Uniwersytet Warszawski

Mimo swojego krótkiego, bo zalewie 300-letniego, istnienia Petersburg zasłużył sobie na miano stolicy kultury, perły architektury i miasta na swój sposób mistycznego. To o nim mówi się, że „do Moskwy jedzie się do pracy, a do Petersburga z miłości”. Petersburg był (i jest) z jednej strony miejscem realizacji oficjalnej polityki historycznej, z drugiej zaś ośrodkiem niezależnej i alternatywnej myśli. A wielka historia ostatnich kilkuset lat wywarła trwałe piętno na tkance miasta, również tej językowej. Dzięki niestrudzonej inwencji językowej mieszkańców na przestrzeni trzech wieków w Petersburgu powstało różnorodne nazewnictwo miejskie, stanowiące teraz niematerialny narodowy pomnik kultury. Każde pokolenie petersburżan tworzy nowe „słoje” nazewnicze. Dzięki temu tworzy się nieoficjalna miejska toponimia, czyli zbiór symboli, funkcjonujących w danej przestrzeni. Symboli związanych z wydarzeniem historycznym, osobą, która zamieszkiwała dany budynek czy skojarzeniem jakie budzi. Toponimia odgrywa bardzo ważną rolę społeczną, z jednej strony odzwierciedlając sposób, w jaki mieszkańcy odbierają otaczający ich świat, z drugiej zaś pokazując mechanizmy oswajania przestrzeni miejskiej przez jednostkę przy pomocy nadawanych obiektom nazw. Wejdź do fascynującego świata petersburskiej toponimii i dowiedz się gdzie znajduje się Koszmar spadochroniarza, który pomnik nazywany jest Umierającym łabędziem i dlaczego Lenin tańczy lezginkę.

Zajęcia obejmują podstawowe zagadnienia z zakresu analizy strukturalnej i kartografii geologicznej. Młodzi uczestnicy poznają pojęcie „tektonika” i dowiedzą się o jej roli w kształtowaniu krajobrazu znanych sobie miejsc w Polsce, takich jak Karpaty czy Góry Świętokrzyskie. Podczas zajęć będą mieli szansę zobaczyć prezentację z wyjątkowymi miejscami w Polsce, na przykładzie których zapoznani zostaną z pojęciem ,,uskok” i ,,fałd”. Następnie będą mieli szansę zobaczyć kompas geologiczny i spróbują sami dokonać pomiaru. Podczas zajęć będą mieli okazję oglądnąć okazy skał ze strukturami geologicznymi, powstałymi na wskutek procesów tektonicznych.

Podczas zajęć młodzi odkrywcy wykonają zadania, polegające na stworzeniu dokumentacji wybranej struktury tektonicznej w Polsce i rozwiążą krzyżówkę-uzupełniankę utrwalającą pojęcia poznane podczas zajęć.

W przypadku zajęć online: Część okazowa zostanie zastąpiona prezentacją zdjęć okazów ze strukturami i stanowiskami dokumentacyjnymi oraz grami w aplikacjach Quizlet i Kahoot!

Pasożyt to organizm, który czasowo lub stale korzysta z zasobów energetycznych innego organizmu. Pasożytów jest znacznie więcej niż może nam się wydawać. Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z fascynującym światem pasożytów i znajdą odpowiedzi na takie pytania, jak: Co gryzie mojego psa? Czemu warto myć owoce zebrane w lesie? Jak długa jest glista ludzka? Lekcja, przeprowadzona przez Koło Naukowe Parazytologii UW, będzie obejmować wstęp teoretyczny (prezentacja multimedialna) oraz część praktyczną, podczas której uczestnicy dowiedzą się jak rozpoznawać popularne pasożyty.

