Spotkanie weekendowe

Kolekcja portretów rodziny Wardęskich herbu Godziemba, jest klasycznym przykładem zbioru obrazów familijnych, polskiego dworu szlacheckiego XVIII i XIX wieku. Jej burzliwe dzieje i dramatyczne zniszczenia, którym uległa w wyniku różnych następstw, wpisują się w losy wielu prywatnych polskich zbiorów, na przestrzeni ostatnich wieków. Ogromne wyzwanie przed którym stanęli właściciele obrazów, pragnący za wszelką cenę zachować dziedzictwo przodków, stało się także ambitnym wyzwaniem dla konserwatorów z WKiRDS Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technik badawczych i konserwatorskich, w połączeniu z modelową współpracą z opiekunami zbioru, wypracowano wzorcowy model postępowania wobec prywatnych kolekcji obrazów.

Często książki, które mamy na półkach mają wartość kolekcjonerską, czy sentymentalną. Papier jest materiałem bardzo trwałym jednocześnie będąc wrażliwym na szereg czynników niszczących. Odpowiednio przechowywany ma szansę przetrwać wiele wieków. Świadomość jego potrzeb, odpowiednich warunków jego przechowywania i metod dbania o zbiory pozwoli dłużej cieszyć się księgozbiorem. 

Zapraszamy wszystkich dociekliwych kolekcjonerów, zbieraczy i użytkowników książek oraz innych obiektów na podłożu papierowym do udziału w wykładzie, który przybliży metody zapobiegania niszczącemu działaniu czasu oraz negatywnym czynnikom środowiska dla papieru. 

Wystawa Polscy badacze Syberii , w dwujęzycznej, polsko-rosyjskiej wersji językowej zaprezentowana została po raz pierwszy w 2008 r. w Prezydium Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie podczas Dni Nauki Polkiej w Federcji Rosyjskiej i wzbudziła od razu duże zainteresowanie. Nstępnie pokazano ją w wielu syberyjskich miastach  (Jakuck, Irkuck, Jenisejsk, Krasnojarsk, Ułan Ude, Kiachta, Nowosybirsk, Tomsk, Bijsk, Rubcowsk, Gornoałtajsk) i wciąz cieszy się tam popularnością. Przyczyną jej sukcesu jest odmienny niż dotychczas sposób ujęcia tematu -  polscy sybiracy sostali na niej pokazani głównie jako niestrudzeni i wnikliwi badacze Syberii, którzy przyczynili się do jej poznania i opisania. Prezentacja wystawy w miastach syberyjskich odbywa się pod auspicjami Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Irkucku i prężnie ziałających na Syberii organizacji polonijnych.

Co łączy szlachcica Piekarskiego z królem Zygmuntem i jaką rolę odgrywa tu Pałac Dziekana (obecna siedziba MAW). Czemu Piekarski nie lubił króla, gdzie byli „Borowcy” w kluczowym momencie wydarzenia, i czemu Piekarski zginął mimo, że Król okazał mu swą łaskę?

Historia wyjątkowa w dziejach Polski. Tylko raz i to na szczęście nieskutecznie dokonano w naszym kraju zamachu na życie króla. A jak wiadomo – król z woli Bożej – więc podniesienie ręki na króla, było najwyższą formą przestępstwa. A zatem i kara służna się należała.

Jak to wydarzenie z historii trwale wpisuje się w naszą kulturę?

Zapraszamy na opowieść wplecioną w miejsce prawdziwych wydarzeń sprzed niespełna 400 laty. Uczestnicy spotkania mają możliwość zwiedzania odtworzonych łączników między Zamkiem Królewskim a Katedrą, znajdujących się na pierwszym piętrze Muzeum.

Kto nigdy nie słyszał „plecie jak Piekarski na mękach” – niech potraktuje przedpołudniową wizytę w MAW jako zadanie obowiązkowe!

Kto nigdy nie był na mostkach nad Dziekanią i Kanonią – musi w końcu być tam gdzie i król bywał!

