biologia

Zajęcia warsztatowe w formie wycieczki pieszej na trasie: Sieraków – Łomiankowska Droga – Łąki Sierakowskie – Na Miny - Stary Dąb - Sieraków.

Długość trasy: 8 km. Czas przejścia: 4 godziny.

Trasa wycieczki pozwala na poznanie najatrakcyjniejszych przyrodniczo fragmentów wschodniej części Kampinoskiego PN. Prowadzi między innymi skrajem najstarszego i zarazem największego w KPN Obszaru Ochrony Ścisłej – Sieraków. Podczas warsztatów uczestnicy, mają możliwość pracy z kartami ćwiczeń.

Omawiane zagadnienia:
- znaczenie obszarów ochrony ścisłej dla zachowania bioróżnorodności,
- rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów,
- typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej,
- łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa),
- przyroda w obliczu antropopresji,
- pozytywne i negatywne skutki ingerencji człowieka w krajobraz,
- elementy składowe krajobrazu i zachodzące między nimi zależności,
- typy krajobrazów: krajobraz pierwotny, naturalny, kulturowy i zdewastowany,
- estetyka i piękno krajobrazu,
- korytarze ekologiczne, ich rola i znaczenie,
- znaczenie terenów otwartych dla zachowania bioróżnorodności oraz walorów krajobrazowych Puszczy Kampinoskiej.

Cykl zajęć poświęcony procesom trawienia oraz żywieniu zwierząt. W trakcie pierwszej lekcji dzieci dowiedzą się jak prawidłowo karmić zwierzęta domowe i gospodarskie. Podczas kolejnych zajęć uczestnicy zapoznają się z różnicami w budowie układu pokarmowego zwierząt mięsożernych i roślinożernych oraz będą mieli możliwość obserwacji pierwotniaków, które biorą udział w trawieniu włókna w żwaczu zwierząt roślinożernych. Na koniec dzieci wezmą udział w zajęciach w pracowni chemicznej, podczas których razem z prowadzącym zajęcia będą identyfikować związki organiczne w żywności i karmie dla zwierząt.

Do niedawna większość badań nad biologicznym podłożem uzależnień prowadzonych na zwierzętach, skupiała się na jednym, wybranym aspekcie zachowania związanego z zażywaniem substancji uzależniającej. W ostatnich latach pojawiły się kompleksowe, tzn. uwzględniające różne aspekty choroby, zwierzęce modele uzależnienia. W czasie wykładu zostanie wyjaśnione, z czego wynika konieczność stosowania modeli zwierzęcych w badaniach nad biologicznymi przyczynami chorób psychicznych.  Zostaną także omówione kompleksowe modele uzależnień, w tym model stosowany w naszym laboratorium. Na koniec zostaną przedstawione wyniki badań eksperymentalnych, prowadzonych przy użyciu tego modelu, nad biologicznym podłożem uzależnienia od alkoholu

Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie zaprasza do udziału w kampanii edukacyjnej „Bądź zdrów jak ryba” skierowanej do uczniów szkół podstawowych. Podczas warsztatów dzieci obejrzą film animowano-fabularny przedstawiający działalność Instytutu oraz pracę naukowców. Wykonają również doświadczenia, wspólnie zastanowią się, co łączy człowieka i rybkę oraz poznają ciekawostki dotyczące ryb i ich życia, a w szczególności gatunku danio pręgowany, którego hodowlę prowadzi Instytut. Uczestnicy otrzymają książeczki edukacyjne bogate w fantastyczne przykłady z życia codziennego pozwalające zrozumieć tajniki wiedzy naukowej w dziedzinie biologii.

Celem akcji jest wzbudzenie zainteresowania biologią jako nauką o życiu. Instytut chce także zaprezentować, jak wiele polscy naukowcy potrafią osiągnąć w badaniach, dzięki którym być może już w niedalekiej przyszłości będziemy potrafili skuteczniej leczyć choroby u ludzi, w szczególności te, które dotykają osoby starsze.

Budowle i konstrukcje zwierząt z całego świata, muszle, nory i kopce ssaków, gniazda i budki lęgowe ptaków, domki i miasta owadów, pajęczyny pająków, schroniska i konstrukcje wodne, zwierzęcopodobne budynki świata.

Razem przeniesiemy się do fascynującego świata zwierząt. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane cechy anatomiczne, fizjologiczne i behawioralne wybranych gatunków. Poznamy mieszkańców chłodnych i ciemnych głębin oceanów, suchych pustyń, gorących lasów równikowych oraz skutych lodem krain. Dowiesz się m.in. dlaczego: oczy kota świecą, koń śpi na stojąco, słoń ma wielkie uszy a po kaczce spływa woda.

