyrazem? Czy dawniej można było ufać konfidentowi? Dlaczego w jednej z bożonarodzeniowych kolęd śpiewamy, że Jezus urodził się w… podłym mieście? I dlaczego warto być przytomnym w szkole?

Podczas spotkania przeniesiemy się w przeszłość języka polskiego i poszukamy odpowiedzi na te i inne pytania. Zwrócimy uwagę na znaczenie dziedziny nauki, jaką jest etymologia. Dowiemy się, czym różni się etymologia naukowa od etymologii ludowej. Podczas gry w kalambury przyjrzymy się zmianom semantycznym zachodzącym w wyrazach na przestrzeni wieków i poznamy podstawowe typy takich zmian (metaforyzację, metonimizację, zwężenie, rozszerzenie, polepszenie i pogorszenie znaczenia). Wspólnie zastanowimy się również nad tym, skąd w języku bierze się nowe słownictwo.

  • pt., 2023-09-29 13:00
Lekcja festiwalowa Świat atomów w komputerze: projektowanie nowych antybiotyków

Antybiotyki są niezastąpione w zwalczaniu infekcji bakteryjnych. Gdybyśmy chcieli projektować nowe antybiotyki metodą "zgadywania" i testowania ich skuteczności doświadczalnie, trwałoby to bardzo długo i by było bardzo kosztowne. Z tego powodu każda cząsteczka, która może być nowym antybiotykiem, jest najpierw zaprojektowana w komputerze. W ten sposób sprawdza się jej miejsce wiązania, ocenia szanse na zwalczanie infekcji bakteryjnych oraz toksyczność. Cząsteczki, które pomyślnie przeszły ten etap, są następnie badane eksperymentalnie w laboratorium. Dopiero wiele lat później, po wielu badaniach i eksperymentach, taki lek może być zatwierdzony do podawania ludziom.

Na etapie komputerowego projektowania nowych antybiotyków wykorzystuje się modelowanie molekularne. Jesteśmy w stanie zobaczyć trójwymiarowy obraz zarówno cząsteczki, która może być nowym lekiem, jak i jej sposobu wiązania do receptora. Dzięki symulacjom dynamiki molekularnej możemy też obserwować jak poruszają się dane cząsteczki. Wszystko to jest możliwe, ponieważ znamy strukturę elektronową atomów, wiemy w jaki sposób atomy wiążą się między sobą oraz znamy charakter tych wiązań. Ponadto, znamy masę każdego atomu i za pomocą prostych praw fizyki, jesteśmy w stanie modelować ich sposób poruszania się. Na wykładzie zaobserwujemy m. in. sposób wiązania wybranych antybiotyków do rybosomu bakteryjnego oraz obejrzymy krótkie filmiki z symulacji dynamiki molekularnej.

  • pt., 2023-09-29 09:00
  • pt., 2023-09-29 11:00
  • pt., 2023-09-29 13:00
Lekcja festiwalowa Ukraina w pigułce - ciekawostki o języku i kulturze ukraińskiej

Celem lekcji jest zainteresowanie odbiorów fascynującymi aspektami języka ukraińskiego oraz kultury ukraińskiej.

Lekcja rozpocznie się od przedstawienia głównych miast ukraińskich, ciekawostek o regionach oraz położenia geograficznego Ukrainy. Kolejnym punktem będzie język ukraiński – omówienie alfabetu, unikalnych cech gramatycznych, a także ukazanie podobieństw i różnic między językiem polskim a ukraińskim.

Następnie uczniowie zapoznają się z ukraińską kulturą – zostanie zaprezentowana muzyka, malarstwo, a nawet tradycyjna architektura. Ponadto wyjaśniony zostanie fenomen wyszywanki – barwnego stroju ludowego, zdobionego haftem, odzwierciedlającego różnice regionalne.

Ważnym elementem lekcji będzie zapoznanie z kuchnią ukraińską. Przedstawione zostaną popularne dania, takie jak pierogi, borsch i holubci, oraz słodycze, w tym syrnyky i pampushky.

Na zakończenie lekcji zachęcimy słuchaczy do aktywnego uczestnictwa w dyskusji.

  • pt., 2023-09-29 13:00

©2022 Festiwal Nauki