Obiecujemy - nie będziemy pleść jak Piekarski!  Nasza historia jest prawdziwa, bo udokumentowana!

W zbiorach Muzeum Drukarstwa znajduje się zaprojektowany w 1927 roku, przez Willego Schumana krój pisma Wisła, wcześniej znany jako Butterfly. Rok później, krój ten został zmodyfikowany w odlewni Idźkowskiego w 1928 roku. Wpisując się w tegoroczne obchody Roku Rzeki Wisły zaprezentujemy dwie kaszty w wielkoścciach od 8 do 48 punktów. Krój ten używany był do druku wizytówek, zaproszeń i druków okolicznościowych. W trakcie spotkania zaprezentujemy druki z naszych zbiorów złożone tym krojem, a także odbędą sie warsztaty typograficzne, w trakcie których uczestnicy będą mogli własnorecznie złożyc tekst używając czcionki Wisła.​

Praga to niekończący się projekt. Swój współczesny wygląd zawdzięcza wielu pomysłom, różnym planom, decyzjom i ciągłym przemianom. Niektóre z nich doceniamy, uważając, że ta część Warszawy „ma klimat”; inne znów krytykujemy, mówiąc, że „kiedyś było lepiej”.Wystawa stara się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Praga wygląda tak, a nie inaczej. Opowiada o genezie i obecnej kondycji niektórych kamienic i fabryk, przedstawia historię zielonych alej. Opisuje charakter Parku Praskiego, mówi o znaczeniu linii kolejowej oraz o tym, czym była kiedyś i czym jest współcześnie ul. Targowa. Praga to niekończący się projekt. Zmienia się także dziś, na naszych oczach. Nad głowami mieszkańców pracują żurawie budowlane, budynki z historią są rozbierane lub remontowane. Pojawiają się inwestorzy, deweloperzy, liczne projekty są dyskutowane. Niech ta podstawowa, pokazywana na ekspozycji wiedza, okaże się przydatna w toczącej się debacie na temat kierunku zachodzących zmian.

Wystawa "Polscy badacze Syberii, na kórej celowo pominięte zostały wątki  patriotyczne i martyrologiczne, prezentuje odkrycia i osiągnięcia naszych rodaków w dalekiej Azji w różnych dziedzinach nauki, kultury i sztuki. Zaprezentowane na niej unikatowe materiały dostarczają zwiedzającym nie tylko ciekawych informacji, lecz także wielu niezapomnianych wrażeń i szczerych wzruszeń.

Tadeusz Kościuszko ostatnie lata spędził w Solurze, w Szwajcarii. Swoje serce zapisał najmłodszej z córek Franza Zeltnera, w którego domu mieszkał. Jego ciało spoczęło na Wawelu. Emilia Zeltner opiekowała się sercem Kościuszki budując dla urny specjalne mauzolea.W 1895 r. urna z sercem trafiła na Zamek w Rapperswilu, po wyzwoleniu Polski - na Zamek Królewski. Po II wojnie tułała się w różnych miejscach aż wreszcie wróciła do kaplicy zamkowej.

Wystawa połączona z oprowadzaniem i prezentacją oryginalnych materiałów archiwalnych zachowanych w zasobie Archiwum Państwowego w Warszawie przybliżających podróż Polaków do Ameryki, ich aklimatyzację w nowym środowisku, problemy z komunikacją i odnalezieniem się w nowych realiach.

