Szkoła średnia

XX wiek przyniósł wiele przełomowych odkryć naukowych, ale prawdziwa rewolucja dokonała się w naukach biologicznych. Dynamiczny rozwój technologii spowodował powstanie zupełnie nowej dyscypliny naukowej – biologii molekularnej. Odkrycia i metody rozwijane przez biologów molekularnych znajdują zastosowanie w naukach medycznych, co umożliwia rozwój nowoczesnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, opisywanych jako medycyna molekularna.
Wysiłki lekarzy i biologów molekularnych umożliwiły zbadanie i opisanie przyczyn wielu chorób na poziomie molekularnym, czyli cząsteczek i struktur komórkowych. Wiedza ta stała się potężnym orężem w walce z ich skutkami, a często również bezpośrednimi przyczynami. Możemy wykorzystać ją w projektowaniu nowych, wyspecjalizowanych leków.
W naszych wykładach chcielibyśmy przedstawić słuchaczom początkowe etapy tego procesu "od podszewki" z perspektywy wybranych dyscyplin biologii rozwijanych w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

W pierwszej części pokażemy, jak badania podstawowe – przede wszystkim z dziedziny biologii strukturalnej oraz bioinformatyki – umożliwiają poznanie molekularnych mechanizmów danej choroby i wyznaczenie celu nowego leku.

W części drugiej przedstawimy generalny plan postępowania przy poszukiwaniu związku wiodącego, czyli związku chemicznego oddziałującego specyficznie z wyznaczonym celem.

W części trzeciej opiszemy eksperymentalne metody weryfikacji wybranych cząsteczek i pokażemy, jak spośród wielu wytypowanych związków chemicznych wybrać te najbardziej obiecujące do dalszych badań.

Zajęcia warsztatowe w formie wycieczki pieszej na trasie: Sieraków – Łomiankowska Droga – Łąki Sierakowskie – Na Miny - Stary Dąb - Sieraków

Długość trasy: 8 km, czas przejścia 4 godziny, liczba uczestników 25-30 osób

Trasa wycieczki pozwala na poznanie najatrakcyjniejszych przyrodniczo fragmentów wschodniej części Kampinoskiego PN. Prowadzi między innymi skrajem najstarszego i zarazem największego w KPN Obszaru Ochrony Ścisłej – Sieraków. Podczas warsztatów uczestnicy mają możliwość pracy z kartami ćwiczeń.

Omawiane zagadnienia:
- znaczenie obszarów ochrony ścisłej dla zachowania bioróżnorodności,
- przyroda w obliczu antropopresji,
- pozytywne i negatywne skutki ingerencji człowieka w krajobraz,
- elementy składowe krajobrazu i zachodzące między nimi zależności,
- typy krajobrazów: krajobraz pierwotny, naturalny, kulturowy i zdewastowany,
- estetyka i piękno krajobrazu,
- korytarze ekologiczne, ich rola i znaczenie,
- znaczenie terenów otwartych dla zachowania bioróżnorodności oraz walorów krajobrazowych Puszczy Kampinoskiej,

- rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów,
- typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej,
- łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa).

Problem nastolatek w ciąży oraz niepełnoletnich matek nie jest częstym przed­miotem dyskusji społecznej. Brak odpowiedniej pomocy  ze strony  państwa, bezradność systemu wobec problemu oraz milczące przyzwole­nie społeczne powoduje, iż temat ten spychany jest do „podziemia” informacyjnego. Przedmiotem proponowanego wykładu  będzie przedstawienie uczestnikom spotkania aspektów prawnyc i społecznych związanych z ciążą u osób nieletnich, jak również przekazanie istotnych informacji dotyczących  form wsparcia.  W ramach wykładu uczestnicy otrzymają materiały w postaci ulotki informacyjnej przygotowanej przez organizatora.  

Opowiemy, czym są nanocząstki i nanomateriały, oraz wyjaśnimy, co sprawia, że nanobiotechnologia to dzisiaj jedna z najbardziej obiecujących technologii. Dowiecie się, w jakich produktach codziennego użytku możemy znaleźć nanocząstki, które gałęzie przemysłu korzystają ze zdobyczy nanotechnologii, a które dopiero będą z nich korzystać, czyli nad czym pracują naukowcy. Podczas praktycznych warsztatów poznacie metody wytwarzania nanocząstek, m.in. wykorzystując takie produkty jak kawa i herbata – czyli ekologiczną metodę zielonej syntezy. Zobaczycie, jak można zmierzyć nanocząstki. Dowiecie się również, jak prowadzić hodowle mikrobiologiczne, przygotowując posiewy mikroorganizmów z własnych palców, oraz wspólnie z nami zbadacie właściwości antybakteryjne nanocząstek, w tym najpopularniejszych nanocząstek srebra.

