wiedza o języku i kulturze

Języki migowe, którymi posługują się Głusi na całym świecie, nie wykształciły do tej pory żadnego standardowego systemu pisma. Nie oznacza to jednak, że próby zapisywania języków migowych na papierze nie są podejmowane. Dla celów edukacyjnych, kulturowych oraz akademickich powstało do tej pory kilkanaście sposobów zapisu języków przestrzennych. W trakcie spotkania uczestnicy zaznajomią się z dwoma wybranymi systemami zapisu dla języków migowych: HamNoSys oraz si5s.
 

Centrum światowej ekonomii przesunęło się w kierunku Azji Wschodniej a Chiny stały się w tej części świata państwem wiodącym gospodarczo. Intensywna kooperacja niesie za sobą, dla obu zaangażowanych stron, problemy dotyczące różnic kulturowych w podejściu do pracy. Skuteczność naszych przedsięwzięć zależy więc w dużej mierze od odpowiedniego poznania kulturowego podłoża negocjacji i handlu z przedstawicielami Państwa Środka

Warsztat w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

Inspiracją do zorganizowania dyskusji jest 130 rocznica urodzin Stanisława Ignacego Witkiewicza upamiętniona uchwałą Senatu Rzeczypospolitej RP oddającą hołd twórczości  obydwu Witkiewiczów - ojca i syna. Jest to zachęta do refleksji nad ich wkładem w rozwój kultury polskiej, a wypadku Witkacego jego obecnością w Europie i na innych kontynentach. Zajęcia  poświęcone będą dyskusji na temat  recepcji twórczości polskiego dramaturga w krajach anglojęzycznych, głównie w USA oraz problemów, przed którymi staje tłumacz podejmujący wyzwanie przekładu utworów Witkacego.

            W czasie spotkania uczestnicy podejmą próbę przetłumaczenia wybranych neologizmów, nazwisk znaczących i wierszyków zawartych w dramatach Witkacego i porównają je z tłumaczeniami prof. Daniela  Geroulda, amerykańskiego teatrologa, tłumacza i wielkiego miłośnika i propagatora twórczości autora Szewców za oceanem. 

Na warsztatach zastanowimy się na podstawie konkretnych przykładów nad różnicami między oralnym i piśmiennym sposobem porozumiewania się. Czy tekst pisany jest tylko utrwaleniem mowy? Okazuje się, że wybór środka przekazu narzuca sposób myślenia, a nawet kompleksową wizję świata. Postaramy się scharakteryzować, na czym polega umysł piśmienny, a następnie spróbujemy zrekonstruować światopogląd przedstawiciela kultury oralnej. Jeśli starczy czasu, uzyskane wnioski zastosujemy do interpretacji języka mediów elektronicznych, które, jak zauważył już Marshall McLuhan, umożliwiły renesans oralności.

Klub dyskusyjny w Bibliotece na Woli ma na celu przywołanie postaci literatów Powstania Warszawskiego tych znanych jak Baczyński, Trzebiński czy Gajcy, jak i tych rzadziej wspominanych: Krystynę Krahelską, Wacława Bojarskiego, Zdzisława Stroińskiego, Wojciecha Mencla, Ewę Pohoską czy Włodzimierza Pietrzaka. Przybliżymy ich twórczość oraz interpretacje utworów.

Celem wykładu będzie wprowadzenie do tematu wpływu kultury na relacje międzynarodowe, wskazanie głównych różnic między sposobami komunikowania się w kulturze polskiej i francuskiej, uwydatnienie podobieństw i różnic między Francuzami a Polakami w sferze biznesowej, jak również prywatnej;

        Cykl wykładów (z prezentacjami multimedialnymi) ma na celu przybliżenie słuchaczom najważniejszych polsko-rosyjskich stereotypów  (przyczyny i mechanizmy ich powstawania, ich siła i wydźwięk, próba ich przezwyciężenia). Wykład będzie się opierał na materiałach z lat 1795-1918 (cz. I) i 1918-2015 (cz. II).

