wiedza o języku i kulturze

Wykład poświęcony jest operze na głosy chłopięce Benjamina Brittena „The Golden Vanity” jako przykładowi utworu kultury wysokiej inspirowanego folklorem. Punktem wyjścia będzie omówienie ballady jako gatunku i jej miejsca w dziejach kultury angielskiej, ilustrowane różnorodnymi wersjami i wykonaniami ballady „The Golden Vanity”, która była źródłem inspiracji dla kompozytora. Przedstawiona zostanie analiza prawdopodobnych źródeł historycznych przedstawionych w niej wydarzeń. Omówiona zostanie sama opera, jej kompozytor i autor libretta, a także możliwe interpretacje i jej miejsce w twórczości Brittena, w tym działalność edukacyjna kompozytora. W szerszym kontekście wykład poświęcony będzie związkom kultury popularnej i wysokiej w dziejach kultury brytyjskiej. Utwór ze słyszenia jest na pewno znany wielu Polakom, niezależnie od wieku i muzycznych upodobań.

W których językach nie ma słów brat ani siostra? Kto nie odróżnia ojca od stryja? Kim była jątrew i dlaczego już tego nie pamiętamy? Uczestnicy spotkania będą mieli okazję poszukać odpowiedzi na te pytania i przekonać się, jak różnorodnie mogą być nazywane relacje rodzinne w językach świata.

Czy wizerunki Iranu, Irańczyków, kultury irańskiej w zachodnich mega produkcjach filmowych (m.in. Aleksander, Trzystu, Operacja Argo) w większym stopniu odzwierciedlają zachodnie stereotypy na temat orientu czy też wiernie oddają rzeczywistość? Celem zajęć jest pokazanie uproszczonych i stereotypowych przedstawień Iranu i kultury irańskiej w zachodnich mega produkcjach filmowych.

Spotkanie dotyczyć będzie fotografii utrwalonej na szklanych negatywach. Zaprezentowane zostaną najstarsze zbiory fotograficzne z kolekcji PME, na ich przykładzie zostanie omówiona historia fotografii. Wspólnie z uczestnikami będziemy zastanawiać się nad możliwościami dokumentacyjnymi fotografii (dawniej i dziś), rozważać, jakim rodzajem dokumentu, źródłem są fotografie o tematyce etnograficznej. Poruszymy także problematykę fotografii jako warsztatu badawczego etnografa. Spotkanie będzie zachęcać uczestników do prowadzenia własnych notatek wizualnych, tworzenia dokumentów fotograficznych.

W codziennych kontaktach z ludźmi używamy nie tylko słów, lecz także gestów. Dzięki nim możemy okazać drugiej osobie szacunek, możemy też ją obrazić. Które gesty służą nam do podtrzymywania dobrych relacji z ludźmi, a które nam w tym nie pomagają? Co znane w Polsce gesty znaczą poza naszym krajem? Dzięki którym z nich zjednamy sobie życzliwość obcokrajowców, a których lepiej unikać na wycieczce zagranicznej?

Lekcja będzie podsumowaniem zebranej przez pracowników PME wiedzy o pszczołach i pszczelim folklorze. Według jednego z wierzeń, owad ten powstaje ze światła.

Tematyka pszczół stała się w ostatnim czasie bardzo głośna ze względu na tzw. „zespół masowego ginięcia pszczół”. Pracownicy PME zainteresowali się tymi owadami w roku 2014, rozpoczynając systematyczne badania oraz nagrywanie materiału filmowego rejestrującego opinie na temat pszczół, pszczelarstwa i współczesnych działań propszczelich w różnych środowiskach społecznych, zaczynając od pszczelarzy, a  kończąc na działaczach Greenpeace realizujących projekt budowy „hoteli” dla owadów parkowych. Równolegle prowadzona była kwerenda nt. folkloru związanego z pszczołami.

Profesor Stanisław Makowski jest autorem wielu cenionych, dziś już klasycznych opracowań lekturowych dzieł Słowackiego, w tym "Kordiana", "Balladyny" i "Beniowskiego". Wraz z uczniami Liceum Ogólnokształcącego nr XLI im. J. Lelewela chcemy, wspominając równocześnie osobę i ideały Prof. Makowskiego, przypomnieć o żywej fascynacji Profesora filozofią genezyjską Słowackiego zwanego zresztą przezeń "genezyjskim Aniołem w rodzinnym Krzemieńcu"

W trakcie spotkania w ramach Festiwalu Nauki na Uniwersytecie SWPS pragniemy zachęcić do nauki języka hiszpańskiego w ramach hasła: „Hiszpański jest łatwy!”. Podczas zajęć prowadzonych przy wykorzystaniu rozmaitych technik dydaktycznych (metoda komunikatywna, materiały audiowizualne, skojarzenia, gry i zabawy) uczniowie zapoznają się z podstawowymi zwrotami, słownictwem oraz strukturami języka hiszpańskiego. Lekcja wzbogacona zostanie dodatkowo rozmaitymi informacjami dotyczącymi krajów hiszpańskojęzycznych, stanu języka hiszpańskiego na świecie oraz związków świata iberyjskiego i iberoamerykańskiego z innymi krajami.