W przypadku trudności związanych ze stanem epidemiologicznym, lekcje zostaną przeprowadzone w wersji zmodyfikowanej i skróconej w formie 30-minutowego nagrania on-line.

1 września 2015 r. zmarła Danuta Brzosko-Mędryk – była więźniarka Pawiaka i Szucha, działaczka społeczna, pisarka.

Urodziła się 4 sierpnia 1921 r. w Pułtusku. We wrześniu 1939 r. była uczennicą X Gimnazjum i Liceum im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Potem uczestniczyła w tajnym nauczaniu, działała w tajnym harcerstwie i ZWZ. 17 lipca 1940 r. przystąpiła do zdawania konspiracyjnej matury w prywatnym mieszkaniu przy ul. Śniadeckich. W czasie trwania egzaminu do mieszkania wtargnęli Niemcy, aresztując grono pedagogiczne i uczennice. Tego samego dnia wieczorem po wstępnym przesłuchaniu wszyscy  zostali przewiezieni z Szucha na Pawiak.  Nauczycielki  i uczennice osadzono w budynku  kobiecym na „Serbii”.  O pierwszych dniach pobytu na Pawiaku Danuta Brzosko-Mędryk wspominała: Po dwóch dniach nauczycielki postanowiły w warunkach więziennych kontynuować egzaminy, bo groziło nam wywiezienie do Niemiec. Uważały, że wojna potrwa rok, dwa, a nam ciężko będzie później odnawiać wiadomości, by zdać maturę. Po około trzech tygodniach dziewczęta zostały zwolnione. Danuta Brzosko, dojrzalsza o nowe doświadczenia,  zaangażowała się w działalność konspiracyjną. W ZWZ była kolporterką i łączniczką. W mieszkaniu rodziców przy ul. Mokotowskiej 65 jej matka Maria Brzosko zorganizowała punkt przerzutowy dla oficerów i podchorążych oraz udostępniała je na potrzeby tajnego nauczania. W nocy z 14 na 15 sierpnia 1942 r. gestapo po dokonaniu rewizji w mieszkaniu Brzosków ponownie aresztowało Danutę. Po pięciomiesięcznym pobycie na Pawiaku 17 stycznia 1943 r. Danuta Brzosko została wysłana pierwszym transportem z Pawiaka do KL Lublin.

W dzisiejszych czasach podobne treści mogą być prezentowane za pomocą różnorodnych środków przekazu. Filmy, gry wideo i strony internetowe potrafią przedstawić ważne zagadnienia nie tylko za pomocą języka, ale również połączenia ze sobą obrazu, dźwięku oraz coraz powszechniejszych możliwości interakcji z odbieranymi treściami. Dlatego też wielokrotnie teksty należące do tzw. "nowych mediów" na potrzeby odbiorców docelowych z innych stron świata są poddawane modyfikacjom sięgającym dalej niż tylko ich warstwa lingwistyczna. Dzięki nowym koncepcjom tworzenia takich tekstów możliwe są daleko idące ingerencje w ich warstwę graficzną, dźwiękową czy nawet fabularną. Z uwagi na to często zamiast tłumaczenia można usłyszeć o „globalizacji”, „internacjonalizacji” czy „lokalizacji” filmów lub gier wideo. Na podstawie przykładów takiej działalności związanej z tworzeniem nowych wersji językowych przekonamy się, czy są to różne nazwy tego samego procesu, czy można jednak wskazać istotne czynniki pozwalające odróżnić te procesy od siebie.

Polska jest państwem członkowskim Unii Europejskiej od 2004 roku. Od tego czasu narosło wiele mitów dotyczących Wspólnoty Europejskiej. W trakcie wykładu przybliżę strukturę instytucjonalną i funkcjonowanie UE. Wskażę także różnice między budżetem Wspólnoty a wieloletnimi ramami finansowania, przedstawiając źródła dochodów i cele wydatkowe.

W każdej sytuacji kryzysowej pojawia się tendencja do poszukiwania kozła ofiarnego, na którego można zrzucić winę. Tak dzieje się w odniesieniu do Unii. W ostatnich miesiącach w trakcie pandemii koronawirusa pojawiło się wiele wątpliwości i fake newsów dotyczących reakcji UE na kryzys związany z COVID-19, które postaram się obalić.