Język polski XVI w. różnił się od dzisiejszej polszczyzny zarówno w warstwie fonetycznej, jak i fleksyjnej czy składniowej. Na wykładzie skupimy się przede wszystkim na jego warstwie fonetycznej. Poznamy zasób samogłosek i spółgłosek polszczyzny XVI w., uwzględniający jej zróżnicowanie terytorialne. Spróbujemy odtworzyć wymowę ówczesnych mieszkańców Wielkopolski, Małopolski oraz Mazowsza, bazując na nagraniach gwar polskich. Szczególną uwagę poświęcimy mowie Jana Kochanowskiego, pochodzącego z Małopolski, i spróbujemy zapisać i przeczytać jeden z jego utworów, zgodnie ze zrekonstruowanym dla XVI w. systemem fonetycznym.

W dzisiejszych czasach gry wideo są wydawane w kilkunastu, a niekiedy nawet kilkudziesięciu różnych wersjach językowych na całym świecie. Nie zawsze jednak gracze są usatysfakcjonowani grą w rodzimej wersji językowej. Wielokrotnie na forach internetowych krytykują oni wydawców za błędy w grach wydawanych po polsku. Najczęściej wymienianymi usterkami są nienaturalna intonacja aktorów udzielających głosów pojawiającym się w grach postaciom, nadgorliwość w przekładaniu nazw własnych, czy nieścisłości gramatyczne lub ortograficzne negatywnie wpływające na odbiór gry. Błędy pojawiające się w polskich wersjach gier przetłumaczonych z innych języków nie zawsze muszą jednak wynikać z nieuwagi tłumaczy. Czasem mogą być one spowodowane strategiami podejmowanymi przez producentów, organizacją procesu tworzenia nowych wersji językowych gry, czy strukturą samych gier. Na spotkaniu przedstawione zostaną najczęściej wskazywane przez odbiorców błędy tego rodzaju oraz możliwe powody ich pojawiania się. Towarzyszyć im będą przykłady pochodzące z gier reprezentujących różne gatunki oraz wydanych zarówno w ostatnich latach, jak i w początkach dystrybucji gier w Polsce.

W Szkole Mistrzostwa Językowego proponujemy cykl 3 lekcji poświęconych różnym zagadnieniom związanym z kulturą języka. Każda lekcja trwa 45 minut i jest ilustrowana prezentacją, której towarzyszy interaktywna opowieść (z pytaniami, zagadkami, rozmową itp.). Młodzież otrzymuje podczas lekcji tematyczne rekwizyty i/lub karty pracy.

Polacy na Syberię trafiają od ponad 400 lat. Dla wielu było to miejsce katorgi, zesłania i śmierci na obczyźnie. Nieprzyjazny, lodowaty, czy wręcz morderczy Sybir to jeden z popularniejszych motywów poruszanych przez polskich romantyków, który z czasem stał się „syberyjskim mitem”. Sowieckie łagry sprawiły, iż mroczny obraz Syberii utrwalił się w polskiej pamięci w XX wieku i do dziś wzbudza w wielu rodzinach żywe emocje.

Tysiące Polaków traktowało jednak Syberię jak „ziemię obiecaną”, nową ojczyznę i dobrowolnie udawało się na Wschód w poszukiwaniu lepszego losu. Na przełomie XIX i XX wieku na Syberii kwitło polskie osadnictwo.

W wykładzie zostaną poruszane kwestie:

- Jak i kiedy Polacy trafiali na Syberię?

- Polski wkład cywilizacyjny na Syberii

- Dlaczego rdzenni mieszkańcy Syberii do dziś żywią sympatię do Polaków?

- Polskie wsie na Syberii

- (Anty)polska operacja NKWD

- Polonia na Syberii w XXI wieku

- Dlaczego losy naszych rodaków na Syberii są tak mało znane?

Zostaną przybliżone biografie Bronisława Piłsudskiego (brata Józefa), Wacław Sieroszewskiego, Edwarda Piekarskiego, Maksymiliana Marksa i wielu innych polskich naukowców.