Na pierwszych zajęciach z języka szwedzkiego poznamy podstawowe jego zasady i cechy charakterystyczne, dzięki czemu każdy uczestnik będzie w stanie wstępnie ocenić własne możliwości względem jego nauki, a także stopień trudności poszczególnych elementów. Przez większość zajęć skupimy się jednak na praktyce i przećwiczymy najbardziej podstawowe zwroty komunikacyjne, związane z przywitaniem się oraz przedstawieniem, a także umiejętności zadania prostych pytań w celu poznania drugiej osoby. 

Na pierwszych zajęciach z języka szwedzkiego poznamy podstawowe jego zasady i cechy charakterystyczne, dzięki czemu każdy uczestnik będzie w stanie wstępnie ocenić własne możliwości względem jego nauki, a także stopień trudności poszczególnych elementów. Przez większość zajęć skupimy się jednak na praktyce i przećwiczymy najbardziej podstawowe zwroty komunikacyjne, związane z przywitaniem się oraz przedstawieniem, a także umiejętności zadania prostych pytań w celu poznania drugiej osoby. 

Podczas warsztatu spróbujemy odpowiedzieć m.in. na następujące pytania: czym jest przestrzeń i jak jest ona konstruowana? Czy różnicuje się ona ze względu na płeć? Czy istnieje kobiece i męskie doświadczenie przestrzeni? 

Lwów wielokulturowy, Lwów unikalny, miasto na skrzyżowaniu kultur, miasto pamięci, nostalgii, wspomnień, wreszcie miasto wielokrotnie opisywane i kreowane w tekstach literackich. Taki mniej więcej obraz Lwowa jest wspólny dla polskiego i ukraińskiego myślenia o tym mieście, choć oczywiście szczegóły oraz wartościowania poszczególnych elementów historii czy tradycji będą odmienne.

Spróbujemy zastanowić się, jakie miejsce w tym obrazie, zarówno polskim, jak i ukraińskim, zajmuje najliczniejsza przedwojenna mniejszość etniczna – Żydzi lwowscy i jaki jest ich własny obraz miasta? Czy zwykły czytelnik, nie specjalista-judaista, ma go w ogóle szansę odnaleźć?

Blok tematyczny poświęcony prezentacji najpopularniejszych dzieł sztuki z różnych epok przedstawiających sferę sacrum, fotografii artystycznej, poszerzony o projekcję i analizę teledysków znanego rapera ks. Jakuba Bartczaka

Historii MS „Piłsudski” to pretekst do poznania odmiennych form wypowiedzi. Na zajęciach poznamy ich cechy i stworzymy opowieść o zatopionym symbolu II Rzeczpospolitej korzystając z fragmentów powieści, artykułów oraz wybranych multimediów.

Uznawanie czegoś za nadające się do jedzenia ma silne uwarunkowania kulturowe. Podobnie jest w przypadku kulinarnego tabu – choć istnieją w tym zakresie normy w zasadzie uniwersalne (tabu kanibalizmu), to jednak większość żywieniowych zakazów jest wyraźnie związana z kulturowym kontekstem. To, co w jednej kulturze uznane jest za niejadalne, w innej może stanowić pożądany rarytas. Co charakterystyczne, zdecydowana większość kulinarnych tabu dotyczy produktów mięsnych. Dlaczego jedne zwierzęta uznajemy za jadalne, a inne nie? Czy można wskazać jakieś generalne zasady w wyznaczanych zakazach? Dlaczego ryba to nie mięso, a niektóre zwierzęta to… owoce morza? Na takie i wiele innych pytań postaramy się odpowiedzieć w czasie wykładu.

