wykład

Typ Tytuł Opis Dziedzinasortuj malejąco Termin
Spotkanie festiwalowe Wspólny posiłek na Skypie - o migracji i nowych technologiach

W czasie spotkania zastanowimy się nad powiązaniami migracji i nowych technologii i nad tym, jak migracja wpływa nad innowacje i zmiany w kraju ojczystym. W jaki sposób nowe media zmieniają doświadczenie wyjeżdżających? Jak używa się Skypa, serwisów społecznościowych i telefonów komórkowych, żeby pozostać w kontakcie z domem? Jak migracja może wpływać na innowacje?

Podczas spotkania obejrzymy film w reż. Heleny Patzer (zdj. Kacper Czubak). Film jest efektem badań terenowych w USA i na Filipinach. Obserwując codzienne rozmowy przez komunikatory internetowe, możemy zobaczyć jak w rodzinie rozdzielonej przez migrację rozumiane są miłość, troska i obowiązek. Śledząc historię wyjazdu jednej kobiety, poznajemy też innych członków rodziny, którzy pragną znaleźć  "lepsze życie" . Ich jedyne marzenie to wyjazd za granicę "tam, gdzie wszystko jest możliwe".

Spotkanie będzie miało formę prezentacji z dyskusją.

 

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-27 17:00
Spotkanie festiwalowe Święta roślina Inków czy groźny narkotyk?Tradycja koki i biznes narkotykowy

O tym, czym się różni koka od kokainy, do czego używają jej Indianie i dlaczego jest dla nich darem bogów. Poznamy również kontrowersje wojny z narkotykami i rolę koki w światowym narkobiznesie.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 13:00
Spotkanie festiwalowe Lutnie na wierzbach - harfy na topolach. Dylematy przekładu Psalmu 137

Wykład dotyczy problematyki rozumienia tekstu i czynników determinujących odwzorowanie treści wypowiedzi w przekładzie. Złożoność operacji interpretacyjnych dokonywanych przez tłumacza ukazana zostanie na materiale różnych wersji przekładowych początkowego fragmentu psalmu 137 (136). Rozważana będzie kwestia, dlaczego w różnych dawnych i współczesnych  przekładach tego psalmu, dokonywanych niewątpliwie z wielkim pietyzmem, pojawiają się różne drzewa i instrumenty. Przywołane zostaną motywacje  dotyczące  zarówno okoliczności powstania psalmu, jak i sytuacji kulturowej, w jakiej powstawały jego przekłady. M.in. brany będzie pod uwagę walor symboliczny poszczególnych motywów występujących w analizowanym fragmencie - instrumentów muzycznych i drzew.

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 13:00
Lekcja festiwalowa Pszczoły ze światła zrobione

Lekcja będzie podsumowaniem zebranej przez pracowników PME wiedzy o pszczołach i pszczelim folklorze. Według jednego z wierzeń, owad ten powstaje ze światła.

Tematyka pszczół stała się w ostatnim czasie bardzo głośna ze względu na tzw. „zespół masowego ginięcia pszczół”. Pracownicy PME zainteresowali się tymi owadami w roku 2014, rozpoczynając systematyczne badania oraz nagrywanie materiału filmowego rejestrującego opinie na temat pszczół, pszczelarstwa i współczesnych działań propszczelich w różnych środowiskach społecznych, zaczynając od pszczelarzy, a  kończąc na działaczach Greenpeace realizujących projekt budowy „hoteli” dla owadów parkowych. Równolegle prowadzona była kwerenda nt. folkloru związanego z pszczołami.

wiedza o języku i kulturze
  • śr., 2015-09-23 09:30
Spotkanie festiwalowe Od ballady do opery Benjamina Brittena – ścieżki inspiracji

Wykład poświęcony jest operze na głosy chłopięce Benjamina Brittena „The Golden Vanity” jako przykładowi utworu kultury wysokiej inspirowanego folklorem. Punktem wyjścia będzie omówienie ballady jako gatunku i jej miejsca w dziejach kultury angielskiej, ilustrowane różnorodnymi wersjami i wykonaniami ballady „The Golden Vanity”, która była źródłem inspiracji dla kompozytora. Przedstawiona zostanie analiza prawdopodobnych źródeł historycznych przedstawionych w niej wydarzeń. Omówiona zostanie sama opera, jej kompozytor i autor libretta, a także możliwe interpretacje i jej miejsce w twórczości Brittena, w tym działalność edukacyjna kompozytora. W szerszym kontekście wykład poświęcony będzie związkom kultury popularnej i wysokiej w dziejach kultury brytyjskiej. Utwór ze słyszenia jest na pewno znany wielu Polakom, niezależnie od wieku i muzycznych upodobań.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 12:00
Spotkanie festiwalowe Literaci Powstania Warszawskiego

Klub dyskusyjny w Bibliotece na Woli ma na celu przywołanie postaci literatów Powstania Warszawskiego tych znanych jak Baczyński, Trzebiński czy Gajcy, jak i tych rzadziej wspominanych: Krystynę Krahelską, Wacława Bojarskiego, Zdzisława Stroińskiego, Wojciecha Mencla, Ewę Pohoską czy Włodzimierza Pietrzaka. Przybliżymy ich twórczość oraz interpretacje utworów.

