Kluby

Opis internetowy: Kuba jest często opisywana jako „wyspa jak wulkan gorąca” obiecująca niezapomniane przeżycia na słonecznych plażach, gdzie turyści mogą odpocząć sącząc mojito czy daiquiri, smakując prawdziwe kubańskie cygara lub odkrywać bogactwo kulturowe poprzez zwiedzanie kraju starym amerykańskim samochodem i uczestniczenie w wydarzeniach muzycznych i tanecznych. Co jednak się za tym kryje?

W 2006 roku długoletni prezydent Kuby Fidel Castro z przyczyn zdrowotnych był zmuszony ustąpić z urzędu na rzecz brata, w następstwie czego Kuba weszła na ścieżkę reform gospodarczych, które nieodwracalnie przewartościowują relacje między państwem, jednostką i społeczeństwem. W grudniu 2014 Raul Castro i Barack Obama ogłosili wznowienie stosunków dyplomatycznych pomiędzy obydwoma krajami, zerwanych w 1961 r. Bezpośrednimi konsekwencjami tych zwrotnych momentów w kubańskiej historii była swoista medialna „gorączka”, pęd do zaznania dawnej Kuby „nim przeminie ona na zawsze” oraz wzrost ruchu turystycznego. Oba te fenomeny karmią się romantycznymi i nostalgicznymi projekcjami, które wzmaga przekonanie, że kraj przez ponad półwiecze pozostawał w stanie „hibernacji” i izolacji względem świata zewnętrznego.

Jak się Kuba zmieniła w ostatnich latach? Jak wygląda życie codzienne ludzi, którzy nie trafiają na okładki pism podróżniczych? Czy naprawdę jest za późno, żeby zobaczyć „prawdziwą” Kubę?

Spotkanie w formie gry interaktywnej, podczas której się dowiemy, jak wyglądają zmiany na Kubie z perspektywy antropologów, dziennikarzy, przedstawicieli biur podróży oraz samych Kubańczyków.

Opis spotkania (między 150-200 słów):

Wykład i dyskusja są propozycją spojrzenia na współczesne społeczeństwo rosyjskie przez pryzmat filmu fabularnego. Zwracają uwagę na związek między filmem a jego kontekstem społeczno-kulturowym. Przyglądając się najnowszej kinematografii rosyjskiej, postaramy się sformułować twórczy komentarz do głównych w ostatnich latach zagadnień rosyjskiej debaty publicznej. Odniesiemy się do sytuacji współczesnego społeczeństwa rosyjskiego (wraz z jego najważniejszymi problemami) oraz do dyskusji na temat rosyjskiej tożsamości narodowej. Przyjrzymy się filmom, które proponują alternatywne lub opozycyjne, w stosunku do oficjalnej narracji produkowanej przez szeroko pojętą władzę, spojrzenie na rzeczywistość społeczną. Warto zauważyć, że filmy te wskazują najczęściej na problemy pomijane przez oficjalny nurt.

Zajęcia skupione są na inspirującej roli filmu w badaniach socjologicznych i kulturoznawczych i jako takie stanowią propozycję alternatywną dla ujęcia typowo filmoznawczego czy historycznofilmowego. Miejsce takiej refleksji zajmie ukazanie skomplikowanych i różnorodnych związków pomiędzy filmem a społeczeństwem. Co ważne, wybrane obrazy to filmy o wysokiej wartości estetycznej.

Na zajęciach przedyskutujemy wybrane fragmenty filmów nakręconych po 2010 roku:

Jurij Bykow Dureń (2015)

Jurij Bykow Major (2013)

Dmitrij Tiurin Pragnienie (2013)

Aleksiej Fiedorczenko Milczące dusze (2010)

Andriej Zwiagincew Lewiatan (2014)

Pierwsze dziecko poczęte in vitro ma już prawie 40 lat. Pierwszy zabieg zapłodnienia pozaustrojowego w Polsce wykonany został z powodzeniem niemal 30 lat temu i od tej pory dzięki tej technologii narodziło się tysiące dzieci. Niemniej jako antropolożki zadajemy pytanie: czy istnieje dziecko z in vitro?