Adam Wajrak od 1997 mieszka w Puszczy w Teremiskach. Dziennikarz specjalizujący się w tematyce zwierząt, przyrody oraz zagadnień środowiska. Autor ponad 700 artykułów i trzech książek. Szczególnie zainteresowany relacjami pomiędzy różnymi gatunkami zwierzętami a ich środowiskiem naturalnym jak i wpływem działalności człowieka. Mówi: puszcza Białowieska to jedyny prawdziwy las w Polsce. Pozostałe obszary leśne, stworzone i regulowane przez ludzi, to w zasadzie bardziej lub mniej dzikie plantacje przyszłego drewna. To co dzieje się ostatnio wokół puszczy to niedobra zmiana. Puszcza wyjdzie z niej straszliwie poraniona.

Grzyby to niezwykle bogata grupa organizmów, a jesień to doskonała pora by zgłębiać tajniki ich życia. Warto poznać je nie tylko ze względu na ich walory smakowe, ale przede wszystkim z uwagi na ich niesamowitą różnorodność, interesującą budowę, jak i ważną rolę, jaką spełniają w przyrodzie. Spotkanie poświęcone grzybom otworzy wykład ilustrowany prezentacją multimedialną. Uczniowie zapoznają się ze specyfiką budowy, cyklu rozwojowego i sposobów odżywiania się tej grupy organizmów. Część terenowa umożliwi przeprowadzenie własnych obserwacji mykologicznych.

Fermentowane artykuły spożywcze, otrzymywane przy udziale bakterii mlekowych, są nie tylko smacznymi produktami odżywczymi, ale mogą korzystnie wpływać na kondycję człowieka. Bakterie te są także źródłem różnych genów i enzymów wykorzystywanych w biotechnologii. Wiele z użytecznych przemysłowo właściwości zapisanych jest w plazmidach. Pokażemy, jak można wykryć obecność bakterii mlekowych i obejrzymy ich komórki. Dowiemy się także, co i w jaki sposób mówią nam o sobie bakterie mlekowe. Zajrzymy do wnętrza komórki bakteryjnej i zobaczymy jak wygląda ich DNA.

Wykład opisujący zagadnienie ruchu pojedynczych komórek, leżące u jego podłoża mechanizmy molekularne i sposoby ich regulacji

Uczestnicy lekcji festiwalowej zostaną zapoznani z ogólną budową serca oraz układu krążenia ssaków domowych. Początkowo na przykładzie serca wyizolowanego zostanie omówiona budowa zastawek, przedsionków, komór oraz worka osierdziowego. Następnie uczestnicy zapoznają się z przebiegiem głównych naczyń tętniczych oraz żylnych na  przykładzie konia oraz psa

Białka fluorescencyjne, po uprzednim wzbudzeniu, są zdolne do emisji światła o różnych długościach fali, czyli do świecenia w różnych kolorach. Ich wielka kariera rozpoczęła się niepozornie od wyizolowania na początku lat sześćdziesiątych XX w. zielonego białka fluorescencyjnego  (GFP) z komórek stułbiopława Aequorea victoria. Od tego czasu została skonstruowana cała paleta różnokolorowych białek fluorescencyjnych, które stały się potężnym narzędziem w badaniach biologicznych, pozwalając zobaczyć to, co wcześniej pozostawało niewidoczne. Dziś jednym z podstawowych zastosowań białek fluorescencyjnych jest używanie ich jako świecących znaczników. Dzięki dołączeniu takiego znacznika można analizować inne (nieświecące) białka bezpośrednio w komórkach, czyli tam, gdzie normalnie funkcjonują. W 2008 r. badania nad białkami fluorescencyjnymi zostały uhonorowane Nagrodą Nobla, którą otrzymali Osamu Shimomura, Martin Chalfie i Roger Y. Tsien. Na wykładzie będzie można usłyszeć o historii tych badań, o niezwykłej budowie GFP, która warunkuje jego szczególne właściwości oraz o zastosowaniu białek fluorescencyjnych w badaniach biologicznych na poziomie komórkowym.

Rozród jest aktywnością organizmu kluczową dla zachowania gatunku. Prawidłowe funkcjonowanie gonad męskich i żeńskich, zależy od aktywności specyficznej struktury mózgu, jakim jest podwzgórze. W strukturze tej znajduje się populacja neuronów syntetyzujących neurohormon gonadoliberynę (GnRH), która tworzy wyspecjalizowaną sieć złożoną ze stosunkowo niewielkiej - u szczura ok. 1200-1400, u myszy ok. 800-900 - liczby komórek. Neurony te nie powstają w obrębie centralnego układu nerwowego, lecz wywodzą się z płytki węchowej zlokalizowanej w przedziale nosowym zarodka, skąd w czasie rozwoju zarodkowego wędrują do podwzgórza. Jedną z najważniejszych właściwości neuronów GnRH jest ich aktywność pulsacyjna. Choć spontaniczna pulsacja neuronów GnRH pojawia się w czasie embriogenezy, to po narodzinach szybko zanika. Wynikiem tego swoistego „funkcjonalnego milczenia” neuronów GnRH jest niezdolność niedojrzałego organizmu do rozrodu. Wznowienie pulsacji neuronów GnRH następuje dopiero w okresie dojrzewania płciowego, czego konsekwencją jest stymulacja rozwoju gamet (plemników i komórek jajowych) i rozwój drugorzędnych cech płciowych. Zaawansowane badania ostatnich lat wykazały, że za regulację pulsacyjnego uwalniania GnRH odpowiada tzw. generator pulsów, w skład którego wchodzą neurony podwzgórzowe wykazujące ekspresję trzech peptydów: kisspeptyny, neurokininy B i dynorfiny.

