Szkoła średnia

Na zajęciach będzie zaprezentowana problematyka pochłaniania dwutlenku węgla przez różne siedliska, ze szczególnym uwzględnieniem gleb. Zajęcia odbędą się w formie terenowej. Będzie to wycieczka po terenie Kampusu SGGW i okolicach (Pradolina Wisły). Podczas wycieczki będą zaprezentowane różne rodzaje siedlisk, które w różnym stopniu wpływają na sekwestrację dwutlenku węgla. Będą to tereny parkowe, uprawne, torfowisko, fragmenty lasów „naturalnych” oraz siedlisko wilgotne. Omawiane różnice między siedliskami w układzie gleba-roślina. Informacje te będą nawiązywać do Europejskiego Zielonego Ładu (handel emisjami) i możliwości włączenia różnych siedlisk do handlowania jednostkami pochłaniania dwutlenku węgla. Uczniowie zapoznają się z różnorodnością siedliskową na dość krótkiej trasie (spacer do około 2 godzin). Omówione zostaną także typy gleb i występująca roślinność na poszczególnych powierzchniach oraz jaki to ma związek z bilansowaniem dwutlenku węgla w różnych siedliskach.

Na zajęcia uczniowie powinni być ubrani jak na wycieczkę do parku, na łąkę itp.

Termin aerozol w potocznym rozumieniu tego słowa oznacza urządzenie do rozpraszania substancji zapachowych w powietrzu. W nazwie tej kryje się sporo prawdy, gdyż z reguły urządzenia tego typu generują chmurę kropel, które odparowując rozprzestrzeniają substancje zapachowe. Chmura kropel zawieszonych w powietrzu tworzy układ zwany aerozolem, a więc stosowany skrót myślowy nie pozbawiony jest podstaw fizycznych. Aerozole są to układy koloidalne (gazozole), w których fazę ciągłą stanowi powietrze, a fazę rozproszoną cząstki ciała stałego lub krople cieczy. Podczas wdechu do organizmu wprowadzamy więc cząstki aerozolowe zawieszone w powietrzu, które mogą wywoływać niepożądane efekty zdrowotne. Jednocześnie zauważono, że aerozole mogą być wykorzystywane, jako środek leczniczy. Wdychanie dymów powstałych ze spalania ziół i okadzanie, praktykowane już 4000 lat temu, można potraktować, jako pierwotne formy aeroloterapii – gdzie lek wprowadzany jest do układu oddechowego w formie aerozolu. W trakcie wykładu poruszone zostaną zagadnienie związane z transportem i depozycją cząstek aerozolowych w układzie oddechowym człowieka. Omówione zostaną mechanizmy obronne układu oddechowego przed cząstkami oraz sposoby oczyszczania powietrza chroniące bezpośrednio nasz układ oddechowy. Poruszone zostaną również zagadnienia związane z projektowaniem urządzeń dozujących leki do układu oddechowego (inhalatorów).

: Plejstocen był epoką w dziejach Ziemi, która trwała pomiędzy 2,58 mln. a 11,7 tys. lat temu. Popularnie nazywa się ją często „epoką lodowcową”. Plejstocen charakteryzował się bowiem cyklicznymi zmianami światowego klimatu, który oscylował pomiędzy okresami ciepłymi (interglacjałami) a okresami zimnymi (glacjałami/zlodowaceniami). W trakcie interglacjałów średnie roczne temperatury na Ziemi były zbliżone do tych, które panują obecnie. Glacjały charakteryzowały się za to wyraźnie niższymi temperaturami. Celem lekcji jest przedstawienie zmian środowiska przyrodniczego, jakie towarzyszyły oscylacjom klimatycznym. W PAN Muzeum Ziemi znajdują się zbiory reprezentujące interglacjał eemski (ok. 130–115 tys. lat temu) oraz zlodowacenie Wisły (ok. 115–11,7 tys. lat temu). Na przykładzie tego pojedynczego cyklu zmian klimatu prześledzimy jak zmieniało się środowisko Europy oraz jego fauna i flora.