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 18:00
Spotkanie festiwalowe Literatura, polityka i CIA: przekład literacki w czasach zimnej wojny

CIA Ministerstwem Kultury? Tak właśnie, cokolwiek cynicznie, określił rolę jaką amerykańska agencja wywiadowcza odgrywała w propagandowej walce między Wschodem a Zachodem, George Kennan, „ojciec chrzestny” sponsorowanego przez CIA Komitetu Wolnej Europy (The National Committee for a Free Europe/Free Europe Committee), zimnowojennej organizacji nadzorującej m.in. działalność Radia Wolna Europa (Free Europe Radio) oraz Wydawnictwa Wolna Europa (Free Europe Press). CIA, jak i finansowane przez nią quasi pozarządowe fundacje i wydawnictwa, miała niejawny, lecz istotny wpływ na to, jaką literaturę tłumaczono z języka polskiego i wydawano w angielskim i innych językach zachodnich w latach 1945-1989. W „ostoi wolnego słowa”, jaką oficjalnie mianowała się Ameryka, tajne finansowanie przekładów antykomunistycznej polskiej literatury często szło w parze z niejawną cenzurą, polegającą na usuwaniu „niewygodnych” fragmentów z przekładanych dzieł w ich nowej, zachodniojęzycznej wersji, lub na zawężaniu antytotalitarnej wymowy utworów do ich jednoznacznej, antykomunistycznej interpretacji. 

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-27 17:30
Spotkanie festiwalowe Polskie pisarki i George Sand

Wykład poświęcony będzie lekturze George Sand przez polskie pisarki i odpowie na pytanie, czy najbardziej znana francuska pisarka XIX wieku, dziś pamiętana w Polsce tylko ze względu na swój niezwykły styl życia, a z na nowo rozbudzonym zainteresowaniem czytana współcześnie na Zachodzie była dla nich ważna właśnie jako pisarka. 

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 09:00
Spotkanie festiwalowe Porwania kobiet w Kirgistanie

Jak wyglądają i znaczenie mają porwania kobiet w Kirgistanie? Czy jest to pewna forma obrzędu weselnego czy też dramat kobiety?

Porywanie kobiet (alla kachuu) w Kirgistanie służy zdobyciu żony. Zwyczaj ten opisywany jest

przez niektórych jako pewna formy obrzędu weselnego czy gry, przez innych jako dramat

kobiety, przejaw przemocy łamiącej prawa człowieka.  Kirgizi mówią o nim jako o „tradycji” czy „obyczaju”. Współczesne kirgiskie media

niejednokrotnie opisują porwania, które są skądinąd, przynajmniej oficjalnie, potępiane i

penalizowane przez państwo. Podczas spotkania omówione zostaną pewne aspekty tego kontrowersyjnego zwyczaju – jego

przebieg, znaczenie, rozmaite interpretacje i przemoc. Praktyka ta jest niezwykła ze względu

na częstość występowania; ponadto, choć oceniana negatywnie przez dużą część kobiet, w

skali społecznej należy do akceptowalnych zachowań prowadzących do zawarcia małżeństwa.

Według danych niektórych badaczy regionu, około połowa wszystkich kirgiskich małżeństw

zawierana jest poprzez porwanie. Z tych porwań około dwie trzecie następuje bez zgody

dziewczyny.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 18:00
Spotkanie festiwalowe Psychoanaliza wobec tajemnicy snów proroczych. Proroczy sen Mickiewicza

Po śmierci żony, Celiny z Szymanowskich, Mickiewicz opowiedział przyjaciołom (a oni to zapisali) sen, który przyśnił mu się wiele lat wcześniej, podczas pobytu w Petersburgu, gdy bywał stałym gościem salonu Marii Szymanowskiej. Uznał teraz, że był to sen proroczy, dotyczący jego przyszłego małżeństwa z  młodziutką wówczas córką Marii Szymanowskiej. Dotychczasowi badacze literatury nie poradzili sobie z interpretacją tego snu.  Na jego zrozumienie pozwala natomiast psychoanalityczna wiedza dotycząca praw psychiki ludzkiej, budowy znaczeniowej snów i metod docierania do ich ukrytych, istotnych treści. Wiedza ta pozwala wyjaśnić, skąd bierze się charakter niektórych snów, które skłonni jesteśmy uznawać za prorocze.  I  pozwala głębiej wniknąć w   życie psychiczne Mickiewicza.

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 18:00
Spotkanie festiwalowe Speak like an Englishman, speak like an American

Wśród wielu różnic pomiędzy dwoma głównymi wariantami języka angielskiego, brytyjskim i amerykańskim, najbardziej znaczące są te w wymowie. Osoby uczące się angielskiego często intuicyjnie czują, że ktoś „brzmi po amerykańsku”, jednakże zwykle nie są w stanie określić jak dokładnie różni się ta wymowa od brytyjskiej. Spotkanie ma na celu uświadomienie uczniom różnic fonologicznych pomiędzy tymi dwoma wariantami oraz zachęcić do dążenia do ujednolicenia własnej wymowy według modelu angielskiego lub amerykańskiego. Wspomniane zostaną także różnice leksykalne, semantyczne i ortograficzne.