Kto i w jaki sposób tworzy podmiot, owo „dziecko z in vitro”? Przyglądamy się dyskursom medialnym, analizujemy dokumenty, akty prawne itp. Przede wszystkim jednak poznajemy perspektywę osób, które przyszły na świat dzięki interwencji medycyny – dzieci i młodych dorosłych.

„O nas się mówi, ale z nami się nie rozmawia” – mówi jeden z naszych rozmówców. Etnograficzne badania prowadzone przez Interdyscyplinarny Zespół Badań nad Dzieciństwem UW są próbą przełamania milczenia osób, które istnieją i nie istnieją jednocześnie. 

Dyskursywna (nie realna) obecność w mediach dzieci urodzonych dzięki technologiom reprodukcyjnym jest jednocześnie ustanawianiem swoistej podmiotowości „z in vitro”. Osoby urodzone dzięki tego typu interwencji medycznej są niejako zawezwane do istnienia przez jej oponentów– bez tego zawezwania byłyby „po prostu dziećmi”. Jak same mówią, nie różnią się niczym od innych dzieci, to media I politycy czynią z nich osobną kategorię. Mogą odpowiedzieć na to wezwanie przez przyjęcie jeszcze jednego wymiaru do swojej tożsamości, która nawet jeśli jest związana z in vitro, to nie jako biologicznym faktem, lecz ideologicznym przekazem.

W wykładzie zaprezentujemy badania prowadzone w ramach projektu „Nowe technologie reprodukcyjne –perspektywa childhood studies”, finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki (2012/07/E/HS3/01024).

Drugi wykład z cyklu spotkań o stereotypach, które współtworzą obraz Rosji i Rosjan w Polsce, poświęcony dyskusji na temat wyobrażeń związanych z Polską i Polakami w oczach rosyjskich mediów.

Krótkie i dynamiczne zajęcia z semiotyki dla każdego. Będziemy łamać ukryte komunikaty dźwiękowe, wizualne i kulturowe - dołącz do nas i czytaj w kulturze jak w otwartej księdze.

Bierzemy do ręki słowniki, surfujemy po sieci i, podążając tropem słów-zagadek, próbujemy zobaczyć, jak z biegiem czasu zmieniają się znaczenia i opisy wyrazów, słowniki i ich użytkownicy.Czego możemy dowiedzieć się ze słownika papierowego, a czego z elektronicznego? Czy korzystamy z nich w taki sam, czy w inny sposób? Które są lepsze? Czy może w dobie Internetu i nowych technologii powinniśmy oddać stare słowniki do archiwum lub muzeum? Na te i inne pytania poszukamy odpowiedzi w czasie warsztatów Na tropie słów – na papierze i w sieci. 
W trakcie spotkania prześledzimy historie kilku słów i zapoznamy się z niektórymi słownikami w formie drukowanej oraz z kilkoma dostępnymi w Internecie. Zastanowimy się także, jakie są ich wady i zalety oraz w jaki sposób najefektywniej szukać w nich informacji o interesujących nas wyrazach. 