Prezentacja hydroponicznych upraw warzyw i ziół w SOD, omówienie uprawy i pokazy pielęgnacji roślin w szklarni, ocena jakości owoców trzech odmian pomidora słodszych i mniej słodkich, pomiar refraktometrem owoców i ich degustacja oraz organoleptyczna ocena smaku słodkiego.

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słownictwa. To ono pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?

Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?

Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?

Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.

W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie będzie miało charakter wykładu z elementami warsztatu. Uczestnicy będą zachęcani do uczestnictwa we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na wymienione powyżej pytania.

Na jakie wysiłki zdobyć się musi ludzki umysł, aby przebyć drogę od formy wyrażenia do jego znaczenia? Sceną główną, na której rozgrywa się pełen ekspresji spektakl spajania znaczeń w teksty, jest ludzki mózg. Neurobiologia nie zna jednak odpowiedzi na postawione wyżej pytanie. Drogę przez nieznane toruje nam teoria mieszanin pojęciowych, sformułowana na styku lingwistyki i kognitywistyki. Ujmuje ona znaczenia wyrażeń jako mieszaniny pojęciowe – hybrydy będące świadectwem dynamiki ludzkich mechanizmów poznawczych. Funkcjonowanie ludzkich mechanizmów poznawczych – które podczas wykładu zrekonstruujemy na konkretnych przykładach – dowodzi, że nasz umysł z natury dąży do redukcji złożoności problemów. Czyni to w sposób zdumiewający. Redukcja złożoności sprawia, że formułując teksty, utożsamiamy formę wyrażeń z ich znaczeniem. Wrażenie to redukuje wysiłek wkładany w myślenie i komunikację. Jest to iluzja skądinąd pożyteczna, którą jednak teoria mieszanin pojęciowych bezlitośnie demaskuje. Znaczenia wyłaniają się bowiem w konfrontacji z kontrfaktycznością, we współbrzmieniu analogii i podobieństwa, w zmaganiach z ograniczeniami, jakie narzucają nam przestrzeń i czas. Przeczytanie książki, wysłuchanie czyjejś opowieści jest – zaledwie i aż – bodźcem, iskrą inicjującą powstawanie i przeobrażanie się znaczeń. Poprzez zaskakujące współoddziaływanie relacji strukturyzujących znaczenia (relacji analogii, rozbieżności itp.), nasza wyobraźnia sprawia, że dane wyrażenie zaczyna „mienić się” zupełnie nowymi barwami.

Na wykład zapraszam wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się, dlaczego wyrażenie child-safe bazuje na scenariuszu zagrożenia dla dzieci oraz jak pracuje nasza wyobraźnia, kiedy myślimy o ewolucji dinozaurów w ptaki.

Celem tego spotkania jest podniesienie świadomości i wiedzy na temat transplantologii. Czy przeszczepiane są tylko narządy? Kto może zostać żywym dawcą? Jak przebiega pobranie narządów i transplantacja? Jakie są wyniki przeszczepiania narządów? Dlaczego w Polsce brakuje narządów do przeszczepienia? Zaplanowano także zwiedzanie pracowni umiejętności pielęgniarskich, pokaz fantomów, sprzętu, a także historycznych akcesoriów dotyczących zawodu pielęgniarki.

W świecie, w którym natychmiastowa, lakoniczna i skuteczna komunikacja stała się normą, poezja wydaje się anachronicznym, a nawet bezsensownym środkiem wypowiadania się. Mimo to ta sztuka literacka towarzyszyła ludzkości od samego początku jej istnienia, jeszcze zanim zaczęła się pisana historia, a ludzie (zarówno zawodowi poeci, jak i miłośnicy liryczności) nadal wykorzystują ją jako ujście terapeutyczne dla swoich uczuć, prawdziwy środek komunikacji, a nawet narzędzie rewolucji oraz buntu. Czy warto pisać poezję w XXI wieku? W czym może nam pomóc poezja? Czy potrafisz Ty pisać poezję?