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 09:30
Spotkanie festiwalowe SPOTKANIE ODWOŁANE wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 14:00
Spotkanie festiwalowe Peuwiański boom kulinarny i co z niego wynika

W ostatniej dekadzie peruwiańska kuchnia przebojem wdarła się na światowe stoły i trafiła pod najmodniejsze adresy. Dziejący się wokół niej ferment okrzyknięto nawet "boomem kulinarnym". Otwarto setki nowych restauracji, szkoły gastronomiczne pękają w szwach, a kuchnię wyniesiono do poziomu sztuki. Gastronomia stała się przystawką do wielkiej polityki, składnkiem narodowej tożsamości i przyprawą, która nadała nowy smak procesom ekonomicznych i społecznych transformacji. Zastanowimy się, czy możliwa jest "modernizacja od kuchni" i jak dalece "boom kulinarny" zmienił Peru.

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 17:00
Spotkanie festiwalowe Western filmowy po 2000 roku jako gatunek transnarodowy

Przegląd najnowszych produkcji z gatunku westernu zrealizowanych w Azji, Australii i Europie. Dlaczego gatunek, którego śmierć wielokrotnie ogłaszano, robi globalną karierę w nowym milenium?

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 18:00
Spotkanie festiwalowe Teksty i podteksty w komunikacji sterowanej

Motywem przewodnim będzie rozszerzone porównanie kilku wystąpień, m.in. W. Szymborskiej podczas wręczenia Nagrody Nobla i L. Wałęsy w Kongresie USA. Pierwsza część poświęcona będzie retoryce jako narzędziu tworzenia i analizowania wystąpień publicznych. Druga - przygotowaniu i sposobie wygłaszania mowy, natomiast trzecia część wykładu zawierać będzie omówienie analizy tekstów wykonywanej przez program, czyli służyć będzie pokazaniu, co komputer może „zobaczyć” w tekście.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 10:00
Spotkanie festiwalowe Klisze szklane światłem zapisane. Co nam mogą powiedzieć stare fotografie

Spotkanie dotyczyć będzie fotografii utrwalonej na szklanych negatywach. Zaprezentowane zostaną najstarsze zbiory fotograficzne z kolekcji PME, na ich przykładzie zostanie omówiona historia fotografii. Wspólnie z uczestnikami będziemy zastanawiać się nad możliwościami dokumentacyjnymi fotografii (dawniej i dziś), rozważać, jakim rodzajem dokumentu, źródłem są fotografie o tematyce etnograficznej. Poruszymy także problematykę fotografii jako warsztatu badawczego etnografa. Spotkanie będzie zachęcać uczestników do prowadzenia własnych notatek wizualnych, tworzenia dokumentów fotograficznych.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 15:00
Spotkanie festiwalowe Czy pamięć jest w głowach czy pomiędzy ludźmi?

Pamięć to jedna z najważniejszych cech naszego intelektu. Zdolność do zapamiętywania osób, informacji, sytuacji i zdarzeń  decyduje o  sukcesie w szkole, w pracy, w kontaktach z ludźmi. Zawartość naszej pamięci – nasze wspomnienia – są najważniejszą cechą, która identyfikujeczłowieka, mnie – jako – mnie.

Każde wspomnienie zostawia w mózgu ślad. Coraz skuteczniej potrafimy go odnajdywać. Potrafimy nawet  zrobić w laboratorium  sztuczny ślad pamięciowy; wspomnienie o zdarzeniu, którego nie było. Czy, w  normalnym życiu,  wspominamy zdarzenia, których nie było?  Jakie procesy neuronalne leżą u podłoża takich zjawisk?

Czy zniekształcenia tego typu dotyczą tylko jednostek, czy może także grup? Kulturoznawcy, socjolodzy, historycy potwierdzają dziś, że społeczeństwa również mają zdolność zapamiętywania, a co za tym idzie mogą pamiętać „dobrze” i „źle”, mogą też zapominać.  Co więcej, specjaliści ci twierdzą, że nasza własna, prywatna pamięć jest w znacznej mierze społecznie kształtowana.

O istocie pamięci i zapominania także w kontekście polsko-żydowskiej historii dyskutować będą: neurobiolog dr hab. Katarzyna Radwańska, biochemik prof. Jerzy Vetulani, historyk prof. Marcin Kula i kulturoznawca prof. Katarzyna Kaniowska.

wiedza o języku i kulturze
  • czw., 2015-09-24 18:00
Spotkanie festiwalowe Czarno na białym? Rasa w Ameryce

Spotkanie będzie miało formę interaktywnej prezentacji i dyskusji o tożsamości rasowej w społeczeństwie amerykańskim. Na podstawie zdjęć, fragmentów filmów i książek porozmawiamy o bardzo paradoksalnych sytuacjach wynikających ze specyficznego podejścia do rasy w Stanach Zjednoczonych, które często jest szokujące dla osób z innych krajów. Głównym tematem będzie kwestia tożsamości afroamerykańskiej. Osoby biorące w spotkaniu udział dowiedzą się na przykład, dlaczego osoby o blond włosach i niebieskich oczach mogły być klasyfikowane, jako  Afroamerykanie oraz co tak fascynowało czytelników w sentymentalnych powieściach o mulatkach. Omawiane przykłady zilustrują kulturową i historyczną zmienność pojęcia rasy.