Polacy na Syberię trafiają od ponad 400 lat. Dla wielu było to miejsce katorgi, zesłania i śmierci na obczyźnie. Nieprzyjazny, lodowaty, czy wręcz morderczy Sybir to jeden z popularniejszych motywów poruszanych przez polskich romantyków, który z czasem stał się „syberyjskim mitem”. Sowieckie łagry sprawiły, iż mroczny obraz Syberii utrwalił się w polskiej pamięci w XX wieku i do dziś wzbudza w wielu rodzinach żywe emocje.

Tysiące Polaków traktowało jednak Syberię jak „ziemię obiecaną”, nową ojczyznę i dobrowolnie udawało się na Wschód w poszukiwaniu lepszego losu. Na przełomie XIX i XX wieku na Syberii kwitło polskie osadnictwo.

W wykładzie zostaną poruszane kwestie:

- Jak i kiedy Polacy trafiali na Syberię?

- Polski wkład cywilizacyjny na Syberii

- Dlaczego rdzenni mieszkańcy Syberii do dziś żywią sympatię do Polaków?

- Polskie wsie na Syberii

- (Anty)polska operacja NKWD

- Polonia na Syberii w XXI wieku

- Dlaczego losy naszych rodaków na Syberii są tak mało znane?

Zostaną przybliżone biografie Bronisława Piłsudskiego (brata Józefa), Wacław Sieroszewskiego, Edwarda Piekarskiego, Maksymiliana Marksa i wielu innych polskich naukowców.

Czy można w tydzień opanować biegle język obcy? Oczywiście nie. Można natomiast przyspieszyć ten proces dzięki różnym nowoczesnym programom, które omówię podczas spotkania. Mogą one przydać się zarówno osobom, które uczą się języka samodzielnie, jak też nauczycielom czy lektorom.

Aplikacje i programy do nauki języka nie zastąpią wprawdzie zwykłych lekcji czy podręczników, ale mogą urozmaicić naukę i przyspieszyć przyswajanie nowego materiału. Prezentacja obejmie podstawowe i bezpłatne funkcje takich narzędzi, jak m.in. Anki, Duolingo (wraz z opcją Classroom), Wordwall, Clozemaster czy strony internetowe umożliwiające naukę poprzez seriale, karaoke czy układanie historyjek. Omówię też ich wady i zalety zarówno z perspektywy zwykłego użytkownika, jak też z punktu widzenia glottodydaktyki – nauki o nauczaniu języków obcych.

Anki umożliwia wygodną naukę nowego słownictwa w oparciu o elektroniczne odpowiedniki fiszek. Opiera się na tzw. systemie powtarzania interwałowego, zapewniającym regularne powtórki w odpowiednich odstępach czasowych. Duolingo natomiast przypomina grę komputerową. Opiera się głównie na połączeniu tradycyjnej metody gramatyczno-tłumaczeniowej z zabawą w zbieranie punktów i awansowanie do kolejnych lig. Duolingo oferuje też opcję Classroom przeznaczoną głównie dla nauczycieli i umożliwiającą kontrolowanie postępów uczniów. Wordwall to platforma umożliwiająca tworzenie i korzystanie z różnego rodzaju quizów, krzyżówek czy zgadywanek. Minigry z Wordwall często są niebanalne i mogą opierać się np. na kierowaniu samolotem czy przebijaniu wirtualnych baloników. Częstym błędem jest nauka pojedynczych słówek w oderwaniu od kontekstu. Z takim problemem pomoże uporać się Clozemaster, który oczekuje od użytkownika odgadywania słów osadzonych w dłuższym tekście.

W ramach projektu „Zapytaj fizyka” organizujemy wykłady popularnonaukowe wygłaszane przez znamienitych naukowców i popularyzatorów nauki.

