Uniwersytet Warszawski

Tematem spotkania będą relacje intymne wychodzące poza społeczną i kulturową normę monogamii oraz związane z nimi emocje. Posługując się metodami etnograficznymi oraz analizą dyskursu wokół emocji i seksualności, przyglądam się relacjom, w których pojawia się niemonogamia otwarta, konsensualna, i nieplanowana, z perspektywy kobiet. Od 2019 roku rozmawiam z kobietami z różnych miast w Polsce, które żyją w ten sposób.

Spoglądam z perspektywy antropologicznej i historycznej na kobiece strategie i praktyki życia w związkach niemonogamicznych. Interesuje mnie to, w jaki sposób osoby funkcjonują w relacji niemonogamicznej i jak radzą sobie z trudnościami i wyzwaniami jakie może nieść za sobą taki typ relacji? Jak osoby, które żyją w wielorelacyjności motywują swój wybór? Jak dyskurs medialny i kościelny oraz historyczny kontekst seksuologii w Polsce wpływa na przemiany obyczajowości dziś? Jak relacja niemonogamiczna jest odbierana społecznie? Jak przeżywane i definiowane są emocje takie jak miłość, zazdrość, zdrada? Antropologia interesowała się zjawiskami takimi jak niemonogamia i poligamia od dawna, badała je jednak głównie w zamkniętych wspólnotach i odległych kulturach. Temat niemonogamii w zachodnim kontekście kulturowym jest w naukach społecznych nowy i w niewielkim stopniu przebadany. Szczególnie ciekawy jest kontekst polski, w tym doświadczenie socjalizmu oraz wpływ kościoła katolickiego na przemiany obyczajowości.

Cykl wykładów, który pozwoli Słuchaczom odkryć, czym zajmują się pracownicy Instytutu, zrozumieć, dlaczego warto uczyć się języka francuskiego, czym zajmują się na Romanistyce językoznawcy, traduktolodzy i literaturoznawcy.

Cykl obejmuje pięć wykładów po ok. 50 minut:

11:00 dr hab. prof. ucz. Radosław Kucharczyk, „Język Moliera, język miłości a może język Unii Europejskiej? Dlaczego warto znać język francuski”

12:00 dr hab. Wanda Fijałkowska, „Humor słowotwórczy”

13:00 dr Magdalena Grycan, „Od Czerwonka Kapturka do Mikołajka – o francuskojęzycznej literaturze dla dzieci w przekładzie”

14:00 dr Anna Opiela-Mrozik, „Pisanie o muzyce i pisanie muzyką? – kilka refleksji o (nie)muzyczności literatury”

15:00 dr hab. Małgorzata Sokołowicz, „Od ‘teorii klimatów’ do ekokrytyki, czyli jak się bada literaturę?”

Prof. Kucharczyk pokaże, jakie jest miejsce języka francuskiego w Polsce, jaki wpływ na naukę tego języka mają wyobrażenia na jego temat. Przedstawi też korzyści płynące z nauki języka francuskiego i wyjaśni, jak można zoptymalizować jego naukę.

prof. Wanda Fijałkowska wprowadzi w świat językoznawstwa. Pokaże, że oprócz wartości użytkowych – np. nazywania nowych przedmiotów (laptop, powerbank), czynności czy procesów (surfować, zapper) – narzędzia słowotwórcze mają też wartość ludyczną, czyli zabawową. Wyjaśni, na jakiej zasadzie powstały i dlaczego śmiech budzą niektóre słowa.

Dr Magdalena Grycan przyjrzy się natomiast tłumaczeniu literatury dziecięcej. Jakie wyzwania stoją przed tłumaczami literatury dziecięcej? Czy tłumaczenie dla dzieci jest łatwiejsze niż tłumaczenie dla dorosłych? Jaką rolę odgrywają w nim ilustracje? Czy istnieją teksty nieprzetłumaczalne, a jeśli tak – dlaczego? Czy są książki, których nie należy tłumaczyć?