wiedza o języku i kulturze
  • wt., 2015-09-22 17:00
Spotkanie festiwalowe Gender w sztuce amerykańskiej na przykładzie twórczości Cindy Sherman

Druga połowa dwudziestego wieku to czas intensywnego namysłu nad kategorią płci. Do dziś gender jest jednym z podstawowych punktów odniesienia kulturoznawczych debat. Debaty te (często budzące ogromne kontrowersje i wywołujące dużo emocji) znalazły również odzwierciedlenie w sztuce wizualnej. Zapoczątkowała je druga fala feminizmu, a obecnie odniesienia do gender coraz szerzej wykorzystywane są przez artystów kroczących różnymi ścieżkami twórczymi. Festiwalowe spotkanie ma na celu przybliżenie obecności gender w sztuce wizualnej na przykładzie twórczości Cindy Sherman, jednej z najbardziej uznanych współczesnych artystek amerykańskich. Podczas spotkania prezentowane będą liczne prace artystki wraz z ich omówieniem oraz krótkim przedstawieniem zaplecza teoretycznego. Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się między innymi z jedną z przełomowych prac drugiej fali feminizmu Complete Untitled Film Stills (1977-80) oraz późniejszymi słynnymi pracami Sherman. W końcowej części spotkania uczestnicy będą zaproszeni do wspólnej dyskusji z odniesieniem do wysłuchanej prezentacji, otrzymanych materiałów oraz własnych przemyśleń, spostrzeżeń i wrażeń.  

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-20 11:00
Spotkanie festiwalowe Między globalizacją a aktywizmem: języki mniejszościowe w Europie

Z ponad 280 języków mniejszościowych starego kontynentu tylko 80 ma status oficjalny, a 100 jest poważnie zagrożonych. Wraz z globalizacją, industrializacją, nowymi mediami i zmianą stylu życia, a także w konsekwencji dyskryminacji i panujących ideologii, przekaz międzypokoleniowy języków mniejszościowych został osłabiony lub zahamowany. Jednocześnie wiele z tych języków jest obecnie nauczanych w szkołach, funkcjonuje w mediach i przestrzeni publicznej. Młode pokolenie podchodzi do nich ambiwalentnie: większość nie nauczyła się ich w domu, nieliczni po kursach szkolnych są w stanie ich używać, niewielu widzi sens ich istnienia w świecie, w którym liczy się przede wszystkim język angielski. Są jednak także tacy, których można nazwać „nowomówcami” [new-speakers]: którzy nauczyli się języków mniejszościowych, używają ich i walczą o ich przetrwanie. Kim są dziś młodzi użytkownicy języków mniejszościowych? Jakie podejmują działania na rzecz kultur i języków mniejszościowych? Jakie mają strategie identyfikacyjne? Kwestie te zostaną omówione na przykładzie czterech mniejszości językowych Europy: kaszubskiej, łużyckiej, bretońskiej i walijskiej.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 17:00
Spotkanie festiwalowe Europa wieku świateł (cz. I-II)

Cykl wykładów (z prezentacjami multimedialnymi) ma na celu przybliżenie słuchaczom epoki oświecenia (ramy czasowe, podstawy filozoficzne, kontekst społeczno-polityczny, osiągnięcia w zakresie kultury ze szczególnym uwzględnieniem literatury oraz sztuk pięknych) w krajach Europy Zachodniej (cz. I) i w Rosji (cz. II). Kryterium doboru materiału egzemplifikacyjnego (traktaty filozoficzne, literatura piękna, ikonografia) stanowi obecność w nim obrazu „światła” (opozycji „światło – mrok”), uznanego za fundament myślowy epoki.

Problematyka wykładu „Europa wieku świateł: fundamenty”:

  1. Ramy czasowe oświecenia zachodnioeuropejskiego. Oświecenie a wiek XVIII.
  2. Co to jest Oświecenie? – rozprawa Immanuela Kanta.
  3. Oświecenie – rycina Daniela Chodowieckiego.
  4. Nazwa epoki w różnych językach europejskich.
  5. Podstawy filozoficzne oraz konteksty społeczno-polityczne i kulturowe oświecenia europejskiego.  
  6. Oświecenie i my. Co zawdzięczamy epoce oświecenia?

Problematyka wykładu „Europa wieku świateł: oblicze rosyjskie”:

  1. Oświecenie w Rosji – ramy czasowe, ośrodki kulturalne, zjawiska i tendencje, przedstawiciele.
  2. Oświeceni Rosjanie w Europie Zachodniej. Recepcja kultury zachodnioeuropejskiej w Rosji XVIII wieku.