Rewolucje rosyjskie 1917 r. wciąż wywołuję wiele pytań - stawianych nie tylko przez naukowców.  Przyciągają także uwagę społeczną, stanowiąc podstawę rozlicznych mitów, głęboko zakorzenionych we współczenej kulturze. Będziemy o nich dyskutować w gronie specjalistów z Instytutu Historycznego UW (prof. Tomasz Kizwalter i prof. Andrzej Szwarc) oraz Instytutu Kultury Polskiej UW (prof. Marcin Napiórkowski). Zastanowimy się nad tym jakie mity narosły wokół tych ważnych wydarzeń historycznych. Będziemy rozmawiać o społecznej wyobraźni i mechanizmach powstawania legend o rewolucjach rosyjskich, ale także spróbujemy demaskować niektóre z nich. Zastanowimy się nad kategoriami dobra i zła w aspekcie przyczyn rewolucji 1917 r. Podejmiemy próbę dyskusji o tym czy "rewolucje miały płeć" i jakie znaczenie w budowaniu dzisiejszych wyobrażeń o nich przydać należy takim pojęciom jak klasa, warstwa, elity, masy czy naród.

W dobie wszechobecnego internetu i nowych technologii, gdzie słowo drukowane coraz częściej wypierane jest przez obraz badaczowi literatury ciężko jest dotrzeć do szerokiego odbiorcy i zainteresować go problematyką z pogranicza teorii i historii literatury. Konsekwencją tego są dwie możliwe postawy: odrzucenia „nowinek” technologicznych jako w najlepszym razie nieadekwatnego medium bądź zachłyśnięcie się możliwościami, jakie daje epoka cyfrowa, co z kolei często odbija się na naukowej jakości. Istnieje jeszcze trzecia droga, gdzie możliwości nowych technologii są wykorzystywane w taki sposób, by treści ściśle naukowe – nie tracąc na ich wyjątkowości – udostępnić odbiorcom, dla których środowisko cyfrowe jest nie tyle nawet codziennością, co sposobem bycia i myślenia. Inicjatywą spełniającą te postulaty jest platforma cyfrowa Nowej Panoramy Literatury Polskiej stworzonej przez Zespół działający przy Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. W trakcie wykładu zaprezentowane zostaną dotychczasowe osiągnięcia i zrealizowane projekty jak również plany na przyszłość. Słuchacz będzie miał możliwość zapoznania się z procesem tworzenia kolekcji cyfrowej, istotą pracy zespołowej a wreszcie z problemami, na które natrafiają badacze i twórcy próbując pogodzić często sprzeczne ze sobą wymagania oraz oczekiwania potencjalnego odbiorcy. Na zakończenie przewidziana jest dyskusja z uczestnikami o zaletach i wadach takiego rozwiązania, a także inspiracjach do dalszej pracy.

Kim jest tytułowa Sublokatorka z powieści Hanny Krall? Na jakich warunkach funkcjonuje w społeczeństwie i kto te warunki stawia? Czego nie wypada robić i mówić Sublokatorce, a jaka być powinna? Sublokatorka jest osobą, której nie wypada się skarżyć, bo w każdym momencie może przecież zostać przez lokatorkę poproszona o opuszczenie lokalu. Funkcjonuje zatem na czyichś warunkach; w swojej, lecz obcej przestrzeni. Jasność, do której dąży, jest poczuciem bycia na swoim miejscu, wśród swoich, z bogatą i adekwatną przeszłością. Jednak czego by Sublokatorka nie zrobiła – zawsze pozostanie sublokatorką.

Tajlandia  to prawdziwy raj dla turystów i druga gospodarka Azji Południowo – Wschodniej,  nadal jest jednak targana napięciami wewnętrznymi, mającymi źródła w czasach sprawowania funkcji premiera przez  Thakasina Shinawatrę   na początku XXI wieku. W kraju trwa trudny i powolny proces normalizacji, demokratyzacji i stopniowego przekazywania rządzenia przez siły zbrojne politykom cywilnym. Zbiegło się to ze zmianą monarchy po zgonie, panującego od 1946, umiłowanego przez naród króla Bhumibola Adulyadej’a czyli Ramy IX i wstąpieniem na tron następcy księcia Vajiralongkorna jako Ramy X. Końcowe obrzędy pogrzebowe zmarłego króla i uroczysta koronacja nowego monarchy, przewidziane są na jesień 2017. Sytuację polityczną w kraju   komplikuje tląca się od lat rewolta części ludności wyznania islamskiego, zamieszkująca najbardziej południowe prowincje kraju takie jak Narathiwat, Pattani, Yala i Satun. Pojawiły się nowe wyzwania w polityce zagranicznej. Z jednej strony perspektywy przyśpieszenie rozwoju kraju poprze zacieśnienie współpracy z potężnym mocarstwem z północy – Chinami, które oferują korzystne warunki finansowe i inne dla realizacji szeregu ważnych projektów gospodarczych, z drugiej tradycyjne powiązania sojusznicze z USA, w tym przyznany w 2003 status „ważnego sojusznika spoza NATO” oraz nadal silne związki  gospodarcze z USA i Japonią.