Dr Anna Opiela-Mrozik będzie próbować odpowiedzieć na pytanie: czy literatura może być muzyczna? Pokaże, w jaki sposób można odtworzyć w tekście literackim muzyczną formę fugi czy sonaty. Przedstawi trzy rodzaje muzyczności literackiej oraz pokaże ich przykłady w twórczości Balzaka, Stendhala, George Sand czy Mallarmégo.

Dr hab. Małgorzata Sokołowicz opowie, jak pracuje w Instytucie Romanistyki UW literaturoznawca. Pokaże, jak i dlaczego powstają nowe metody badań literaturoznawczych i w jaki sposób stosuje się je do analiz tekstów literackich. Czy każdą metodę da się zastosować do każdego tekstu? Czy są lepsze i gorsze metody? Czy literaturoznawcy ulegają mod

W Szkole Mistrzostwa Językowego proponujemy cykl 3 lekcji poświęconych różnym zagadnieniom związanym z kulturą języka. Każda lekcja trwa 45 minut i jest ilustrowana prezentacją, której towarzyszy interaktywna opowieść (z pytaniami, zagadkami, rozmową itp.). Młodzież otrzymuje podczas lekcji tematyczne rekwizyty i/lub karty pracy.

Jak można szukać śladów procesów zachodzących w bardzo młodym Wszechświecie – tuż po Wielkim Wybuchu? Światło nie może w tym pomóc, ale mogą pomóc fale grawitacyjne.

Zapraszamy wszystkich na wielką przygodę z Geologią. Podczas licznych warsztatów poznamy budowę Ziemi, zbudujemy jej model, nauczymy się rozpoznawać podstawowe typy skał i zajrzymy do ich wnętrza. Zobaczymy czego nie widać gołym okiem i będziemy podziwiać ciekawe skalne obrazy.

Dowiemy się czy w Polsce występują wulkany i jak je znaleźć. Zastanowimy się dlaczego wulkany wybuchają i przeprowadzimy kontrolowane wybuchy.

Sprawdzimy jak szybko mogą rosnąć kryształy i dlaczego wyglądają tak różnie. Dowiemy się gdzie w Polsce występują złoża ważnych surowców i jak się je wydobywa.

Odwiedzimy jubilera i dowiemy się jakie minerały i surowce wykorzystuje się w tej branży.

Poznamy prehistoryczne organizmy i środowiska ich życia.

Dowiemy się czym jest bursztyn, jakie ma właściwości i jak zatrzymało się w nim życie.W programie: liczne gry i zabawy, geologiczne i plastyczne warsztaty oraz stoiska edukacyjne.

Opowiem o czterystuletniej historii hipotezy Keplera, która mówi, jakie jest optymalne (najgęstsze) upakowanie jednakowych kul w przestrzeni trójwymiarowej. Początek tej historii sięga epoki wielkich odkryć geograficznych i wypraw sir Williama Rayleigha, którego asystent - Thomas Harriot, matematyk, astronom i etnograf – układał tabele, podające liczby kul armatnich w stosach o kwadratowej podstawie. W samej końcówce XX wieku, po wcześniejszych nieudanych próbach wielu różnych osób, hipotezę Keplera udowodnił Thomas Hales, matematyk z Uniwersytetu w Pittsburghu. Jego dowód wymaga wprawdzie użycia komputera do obliczeń (jakich - o tym powiem kilka słów), niemniej, został opublikowany w Annals of Mathematics i jest ogólnie akceptowany przez matematyków.

Wino towarzyszy ludzkości od bez mała 7 tysięcy lat. Wiąże się z nim ogromna wiedza poparta doświadczeniem licznych pokoleń. Dzięki współczesnym narzędziom badawczym można wniknąć głęboko w jego skład, a nawet odkrywać tajniki historii. Wykładowca nie jest specjalistą od wina, ale postara się rozwinąć myśl genialnego fizyka Prof. Richarda Feynmana, że „przyglądając się uważnie szklance wina można w niej dojrzeć cały Wszechświat”. W związku z tym poruszone zostaną różnorodne zagadnienia związane z chemią, biochemią, fizyką, a nawet kosmologią. Degustacja wina nie jest przewidziana.

Kto towarzyszy Chince na porodówce w polskim szpitalu? Gdzie w szpitalu muzułmanin może się pomodlić? Dlaczego niepodawanie ręki przy powitaniu może być dobrze widziane?  Na te i inne pytania odpowiemy w trakcie spotkania podsumowującego projekt HcPubS: „Opieka zdrowotna jako przestrzeń publiczna: Integracja i różnorodność społeczna w kontekście dostępu do opieki zdrowotnej w Europie”. W trakcie naszych ponad trzyletnich badań przyglądaliśmy się temu, jak w Polsce, na tle innych krajów UE, wygląda sytuacja w  opiece zdrowotnej osób o cechach mniejszościowych:  mniejszości seksualnych, religijnych i etnicznych oraz migrantów i migrantek. Chociaż prawo polskie i Unii Europejskiej gwarantuje równość, osoby z grup mniejszościowych doświadczały i nadal doświadczają dyskryminacji w kontaktach z instytucjami opieki zdrowotnej. W naszym wystąpieniu opowiemy, jak wygląda sytuacja prawna osób z grup mniejszościowych w kontekście dostępu do opieki zdrowotnej, jakie są szczególne potrzeby tych osób oraz jak odpowiadają na nie szpitale (w procedurach i w praktyce).

Projekt „Opieka zdrowotna jako przestrzeń publiczna: integracja i różnorodność społeczna w kontekście dostępu do opieki zdrowotnej w Europie” jest wspierany finansowo przez Wspólny Program Badawczy HERA (www.heranet.info), współfinansowany przez Narodowe Centrum Nauki (Polska, nr projektu 2018/28/Z/HS1/00554), Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych (Niemcy), Ministerstwo Nauki i Edukacji Republiki Chorwacji/Chorwacką Akademię Nauk i Sztuk (Chorwacja), Słoweńskie Ministerstwo Nauki i Sportu oraz Komisję Europejską z Programu Horyzont 2020.

Dla laika nauka to pasmo sukcesów, droga ciągłego postępu prowadzącego od odkrycia do odkrycia czy od jednej błyskotliwej tezy do drugiej. Gdy przyjrzymy się jednak codziennym praktykom badaczy, to otrzymamy obraz znacznie bardziej złożony. Nauka jest miejscem intensywnych interakcji, często także kontrowersji i polemik oraz poszukiwania chwiejnego konsensusu. Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana w wypadku humanistyki, szczególnie w momencie, gdy jej przedstawiciele stawiają pytania o fundamenty, które z natury rzeczy pozostają kwestią sporną i nierozstrzygalną raz na zawsze.

Redakcje czasopism naukowych muszą godzić sprzeczne oczekiwania. Z jednej strony, dopuszczać do publikacji jedynie artykuły dobrze uzasadnione i osadzone w dotychczasowej wiedzy i interpretacjach. Z drugiej strony, powinny przynosić odważne tezy i nowe perspektywy, przekraczające dominujące sposoby myślenia. W trakcie spotkania przyjrzymy się procesowi redakcyjnemu, szczególnie omawiając recenzowanie tekstów przez specjalistów z danej dziedziny nauki (tzw. peer review). Zastanowimy się nad różnymi modelami recenzowania i ich ograniczeniami. Ponadto pokażemy, w jaki sposób publikacje w czasopismach budują prestiż autorów oraz jakie strategie stosują czasopisma, aby budować swoją pozycję na rynku wydawniczym.

Chcąc odpowiedzieć na pytanie, jak mówiono w Polsce w czasach Mieszka I, trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że najstarsze pisemne dane dotyczące języka polskiego sięgają XII w., są więc o co najmniej 100 lat późniejsze od czasów, które będą przedmiotem rozważań. Dlatego też podstawą rekonstrukcji polszczyzny z przełomu X-XI w. stanowić będzie język prasłowiański, z którego wyrósł język polski. W pierwszej części wykładu skupimy się przede wszystkim na systemach samogłoskowym i spółgłoskowym ówczesnego języka polskiego. Słuchacze poznają m.in. charakterystykę głosek, które nie występują już we współczesnej polszczyźnie takich jak jery, samogłoska jać czy sonanty. Druga część wykładu zostanie poświęcona słownictwu doby Mieszka I - dziedzictwu prasłowiańskiemu oraz zapożyczeniom z łaciny i języka czeskiego. Całość wykładu będzie ilustrowana licznymi przykładami rekonstrukcji wyrazów X-XI w. ukazanymi na tle współczesnej polszczyzny. Spróbujemy także zapisać i przeczytać tekst, który mógłby powstać w dobie Mieszka I.

W czasie wykładu w przystępny i ciekawy sposób omówiony zostanie cały proces technologiczny, dzięki któremu kawałek niepozornego krzemu  można zmienić w potężne urządzenie obliczeniowe, czyli mikroprocesor. Jego składowe elementy mają rozmiary mniejsze, niż długość fali światła użytego do ich wytworzenia.

Spotkanie ma na celu pokazanie uczestnikom jak zorganizowane jest nowoczesne laboratorium badawcze oraz uświadomienie jak dokładnie wygląda ścieżka od sekwencji DNA na komputerze (genu) do badań na białkach. Grupa Biologii Strukturalnej zainteresowana jest tym w jaki sposób aminokwasy budujące białka ułożone są w przestrzeni (struktura), co bezpośrednio przekłada się na pełnione przez nie funkcje. Poznanie struktury, a co za tym idzie funkcji biomolekuły jest zazwyczaj pierwszym krokiem w opracowywaniu nowych leków.

W trakcie godzinnej lekcji uczniowie zapoznają się z aktualnym zagadnieniem, jakim jest sytuacja uchodźców w Polsce. Zajęcia koncentrują się nad społecznym aspektem uchodźctwa. Zastanowimy się nad problemami i barierami, jakie napotykają uchodźcy w innym kraju. Na początku wspólnie zastanowimy się, kim jest uchodźca. Następnie uczniowie, w grupach, wykonują kilka ćwiczeń. W trakcie trwania lekcji uczniowie będą „wchodzić w buty” uchodźcy oraz spróbują odpowiedzieć na tytułowe pytanie: „Jak to jest być uchodźcą, dobrze?”. Pomiędzy ćwiczeniami prowadzący będą starać usystematyzować wiedzę i umiejętności zdobyte we wcześniejszych ćwiczeniach. Efektem lekcji jest zwiększenie tolerancji uczniów względem uchodźców. Po zajęciach uczestnicy będą posiadać podstawową wiedzę na temat uchodźców i ich sytuacji w Polsce.

Język polski XVI w. różnił się od dzisiejszej polszczyzny zarówno w warstwie fonetycznej, jak i fleksyjnej czy składniowej. Na wykładzie skupimy się przede wszystkim na jego warstwie fonetycznej. Poznamy zasób samogłosek i spółgłosek polszczyzny XVI w., uwzględniający jej zróżnicowanie terytorialne. Spróbujemy odtworzyć wymowę ówczesnych mieszkańców Wielkopolski, Małopolski oraz Mazowsza, bazując na nagraniach gwar polskich. Szczególną uwagę poświęcimy mowie Jana Kochanowskiego, pochodzącego z Małopolski, i spróbujemy zapisać i przeczytać jeden z jego utworów, zgodnie ze zrekonstruowanym dla XVI w. systemem fonetycznym.

Warsztaty na temat nauki mniej popularnych języków obcych na przykładzie języka węgierskiego mają zwrócić uwagę uczniów na to, jak wspomagać proces nauki języka, do którego mają ograniczony dostęp. Porozmawiamy też o tym, jak się uczą wzrokowcy lub słuchowcy i dlaczego warto zapamiętywać nawet całe frazy w języku obcym.

W trakcie lekcji uczniowie przypomną sobie, jakie znają zapożyczenia z języka węgierskiego. Poznają też zasady wymowy węgierskich imion, nazwisk i nazw miejscowości.

Podjęcie decyzji o pokazaniu lub nie obiektu na mapie jest bardzo skomplikowanym procesem decyzyjnym, stanowiącym kluczowy element redakcji map nazywany generalizacją kartograficzną. Doświadczeni kartografowie podejmują decyzje w oparciu o tak liczne warunki i zależności oraz subiektywna wiedzę i doświadczenie, że opisanie tego procesu jest niezwykle trudnym zadaniem. Dzięki zaawansowanym analizom i technologii komputerowej możemy jednak badać i opracowywać algorytmy oparte na sztucznej inteligencji pozwalające na uzyskanie wyników zbliżonych do pracy kartografa. W ramach lekcji opowiemy jak zautomatyzować proces opracowania map z wykorzystaniem elementów sztucznej inteligencji oraz pokażemy jak wyniki uzyskane automatycznie mają się do pracy manualnej kartografa.

Have you ever wondered what are Heartworms? they are the parasites that your veterinarian tell you about on every visit and how you should keep your dog safe by taking special pills.

Heartworms are parasitic worms (nematodes), they are trasnported by mosquitoes and they infect dogs by feeding on their blood and giving them the small larvae which grow into adult worms and then move to the heart of the dog and might cause death, luckily, there is a way to keep your dog safe, there are simple steps which we will discuss in our lesson that you must follow, which will help keeping your dog safe and happy.

W przestrzeni publicznej pojawia się niezliczona ilość fałszywych informacji dotyczących zmian klimatycznych. Nasze spotkanie rozpoczniemy więc od przedstawienia dowodów, które świat nauki ma na wyjaśnienie przyczyn zjawisk, które określa się pod hasłem zmian klimatu. Skonfrontujemy też kilka mitów, które trafiają do naszych uszu właśnie w tym temacie.

O co chodzi ze zmianą klimatu?

Czy i jakie są dowody na jej zachodzenie i przyczyny?

Jak obecna zmiana klimatu ma się do zmian klimatu w przeszłości i jakie mogą być jej potencjalne następstwa.

Czy i jak znaczące działania na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych powinna podjąć ludzkość?

Wszystkich, którzy chcieliby sprawdzić, a przede wszystkim rozwinąć swoją wiedzę o języku polskim, zapraszamy do udziału w naszej grze. Zaproponujemy zagadki, szyfry i rebusy, w których zaszyte będą ciekawostki o historii i pochodzeniu słów, sięgniemy po słownictwo gwarowe i środowiskowe (np. młodzieżowe), przyjrzymy się najnowszym polskim wyrazom, pobawimy się przysłowiami i cytatami, zajrzymy do językowej kuchni. Nie zabraknie ponadto buszowania w książkach, a także nawiązań do języka i historii Warszawy.

Uczestnicy mogą startować w grze indywidualnie lub w drużynach. Mile widziane rodziny z dziećmi.

Lekcja festiwalowa przyjmie formę warsztatów. Pierwszy etap będzie polegał na wskazaniu przez uczestników tego, jakie megatrendy oraz zawody będą obecne za 10 lat. W tym celu dostaną kartki z tabelą do Bingo. Na każdej z kratek zapisanych zostanie 8 trendów i 8 zawodów przyszłości według preferencji uczestnika zajęć.

Następnie, po uzupełnieniu przez uczniów danych w tabeli, prowadzący warsztaty zaprezentują „wzorowe” Bingo – zawierać będzie ono megatredny oraz zawody przyszłości, które zostały wybrane na podstawie raportów foresightowych. W czasie omawiania „wzorowego” Bingo, uczniowie mają za zadanie zaznaczać te zawody i megatrendy, które pokrywają się z wymienianymi przez prowadzących warsztaty.

Kolejnym etapem warsztatów jest stworzenie przez uczestników indywidulanego SWOT-a. Inspiracją do tego, jakie cechy oraz kompetencje mogą zostać tam umieszczone, będą informacje, przedstawione przez prowadzących warsztaty podczas omawiania „wzorowego” Bingo.

Ostatnim etapem spotkania jest zadanie polegające na przemyśleniu przez uczestników tego, na ile ich kwalifikacje określone w SWOT-cie wiążą się z trendami i zawodami przyszłości. Efektem warsztatów jest poznanie przez uczniów czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które mają potencjalny wpływ na ich przyszły zawód.

Znajomość struktury przestrzennej białek pozwala zrozumieć procesy biologiczne, na najbardziej podstawowym, atomowym poziomie: sposób w jaki przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy; sposób w jaki białka oddziałują z innymi białkami i małymi cząsteczkami; itp. Znajomość struktury, miejsc aktywnych lub wiążących w białkach, pozwala na zrozumienie ich specyficzności substratowej i zaprojektowanie cząsteczek lepiej z nimi oddziałujących, np. potencjalnych leków.

W krystalografii rentgenowskiej białek największym wyzwaniem jest pierwszy etap na drodze do uzyskania struktury, czyli otrzymanie dobrze rozpraszającego kryształu białka, co będzie tematem poniższych ćwiczeń.

W laboratorium ultrazimnych gazów zajmujemy się chłodzeniem atomów cezu i potasu do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Do badania właściwości materii wykorzystujemy precyzyjnie sterowane światło laserowe oraz pola magnetyczne w warunkach ultrawysokiej próżni - lepiej niż przestrzeń kosmiczna! Wycieczka po laboratorium pozwoli zrozumieć w jaki sposób oraz w jakim celu atomy są chłodzone i pułapkowane. Wycieczka będzie połączona z demonstracją ładowania pułapki magnetooptycznej atomami.

W Polsce działa ogromna ilość uczelni wyższych posiadających przedsiębiorczość w nazwie lub oferujących pełną edukację na poziomie wyższym w zakresie przedsiębiorczości. Oferowane są kursy przedsiębiorczości dla studentów różnych niezwiązanych z biznesem kierunków, od szkół teatralnych po medyków. Przedsiębiorczość pojawia się w podstawach programowych polskich liceów i techników. Uczą się przedsiębiorczości także uczniowie zasadniczych szkół zawodowych.

Nie ma natomiast nigdzie mowy o konieczności kształtowania postaw współdziałania i współpracy ani o tym, że są one potrzebne we współczesnej gospodarce. Przedmiot współpraca nie istnieje. Nie ma programów z wzajemności. Nie ma wyższych szkół współpracy i współodpowiedzialności. Nie ma rozwijania umiejętności współdecydowania ani działania na rzecz dobra wspólnego.

Ale jednak ludzie współpracują, choć nie jest to łatwe. Jak wyraził się jeden z pracowników:

"Im więcej ludzie działają razem, tym bardziej widzą, że mogą zrobić dużo więcej. […] Nie uczą nas tego w szkole, na uniwersytecie; cały czas jest tylko o przedsiębiorczości, konkurencji, ale nie ma o współpracy. A potem mówią, że ludzie nie współpracują i że konkurencja jest naturalna. Musimy się wszystkiego uczyć sami."

Na szczęście socjologia nie milczy na ten temat. Dziś o roli współdziałania mówi się coraz więcej. Proponujemy grę Łowisko, która inspiruje do myślenia o tym jak budować wspólnotę współdziałania? Jak pokonywać pułapki czyhające na drodze do sprawnego działania razem?

W grze pozornie chodzi o zarządzanie obszarem połowu ryb, ale Łowisko to interaktywne doświadczenie pokonywania dylematów i pułapek funkcjonowania zespołów, odkrywania kompetencji oraz roli każdego uczestnika organizacji.