Obraz „światła” oraz opozycja „światło – mrok” w społecznie zaangażowanej literaturze rosyjskiej XVIII wieku (na przykładzie Podróży z Petersburga do Moskwy Aleksandra Radiszczewa). Opozycje „światło – mrok” oraz „widzenie – ślepota” w utworze Radiszczewa a twórczość F. Fénelona i J.F. Marmontela.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Poprawność polityczna w Szwecji

 

Wielu komentatorów twierdzi, że poprawność polityczna w Szwecji sięga granic absurdu. Podczas wykładu spróbujemy wskazać obszary, w których zjawisko to jest szczególnie widoczne u naszych północnych sąsiadów. Podejmiemy również próbę zrozumienia źródeł tego rodzaju neocenzury w dyskursie politycznym i społecznym w Szwecji.

Wykład z elementami dyskusji w ramach cyklu: HOMO POLITICUS

wiedza o języku i kulturze
  • pt., 2015-09-25 18:30
Spotkanie festiwalowe Co trzeba wytłumaczyć tłumaczowi?

Każdy zdaje sobie sprawę, że aby zostać tłumaczem trzeba na wysokim poziomie opanować (przynajmniej jeden) język obcy i swój język rodzimy. Prawie każdy zdaje sobie rownież sprawę, że trzeba nauczyć się czegoś jeszcze. Na spotkaniu chciałabym krótko opowiedzieć i zilustrować przykładami, czego oprócz języka należy się nauczyć, aby z powodzeniem zajmować się zawodowo różnymi rodzajami przekładu – pisemnym i ustnym, użytkowym i literackim, naukowym i prawniczym. 

wiedza o języku i kulturze
  • sob., 2015-09-19 15:00
Spotkanie festiwalowe 'Nasz człowiek' w Londynie: Polskie wątki w sprawie Kuby Rozpruwacz

Polacy czytali o zbrodniach Rozpruwacza w 1888 r. i nadal się nimi interesują – w ub. roku ukazały się „Pozdrowienia z Londynu”, poznaliśmy też nową teorię o Kubie-naszym rodaku. Nie wiem, kto był zabójcą, ale znam kilka faktów i mitów.

wiedza o języku i kulturze
  • pon., 2015-09-21 17:00
Spotkanie festiwalowe Bohater naszych czasów. Krytyka nowoczesnego "ja" w dramacie "Peer Gynt"

Niewystarczająco w Polsce znany i ceniony dramat Henrika Ibsena (1828 – 1906) Peer Gynt (1867) należy do ścisłej czołówki najwybitniejszych dramatów XIX wieku. Jego zadziwiający bohater tytułowy jest niezwykłą zapowiedzią i głęboką analizą człowieka szeroko pojętej nowoczesności, a także człowieka XXI wieku. Wybitny norweski antropolog społeczny Tomas Hylland Eriksen, znany w Polsce przede wszystkim jako autor książki Tyrania chwili. Szybko i wolno płynący czas w erze informacji (Warszawa 2003) w swojej książce o tożsamości nowoczesnej nazywa bohatera Ibsenowskiego dramatu „dzieckiem czasów nowoczesnych, uwielbiającym wolny wybór i wolność indywiduum” (T. H. Eriksen, Røtter og føtter. Identitet i en omskiftelig tid, Oslo 2004, s. 115).  Peer pragnie życia podporządkowanego przyjemności, mądrość życiowa, którą nabywa już jako młody człowiek sprowadza się do życia beztroskiego i obcego wszelkim zobowiązaniom i wszelkiej stałości. Jego Gyntowskie „ja”, które sobie bardzo ceni, jest czysto popędowe i poddane kaprysom jego woli i sytuacji zewnętrznej. Jedyny porządek, jaki można w owym „ja” odnaleźć to chronologia doświadczeń życiowych. Jako stary człowiek w akcie V budzi się do świadomości prawdy o swoim życiu, ale go zmienić przecież już nie może.

Wykład w ramach cyklu: CZŁOWIEK 2.0

wiedza o języku i kulturze
  • ndz., 2015-09-27 12:30
Spotkanie festiwalowe William Heerlein Lindley. Twórca sieci kanalizacji i wodociągów w Warszawie

Sylwetka twórcy sieci kanalizacji i wodociągów warszawskich. Pierwsza woda oczyszczona w zbudowanej według jego projektu stacji filtrów popłynęła do mieszkańców Warszawy w 1886 roku.Materiały dotyczące powstania tej inwestycji zachowały się w spuściżnie inż. Adama Majewskiego, członka komitetu nadzorującego jej budowę - przechowywanej w zasobie PAN Archiwum w Warszawie

historia
  • sob., 2015-09-26 13:30
Spotkanie festiwalowe Nadzieja w głębinach - archeologia Bałtyku

Prelekcja poświęcona będzie największym podwodnym odkryciom archeologicznym na Morzu Bałtyckim. Odżyją wspomnienia tak wspaniałych odkryć wraków szwedzkich okrętów, jak  galeon "Wasa", który zatonął w rok po bitwie oliwskiej, a o przyczyny jego katastrofy do dziś spierają się badacze czy blisko pół wieku późniejszy "Kronan". Podjęty będzie także temat nowych odkryć, doskonale zachowanych wraków znajdujących się na dużych głębokościach: XVI w. "Mars" czy tajemniczy wrak Karlso. Nie zabraknie wątków polskich, w tym tajemniczego XVIII w. wraku wiozącego ładunek szwedzkich dział. Prelegent spróbuje wskazać perspektywy, jakie niosą ze sobą badania na Bałtyku.