Problematyka wykładu „Polsko-rosyjskie stereotypy w XIX wieku”:

1. W świecie imagologii
2. Jak powstają stereotypy.
3. Najpopularniejsze stereotypy Polaka w Rosji w XIX w.
4. Najpopularniejsze stereotypy Rosjanina wśród Polaków w XIX w.

Problematyka wykładu „Polsko-rosyjskie stereotypy w XX-XXI wieku”:

1. Stereotyp i autostereotyp.
2. Czy polsko-rosyjskie stereotypy z XIX w. funkcjonowały w wieku XX i XXI
3. Stereotyp Polaka w Związku Sowieckim
4. Stereotyp Rosjanina i człowieka sowieckiego w PRL
5. Stereotypy w XXI wieku.

Każda z części cyklu stanowi zamkniętą całość. Istnieje możliwość wysłuchania obu części lub jednej z nich. Przewidziana jest dyskusja. Wykłady w sposób pośredni (metaforyczny) wpisują się w obchody „Roku Światła”

Czy pisanie znaków jest trudne? Pismo chińskie składa się z około 50 000 znaków, wypracowanych w toku długiej ewolucji. W języku współczesnym ponad 95% objętości tekstów w codziennej prasie i popularnych książkach jest pisane przy użyciu 5-6 tysięcy najczęściej używanych znaków. Tyle wystarczy się nauczyć, żeby biegle czytać. Chińskie pismo jest systemem otwartym, co oznacza, że ciągle powstają nowe znaki. Pismo chińskie jest systemem złożonym. Ortografia pisma chińskiego obejmuje kształt oraz kolejność stawianych kresek, których wyróżnia się obecnie 12 rodzajów. Warsztat jest skonstruowany w ten sposób, aby przekazać uczestnikom podstawowe informacje na temat historii i ewolucji kaligrafii chińskiej. Pod koniec warsztatu uczestnicy będą mogli wziąć aktywny udział i samodzielnie napisać kilka chińskich znaków pod moim kierunkiem.

Warsztat w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

Dlaczego w Alicji po drugiej stronie lustra lew i jednorożec walczyły o koronę? Czy flaga Wielkiej Brytanii jest symetryczna? Boże, chroń Królową - przed Szkotami? Tematem otwartego wykładu będą te i inne ciekawostki dotyczące burzliwej historii brytyjskich symboli narodowych.

Czy masz dobrą intuicję językową? Sprawdź! Zmierz się z dawną polszczyzną!

Słownikarze z pracowni leksykograficznej IBL odsłonią tajniki swego warsztatu – ujawnią jakie pułapki zastawili na nas szesnastowieczni pisarze. Każdy uczestnik spotkania będzie mógł zmierzyć się z tekstem dawnym i i odpowiedzieć sobie na pytanie, czym nasz język różni się od języka epoki Jana Kochanowskiego.

Podczas warsztatu spróbujemy odpowiedzieć m.in. na następujące pytania: czym jest przestrzeń i jak jest ona konstruowana? Czy różnicuje się ona ze względu na płeć? Czy istnieje kobiece i męskie doświadczenie przestrzeni? 

Celem spotkania jest zapoznanie uczestników z technikami tłumaczenia, które pomagają rozwiązać problem elementów pozornie wyglądających na takie, których przełożyć się nie da. Będziemy tłumaczyć krótkie fragmenty tekstów literackich i rozmawiać o możliwych rozwiązaniach trudności, które stwarzają.