Poezja pozwala nam nie tylko wyrażać, ale także znajdować, uzyskiwać dostęp i rozumieć złożone uczucia i emocje w nas samych. Pomaga ona nam w unikalny sposób zwerbalizować to, o czym myślimy, gdy zależy nam na tym, jak wyraża się pomysł, a nie tylko to, jaki jest, właśnie, nasz pomysł. W każdym człowieku kryje się poetycki głos, który czeka na odkrycie, wyszkolenie i rozwój. Przyjdź na nasze spotkanie i znajdź swojego wewnętrznego poetę!

Od 25 lat Dział Genealogii ŻIH zajmuje się historią rodzin żydowskich w Polsce. Pomagają odtworzyć zaginione fragmenty historii rodzinnych, odnaleźć ślady rodziny, a także połączyć krewnych, żyjących dzisiaj w różnych stronach świata. Podczas wykładu Dział Genealogii podpowie jak stawiać pierwsze kroki w szukaniu swoich żydowskich korzeni. Od czego zacząć, gdzie szukać pomocy, jakie źródła opowiedzą nam więcej o naszych przodkach. Spośród tych kontaktujących się z Działem, większość to Żydzi z różnych stron świata, którzy pewni są swojej żydowskiej tożsamości. Szukają informacji o przeszłości, próbując uzupełnić luki w przekazach rodzinnych. Chcą dowiedzieć się więcej na temat kraju swojego pochodzenia, zdobyć informacje o dalszych krewnych. Mają nadzieję na odnalezienie żyjących krewnych, których jeszcze nie poznali.

Kontaktują się z nami też osoby mieszkające w Polsce, które chcą odnaleźć lub potwierdzić żydowskie korzenie. Początki ich poszukiwań są różnorodne: brak przekazu o wcześniejszych pokoleniach, fotografie nieznanych ludzi w rodzinnym albumie, dokumenty znalezione po śmierci babci, w których pojawiają się nieznane i obco brzmiące imiona. Zdarza się, że argumentem jest stale powtarzający się sen, przeczucie, potrzeba określenia swojej tożsamości, czy też zwykła ciekawość.

Część nigdy nie odnajdzie Żydów wśród swoich przodków. Sprawdzić jednak zawsze warto. Inni faktycznie odkrywają, że są Żydami lub mają żydowskie korzenie. Co to oznacza? Postaramy się odpowiedzieć na te i inne pytania dotyczące poszukiwań rodzinnych.

Chcąc odpowiedzieć na pytanie, jak mówiono w Polsce w czasach Mieszka I, trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że najstarsze pisemne dane dotyczące języka polskiego sięgają XII w., są więc o co najmniej 100 lat późniejsze od czasów, które będą przedmiotem rozważań. Dlatego też podstawą rekonstrukcji polszczyzny z przełomu X-XI w. stanowić będzie język prasłowiański, z którego wyrósł język polski. W pierwszej części wykładu skupimy się przede wszystkim na systemach samogłoskowym i spółgłoskowym ówczesnego języka polskiego. Słuchacze poznają m.in. charakterystykę głosek, które nie występują już we współczesnej polszczyźnie takich jak jery, samogłoska jać czy sonanty. Druga część wykładu zostanie poświęcona słownictwu doby Mieszka I - dziedzictwu prasłowiańskiemu oraz zapożyczeniom z łaciny i języka czeskiego. Całość wykładu będzie ilustrowana licznymi przykładami rekonstrukcji wyrazów X-XI w. ukazanymi na tle współczesnej polszczyzny. Spróbujemy także zapisać i przeczytać tekst, który mógłby powstać w dobie Mieszka I.