historia
  • ndz., 2015-09-27 12:00
Lekcja festiwalowa Ujarzmić ogień

Historia ujarzmiania ognia przez człowieka, jako jedna z najważniejszych rewolucji technologicznych w dziejach ludzkości. Jak człowiekowi udało sie panować ogień - kto to był, gdzie, jak rozniecano, czym, jakimi sposobami? Rola, znaczenie oraz wierzenia związane z ogniem. Uczestnicy podejmą próbę rozniecenia ognia pradziejowymi technikami.

historia
  • czw., 2015-09-24 10:00
  • czw., 2015-09-24 12:00
Spotkanie festiwalowe Bóg żydowski, Bóg chrześcijański historia
  • ndz., 2015-09-27 13:00
Spotkanie festiwalowe Mord rytualny - długie życie legendy

Wykład pokazuje powstawanie i funkcjonowanie w dawnej Rzeczypospolitej legend o mordzie rytualnym – rzekomych zbrodniach dokonywanych przez Żydów na chrześcijanach. Legendy takie posiadały podobny schemat i podobne treści symboliczne, często także były wręcz powieleniem wcześniejszych opowieści. Legendy o mordach rytualnych stanowiły ważny wątek literatury antyżydowskiej, powstającej głównie w kręgach mieszczańskich i kościelnych. Na przykładzie Gabriela Zabłudowskiego, ofiary rzekomego mordu rytualnego z końca XVII wieku i późniejszego świętego, wykład pokazuje także utrzymywanie się pozostałości takich legend do dnia dzisiejszego.

 

historia
  • pon., 2015-09-21 17:30
Spotkanie festiwalowe Drogi do niepodległości Wandy Pisarkowej-Chaciewiczowej i jej rodziny

Opowieść o życiu Wandy z Bagińskich Pisarkowej- Chaciewiczowej "Tamary", żołnierza Polskiej Organizacji Wojskowej, gorącej patriotki, odznaczającej się niezwykłym bohaterstwem i poświęceniem oraz członków jej najbliższej rodziny, na tle tragicznych losów Rzeczypospolitej, Historia oparta jest na rękopiśmiennych wspomnieniach z okresu I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej oraz opowieściach rodzinnych.

historia
  • sob., 2015-09-26 14:30
Lekcja festiwalowa Wrzesień 1939

Uczestnicy zajęć poznają realia początków II wojny światowej, które zostaną przybliżone z wykorzystaniem gier edukacyjnych IPN (m. in. Pamięć 39, 111), prezentacji multimedialnej i środków audiowizualnych. Uczniowie dowiedzą się jak wyglądał początek II wojny światowej. Informacje będą przekazane z pomocą prezentacji multimedialnej. Aby utrwalić informacje, uczniowie zagrają w grę edukacyjną IPN typu memory - Pamięć '39, która w przystępny dla młodego ucznia sposób pozwala poszerzyć wiedzę o kampanii wrześniowej. Uczniowie dowiedzą się również o Brygadzie Pościgowej, która broniła nieba nad Warszawą w pierwszych dniach wojny i zagrają w grę 111, inspirowaną walkiami 111 Eskadry Pościgowej.

 

historia
  • pon., 2015-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe Braki, kartki, kolejki – lata 80. z Kolejką i Reglamentacją

 

 Zajęcia dotyczące ostatniej dekady PRL-u w formie przystępnej dla młodego uczestnika. Przybliżą ważne wydarzenia i postaci historyczne lat 80., uczestnicy dowiedzą się na czym polegała gospodarka socjalistyczna, jak wyglądało życie codzienne tamtego okresu. Będą mieli okazję zagrać w planszowe gry historyczne wydnae przez IPN: Kolejkę i Reglamentację. Zajęcia będa przeprowadzone z użyciem prezentacji multimedialnej i materiałów audiowizualnych.

historia
  • śr., 2015-09-23 15:30
Lekcja festiwalowa Co wiemy dziś o Janie Długoszu z Niedzielska

Przedstawienie życiorysu, sylwetki i dorobku naukowego "Ojca polskiej historiografii" oraz pokaz dokumentów związanych z jego osobą (w tym akt notarialny sygnowany jego znakiem). Pokazanie współczesnych edycji i tłumaczeń pomnikowego dzieła - Roczniki Sławnego Królestwa Polskiego (Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae), będącego kroniką dziejów Polski, w której zamieszczał opisy poszczególnych wydarzeń pod odpowiednimi datami a większe części poświęcał konkretnym zagadnieniom. Do najistotniejszych tekstów poza Rocznikami należą: napisana po roku 1470 monumentalna Księga uposażeń diecezji krakowskiej (Liber Beneficiorum dioecesis Cracoviensis nunc primum codice autographo editus), zawierająca opis geografii, gospodarki i społeczeństwa małopolskich dóbr należących do Kościoła, katalogi biskupów (m.in. wrocławskich, włocławskich i poznańskich), arcybiskupów (gnieźnieńskich i krakowskich), żywoty świętych (Stanisława i Kingi). Przez ostatnie 25 lat swojego życia Długosz opracowywał Znaki i klejnoty Królestwa Polskiego (Insignia seu clenodia), charakteryzując kształty, barwy tarcz i godła herbowe siedemnastu ziem Polski, czterech kapituł i siedemdziesięciu jeden rodów rycerskich. W latach 60. XV wieku Długosz opisał chorągwie krzyżackie (Banderia Prutenorum) zdobyte pod Grunwaldem, które (na polecenie Długosza) w roku 1448 odmalował na pergaminie Stanisław Durinek z Krakowa.