Wykład będzie poświęcony prezentacji grantowego projektu badawczego zatytułowanego Idee wędrowne na słowiańskich Bałkanach, który jest finansowany przez NCN i  realizowany w Instytucie Slawistyki IS PAN. Celem projektu jest uchwycenie skomplikowanych procesów migracji idei oświeceniowych i modernizacyjnych na słowiańskich Bałkanach od połowy XVIII do końca XX wieku. W centrum uwagi badaczy znajdują się m.in. problemy geografii kulturowej (w tym szlaków transmisji nowinek),  problemy adaptacji do lokalnych warunków kulturowych wybranych idei (jak np. postęp, oświecenie, ewolucja, tradycja, nowoczesność, racjonalizm), problemy mediacji międzykulturowej (przekładu, personalizacji, falsyfikacji). Zderzenie obiektów transferu kulturowego z lokalną semiosferą z reguły prowadzi do hybrydyzacji badanych idei, a w efekcie do wyłaniania  się nowych znaczeń i kategorii myślowych. Podczas wykładu założenia badawcze projektu zostaną zaprezentowane na przykładzie  hasła „oświecenie”.  

Wykład poświęcony jest operze na głosy chłopięce Benjamina Brittena „The Golden Vanity” jako przykładowi utworu kultury wysokiej inspirowanego folklorem. Punktem wyjścia będzie omówienie ballady jako gatunku i jej miejsca w dziejach kultury angielskiej, ilustrowane różnorodnymi wersjami i wykonaniami ballady „The Golden Vanity”, która była źródłem inspiracji dla kompozytora. Przedstawiona zostanie analiza prawdopodobnych źródeł historycznych przedstawionych w niej wydarzeń. Omówiona zostanie sama opera, jej kompozytor i autor libretta, a także możliwe interpretacje i jej miejsce w twórczości Brittena, w tym działalność edukacyjna kompozytora. W szerszym kontekście wykład poświęcony będzie związkom kultury popularnej i wysokiej w dziejach kultury brytyjskiej. Utwór ze słyszenia jest na pewno znany wielu Polakom, niezależnie od wieku i muzycznych upodobań.

Spotkanie przybliży słuchaczom problematykę współczesnych imion chińskich. Jakie imiona nadają dzieciom Chińczycy? Jakie jest znaczenie tych nazw? Czym charakteryzuje się „dobre” imię? Gdzie go szukać? Czy imiona kobiet i mężczyzn się różnią? Jaki obraz świata wyłania się z chińskich nazw? Czy imię może wpływać na przyszłość i losy człowieka? Jak liczne są chińskie imiona? Czy podlegają modom? Czy polityka może wpływać na wybór imienia? Ile imion noszą Chińczycy? Wykład odpowie na te i wiele innych pytań dotyczących nazewnictwa chińskiego.

Wykład z elementami dyskusji w ramach cyklu: SPOTKANIA AZJATYCKIE

Lekcja skupi się na słownictwie związanym z królewstwem zwierząt w języku angielskim. Uczestnicy dowiedzą się jak się nazywają rozmaite części ciał zwierząt po angielski, jakimi przymiotnikami je można opisać, jakie idiomy wykorzystują nazwy zwierząt. W ramach spotkania odbędzie się również pokaz slajdów i quiz wiedzy o zwierzętach.

Bierzemy do ręki słowniki, surfujemy po sieci i, podążając tropem
słów-zagadek, próbujemy zobaczyć, jak z biegiem czasu zmieniają się
znaczenia i opisy wyrazów, słowniki i ich użytkownicy.
Czego możemy dowiedzieć się ze słownika papierowego, a czego z
elektronicznego? Czy korzystamy z nich w taki sam, czy w inny sposób? Które
są lepsze? Czy może w dobie Internetu i nowych technologii powinniśmy oddać
stare słowniki do archiwum lub muzeum? Na te i inne pytania poszukamy
odpowiedzi w czasie warsztatów Na tropie słów – na papierze i w sieci.
W trakcie spotkania prześledzimy historie kilku słów i zapoznamy się z
niektórymi słownikami w formie drukowanej oraz z kilkoma dostępnymi w
Internecie. Zastanowimy się także, jakie są ich wady i zalety oraz w jaki
sposób najefektywniej szukać w nich informacji o interesujących nas
wyrazach.