Wykłady poświęcone będą fenomenowi społeczno-etnicznemu, jakim była i jest Kozaczyzna. Nakreślona zostanie w ogólnych zarysach historia i specyfika poszczególnych społeczności kozackich z wyodrębnieniem podobieństw i różnic między poszczególnymi wojskami kozackimi. Najwięcej miejsca zostanie poświęcone podstawowym grupom kozackim, od których wziął początek cały fenomen Kozaczyzny: Kozakom Zaporoskim siczowym i „zimownikowym” (chutorowym) (Ukraina), Wołżańskim, Dońskim, Uralskim, Terskim i Kubańskim (Rosja), tzw. ordom kozackim (Kazachstan), Syberyjskiemu Kozactwu (Rosja i Kazachstan). Zostanie przedstawiony proces wyodrębniania się poszczególnych grup i czynniki społeczne, polityczne oraz geograficzne, które wpłynęły na kształt danych społeczności. Następnie słuchacze zapoznają się z „wtórnymi” grupami kozackimi, czyli wojskami i załogami miejskim, które powstawały z inspiracji władzy państwowej (cara rosyjskiego, polskiego króla), ale były oparte na Kozaczyźnie. Wykład naświetli również obecną sytuację potomków kozackich na terenie Rosji, Ukrainy i Republiki Kazachstanu, ich stosunki z władzą państwową i stosunek do przeszłości. Także nie zabraknie miejsca na zapoznanie słuchaczy z meandrami mentalności i wybranymi tradycjami kozackimi, sporo miejsca poświęci się problematyce tożsamości kozackiej. Wykłady będą zatem stanowiły krótki kurs wiedzy o Kozaczyźnie.

Proponujemy wprowadzenie do warsztatu tłumacza konsekutywnego, obejmujące tłumaczenie pokazowe oraz szereg ćwiczeń i zabaw, które stymulują umiejętność zapamiętywania dłuższych tekstów mówionych, podzielność uwagi, wykorzystywanie własnych zasobów poznawczych, rozwijają umiejętności retoryczne. Warsztat jest pomyślany jako prezentacja tego, co się dzieje podczas tłumaczenia konsekutywnego. Jest zarazem swoistym testem predyspozycji, stąd konieczny jest aktywny udział uczestników w warsztacie. Postaramy się przybliżyć słuchaczom szczególną sytuację tłumacza jako widocznego pośrednika w tym rodzaju tłumaczenia, odpowiemy na pytania, podzielimy się własnymi doświadczeniami. Jeśli chodzi o przygotowanie uczestników - właściwie nie jest wymagana biegła znajomość żadnego języka obcego – zaprezentujemy ćwiczenia wyłącznie na przykładzie języka polskiego.

Celem wykładu jest omówienie współczesnych praktyk czarnego nacjonalizmu w Stanach Zjednoczonych w kontekście walki o sprawiedliwość żywieniową. Farmy produkujące żywność dla członków religijnych organizacji wywodzących się korzeniami z XX-w Detroit, takich jak Nation of Islam i The Black Madonna Shrine, są przykładem na to, jak Afroamerykanie łączą postulaty odrębności terytorialnej i niezależności ekonomicznej ze zdrowymi praktykami żywieniowymi.

Celem spotkania jest przedstawienie uczestnikom zagadnienia „fałszywych przyjaciół”. W pułapkę „fałszywych przyjaciół” wpadają zarówno początkujący, jak i wykwalifikowani tłumacze – osoby świetnie władające językami, wychodząc z założenia, że podobieństwo graficzne lub dźwiękowe równe jest podobieństwu znaczeniowemu. „Fałszywi przyjaciele tłumacza” są nie tylko przyczyną błędów w przekładzie, ale też wywołują nieporozumienia i powodują dezorientację, naruszając sens przekazu.

Spotkanie będzie składać się z wykładu i warsztatu.  Podczas wykładu uczestnicy zapoznają się z szeroko rozumianym pojęciem „fałszywi przyjaciele tłumacza” oraz z najpopularniejszymi przykładami „fałszywych przyjaciół” w języku polskim i rosyjskim, a w części warsztatowej podejmą próbę tłumaczenia na język polski i rosyjski zdań, w których występują „fałszywi przyjaciele”.