1. NEURO

Świecący świat

Zjawisko fluorescencji i właściwości cieczy nienewtonowskiej

Neuron

Tajniki przekaźnictwa pomiędzy neuronami i organizację układu nerwowego.

Poukładaj swój Mózg

Trójwymiarowy model mózgu, funkcje jakie pełnią jego elementy.

1. POSZUKIWANIE ZAGINIONEGO SZCZURA

Wykrywanie śladów

Procedura zbierania śladów biologicznych: pobieranie DNA, wykrywanie moczu.  

Biologia od kuchni: dlaczego szczur jest szczurem a nie bananem?

Izolacja DNA z banana.

Jak rozdzielić DNA?

Próbki z DNA na żelu i rozdzielanie DNA (transiluminatora UV).

Jaki jest Twój niepowtarzalny wzór?

Identyfikacja osobnika przy pomocy wyizolowanego DNA. Przeźrocza z wynikami analizy

. Jak rozpoznać zaginionego osobnika?

Za pomocą przeźrocza ze wzorem genetycznym poszukamy zagubionego szczura. Nagroda za dopasowanie

1. POZNAJ ŻYCIE MRÓWEK

Różne gatunki mrówek w gniazdach obserwacyjnych i poznanie interakcji społecznych. Struktura i funkcjonowanie mrowiska.   

Wycieczka poświęcona będzie realizacji projektu pt. "Kampinoskie Bagna", finansowanego ze środków Funduszu Life, którego celem jest zapewnienie właściwego stanu siedlisk mokradłowych obszaru Natura 2000 „Puszcza Kampinoska”. W ramach projektu wykonaliśmy około 30 budowli spowalniających odpływ wody. Niektóre z nich zaprezentujemy w czasie spaceru. Ponadto wspomnimy o powstaniu i budowie kampinoskich wydm oraz historii tego terenu.

Trasa wycieczki: przejście żółtym szlakiem (Sejmikowa Droga) do Mogilnego Mostku, następnie czerwonym szlakiem na południe do cmentarza w Palmirach oraz czarnym szlakiem (Graniczną Drogą, a następnie Kościelną Drogą) do parkingu we wsi Palmiry.

Trasa ma kształt pętli, długość około 15 km.

Zapraszam wszystkich, którzy czują się na siłach przejść taki dystans po drogach leśnych.

Regeneracja to niezwykły proces prowadzący do odbudowy prawidłowej struktury mięśni szkieletowych, po uszkodzeniu mechanicznym lub wynikającym z miopatii. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane najnowsze doniesienia naukowe dotyczące regeneracji mięśni i badań nad wspomaganiem tego procesu oraz mobilizacji komórek macierzystych do uszkodzonej tkanki.

Dunkleosteus uważany jest za szczytowego drapieżnika w morzach późnodewońskich. Pancerne ryby tego rodzaju dorastały bowiem do kilkunastu metrów długości, miały potężne szczęki i były świetnymi pływakami. Przez miliony lat to one, a nie rekiny, trzymały inne grupy kręgowców w swoim cieniu. Jednak zanim na Ziemi pojawił się dunkleosteus, plakodermy ewoluowały przez niemal 50 milionów lat. Ich początki właśnie poznajemy i okazują się one zaskakująco zbieżne z linią rozwojową kostnoszkieletowych z których powstały m in. tetrapody. Wykład będzie dotyczył powstania i ewolucji ryb pancernych, których zwieńczeniem, na krótko przed wymarciem był właśnie dunkleosteus.