Problematyka sieroctwa w literaturze dla dzieci i dorosłych, podjęta pod koniec XIX wieku przez Marię Konopnicką w pierwszej polskiej baśni literackiej (O krasnoludkach i o sierotce Marysi), aktualizowana na przestrzeni lat w różnych tekstach, jest wyznacznikiem naszej sytuacji, przeistaczając się w nośną metaforę wywłaszczonej lub wykluczonej jednostki, która aktywnie szuka swojego miejsca w świecie. 

Zapraszamy na warsztaty z Martyną Sypniewską, głównym specjalistą ds. PR w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. W czasie spotkania uczestnicy dowiedzą się, czym jest marka oraz jak wygląda praca z narzędziami takimi jak Facebook i Instagram z perspektywy instytucji kultury. 

Pismo chińskie składa się z około 50 000 znaków, wypracowanych w toku długiej ewolucji. W języku współczesnym ponad 95% objętości tekstów w codziennej prasie i popularnych książkach jest pisane przy użyciu 5-6 tysięcy najczęściej używanych znaków. Tyle wystarczy się nauczyć, żeby biegle czytać. Osobę, która zna mniej niż 2000 znaków. Chińskie pismo jest systemem otwartym, co oznacza, że ciągle powstają nowe znaki. Pismo chińskie jest systemem złożonym.Ortografia pisma chińskiego obejmuje kształt oraz kolejność stawianych kresek, których wyróżnia się obecnie 12 rodzajów. Warsztat jest skonstruowany w ten sposób aby przekazać uczestnikom podstawowe informacje na temat historii i ewolucji kaligrafii chińskiej.Pod koniec warsztatu uczetnicy będą mogli wziąć aktywny udział i samodzielnie napisać kilka chińskich zanków pod moim kierunkiem.

Tłumaczenie na potrzeby teatru z reguły kojarzone jest z czynnością tożsamą z tłumaczeniem literackim, jednak jego problematyka jest dużo bardziej złożona. Tekst teatralny funkcjonuje bowiem jako punkt wyjścia do stworzenia całego systemu znaków teatralnych i niejednokrotnie zawiera wskazówki dotyczące elementów przestrzennych, ruchowych, dźwiękowych itd. Celem wystąpienia jest przedstawienie owej złożoności, a także uświadomienie uwikłania tego typu przekładu w szereg różnorakich czynników związanych z materią przedstawienia teatralnego. Podczas spotkania zostanie zaprezentowany zarys teorii znaków teatralnych i ukazany proces ich interpretacji podczas tłumaczenia. Ponadto przedstawione będą zagadnienia związane z zastosowaniem technik przekładu audiowizualnego, tj. przygotowaniem napisów w teatrze oraz z ustnym tłumaczeniem spektakli. Kolejnym elementem wykładu będzie problematyka związana ze znaczeniami ukrytymi w języku muzycznym, które znacząco wpływają na pracę tłumacza libretta operowego. Zagadnienia te zostaną ukazane w kontekście wybranych fragmentów z tekstów dramatycznych oraz fragmentów oper, pokazujących realne trudności praktyczne, z którymi musi mierzyć się tłumacz pracujący z tego typu tekstem źródłowym.