Początki jedzenia owadów w Europie sięgają starożytnych czasów Grecji i Rzymu. Jednak coraz częściej mówi się o nich jako nowej żywności. Co wyjątkowego w sobie kryją? Czy zagoszczą na Naszych talerzach? A dla odważnych, jak smakują? Tego dowiesz się podczas spotkania!

Lekcja 1

Jak zbudować silnik spalinowy? Do czego może służyć ropa naftowa i jakie są plusy i minusy jej używania? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz na zajęciach w Laboratoriach Centrum Nauki Kopernik. Dowiesz się też, w jaki sposób usuwane są konsekwencje katastrof ekologicznych związanych z wyciekiem ropy i jak im zapobiegać. Zapraszamy na Festiwal Nauki! 

Lekcja 2

Królestwo roślin kryje przed nami wiele fascynujących tajemnic. Poznaj tajniki ich funkcjonowania oraz powiązania roślin ze środowiskiem glebowym. Przekonaj się, jak właściwości gleby wpływają na te organizmy. Festiwal Nauki to doskonała okazja do zaspokojenia głodu wiedzy i ciekawości. Laboratorium biologiczne Kopernika zaprasza!

Prezentacja na temat suszenia rozpyłowego m.in. charakterystyka metody, zastosowanie w przemyśle spożywczym. Część laboratoryjna – suszenie rozpyłowe miodu i określenie podstawowych właściwości otrzymanego proszku – aktywność wody, sypkość, gęstość nasypowa, wykonanie zdjęć mikroskopowych.

Znajduje się w każdej komórce, zapisane są w nim istotne dla organizmu informacje. Zapraszamy do wspólnego rozszyfrowania kodu DNA i poznania jego tajników oraz obejrzenia własnoręcznie wyizolowanego przez uczestników zajęć DNA z truskawek.

Oczywiście tytuł wykładu jest nieco przewrotny. Chyba wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że wodór jest bezbarwnym gazem. Dodatkowo jest on bezwonny, bezsmakowy, nietoksyczny, ale niestety również łatwopalny. Skroplony wodór także jest bezbarwny. Z drugiej strony coraz częściej słyszymy o wodorze zielonym, niebieskim i szarym. Niekiedy dowiadujemy się również, że wodór może być czarny albo brunatny, różowy, turkusowy, a nawet żółty i biały. Niewątpliwie przyszła moda na kolorowy wodór!

W obliczu pogłębiającego się globalnego kryzysu klimatycznego istotna jest redukcja emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Ta redukcja jest możliwa m.in. w wyniku przejścia od wodoru szarego do wodoru zielonego. To przejście wymaga jednak etapu pośredniego, który dostarczy nam tzw. wodoru niebieskiego.

Pora już uchylić rąbka tajemnicy. Otóż wspomniane w tytule wykładu kolory wodoru wiążą się z metodami jego otrzymywania. Produkcja wodoru w skali przemysłowej jest istotnym źródłem emisji CO2 i opiera się na gazie ziemnym, który jest nieodnawialnym źródłem energii. Obecnie ponad 95% światowej produkcji wodoru pochodzi z parowego reformingu metanu (SMR). Wodór otrzymany w procesie SMR jest określany kolorem szarym. Istnieją również inne metody otrzymywania wodoru, takie jak na przykład zgazowanie węgla kamiennego lub brunatnego - powstaje wodór czarny lub brunatny.

Wytwarzanie wodoru niebieskiego prowadzi się również metodą SMR, ale generowany w trakcie procesu CO2 jest wychwytywany i składowany np. w różnych formacjach geologicznych. Zielony kolor wodoru jest zarezerwowany dla elektrolizy wody. Potrzebna do niej energia elektryczna pochodzi ze źródeł odnawialnych. Ciekawą alternatywą jest wodór turkusowy – m.in. o tym będzie wykład.