Uczenie się, jak również nauczanie języków obcych to bardzo złożone procesy wymagające interdyscyplinarnego podejścia, w tym zrozumienia funkcji i roli mózgu. Tytuł tego interaktywnego wykładu sugeruje, że poznanie języka obcego wymaga zaangażowania dwóch stron, nauczyciela i ucznia. Dlatego też w czasie spotkanie przyjrzymy się, w jaki sposób najważniejsze osiągnięcia neuronauki przyczyniają się do dydaktyki języków obcych i wspomagają zarówno nauczycieli, jak i uczniów. Postaramy się również odpowiedzieć na następujące pytania: Czy uczenie się i nauczanie języków obcych mogą być przyjazne mózgowi?  Co najbardziej lubi mózg, kiedy uczymy (się), jak mówić, rozumieć, pisać, czytać w języku obcym? W jaki sposób należy uczyć (się)  poprawnej wymowy, gramatyki i słownictwa języka obcego tak, aby było to  kompatybilne z naturalnym sposobem funkcjonowania mózgu?

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego, przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słownictwa. To ono pozwalaja przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem, warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas, rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

1. Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?
2. Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?
3. Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?
4. Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?
5. W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie będzie miało charakter wykładu z elementami warsztatu. Uczestnicy będą zachęcani do uczestnictwa we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na wymienione powyżej pytania.

Uczestnikom przybliżona zostanie tematyka podatkowa z zakresu działalności gospodarczej. W pierwszej części zajęć przedstawione zostaną najważniejsze elementy, tj. formy prowadzenia działalności gospodarczej oraz formy opodatkowania dochodu (pominięta będzie analiza rozwiązań dla działalności rolniczej).

W drugiej części zajęć uczestnicy zostaną podzieleni na zespoły i przeprowadzona zostanie rozgrywka między nimi. Celem gry będzie legalna minimalizacja kosztów podatkowych. Etapy gry będą polegały na wybraniu formy opodatkowania w oparciu o przewidywane dochody, a następnie kalkulacja o wyniki wypracowane.

W zależności od wiedzy i potrzeb uczestników program może ulec zmianom podczas zajęć, na korzyść jednej z części.

Ze względu na uwarunkowania polityczne i gospodarcze przełomu XX i XXI wieku gry wideo często nie ukazywały się w państwach byłego bloku komunistycznego w rodzimych wersjach językowych lub nie były dystrybuowane w ogóle. W wielu z tych państw tę niszę rynkową zajęły tzw. „pirackie wydawnictwa” tworzące nielegalne i półamatorskie lokalizacje językowe gier wideo. Masową skalę taka działalność osiągnęła najpierw w ZSRR, a później w Federacji Rosyjskiej. Gry dostępne na czarnym rynku charakteryzowały się licznymi błędami językowymi, np. błędami gramatycznymi, leksykalnymi czy ortograficznymi. Wiele było w nich również błędów tłumaczeniowych, takich jak kalkowanie angielskich struktur gramatycznych czy leksykalnych lub korzystanie z tłumaczenia maszynowego bez późniejszej korekty. Na wątpliwą jakość takich lokalizacji językowych wpływały także kwestie techniczne, np. błędne kodowanie znaków, wybór nieprofesjonalnych aktorów głosowych czy wykorzystywanie niewłaściwie zmontowanych nagrań dialogowych. Twórcy takich tłumaczeń niejednokrotnie nawiązywali jedynie do oryginalnych tytułów gier i nazw własnych, pokazując specyficzne poczucie humoru. Podobne tłumaczenia pojawiały się także w Polsce, jednak na dużo mniejszą skalę.

Układ hormonalny to nie tylko sprzężenia zwrotne dodatnie i ujemne, nadnercza, przysadka czy tarczyca, o których dokładnie uczymy się w szkole – to szereg wzajemnych zależności wpływających na funkcjonowanie naszego organizmu, jak również na nasze samopoczucie. Na zajęciach poruszymy tematykę mniej znanych i omawianych hormonów takich jak endorfiny – hormony, które wywołują dobre samopoczucie i zadowolenie z siebie, grelina, której wysoki poziom odpowiada za odczuwanie głodu, czy wytwarzanej w podskórnej tkance tłuszczowej leptyny, która z kolei działając na receptory w podwzgórzu, zmniejsza apetyt. Omówimy również zastosowanie hormonów w leczeniu onkologicznym, skupiając się na hormonoterapii stosowanej w raku piersi.