Do uczestnictwa w warsztatach niezbędna jest znajomość języka rosyjskiego przynajmniej na poziomie średniozaawansowanym

Co ma wspólnego św. Hildegarda z Bingen z Ludwikiem Zamenhofem? Oboje byli twórcami języków planowanych. Doktoro Esperanto (Ludwik Zamenhof) stworzył być może ten najsłynniejszy – właśnie Esperanto, lecz przez wieki projektów języków globalnych i uniwersalnych mających ułatwić ludziom porozumiewanie się było o wiele więcej. O jakie języki chodzi? Czy są używane do dziś? Kto ich obecnie używa i czemu służą w świecie zdominowanym przez język angielski?

Czy naprawdę to co nazywamy myśleniem humanistycznym i to co nazywamy naukami ścisłymi to zupełnie różne rzeczy? Dlaczego w takim razie Michael Faraday poważnie interesował się poezją, a Juliusz Słowacki – zjawiskiem elektryczności? W swoim wykładzie sięgam do fascynacji z początku XIX wieku – kiedy pytania o istotę niewidzialnych, choć działających sił natury, nurtowały w równym stopniu fizyków i poetów.

Badania nad rozpoznawaniem mowy przyczyniają się do znacznego ułatwienia komunikacji i umożliwiają nowe formy interakcji ludzi z maszynami. W ramach warsztatów uczestnicy dowiadują się, w jaki sposób powstała i jak działa technologia rozpoznawania mowy (przetwarzanie dźwięków ludzkiej mowy, fonemy, słownik programu, profil głosowy, różnice między głosami kobiet i mężczyzn); jakie są rodzaje systemów rozpoznawania mowy i czym się między sobą różnią; w jaki sposób możemy wykorzystać rozpoznawanie mowy w codziennym życiu. Uczestnicy poznają program do rozpoznawania mowy w języku polskim Newton Dictate i anglojęzyczny program Dragon Naturally Speaking oraz uczą się podstawowych zasad dyktowania do programu rozpoznającego mowę. Zaznajamiają się z respeakingiem, techniką opracowywania napisów do programów audiowizualnych nadawanych na żywo lub spotkań i konferencji, polegająca na wykorzystaniu oprogramowania do rozpoznawania mowy. Uczą się tworzyć swój profil głosowy, próbują dyktować prosty tekst do programu Newton Dictate i analizują powstałe błędy. Podejmują próbę respeakingu do krótkiego fragmentu programu audiowizualnego.

Baron Corvo to jeden z wielu pseudonimów literackich Frederick Rolfe'a, ekscentrycznego brytyjskiego pisarza, niedoszłego księdza i skandalisty żyjącego w latach 1860-1913. Swoja karierę literacką zaczął późno, bo dopiero w wieku 36 lat. Od początku wzbudzał mieszane uczucia. Jedni widzieli w nim swoistego geniusza, a drudzy uważali go za intelektualnego szarlatana. Jego reputacji nie pomógł fakt, że Rolfe, choć charyzmatyczny, był również kłótliwy, wyniosły i nieuczciwy w kwestiach finansowych, który raz żył w skrajnej biedzie, a raz wystawnie niczym arystokrata, chociaż zawsze za pieniądze innych. Ten pełen sprzeczności pisarz był również zatwardziałym konserwatystą popierającym monarchię absolutną, katolikiem i homoseksualistą, przez co dystansowali się od niego zarówno Anglicy jak i jego współwyznawcy.

Chociaż ma opinię pisarza, znanego z tego, że jest nieznany', to jego książki były przetłumaczone na wiele języków, i po dziś dzień są wznawiane. Jego twórczością inspirowali się m.in. James Joyce, Graham Greene, Saki, czy też włoski twórca komiksu "Corto Maltese", Hugo Pratt, i po dziś dzień fascynuje czytelników i badaczy literatury.