„Poganka” Narcyzy Żmichowskiej to niezwykła, tajemnicza powieść o namiętności i zbrodni. Opowieść o losach Beniamina, który wpada w sidła miłości i zostaje w zamku pogańskiej Aspazji, zapominając o całym świecie mówi o problemach nieostrego podziału między dobrem i złem, o możliwościach ludzkiego poznania i o złożoności świata i człowieka. Powieść po jej opublikowaniu stała się z miejsca sensacją w warszawskich kręgach i przysporzyła autorce sławy. Używając obecnej „nomenklatury” można powiedzieć, iż „Poganka” zyskała status powieści kultowej. Stanowiła niezwykłe, oryginalne zjawisko w literaturze polskiej. A to za sprawą głównej bohaterki powieści, Aspazji. Do dziś jest ona zagadką dla badaczy literatury. Podczas wykładu zastanowimy się, jakie postacie fantastyczne, charakterystyczne dla Słowian, ale nie tylko, mogły stać się podstawą do jej stworzenia. 

W trakcie warsztatów zastanowimy się, w jaki sposób na nasze  postrzeganie świata, myślenie i działanie wpływają technologie przetwarzania i przekazu informacji, takie jak tekst pisany, książka drukowana, stacjonarny komputer elektroniczny czy jego miniaturowa, mobilna wersja w postaci smartfona.  Punktem wyjścia będzie pojęcie „rozszerzenia człowieka” wprowadzone przez Marshalla McLuhana, który stosował je do technologii „przedłużających” zmysły człowieka (jak telegraf, telefon i telewizja), jego kończyny (samochód, samolot), skórę (ubranie, dom) czy intelekt (kartka i ołówek, liczydło, komputer).  Skupimy się na elektronicznych technologiach komunikacyjnych i informacyjnych, które stosujemy na co dzień (komputer, internet).  Postawimy pytanie, czy pojedynczy komputer, jak również całą globalną sieć komputerową można uznać za rozszerzenie ludzkiego umysłu, i jeśli tak, to jakie są tego konsekwencje. Zastanowimy się, czy można mówić o wielkim zbiorowym umyśle, jaki tworzą użytkownicy internetu, aktywnie biorący udział w gromadzeniu i przetwarzaniu informacji? Z drugiej strony można pytać, czy smartfon sprawia, że  sami stajemy się smart czy, odciążając naszą pamięć i intelekt nas samych ogłupia? Zastanowimy się, czy pytanie to jest podobne do pytania o pożytki/straty wynikające z używania pisma. Czy utraciliśmy coś internalizując technologię pisma i bezpowrotnie opuszczając pierwotny świat komunikacji głosowej? Czy przechodzimy obecnie drugą falę alfabetyzacji, którą można nazwać falą automatycznej komputeryzacji, zwanej niekiedy „sztuczną inteligencją”. 

Traktorzystka to jeden z bardziej popularnych i mających wielką siłę oddziaływania symboli w kulturze polskiej (obok Matki Polki i Siłaczki). W stalinizmie stanowiła ona wzorzec, a od czasu „odwilży” antywzorzec kobiecości w Polsce. W trakcie spotkania przyjrzymy się kulturowym reprezentacjom tej postaci, a także prześledzimy rzeczywiste warunki pracy kobiet zatrudnionych w zawodzie traktorzystki. Zapytamy, czy jako „hasło wywoławcze” PRL-u, symbol wykpiwanej, ukazywanej jako karykaturalna emancypacji kobiet, traktorzystka może być dziś użyteczna w debacie o prawach kobiet, ich podmiotowości i sprawczości. Kto się boi traktorzystki? Czy można „odzyskać traktorzystkę” dla kobiet i ruchu kobiecego w Polsce?

