Uniwersytet SWPS

Wykład dotyczy społecznych reakcji na wyzwania i zagrożenia związane ze stanem klimatu i środowiska naturalnego, a sam tytuł nawiązuje do filmu „Don’t look up” Adama McKaya. W ostatnim czasie można odnieść wrażenie znużenia tematem zmiany klimatu i zagrożeń środowiskowych, choć powaga tych zagrożeń wcale nie jest mniejsza niż była kilka lat temu.
Przeciwnie, ostrzeżenia naukowców są coraz bardziej niepokojące. Dlaczego więc ludzie tak często odwracają wzrok od tych zagrożeń? W trakcie wykładu przedstawię wyniki badań, które dotyczą zachowań wobec zagrożeń środowiskowych, sposobów radzenia sobie ze stresem i odporności psychicznej. Opowiem o tym, czy rzeczywiście zmiana klimatu wywołuje depresję klimatyczną? Czy w ogóle powinniśmy używać tego terminu? Czy lęk ekologiczny jest niepożądany, a może przeciwnie – spełnia ważne funkcje adaptacyjne? Zwrócę też uwagę na rolę działania na rzecz środowiska oraz społeczne i osobiste korzyści z tych działań. Choć wykład będzie dotyczył wyzwań i zagrożeń, które często przytłaczają i
przygnębiają, jego celem nie jest straszenie, ani tworzenie apokaliptycznych wizji. Przeciwnie – jego celem jest zwrócenie uwagi na to, że – wbrew potocznym opiniom – nie jest za późno na działanie. Jego celem jest zwrócenie uwagi na konstruktywną nadzieję, siłę współpracy i ludzkiej wspólnoty oraz znaczenie i sens działań prośrodowiskowych i prospołecznych.

Korupcja potocznie jest kojarzona najczęściej z łapówkami wręczanymi szeroko pojętym funkcjonariuszom publicznym (politykom, urzędnikom policjantom, itd.). Rzadziej Polacy łączą korupcję z innymi karalnymi zachowaniami, takimi jak płatna protekcja, czy handel wpływami. Jeszcze rzadziej korupcja kojarzy nam się ze zjawiskami, które nie podpadają pod kategorię przestępstw, ale na gruncie nauk społecznych są tradycyjnie uznawane za formy korupcji. Należą do nich zjawiska takie jak korupcja polityczna, której przejawem są na przykład różne „transakcje” między partiami politycznymi tworzącymi rząd – i wcale nie muszą być nielegalne, choć mogą być postrzegane jako nieetyczne. Innym zjawiskiem jest zawłaszczenie państwa (state capture), pojęcie, które opisuje cały system zależności między światem polityki, administracji i różnych grup interesów, które dzięki określonym rozwiązaniom prawnym są w stanie kontrolować funkcjonowanie państwa. 

Jeszcze innym, interesującym zjawiskiem jest „wielka korupcja” (grand corruption). To także przykład korupcji oplatającej całe państwo i społeczeństwo, w której elity władzy mają monopol decyzji, unikają odpowiedzialności, podejmują decyzje publiczne w sposób nietransparentny, wbudowują faworyzujące je mechanizmy w system prawny i dzięki temu uzyskują uprzywilejowany dostęp do różnych dóbr publicznych (stanowisk, pieniędzy, usług publicznych, itd.). W naukach społecznych znane jest także pojęcie „legalnej korupcji”. O tych wszystkich zawiłościach, a także o tym jak różnym formom korupcji możemy się przeciwstawiać opowiem w swoim wystąpieniu.

Fotografia i sztuki wizualne odgrywają kluczową rolę w promowaniu zrównoważonego rozwoju i edukacji ekologicznej. Poprzez ukazywanie piękna natury i skutków zmian klimatycznych, artyści mogą inspirować do działania i zwiększać świadomość społeczną. Fotografia dokumentuje rzeczywistość w sposób realistyczny i emocjonalnie angażujący, ukazując zniszczenie środowiska i zagrożone gatunki zwierząt. Sztuki wizualne, takie jak malarstwo, rzeźba, instalacje czy wideo, również mają swoje unikalne sposoby oddziaływania na odbiorców. Artyści tworzący w duchu ekologii korzystają z materiałów recyklingowych, co wspiera ideę zrównoważonego rozwoju. Współczesne projekty artystyczne często integrują różne media, tworząc kompleksowe narracje na temat relacji człowieka z naturą. Edukacyjna funkcja sztuk wizualnych w kontekście zrównoważonego rozwoju jest niezwykle ważna - wystawy, festiwale i warsztaty artystyczne poświęcone tematyce ekologicznej stają się platformami wymiany wiedzy i doświadczeń. Fotografia i sztuki wizualne są nie tylko narzędziami ekspresji artystycznej, ale także potężnymi mediatorami w dyskusji o zrównoważonej przyszłości.

Etyka Dizajnu: Dyskusja rozpoczyna się od analizy wpływu społecznych i politycznych postaw projektantów na ich prace oraz środowisko społeczne i przyrodnicze. Na przykładzie kluczowych postaci i ich projektów zostaną przedstawione różne postawy projektowe oraz ich związki z przekonaniami autorów. Od końca XIX wieku do dziś, etyka dizajnu ewoluowała, a współczesne teorie i praktyki projektowania zgłaszają nowe postulaty. Zrozumienie tych zmian pozwala na głębsze docenienie roli projektowania w kształtowaniu
naszego otoczenia. 