W trakcie spotkania uczestnicy zaznajomią się z podstawami zapisu wybranych znaków polskiego języka migowego w Sign Writing, w tzw. piśmie migowym, które zostało stworzone przez Valerie Sutton w 1974 roku. W trakcie warsztaów zaprzentowane zostaną podstawowe zasady zapisu obejmujące: kształty dłoni, miejsca artykulacji oraz sposób notacji ruchu.

Warsztaty z wymowy szkockiej odmiany języka angielskiego. Najważniejsze cechy fonetyczne akcentu przedstawione zostaną  poprzez porównanie ze standardowym brytyjskim akcentem (RP). Prezentowane nagrania przedstawiać będą głównie akcent z Glasgow lub jego okolic. Po zajęciach uczestnik powinien być w stanie rozpoznać akcent szkocki na tle innych odmian języka angielskiego oraz wymawiać słowa, frazy i zdania w akcencie szkockim. 

Pamięć to jedna z najważniejszych cech naszego intelektu. Zdolność do zapamiętywania osób, informacji, sytuacji i zdarzeń  decyduje o  sukcesie w szkole, w pracy, w kontaktach z ludźmi. Zawartość naszej pamięci – nasze wspomnienia – są najważniejszą cechą, która identyfikujeczłowieka, mnie – jako – mnie.

Każde wspomnienie zostawia w mózgu ślad. Coraz skuteczniej potrafimy go odnajdywać. Potrafimy nawet  zrobić w laboratorium  sztuczny ślad pamięciowy; wspomnienie o zdarzeniu, którego nie było. Czy, w  normalnym życiu,  wspominamy zdarzenia, których nie było?  Jakie procesy neuronalne leżą u podłoża takich zjawisk?

Czy zniekształcenia tego typu dotyczą tylko jednostek, czy może także grup? Kulturoznawcy, socjolodzy, historycy potwierdzają dziś, że społeczeństwa również mają zdolność zapamiętywania, a co za tym idzie mogą pamiętać „dobrze” i „źle”, mogą też zapominać.  Co więcej, specjaliści ci twierdzą, że nasza własna, prywatna pamięć jest w znacznej mierze społecznie kształtowana.

O istocie pamięci i zapominania także w kontekście polsko-żydowskiej historii dyskutować będą: neurobiolog dr hab. Katarzyna Radwańska, biochemik prof. Jerzy Vetulani, historyk prof. Marcin Kula i kulturoznawca prof. Katarzyna Kaniowska.

Zespół Nowej Panoramy Literatury Polskiej opowie o tworzeniu dwóch premierowych kolekcji cyfrowych: PrusPlus (dotyczącej Bolesława Prusa oraz "Lalki") oraz Atlasu Romantyzmu Polskiego (przedstawiającej polski Romantyzm w ujęciu przestrzennym). Przedstawione zostaną założenia, które przyświecały twórcom, a także szczegółowe rozwiązania, które zastosowano, by zaprezentować treści naukowe w nowoczesnej, multimedialnej formie.

Profesor Stanisław Makowski jest autorem wielu cenionych, dziś już klasycznych opracowań lekturowych dzieł Słowackiego, w tym "Kordiana", "Balladyny" i "Beniowskiego". Wraz z uczniami Liceum Ogólnokształcącego nr XLI im. J. Lelewela chcemy, wspominając równocześnie osobę i ideały Prof. Makowskiego, przypomnieć o żywej fascynacji Profesora filozofią genezyjską Słowackiego zwanego zresztą przezeń "genezyjskim Aniołem w rodzinnym Krzemieńcu"

Tajwan jest egzotyczną wyspą, którą charakteryzują piękne krajobrazy, burzliwa historia i niezwykła różnorodność kulturowa. Jak powstała wyspa? Dlaczego jej przyroda jest tak zróżnicowana? Kim są Tajwańczycy? Podczas lekcji znajdziemy odpowiedź na te i inne pytania. Poznamy najciekawsze formy ukształtowania terenu i obiekty przyrodnicze powstałe na wyspie, najważniejsze wydarzenia z jej historii oraz dowiemy się więcej na temat kultury i obyczajów zamieszkujących ją aborygenów i ludności chińskiej.