Opowiemy, czym są nanocząstki i nanomateriały, oraz wyjaśnimy, co sprawia, że nanobiotechnologia to dzisiaj jedna z najbardziej obiecujących technologii. Dowiecie się, w jakich produktach codziennego użytku możemy znaleźć nanocząstki, które gałęzie przemysłu korzystają ze zdobyczy nanotechnologii, a które dopiero będą z nich korzystać, czyli nad czym pracują naukowcy. Podczas praktycznych warsztatów poznacie metody wytwarzania nanocząstek, m.in. wykorzystując takie produkty jak kawa i herbata – czyli ekologiczną metodę zielonej syntezy. Zobaczycie, jak można zmierzyć nanocząstki. Dowiecie się również, jak prowadzić hodowle mikrobiologiczne, przygotowując posiewy mikroorganizmów z własnych palców, oraz wspólnie z nami zbadacie właściwości antybakteryjne nanocząstek, w tym najpopularniejszych nanocząstek srebra.

W przypadku trudności związanych ze stanem epidemiologicznym, lekcje zostaną przeprowadzone w wersji zmodyfikowanej i skróconej w formie 30-minutowego nagrania on-line.

Etyka w badaniach społecznych ma nieoczywisty rodowód. Podczas spotkania porozmawiamy o mrocznych wątkach historii socjologii i antropologii, o pochodzeniu kodeksów etycznych dla tych dyscyplin oraz o tym, czy takie kodeksy rzeczywiście są nam potrzebne. Zadamy sobie także pytania: Przed jakimi dylematami etycznymi stoją badacze i badaczki społeczne? Na jakie pytania warto sobie odpowiedzieć, żeby takie dylematy rozwiązać? Czy warto takie pytania stawiać sobie także w codziennym życiu? Spotkanie poprowadzi doktorantka w Instytucie Socjologii UW, współorganizatorka Spotkań Badaczek poświęconych etycznym problemom w badaniach.

Co to jest argument z analogii? Kiedy jest poprawny, a kiedy nie jest? Podczas zajęć omówimy wybrane przykłady z najnowszych debat politycznych.

Migracje zagraniczne to jeden z procesów społecznych, z którym wiąże się niezwykle wiele mitów i stereotypów. Powszechnie uważamy, że migracje są masowym procesem (stąd „zalew” imigrantów), a przybysze stanowią zagrożenie dla systemów ekonomicznych i społecznych krajów wysoko rozwiniętych. Argumenty typu „imigranci kradną nasze miejsca pracy” czy „cudzoziemcy żyją naszym kosztem, korzystając ze świadczeń społecznych” to nie tylko składnik programów politycznych skrajnych ugrupowań. Wydarzenia ostatnich lat – w szczególności zaś referendum w Wielkiej Brytanii i proces wychodzenia tego kraju z Unii Europejskiej – wskazują wyraźnie, że mogą mieć też wymierny wpływ na realne procesy polityczne, społeczne i ekonomiczne.

Ile jest w nich prawdy? Co tak naprawdę wiemy o migracjach? Jakich kryteriów używać, by oceniać ich efekty? Na te i inne pytania odpowiemy w trakcie spotkania, którego celem będzie zderzenie najbardziej powszechnych stereotypów związanych z migracjami z rzetelną i sprawdzoną wiedzą naukową. Naszym celem nie jest prezentowanie wyidealizowanego obrazu migracji, ale wskazanie, że – jak każdy proces społeczny – wymaga on zniuansowanego podejścia opartego na faktach a nie mitach.

Analiza równowagi rynkowej, szoków (wstrząsów) popytowych i podażowych oraz skutków interwencji państwa na rynku. Omówione zostaną ceny minimalne, ceny maksymalne oraz skutki wprowadzenia na rynek podatku pośredniego.

XIX-wieczna Warszawa była skupiskiem ludzkim zróżnicowanym pod względem narodowym i wyznaniowym. Obok dominujących liczebnie Polaków, w ogromnej większości wyznających rzymski katolicyzm, funkcjonowała duża społeczność żydowska. Znaczącą grupę tworzyli ewangelicy pochodzący głównie z Niemiec, a także ze Szwajcarii, Czech, Holandii i Francji. Natomiast liczba prawosławnych, przeważnie Rosjan, była niewielka. Wspólnoty narodowe i wyznaniowe pozostawały światami równoległymi, ale ich członkowie tworzyli jednocześnie wielkomiejską społeczność, rywalizowali ze sobą lub współpracowali w wielu dziedzinach aktywności. Wszystko to budziło duże zainteresowanie odwiedzających Warszawę cudzoziemców, czego najciekawszym przejawem są dwa niemieckie opisy miasta: Carla Goehringa (Karla Göhringa) z 1844 r. i Fritza Wernicka z 1876 r.