 

historia
  • pon., 2015-09-21 11:00
  • pon., 2015-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Umysł przeciwko materii. Jak kryptolodzy zmieniali losy świata.

Wykład laureata zeszłorocznej Nagrody Złotej Róży za książkę "Nie tylko enigma. Ryba, która przemówiła".

Tajemnica otaczająca prace kryptologów sprawiła, że dopiero zaczynamy rozumieć ich wpływ na losy II wojny światowej.

historia
  • pt., 2015-09-25 18:00
Spotkanie festiwalowe Pływający salon - MS Piłsudski

Transatlantyk MS Piłsudski czyli polski Titanic kursujący w okresie II Rzeczypospolitej. Jak wyglądał? Dlaczego nazywano go "pływającym salonem"? Dokąd pływał i co się z nim stało?
 

historia
  • sob., 2015-09-26 17:00
Spotkanie festiwalowe Tajemnice myśliwego z Janisławic. Ludność zbieracko-myśliwska na Mazowszu

Najstarszy pochówek człowieka z epoki mezolitu na Mazowszu, z Janisławic k. Skierniewic. Omówienie znalezisk archeologicznych, historii odkrycia, rezultatach badań interdyscyplinarnych i o odsłanianiu kolejnych tajemnic prehistorycznego myśliwego. Przybliżenie życia codziennego społeczności zbieracko-myśliwskich środkowej epoki kamienia na Mazowszu na podstawie źródeł archeologicznych. 

historia
  • pon., 2015-09-21 18:00
Spotkanie festiwalowe Kabała i mistycyzm żydowski historia
  • ndz., 2015-09-27 15:00
Spotkanie festiwalowe Wizjonerzy czy jasnowidze, czyli kto przewidział wybuch II wojny światowej

Prezentacja sylwetek osób, które przewidziały wybuch największego konfliku w dziejach ludzkości. Od europejskich mężów stanu i polityków, po wróżbitów i jasnowidzów

historia
  • sob., 2015-09-26 12:30
Lekcja festiwalowa Prehistoryczni myśliwi i rybacy

Jak wyglądało życie codzienne ludzi w środkowej epoce kamienia (mezolicie). Jak wówczas zdobywano żywność, na jaką zwierzynę polowano, jaką posługiwano się bronią, z czego była wykonywana, jak łowiono ryby, przy pomocy jakich sprzętów, co to jest więcierz, do czego służył harpun a także co to jest magia myśliwska odpowiedzi na te i inne problemy bedzie można poznać podczas zajęć.

historia
  • śr., 2015-09-23 10:00
  • śr., 2015-09-23 12:00
Spotkanie festiwalowe Nowe Imperium Zła?

Z historii wiemy, że "Imperium Zła" były hitlerowskie Niemcy i stalinowski Związek Radziecki. Czy dziś też istnieje jakieś Imperium Zła, a może się rodzi? Rosja? Państwo Islamskie? Czy może zupełnie ktoś inny? Temu będzie poświęcony wykład w PISM.

historia
  • wt., 2015-09-22 18:00
Lekcja festiwalowa Dorobek historiograficzny Jana Długosza z Niedzielska

Przedstawienie dzieł i warsztatu naukowego autora m. inn.: Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego), Banderia Prutenorum (Sztandary wojsk krzyżackich z Prus), Insignia seu clenodia Regni Poloniae (Znaki i klejnoty Królestwa Polskiego) oraz Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis (Księga uposażeń diecezji krakowskiej).

Zostaną zaprezentowanie i omówione nie tylko same publikacje, ale także będą pokazanie późniejsze rękopiśmienne odpisy i przykładowe ówczesne dokumenty o których Jan Długosz się odwoływał.

historia
  • śr., 2015-09-23 11:00
  • śr., 2015-09-23 13:00
Spotkanie festiwalowe Być przyzwoitym w XXI wieku. Sesja poświęcona prof. W. Bartoszewskiemu

Celem spotkania będzie refleksja nad dorobkiem i przesłaniem prof. Władysława Bartoszewskiego, świadka i uczestnika największych wydarzeń w Europie i świecie w XX i początku XXI wieku. Głównym celem będzie spojrzenie na prof. Bartoszewskiego jako człowieka, świadka historii i dyplomatę  na tle problematyki systemów totalitarnych i autorytarnych, tematyki porozumienia, dialogu, pojednania między narodami i państwami, historycznego i humanistycznego dziedzictwa europejskiej myśli społecznej i politycznej.

historia
  • pon., 2015-09-21 18:00
Spotkanie festiwalowe Pokój czy wojna? Ku czemu zmierza Europa

Klub młodzieżowy, organizowany przez Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, kierowany jest do licealistów. Na spotkaniu będziemy się zastanawiać, ku czemu zmierza Europa: ku pokojowemu rozwojowi, czy może ku wojnie? Kto nam zagraża, a kto może nas bronić?