Obecnie zyski wiodących producentów gier wideo są wyższe, niż te w innych branżach rozrywki, takich jak muzyka czy film. Sukces ten nie byłby możliwy bez tworzenia, dystrybucji i promocji gier na wielu różnych rynkach. Proces taki jest przez graczy nazywany tłumaczeniem, podczas gdy w branży gier wideo używane jest określenie „lokalizacja”. W trakcie spotkania uczestnicy dowiedzą się nie tylko tego, skąd wzięła się taka nazwa, ale również poznają jej części składowe. Działania ukierunkowane na stworzenie nowych wersji językowych gier obejmują bowiem nie tylko przetłumaczenie elementów językowych tworzących daną grę, ale również modyfikacje warstwy graficznej, dźwiękowej czy nawet fabularnej oraz materiałów promocyjnych i strategii marketingowej. Spotkanie będzie okraszone licznymi przykładami takich rozwiązań nie tylko w lokalizacjach z języka polskiego i na język polski, ale również dotyczącymi innych języków, regionów i kultur.

: Filtry włókninowe to materiały, które mają szerokie zastosowanie zarówno w życiu codziennym (m.in. filtry w odkurzaczach, maski, filtry w samochodach), jak i w różnych gałęziach przemysłu, zaawansowanych technologiach. Służą do oczyszczania powietrza z bardzo małych, niewidzialnych cząstek aerozolowych (rozmiary od nanometrycznych do mikronowych), które zostaną scharakteryzowane podczas wykładu. Uczestnicy poznają rodzaje, budowę i wielkości cząstek, zarówno tych abiotycznych, jak i tych pochodzenia biologicznego, które są zawieszone w powietrzu. Dowiedzą się o ich zgubnym działaniu na zdrowie człowieka i środowisko.

Większość z nas widziała lub używała włókninowych materiałów filtracyjnych, chociażby jako środki ochrony układu oddechowego podczas pandemii SARS-CoV-2, ale nie każdy wie jaka jest zasada ich działania. Nie jest ona tak prosta jak efekt sitowy, tzn. zatrzymywanie tylko cząstek większych od porów w strukturze, ale bazuje na kilku podstawowych mechanizmach, które w ramach wykładu zostaną przybliżone, tj. mechanizm grawitacyjny, bezpośredniego zaczepienia, bezwładności, dyfuzyjny oraz elektrostatyczny. Uczestnicy będą mieli możliwość zobaczyć filtry włókninowe, ich strukturę, metody produkcji, zastosowania, poznać główne parametry, które decydują o ich jakości. Ponadto, będą mogli wcielić się w konstruktorów i zaprojektować skuteczną włókninową strukturę filtracyjną. Dowiedzą się także co jest istotne z puntu widzenia użytkowników filtrów włókninowych, kiedy należy wymienić filtr na nowy i jaki wskaźnik nas o tym informuje.

Na świecie jest około 7000 języków. Większość z nich jest używana na niewielkim obszarze w pasie międzyzwrotnikowym. Dlaczego języki są tak nierównomiernie rozmieszczone? Jaki wpływ mają na to czynniki geograficzne? Co sprawia, że niektóre języki upowszechniają się w większym stopniu niż pozostałe? Zapraszamy do udziału w grze, dzięki której poznasz odpowiedzi na te pytania.