W naszym kraju nie jest szerzej znany: jedyny raz kiedy publiczność mogła się zetknąć z jego twórczością było podczas teatralnej adaptacji jego powieści "Hadrian Siódmy", wystawianej w warszawskim Teatrze Powszechnym w 1969 roku, kiedy to w rolę tytułową wcielił się Gustaw Holoubek. Spotkanie ma na celu przybliżenie sylwetki i twórczości Rolfe'a, oraz roli jaką w jego odbiorze odegrali jego biografowie. Będzie poruszony też wątek polski: Rolfe opowiadał się za przywróceniem naszemu kraju niepodległości.

Śmierć w kulturze chińskiej jest tematem tabu. Tabu to ma wpływ nie tylko na praktyki związane ze śmiercią, pogrzebem i żałobą, ale również na chińską numerologię. Tabu śmierci zostanie tu omówione zgodnie z teorią Mary Douglas i Jacka Wasilewskiego, zostaną pokazane praktyki, które w zaskakujący sposób są identyczne w zachodniej i chińskiej kulturze. 

W czasie dwóch zaproponowanych spotkań o charakterze popularnonaukowym zaprezentuję temat stereotypów oraz ich rolę w życiu społeczeństw. Punktem wyjścia dla pierwszego spotkania będę stereotypy, które współtworzą obraz Rosji i Rosjan w Polsce. Drugie spotkanie będzie poświęcone dyskusji na temat wyobrażeń związanych z Polską i Polakami w oczach rosyjskich mediach.

Słowo „stereotyp” w powszechnym odbiorze społecznym, zarówno w Polsce, jaki i Rosji, nacechowane jest negatywnie. Czy możliwe jest jednak rozumienie tego pojęcia bez negatywnych konotacji? Czy można mówić o pozytywnych stereotypach? Jaka jest ich rola w życiu każdego człowieka i społeczeństw? W jaki sposób stereotypy przejawiają się w języku oraz za pomocą jakich innych kanałów mogą być przekazywane? Jak stereotypy wykorzystywane są w reklamie? Czy podejmowane działania związane ze stereotypami powinni polegać wyłącznie na ich przezwyciężaniu? Czym różnią się stereotypy od uprzedzeń i innych konstruktów myślowych? Na te i inne pytania poszukamy odpowiedzi w czasie spotkań, które będą mieć formę wykładów połączonych z dyskusją oraz prezentacją multimedialną. Przedstawione zostaną również ciekawe autentyczne przykłady ze sfery komunikacji internetowej.

Wizerunki brytyjskich królów i królowych świadczą o zmieniających się na przestrzeni wieków poglądach na temat samej instytucji monarchii. Portret mógł służyć zarówno wychwalaniu, mniej lub bardziej faktycznych, zalet władcy, jak i ostrej satyrze politycznej; mógł wzmacniać pozytywny społeczny odbiór osoby króla, bądź też go krytykować i podważać jego autorytet. Wykład przybliża sylwetki wybranych monarchów (od Henryka VIII do Elżbiety II), których związki z artystami często bywały niełatwe, a nawet niebezpieczne.

W wielu kulturach ćmy były symbolami śmierci bądź życia w zaświatach. Często traktowano je jako zły omen, przypisywano im również właściwości nadprzyrodzone – wierzono, że ćmy to czarownice przemienione w owada. Motyle nocne wciąż fascynują i inspirują twórców kultury: wystarczy wspomnieć Milczenie owiec bądź powieści Suzanne Collins z serii Igrzyska śmierci. Przedstawienie tych owadów często odbiega od biologicznej prawdy - niemniej zdarza się, że ćmy posiadają dla twórców kultury nie tylko wartość symboliczną, lecz stają się również przedmiotem wnikliwej obserwacji biologicznej i dyskusji o relacjach pomiędzy człowiekiem a światem przyrody.

Podczas spotkania porozmawiamy o obecności motyli nocnych w kulturze, a następnie wykorzystamy wiedzę z dziedziny entomologii, by wymienić się spostrzeżeniami o fragmentach wybranych dzieł literackich. Przy okazji dowiemy się, między innymi, dlaczego ćmy tak naprawdę lecą do światła, oraz co się stanie, gdy ktoś po zmroku - na początku sierpnia – popłacze się w ogrodzie. Na koniec zastanowimy się, czy warto wykorzystywać wiedzę biologiczną, rozmawiając o dziełach kultury.