Druga część dyskusji skupia się na projekcie „Człowiek połknięty przez tapczan”, który ilustruje skomplikowaną relację użytkownika ze sprzętami domowymi. Meble i drobiazgi, zazwyczaj anonimowe i zdegradowane w hierarchii przedmiotów codziennego użytku, w tym projekcie manifestują swoją niezależność, dominując nad człowiekiem. Inspiracją do tego podejścia jest twórczość Tadeusza Kantora, który dostrzegał w przedmiotach codziennego użytku coś więcej niż tylko ich funkcjonalność. Dyskusja ta odkryje, jak przedmioty mogą wpływać na nasze życie i jakie znaczenie mają w kontekście artystycznym. 

Ostatnia część wykładu dotyczy doświadczenia projektowania identyfikacji wizualnej wystaw sztuki współczesnej. Proces ten staje się bardziej skomplikowany, gdy projektant zaczyna zadawać pytania dotyczące celów i odbiorców swoich prac. Metody projektowania usług pozwalają na zdobycie holistycznej wiedzy o potrzebach odbiorców, co z kolei umożliwia tworzenie bardziej efektywnych i satysfakcjonujących projektów. Omówione zostaną przykłady działań i warsztatów, które pomagają zmniejszyć poziom stresu w małych, zapracowanych zespołach oraz pokazują, jak reagować na wyzwania i prototypować nowe rozwiązania. 

Mimo że dyskusja porusza tematy związane z wyzwaniami i zagrożeniami w projektowaniu, jej celem jest pokazanie konstruktywnej nadziei, siły współpracy oraz znaczenia działań prospołecznych i prośrodowiskowych. Wykład ma na celu zwrócenie uwagi na to, że nie jest za późno na działanie, i podkreślenie znaczenia wspólnoty ludzkiej w osiąganiu  pozytywnych zmian. Zapraszamy na inspirujące wydarzenie, które nie tylko przybliży teoretyczne aspekty projektowania, ale także pokaże praktyczne zastosowania i korzyści płynące z odpowiedzialnego dizajnu.

Co wspólnego ma fotografia „Wschód Ziemi” wykonana z orbity okołoksiężycowej w 1968 roku przez astronautę Williama Andersa z misji Apollo 8 - z fotografią nagiej Demi Moor w ciąży wykonaną przez Annie Leibovitz na okładkę magazynu „Vanity Fair” w 1991 roku? Jak łączą się historie fotografii z 2017 roku, na której widać konika morskiego dryfującego w wodach Indonezji trzymającego różowy, plastikowy patyczek do czyszczenia uszu - z fotografią z placu Tian’anmen w Chinach z 1989 roku, znaną pod tytułem „Tank Man”, na której został uwieczniony człowiek z siatkami w rękach stojący naprzeciwko kolumny czołgów? 

Sposób oddziaływania fotografii i sztuk wizualnych na opinię publiczną zmienił się przez ostatnie kilka dekad i nadal się zmienia. Jednak siła z jaką obrazy mogą wpływać na percepcję człowieka, wywoływać w nim silne emocje i przez to inspirować do zmian całe społeczeństwa, jest niezmiennie potężna i uwarunkowana biologicznie. Intuicyjność i szybkość z jaką dekodujemy obrazy niosą jednak również ryzyko błędnych interpretacji, ulegania manipulacji przedstawienia zdarzeń, uproszczeń i powierzchowności ujęcia problemów. 

W czasie wystawy przyjrzymy się przykładom dyskursu wizualnego realizowanego zarówno przez fotografów, fotoreporterów, artystów wizualnych, twórców kampanii społecznych, jak i w projektach realizowanych przez studentów Grafiki Uniwersytetu SWPS, czy też słynnego artysty street art wykonującego zaangażowane politycznie i społecznie obrazy na ścianach na całym świecie.

Od wielu lat ustawodawcę dręczy problem szpitalnych oddziałów ratunkowych, które w teorii są przeznaczone dla pacjentów w stanie nagłego zagrożenia zdrowia i życia. Pomysłów na reorganizację wskazanych jednostek organizacyjnych szpitali jest wiele, część z nich weszła w życie, choć niektóre są dalekie od ideału - nieprzemyślane i niepraktyczne stają się martwe.

Tworząc prawo, szczególnie z zakresu ochrony zdrowia, należy mieć na uwadze przede wszystkim dobro pacjenta, czy tak jest? W jaki sposób pacjenci, ich rodziny, a także personel medyczny mają się odnaleźć w gąszczu nieprecyzyjnych i niepraktycznych przepisów?

Na powyższe pytania nie ma jednej, modelowej odpowiedzi, jednak analizując prawa pacjentów, kompetencje personelu medycznego, a także badając przepisy dotyczące działalności leczniczej można przybliżyć się do rozwiązania problemów związanych ze szpitalnymi oddziałami ratunkowymi. W szczególności patrząc na problemy związane z prawem medycznym z perspektywy praktyki.