Na tym spotkaniu Uczestnicy dowiedzą się, czym jest dezinformacja w sieci, kto ją tworzy, kto rozprzestrzenia dalej i dlaczego jest taka groźna. Uczestnicy poznają podstawowe sposoby rozpoznawania fake news, nauczą się czujności w przyswajaniu treści i będą mieli okazję sami spróbować odgadnąć, czy mają do czynienia z dezinformacją, czy prawdziwymi wiadomościami. Spotkanie będzie mieć formę multimedialnego wykładu on-line, połączonego z ćwiczeniami i zadaniami oraz czasem na interakcję Prowadzącej i Uczestników.

Na tym spotkaniu Uczestnicy dowiedzą się, czym jest dezinformacja w sieci, kto ją tworzy, kto rozprzestrzenia dalej i dlaczego jest taka groźna. Uczestnicy poznają podstawowe sposoby rozpoznawania fake news, nauczą się czujności w przyswajaniu treści i będą mieli okazję sami spróbować odgadnąć, czy mają do czynienia z dezinformacją, czy prawdziwymi wiadomościami. Spotkanie będzie mieć formę multimedialnego wykładu on-line, połączonego z ćwiczeniami i zadaniami oraz czasem na interakcję Prowadzącej i Uczestników.

Wykład ukazuje specyfikę literatury kreowanej cyfrowo. Odpowiada na pytanie, co zmienia się w literaturze, która tworzona jest przy użyciu znaków cyfrowych i która angażuje twórczo użytkownika? Jak zmieniają się relacje autor - tekst literacki - czytelnik? Na czym polega odmienność literatury cyfrowej od tej tradycyjnej – drukowanej? Okazuje się, że nowa budowa znaku w przestrzeni cyfrowej wyznacza nowy sposób ukazywania się tekstu oraz nowy sposób generowania znaczeń. Literackie środki artystyczne w niespotykanym dotychczas wymiarze angażują, poza semantyką słowa, jego wymiar semiotyczny: zmianę kształtu, barwy, brzmienia, wielkości słowa i większych fragmentów tekstu. Warstwa przedstawień słowa staje się przestrzenna i cielesna, a konstytutywnym składnikiem figur są działania użytkownika. Kinetyczne, transsemiotyczne, interaktywne figury i szerzej struktury tekstowe tworzące literaturę cyfrową pokazują, że literackość zadomawia się w ruchomej tkance semiotycznej tekstu i działaniach użytkownika. Znaczenia literackie kształtowane są w interakcji znaczenia słowa (tu także zawartości fabularnej utworu literackiego) i semantyki jego warstwy przedstawień. W kształtowanie znaczeń literackich angażowana jest cielesność użytkownika, ale też cyfrowo przetwarzane teksty utworów literackich i nieliterackich. Linkowa struktura hipertekstu oraz formuła odbiorcy jako użytkownika inicjują narrację alternatywną i sprawczą (adaptującą struktury gry). Prezentowane podczas wykładu zagadnienia ilustrowane będą wybranymi utworami literatury cyfrowej: Leszka Onaka, Katarzyny Giełżyńskiej, Radosława Nowakowskiego, Susan Gibb, Marty Dzido, Roberta Kendalla i innych.

Białoruś – sąsiad, o którym prawie nic nie wiemy. Chociaż jest to kraj niezwykle bliski nam kulturowo i geograficznie, nasza wiedza na jego temat ogranicza się do kilku informacji, które na dodatek nie zawsze są prawdziwe. Podczas spotkania chcielibyśmy przybliżyć Państwu naszego wschodniego sąsiada, odczarować mity na jego temat i może sprawić, że chociaż trochę polubią Państwo Białoruś, bez względu na to, czy kiedyś byli Państwo w Grodnie, Brześciu lub Mińsku, czy nie.

Serdecznie zapraszamy na wirtualną podróż na Białoruś!

Jak to się dzieje, że niezadowolenie społeczne czasem prowadzi do protestów, a czasami nie dzieje się zupełnie nic? Bywa tak, że wielu niezadowolonych obywateli po prostu siedzi w domu, podczas gdy w innych przypadkach niewielki incydent może doprowadzić do ogromnych strajków. