Nauki humanistyczne

Podczas warsztatu uczestnicy będą mieli okazję skonstruować samodzielnie Galimoto-zabawkę recyklingową z Kenii. Jest to pojazd ( samochód, riksza lub rower ) z drutu, w którym siedzi postać ubrana w kolorowe stroje. Kiedy wprowadza się koła w ruch, można zobaczyć, jak porusza on nogami.

Uchodzisz za znawcę myśli filozoficznej? Jesteś ekspertem od zadawania pytań, na które nie ma łatwych odpowiedzi? A może dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z filozofią? Niezależnie od stopnia zaawansowania – wszystkich miłośników filozofowania zapraszamy do udziału w Filozoficznej Grze Terenowej. W niecodzienny, aktywny sposób osoby uczestniczące w grze będą mogły poszerzyć swoją wiedzę filozoficzną oraz sprawdzić się w logicznym myśleniu i argumentacji. Podzieleni na drużyny uczestnicy zabawy będą odkrywać kolejne zakamarki Kampusu Głównego Uniwersytetu Warszawskiego, spotykając po drodze filozofów z różnych epok i mierząc się z rozmaitymi filozoficznymi wyzwaniami. 

Julian Kawalec jest zaliczany do najwybitniejszych przedstawicieli tzw. nurtu chłopskiego w literaturze polskiej. W powieści „Tańczący jastrząb” (1964) opisuje transformację kulturową polskiego społeczeństwa po II wojnie na przykładzie losów jednostki. Bohater opowieści, Michał Toporny, przechodzi metamorfozę: z chłopa staje się mieszczaninem. Punktem wyjścia przemiany staje się nauka czytania i pisania. Awans społeczny był możliwy wskutek objęcia władzy przez komunistów i rozwoju przemysłu. Jednym z głównych elementu komunistycznego programu była elektryfikacja wsi, która, wraz z innymi czynnikami, doprowadziła do upadku tradycyjnej wiejskiej kultury. Bohater zdobywa wykształcenia i szybko pnie się po szczeblach kariery, zostając w krótkim czasie dyrektorem wielkiego przedsiębiorstwa. Literacki topos „z chłopa królem” realizuje się tutaj w świecie PRL-owskiego industrializmu. Jednak nowa, miejska tożsamość Michała Topornego nie pozwala mu na zaspokojenie wszystkich egzystencjalnych potrzeb, a pęd ku awansowi zawodowemu nie daje duchowego spełnienia. Toporny jest bohaterem tragicznym: jego życie nie może zakończyć się szczęśliwie, a jest to skutek zbłądzenia. Ironia tragiczna przejawia się w tym, że bohater dążąc do poprawienia swej kondycji doprowadza do klęski osobistej. Jednak czytelnik nie zostaje pozostawiony bez nadziei, która przybiera postać synów Topornego, starszego - „wiejskiego” i młodszego - „miejskiego”, którzy są zdolni do harmonijnego współdziałania.

Powieść przełożona na niemiecki, francuski, rumuński, ukraiński, rosyjski, bułgarski, hiszpański, fiński i litewski została również zekranizowana przez Grzegorza Królikiewicza w roku 1977.

Polska jest coraz bardziej różnorodna pod względem kulturowym,etnicznym,religijnym.Celem prezentacji jest przedstawienie dwóch wymiarów polityki dotyczącej imigrantów z krajów muzułmańskich:narracji politycznych (to, jak dany problem jest przedstawiany przez decydentów i polityków)oraz regulacji prawnych.Te dwa aspekty są powiązane ,ale z drugiej strony różnią się, są zakorzenione w odmiennych historycznych i instytucjonalnych kontekstach.Normy prawne w zakresie podtrzymywania różnorodności kulturowej grup muzułmańskich są dość liberalne, natomiast polityka przyjmowania imigrantów z państw islamskich, zwłaszcza w sferze dyskursywnej, jest zupełnie odmienna. Co leży u podłoża tych różnic?

Filmowy VR (nazywanego często  ang. cinematic VR) to zupełnie nowy rodzaj doświadczeń,możliwy dzięki pojawieniu się na rynku kamer rejestryjących stereoskopowy obraz 360  stopni. W odróżnieniu od tradycyjnego VR, generowanego komputerowo, cechuje go fotorealizm. Od klasycznego filmu różni się zaś tym, że obraz otacza widza ze wszystkich stron. Ma też pewne ograniczenia-na razie nie jest interaktywny w takim stopniu,w jakim interaktywne mogą być gry komputerowe lub tradycyne środowiska wirtualne. Czy może przydać się do nauki,terpii,szkoleń? Dzięki tzw. iluzji obecności przestrzennej  współobecności można się spodziewać pozytywnych efektów. Uczestnicy umieszczeni w centrum wydarzeń mogą zapomnieć o otaczającym ich fizycznie świecie i w pełni doświadczać świata wirtualnego. Umiejętnie zrobiony film VR to większa motywacja do eksploracji, uwaga,pamięć wpływ na postawy i zachowania.

Co się stało z bezcennymi notatkami, rysunkami i projektami jednego z największych geniuszów w historii ludzkości ?

Tematem spotkania będą zabawy „wyższych sfer” spotykane między końcem XVIII w. a II wojną światową, przeznaczone na ogół dla osób dorosłych. Omówimy niegdyś popularne formy rozrywki, które dla współczesnego  odbiorcy są zapomniane (np. spacer konny, corso), lub zadziwiające – ze względu na infantylność (jak wiele gier towarzyskich) albo wielki nakład czasu, koszty i wysiłek, jakich wymagało ich przygotowanie (maskarady, żywe obrazy, szarady, amatorskie przedstawienia teatralne itp.). Niektóre ówczesne sposoby spędzania wolnego czasu nie są dziś akceptowane z powodu swojej „niepoprawności politycznej” (jak upodobanie do brutalnych walk ludzi i zwierząt czy pokazów dziwolągów), inne uznalibyśmy za nieco makabryczne lub niebezpieczne (np. moda na spirytyzm, żarty pojedynkowe). Warto też pamiętać o specyficznej sytuacji, kiedy rzekoma rozrywka stawała się w rzeczywistości nużącym i kosztownym obowiązkiem.

Ilustracją dla poruszanych zagadnień będą przykłady czerpane z polskiej i obcej literatury pięknej (i jej współczesnych ekranizacji), wspomnień, a także prasy codziennej i materiałów ikonograficznych z epoki.

Prezentacja nieznanych faktów z życia niezwykłych dokonań Hugona Steinhausa, "odkrywcy" Stefana Banacha, współtwórcy lwowskiej szkoły matematycznej, twórcy wrocławskiej szkoły teorii prawdopodobieństwa, człowieka o szerokich zainteresowaniach, obdarzonego wielkim poczuciem humoru, znanego z dowcipnych i ciętych wypowiedzi, wybitnego aforysty.

Oktawia z Trembińskich, młodsza kuzynka Aleksandra Głowackiego (pseud. Bolesław Prus) w wieku 24 lat została jego żoną. Ślub odbył się 14 stycznia 1875 roku w Lublinie. Doczekali razem koralowych godów. Jaką ona była żoną, a on jakim był mężem? Czy byli szczęśliwym małżeństwem?

W listach Głowacki, zwracając się do żony, używał samych serdecznych słów w rodzaju: „Najdroższa Taciuniu”, „Najukochańsza Laluniu”, „Mój miły Ptaszeczku”. A rzeczownik „Żona” w odniesieniu do Oktawii zawsze pisał wielką literą.

Ona zaś jako żona Prusa przyjmowała na siebie wiele obowiązków: archiwisty porządkującego materiały męża, doradcy i pierwszego recenzenta, któremu pisarz pokazywał swoje utwory i z którego zdaniem się liczył. Oktawia doradzała, oceniała, a nawet… cenzurowała (zachowały się ślady po kartach starannie wyciętych z notesów Prusa). Dbała też o dom, o czyste kołnierzyki do koszuli męża, o jego odpoczynek, zaś po śmierci pisarza (przeżyła go o 24 lata!) o pamiątki po nim, na których losie bardzo jej zależało (w listach do muzeum, dokąd m. in. przekazywała rzeczy pisarza podpisywała się jako: „Oktawia Głowacka (Prusowa)”).

Prus korzystał z pomocy żony, np. przy ocenie nowel w ramach konkursu jego imienia ogłoszonego przez łódzki „Rozwój”. Zwykł o niej mawiać: „Władza moja tak chce, skończone: róbmy, jak ona każe”. Wreszcie to właśnie jej zadedykował Faraona.

O pani Głowackiej krążyły też niepochlebne opinie, jak chociażby ta autorstwa Żeromskiego: „Jest to dama nudnego autoramentu, ciężko nad podziw kombinująca”. Czy rzeczywiście była kobietą „nudną” czy może „roztropną”?

Śladów Oktawii, żony Prusa wiele jest jeszcze do odkrycia.

Wystawa przedstawia jeden z najwspanialszych okresów w dziejach nauki polskiej, nazywany często złotą erą matematyki polskiej, czas istnienia i działalności polskiej szkoły matematycznej. Podstawowym żródłem materiałów wykorzystanych na wystawie są spuścizny matematyków w zbiorach  PAN Archiwum w Warszawie. Polska szkoła matematyczna pozostawiła po sobie blask sławy, a także ogrom wyników, które na stałe weszły do światowej matematyki.

Warsztaty z pisania imion w językach arabskim oraz koreańskim.

Debata o Unii Lubelskiej i jej znaczeniu.

W I poł. XIX w. polscy lekarze zaczęli zdradzać zainteresowanie chorobami umysłowymi i tworzyć w oparciu o dokonania psychiatrii francuskiej i niemieckiej (Pinel, Esquirol, Reil) typologie schorzeń psychicznych. Romantyczna psychiatria dawała nadzieję na wyleczenie obłąkanych pacjentów, bez względu na to, czy choroba była skutkiem dolegliwości psychicznych, czy fizycznych. Naukowe metody badania cierpienia psychicznego wykluczały w zasadzie głos samych chorych, których narracje były mętne, niezrozumiałe, bełkotliwe, obrazoburcze.

Kontekst psychiatryczny z jego układem kilku najważniejszych chorób umysłowych (mania, monomania, melancholia) będzie pretekstem, by przyjrzeć się konkretnym, mniej lub bardziej znanym przypadkom chorych psychicznie Polek, m.in. Barbary Ubrykówny, Celiny Mickiewiczowej, Anny Moszyńskiej i Jadwigi Lubomirskiej. Będzie to nie tylko okazja, by przywołać rzeczywistość zakładów dla obłąkanych w pierwszej połowie stulecia, lecz także usłyszeć głosy, choćby szczątkowe, samych chorych. Ich opowieści sugerują, że treść dziewiętnastowiecznego szaleństwa nosiła znamiona typowo polskie (mesjanizm, profetyzm). Wyrażała ból egzystencjalny na skutek różnych wydarzeń losowych, ale również sugerowała, że źródłem obłąkania były napięcia wywoływane nierównorzędnym statusem kobiety w rzeczywistości opartej na systemie patriarchalnym (dzieciobójczynie). 

Zwierciadłem, w którym odbiją się (auto)biograficzne świadectwa obłąkanych, stanie się ówczesna literatura piękna. Do piekła romantycznego obłędu – warszawskiego szpitala bonifratrów – zejdziemy razem z Frenofagiuszem, bohaterem opowiadania Ludwika Sztyrmera. Ile wspólnego z rzeczywistością mają romantyczne toposy kobiet obłąkanych z miłości, przeintelektualizowania i nieposkromionej "imaginacji"?