 

historia
  • pon., 2015-09-21 10:00
Spotkanie festiwalowe W reklamie wszystko już było... O reklamowych chwytach sprzed stu lat

"Co wolno, a czego nie wypada reklamować? Jak zwrócić uwagę konsumenta na oferowany towar? Jak rozbudzić w nim żądzę posiadania? I jak przekonać go do kupna? Czy w reklamie można kłamać? - takie pytania zadawano sobie od dawna. Około stu lat temu wydrukowano pierwsze polskie podręczniki do reklamy, które zawierały kwintesencję wiedzy o sposobach promowania towarów i usług. Wiedza w nich zawarta jest ciągle aktualna, a współczesne reklamy nie szczególnie odbiegają od schematów wówczas wykorzystywanych. By kompetentnie ocenić wartość współczesnych zabiegów marketingowych i lepiej się na nie uodpornić warto przyjrzeć się kampaniom reklamowym prowadzonym za czasów naszych pradziadków."

historia
  • pt., 2015-09-25 17:30
Lekcja festiwalowa Jan Długosz z Niedzielska jako dyplomata

Jan Długosz (1415-1480), wybitny dziejopis polskiego średniowiecza zasłużył się również, jako dyplomata w służbie biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego oraz króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka. Misje dyplomatyczne, jakie pełnił z polecenia Oleśnickiego, wymagały zręczności i znajomości innych krajów oraz obyczajów w nich panujących, co znowu wiązało się z określonymi umiejętnościami praktycznymi, wiedzą i erudycją. Świadczy to również o zaufaniu, jakim darzył kanonika krakowskiego jego protektor i nauczyciel dyplomatycznego kunsztu, czyli biskup krakowski. Długosz był uczestnikiem wielu poselstw zagranicznych: w 1449 do Rzymu, 1467 do Czech, 1469 na Węgry. W 1471 r. towarzyszył Władysławowi Jagiellończykowi królowi Czech w drodze do Pragi i uczestniczył w jego koronacji. Jednak na szczególną uwagę zasługuję działalność dyplomatyczna Długosza w sprawach pruskich w latach 1454-1466. Brał udział m.in. w akcji spłaty zaciężnych krzyżackich i pertraktacjach pokojowych (1457-1459) oraz najintensywniej współdziałał w rokowaniach pokojowych (1464-1466) zakończonych podpisaniem II pokoju toruńskiego (1466), kończącego „Wojnę Trzynastoletnią”.

historia
  • pt., 2015-09-25 11:00
  • pt., 2015-09-25 13:30
Spotkanie festiwalowe Polska w dziele Długosza

Jan Długosz rozpoczął pisanie monumentalnego dzieła "Roczniki, czyli kroniki słynnego Królewstwa Polskiego" w 1455 roku, a obejmują one okres od 1038 do 1480 roku. Jako duchowny, a następnie pełnomocnik króla KAzimierza Jagiellończyka miał dostęp do źródeł do których inni kronikarze nie mieli dostępu, m. in. do kancelarii królewskiej, Czy jednak Jan Długosz mógł tworzyć kroniki obiektywnie, bez odnoszenia się do aktualnej sytuacji? Jaki obraz Polski wyłania się z jego dzieła?

historia
  • wt., 2015-09-22 18:00
Spotkanie festiwalowe Rapperswil- perła polskości na obczyźnie

W 1870 roku utworzono Muzeum Narodowe Polskie w zamku w Rapperswil, w Szwajcarii. Muzeum w czasie 145 lat istnienia przeżywało dramatyczne dzieje, które dzisiaj sa jeszcze bardziej trudne niż na poczatku. W muzeum pracował jako bibliotekarz Stefan Żeromski. Tu przechowywano serce Tadeusza Kościuszki.

historia
  • sob., 2015-09-26 11:30
Spotkanie festiwalowe Aktorka, która grała Hamleta – pamiątki po Stanisławie Wysockiej w BUW

Spotkanie będzie poświęcone wybitnej postaci polskiego teatru – Stanisławie Wysockiej (1877-1941). Była ona wielką aktorką teatralną. Grywała też w filmie. Zajmowała się reżyserią i pracą pedagogiczną (wykładała m.in. w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej). Zaprezentujemy dokumenty podarowane niedawno Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie – fotografie, afisze, programy teatralne, pamiątki osobiste.

 

sztuka
  • wt., 2015-09-22 17:00
Spotkanie festiwalowe Burmistrz, czyli Żydzi. Finał projektu naukowego "Teatr Publiczny"

Ostatnie spotkanie w ramach projektu zgromadzi wszystkich wykładowców i będzie debatą o wątkach i tematach obecnych od 250 lat na polskich scenach.

sztuka
  • sob., 2015-09-19 18:00