To już kolejna odsłona imprezy prowadzonej przez Pracowników Wydziału Medycyny Weterynaryjnej, podczas której dzieci będą mogły zapoznać się z różnymi ciekawostkami na temat zwierząt. Zaplanowano wszystkie atrakcje, które cieszyły dzieci w poprzedniach latach, ale pojawią się również nowe, ciekawe propozycje. W formie pokazów i warsztatów dzieci będą mogły obejrzeć różne preparaty pod mikroskopem, zapoznać się z ciekawymi owadami i pajęczakami, poznać przystosowania zwierząt do życia w różnych środowiskach, dowiedzieć się jak ważną pracę wykonują krwinki oraz obejrzeć i poznać niebezpieczne pasożyty zwierząt i człowieka. Zapraszamy rownież do naszego magicznego laboratorim, w ktorym każdy może poczuć się jak chemik odkrywca. Ciekawe atrakcje czekaja również na tych, którzy chcą poznać fizjologię organizmu: prowadzący wykonają wraz z dziećmi wiele ciekawych badań takich jak EKG, pomiar tętna i ciśnienia, spirometria czy saturacja krwi. W czasie imprezy będzie można również obejrzeć szkielety ptaków i ssaków, w tym najbardziej egzotycznych. Nie może również zabraknąć naszego szpitala dla pluszaków, w którym każde dziecko może poczuć się przez chwilę jak lekarz weterynarii. Orócz nauki wykonywania drobnych zabiegów jak zastrzyki czy opatrunki, zapraszamy na unikatową w skali światowej operację: przeszczep międzypluszakowy. Podczas spotkania planowane są również konkursy z drobnymi nagrodami.

Zapoznanie z różnicą pomiędzy tropem a śladem. Nauka rozpoznawania tropów oraz podstawy tropienia zwierząt. Zgłębienie wiedzy nt. zwyczajów leśnych zwierząt

Uczestnicy dowiedzą się jak wygląda laboratorium zajmujące się hodowlami komórkowymi in vitro w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN. Prowadzący opowiedzą, co jest potrzebne przy pracy z hodowlami komórkowymi. Pokażemy, gdzie mieszkają komórki w laboratorium (praca z komorą laminarną, prezentacja naczyń hodowlanych) i opowiemy, co jedzą (wytłumaczymy co i dlaczego znajduje się w pożywce hodowlanej). Każdy będzie mógł wcielić się w rolę naukowca – założyć fartuch laboratoryjny, rękawiczki oraz samodzielnie przygotować pożywkę hodowlaną przy użyciu prawdziwych probówek laboratoryjnych, pipet, cylindrów, zlewek i mieszadeł. Sprawdzimy jakie są odczyny przygotowanych przez nas roztworów przez pomiar pH. Zastosowane płyny i substancje będą nieszkodliwą imitacją składników pożywki, np. soki, roztwory barwników spożywczych, sól, cukier.

Ponadto, zaprezentujemy jakie komórki są hodowane w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN (szalki i szkiełka z utrwalonymi komórkami oglądane pod mikroskopem) i wyjaśnimy, do czego nam wszystkim może się to przydać.

Uczestnicy:

- dowiedzą się jak opracowuje się szczepionki nowej generacji;

- dowiedzą się czy możliwe jest uzyskanie uniwersalnej szczepionki przeciw grypie, która chroniłaby nas przez całe życie;

- prześledzą etapy odkrywania eksperymentalnych szczepionek w laboratorium.

Prowadzący wykład przedstawi zagadnienia dotyczące anatomii ssaków i ptaków na podstawie zestawu obrazów radiologicznych.  Wykład będzie szczególnie interesujący dla uczniów techników weterynaryjnych i innych szkół ponadgimnazjalnych zainteresowanych anatomią zwierząt.

Celem warsztatów jest zapoznanie uczestników z pracą w laboratorium badawczym oraz niektórymi metodami biologii molekularnej, wykorzystywanymi w badaniu genów. Uczestnicy dowiedzą się co to jest plazmid, enzymy restrykcyjne, klonowanie genów oraz że niepozorne drożdże piekarnicze są doskonałym obiektem eksperymentalnym. Podczas warsztatów uczestnicy przeprowadzą także eksperyment z wykorzystaniem trawienia enzymami restrykcyjnymi.

Rozwój cywilizacji ludzkiej od samego początku związany był z rzekami. Doliny rzeczne zapewniały swoim mieszkańcom, zarówno ludziom, jak i innym organizmom, zaspokojenie wszystkich podstawowych potrzeb. Dostarczały wody, żywności, możliwości łatwego transportu i skutecznego pozbywania się zanieczyszczeń. Jak każda naturalna i nieprzewidywalna siła rodziły też rozmaite zagrożenia. Nie dziwią więc próby ich spektakularnego ujarzmiania. Nie dziwią również próby wykorzystania rzek do całkiem nowych celów, adekwatnych do aktualnych potrzeb nadrzecznych społeczności. Dynamiczny rozwój wiedzy na temat funkcjonowania rzecznych ekosystemów ukazuje jednak bezsensowność znaczącej części tradycyjnych sposobów gospodarowania nimi. Podczas spotkania porozmawiamy o tym, jak gospodarować rzekami, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i zmaksymalizować wynikające z tego korzyści.