Wyjątkowy warsztat – z możliwością dojazdu do szkoły na terenie Warszawy i dostosowania terminu.

Prawo karne zazwyczaj wydaje nam się bardzo odległe, ale okazuje się, że może być bliżej niż nam się wydaje. I jest zdecydowanie fascynującą dziedziną, którą zawsze warto znać. W ramach interaktywnego, aktywizującego warsztatu postaramy się zapoznać uczestników z podstawowymi definicjami i pojęciami tej ciekawej dziedziny i odpowiedzieć na wiele ważnych pytań. A uczestnicy otrzymają potężną dawnę wiedzy teoretycznej i praktyki. 

Zbudowana po upadku Powstania Listopadowego Cytadela pełniła – obok wojskowych – także funkcję straszaka skierowanego przeciwko „buntowniczemu” miastu. W jednym z pawilonów wchodzących w skład twierdzy z rozkazu namiestnika Iwana Paskiewicza urządzono więzienie śledcze dla Polaków podejrzewanych o antycarską działalność polityczną. Przez osiemdziesiąt lat mury X Pawilonu były dla wielu setek osób ostatnim miejscem pobytu przed Sybirem bądź szubienicą. Pośród aresztantów Cytadeli odnajdujemy tak wyjątkowe postacie jak: Karol Levittoux, ks. Piotr Ściegienny, bł. Honorat Koźmiński, Bronisław Szwarce, Aleksander Sochaczewski, Adam Asnyk, Jarosław Dąbrowski, Romuald Traugutt, Ludwik Waryński, Maria Bohuszewiczówna, Jan Ludwik Popławski, Roman Dmowski, Józef Piłsudski, Marcin Kasprzak, Feliks Dzierżyński, Róża Luksemburg, Stefania Sempołowska, Stefan Starzyński czy Natalia Gąsiorowska. Zmagania osadzonych z więzienną codziennością, oryginalne wnętrza (cele, korytarze, miejsce przesłuchań, podziemny karcer) oraz liczne, związane zarówno z X Pawilonem, jak i z Cytadelą ciekawostki złożą się na barwną opowieść o fascynującym miejscu na mapie Warszawy.

Wyjątkowy warsztat z możliwością dojazdu na terenie Warszawy i zmiany daty spotkania.

Zastanawialiście się kiedyś, jak skutecznie rozwiązywać spory tak, aby każdy czuł się wygrany? Albo w jaki sposób można zastępować postępowania sądowe tak, aby wszyscy byli zadowoleni? Wydaje się, że te dwa pytania dotyczą zupełnie innych kwestii, ale to tylko pozory. Na naszych warsztatach możesz się dowiedzieć, co je łączy, a także zdobyć porządną dawkę wiedzy z zakresu alternatywnych metod rozwiązywania sporów. W sposób szybki, przyjemny i bardzo interaktywny zmierzymy się z zagadnieniem mediacji i postaramy się, aby uczestnicy spotkania potrafili zastosować ją w praktyce. 

Jak możemy zadbać o swoje zdrowie? Czy leczenie chorób nowotworowych ogranicza się jedynie do chemio- i radioterapii? Nad czym naukowcy tak intensywnie pracują w laboratoriach? Podczas zajęć opowiemy w popularnonaukowy sposób o możliwościach w diagnostyce nowotworów i walce z nimi. Zaprezentowane zostaną nowe proponowane formy terapii, zarówno te już wdrażane, jak i pomysły obecne póki co jedynie na papierze.

Problem nabywania oporności na antybiotyki przez bakterie i jej rozprzestrzeniania w środowisku jest w ostatnich latach szczególnie niepokojący. Coraz częściej antybiotyki stosowane do leczenia ludzi są nieskuteczne. Dlaczego bakterie stają się niewrażliwe na antybiotyki i co mają do tego plazmidy? Czym są plazmidy i jaką rolę odgrywają u bakterii te cząsteczki DNA? Na spotkaniu z uczniami szkół średnich odpowiemy na te pytania oraz poruszymy zagadnienie przekazywania plazmidów między komórkami bakterii. Opowiemy też o sposobach, dzięki którym plazmidy nie mogą zostać „zgubione” przez komórkę bakterii, i o tym, co z tego wszystkiego wyniknąć może.