Mimo swojego krótkiego, bo zalewie 300-letniego, istnienia Petersburg zasłużył sobie na miano stolicy kultury, perły architektury i miasta na swój sposób mistycznego. To o nim mówi się, że „do Moskwy jedzie się do pracy, a do Petersburga z miłości”. Petersburg był (i jest) z jednej strony miejscem realizacji oficjalnej polityki historycznej, z drugiej zaś ośrodkiem niezależnej i alternatywnej myśli. A wielka historia ostatnich kilkuset lat wywarła trwałe piętno na tkance miasta, również tej językowej. Dzięki niestrudzonej inwencji językowej mieszkańców na przestrzeni trzech wieków w Petersburgu powstało różnorodne nazewnictwo miejskie, stanowiące teraz niematerialny narodowy pomnik kultury. Każde pokolenie petersburżan tworzy nowe „słoje” nazewnicze. Dzięki temu tworzy się nieoficjalna miejska toponimia, czyli zbiór symboli, funkcjonujących w danej przestrzeni. Symboli związanych z wydarzeniem historycznym, osobą, która zamieszkiwała dany budynek czy skojarzeniem jakie budzi. Toponimia odgrywa bardzo ważną rolę społeczną, z jednej strony odzwierciedlając sposób, w jaki mieszkańcy odbierają otaczający ich świat, z drugiej zaś pokazując mechanizmy oswajania przestrzeni miejskiej przez jednostkę przy pomocy nadawanych obiektom nazw. Wejdź do fascynującego świata petersburskiej toponimii i dowiedz się gdzie znajduje się Koszmar spadochroniarza, który pomnik nazywany jest Umierającym łabędziem i dlaczego Lenin tańczy lezginkę.

W Szkole Mistrzostwa Językowego proponujemy cykl 3 lekcji poświęconych różnym zagadnieniom związanym z kulturą języka. Każda lekcja trwa 45 minut i jest ilustrowana prezentacją, której towarzyszy interaktywna opowieść (z pytaniami, zagadkami, rozmową itp.). Młodzież otrzymuje podczas lekcji tematyczne rekwizyty i/lub karty pracy.

Szyfrów używamy od tysiącleci. Od zaledwie kilku dekad są one jednak podstawą roli, jaką internet pełni w naszym życiu. Pomagają zachować poufność korespondencji, ale przede wszystkim są podstawą ekonomii internetowej - bo bez nich nie sposób myśleć o bankowości internetowej czy zakupach przez internet. Czy jednak wiecie, jak tak naprawdę działają współczesne szyfry?

Ostatnie dwa lata pod znakiem epidemii uzmysłowiły wszystkim, jak ważną rolę w funkcjonowaniu społeczeństwa spełnia system publicznej opieki zdrowotnej. To jedno z podstawowych zadań państwa, które - wobec rozwoju nowoczesnej medycyny i wyzwań epidemiologicznych - musi zapewnić odpowiedni poziom jego finansowania. Celem warsztatów jest przekazanie młodym ludziom wiedzy na temat finansowych aspektów organizacji tego systemu, ze szczególnym uwzględnieniem racjonalnego gospodarowania budżetem i optymalnego wykorzystania zasobów w przystępny sposób, tj. z wykorzystaniem elementów zabawy, gier sytuacyjnych, technik multimedialnych.

Lekcja ma przedstawić uczniom działanie dezinformacji i jej konsekwencje w codziennym życiu. Fałszywe informacje wpływają realnie na naszą rzeczywistość na wielu poziomach. Wiedza o kluczowych mechanizmach rządzących dezinformacją oraz wprowadzenie elementów fact-checkingu pozwoli uczniom na świadome korzystanie ze źródeł informacji.

Język polski XVI w. różnił się od dzisiejszej polszczyzny zarówno w warstwie fonetycznej, jak i fleksyjnej czy składniowej. Na wykładzie skupimy się przede wszystkim na jego warstwie fonetycznej. Poznamy zasób samogłosek i spółgłosek polszczyzny XVI w., uwzględniający jej zróżnicowanie terytorialne. Spróbujemy odtworzyć wymowę ówczesnych mieszkańców Wielkopolski, Małopolski oraz Mazowsza, bazując na nagraniach gwar polskich. Szczególną uwagę poświęcimy mowie Jana Kochanowskiego, pochodzącego z Małopolski, i spróbujemy zapisać i przeczytać jeden z jego utworów, zgodnie ze zrekonstruowanym dla XVI w. systemem fonetycznym.