Zajęcia pokazują na wybranych przykładach, zaczerpniętych z nurtu „kryminału retro”, (literatura i film) oraz zbeletryzowanych dokumentów (np. K. Summerscale, „Podejrzenia pana Whichera”, E. Larson, „Diabeł w Białym Mieście”) – współczesne, potoczne wyobrażenia na temat pewnej specyficznej sfery wieku XIX. Oprócz mody na seriale kryminalne w klimacie retro (brytyjskie, amerykańskie, kanadyjskie czy polskie, jak np. „Ripper Street”, „Suspicions of Mr Whicher”, „Copper”, „Murdoch Mysteries”, „Belle Epoque”) omówione zostaną również postaci historyczne i fikcyjne, które funkcjonują już jako swoiste, rozpoznawalne  znaki kulturowe (np. Kuba Rozpruwacz, Sherlock Holmes i jego liczne rzeczywiste pierwowzory).

Podczas zajęć zostaną poddane oglądowi zarówno rażące anachronizmy, dotyczące sfery kultury materialnej czy języka (będące wynikiem niewiedzy autorów powieści czy scenariuszy), jak i zaskakujące elementy, które są niezgodne ze stereotypową wizją tej epoki – a jednak odzwierciedlają prawdę historyczną. Interaktywny charakter zajęć, polegający m. in. na odwoływaniu się do „wiedzy codziennej” odbiorców w formie prostego quizu (prawda czy fałsz?), ma w założeniu podważyć schematy oraz w przystępny sposób ukazać niejednoznaczność i bogactwo kultury XIX stulecia.

Czy zastanawiasz się czasem, dlaczego musimy uczyć się języków obcych? Czy nie byłoby dużo wygodniej i oszczędniej, gdyby cały świat posługiwał się jednym, wspólnym językiem? W ramach naszego wykładu przyjrzymy się tym pytaniom i zastanowimy się:

• jak powstał język
• czy historia wieży Babel ma coś wspólnego z aktualnym stanem wiedzy naukowej
• jak to się dzieje, że języki należące do jednej rodziny tak się od siebie różnią
• jak powstają słowa
• jaka jest przyszłość języków świata
• dlaczego sztuczne języki cieszą się tylko umiarkowanym sukcesem

Czy zdarza się, że good morning można przetłumaczyć na polski jako do widzenia? Czy słowo good zawsze znaczy to samo co dobry i czy second floor to na pewno drugie piętro? Celem proponowanych przez nas warsztatów tłumaczeniowych jest zaprezentowanie przypadków, w których zastosowanie najbardziej oczywistego „ekwiwalentu” może okazać się złym pomysłem, a otrzymane zdanie, nawet jeśli dobrze brzmi, może mieć zupełnie inne znaczenie niż oryginał. Przyjrzymy się również sytuacjom, w których trudno zdecydować co oznacza zawarte w tekście słowo, mimo że bez kontekstu jego znaczenie wydaje się nie budzić wątpliwości. Zajęcia kładą nacisk na fakt, że, po pierwsze, słowa rzadko są jednoznaczne; po drugie, ich sens zawsze zależy od kontekstu, w którego rozszyfrowaniu nie zawsze pomagają słowa towarzyszące; po trzecie, od dwóch różnych języków nigdy nie należy oczekiwać, że będą do siebie podobne; a po czwarte, słowniki tylko czasem są w stanie pomóc tłumaczowi w znalezieniu ostatecznego rozwiązania. Uczestnicy warsztatów będą tłumaczyć krótkie fragmenty tekstów z języka angielskiego na polski, po czym wspólnie omówimy napotkane problemy oraz porównamy propozycje wersji polskich. Przewidujemy pracę indywidualną, w parach i grupach, w zależności od preferencji uczestników. 

Na filmach często mamy okazję oglądać najprzeróżniejsze metody pracy policji. Jednak zwykle są one bliższe fikcji niż prawdzie. W czasie tych warsztatów, uczestnicy będą mieli okazję zapoznać się z metodami, których rzeczywiście używają technicy kryminalistyki do zabezpieczania śladów na miejscu zdarzenia. Po krótkim, teoretycznym wprowadzeniu uczestnicy sami zmierzą się z zabezpieczaniem różnego rodzaju śladów.