Z Internetu docierają do nas sprzeczne informacje na temat komunikacji. Według jednych źródeł naukowcy udowodnili, że tylko 7% treści przekazujemy sobie za pomocą słów, a za resztę odpowiadają gesty i miny. Według innych ta teoria jest mitem. Co rzeczywiście mówią na temat komunikacji wyniki badań naukowych? Które z powszechnych przekonań stanowią tylko mylne interpretacje tych badań? O tym wszystkim porozmawiamy na spotkaniu, na którym także spróbujemy wspólnie przeprowadzić eksperymenty podobne do tych, które w latach 60. XX w. przeprowadził Albert Mehrabian. 

W trakcie swojego „życia”, słowa należące do języka angielskiego przechodzą zaskakujące zmiany zarówno w formie jak i znaczeniu. Jest to często związane ze zmieniającą się rzeczywistością, kulturą czy wpływami innych języków, ale istnieje także grupa słów, które przeszły przez zmiany wyglądające na zupełnie nielogiczne i nieprzewidywalne. Na spotkaniu zostaną zaprezentowane wybrane przykłady ilustrujące najciekawsze zmiany jakim podlegało słownictwo języka angielskiego, celem pokazania jak bogate jest owo „życie” słów angielskich.

Dlaczego Alice’s Adventures in Wonderland Lewisa Carrolla,  znane w Polsce jako Przygody Alicji w krainie czarów, fascynują tłumaczy w różnych kulturach nieprzerwanie od 150 lat? Uczestnicy warsztatu dowiedzą się tego, poznają historię polskich przekładów, będą mieli możliwość przeanalizować i porównać kilka wersji polskich tłumaczeń tej najsławniejszej książki ze światowego kanonu literatury dziecięcej i spróbować swoich sił w przekładzie wybranych fragmentów. Przyjrzymy się niezwykłym wyzwaniom jakie stawia Alicja przed tłumaczem, zastanowimy się też nad tym jak tłumacze w różnych epokach widzą dziecięcego czytelnika, dlaczego wybierają różne strategie przekładu, po co właściwie  istnieje wiele tłumaczeń tego samego tekstu na jeden język i jak/czy Alicja przemawia do współczesnego odbiorcy.

Warszawiacy wracając do zburzonego i opuszczonego miasta, oglądali je z perspektywy pieszego, widząc pojedyncze okaleczone miejsca. Ich percepcję zagłady miasta trudno ekstrapolować na przestrzeń całej Warszawy. Do tego należy się wznieść nad poziom ostańców, kikutów i ruin, i spojrzeć z perspektywy ptaka, od krańca do krańca miasta.
Omawiany plan, czytelny dzięki skutecznej generalizacji treści, za sprawą zastosowanych uproszczeń i interpretacji zdaje się stawiać czytelnikowi pytanie o prawdę i fałsz w przekazie kartograficznym.

Wykład poświęcony jest powstawaniu i funkcjonowaniu w dawnej Rzeczypospolitej legend o profanacji hostii – rzekomych zbrodniach dokonywanych przez Żydów. Ich powstawanie i rozpowszechnianie związane było z rozwojem kultu eucharystycznego, praktykami ludowej pobożności i zwalczaniem reformacji. Legendy o profanacji hostii posiadały podobny schemat i podobne treści symboliczne, często były wręcz powieleniem wcześniejszych opowieści. Stanowiły ważny wątek literatury antyżydowskiej, tworzonej głównie w środowiskach mieszczańskich i kościelnych. Na przykładzie legendy o poznańskich hostiach wykład pokazuje także utrzymywanie się pozostałości takich legend do dnia dzisiejszego