Szczególnym przypadkiem tabu kulinarnego jest zwyczaj niezjadania zwierząt towarzyszących. W prawie norma ta jest wywodzona z przepisu zakazującego zabijania zwierząt, który oczywiście przewiduje wyjątki, ale nie ma wśród nich zwierząt domowych. Jednak na terenie Polski jeszcze do niedawna norma ta nie była powszechną, czego potwierdzeniem są liczne procesy toczące się przeciwko osobom produkującym smalec z psów. Przedstawiane kwestie prawne dotyczyć będą tych spraw oraz innych problemów związanych z różnym statusem prawnym zwierząt przeznaczonych do zjadania i zwierząt-przyjaciół człowieka.

Wykład w ramach cyklu: TABU

Dla niektórych coś jest prawdziwe tylko wtedy, gdy możemy tego dowieść naukowo. Inni przyjmują wszystko na wiarę, niechętnie odnosząc się do nauk przyrodniczych i ścisłych. Czy wiara i nauka są ze sobą sprzeczne? Jakie są możliwości ich dialogu? Podyskutujmy o tym!

Po śmierci żony, Celiny z Szymanowskich, Mickiewicz opowiedział przyjaciołom (a oni to zapisali) sen, który przyśnił mu się wiele lat wcześniej, podczas pobytu w Petersburgu, gdy bywał stałym gościem salonu Marii Szymanowskiej. Uznał teraz, że był to sen proroczy, dotyczący jego przyszłego małżeństwa z  młodziutką wówczas córką Marii Szymanowskiej. Dotychczasowi badacze literatury nie poradzili sobie z interpretacją tego snu.  Na jego zrozumienie pozwala natomiast psychoanalityczna wiedza dotycząca praw psychiki ludzkiej, budowy znaczeniowej snów i metod docierania do ich ukrytych, istotnych treści. Wiedza ta pozwala wyjaśnić, skąd bierze się charakter niektórych snów, które skłonni jesteśmy uznawać za prorocze.  I  pozwala głębiej wniknąć w   życie psychiczne Mickiewicza.

Historii MS „Piłsudski” to pretekst do poznania odmiennych form wypowiedzi. Na zajęciach poznamy ich cechy i stworzymy opowieść o zatopionym symbolu II Rzeczpospolitej korzystając z fragmentów powieści, artykułów oraz wybranych multimediów.

W trakcie swojego „życia”, słowa należące do języka angielskiego przechodzą zaskakujące zmiany zarówno w formie jak i znaczeniu. Jest to często związane ze zmieniającą się rzeczywistością, kulturą czy wpływami innych języków, ale istnieje także grupa słów, które przeszły przez zmiany wyglądające na zupełnie nielogiczne i nieprzewidywalne. Na spotkaniu zostaną zaprezentowane wybrane przykłady ilustrujące najciekawsze zmiany jakim podlegało słownictwo języka angielskiego, celem pokazania jak bogate jest owo „życie” słów angielskich.

Podczas zajęć uczestnicy dowiedzą się o wzajemnych stosunkach polsko-francuskich na przełomie wieków, a także o podstawowych różnicach kulturowych dzielących obie nacje. Uczestnicy będą mieli także okazję podzielić się własnymi doświadczeniami w kontaktach z kulturą i z językiem francuskim, a także przełamać stereotypy dotyczące Francji funkcjonujące w naszym społeczeństwie.

Celem spotkania jest zapoznanie uczestników z technikami tłumaczenia, które pomagają rozwiązać problem elementów pozornie wyglądających na takie, których przełożyć się nie da. Będziemy tłumaczyć krótkie fragmenty tekstów literackich i rozmawiać o możliwych rozwiązaniach trudności, które stwarzają.

Warsztaty z wymowy szkockiej odmiany języka angielskiego. Najważniejsze cechy fonetyczne akcentu przedstawione zostaną  poprzez porównanie ze standardowym brytyjskim akcentem (RP). Prezentowane nagrania przedstawiać będą głównie akcent z Glasgow lub jego okolic. Po zajęciach uczestnik powinien być w stanie rozpoznać akcent szkocki na tle innych odmian języka angielskiego oraz wymawiać słowa, frazy i zdania w akcencie szkockim. 

W ostatniej dekadzie peruwiańska kuchnia przebojem wdarła się na światowe stoły i trafiła pod najmodniejsze adresy. Dziejący się wokół niej ferment okrzyknięto nawet "boomem kulinarnym". Otwarto setki nowych restauracji, szkoły gastronomiczne pękają w szwach, a kuchnię wyniesiono do poziomu sztuki. Gastronomia stała się przystawką do wielkiej polityki, składnkiem narodowej tożsamości i przyprawą, która nadała nowy smak procesom ekonomicznych i społecznych transformacji. Zastanowimy się, czy możliwa jest "modernizacja od kuchni" i jak dalece "boom kulinarny" zmienił Peru.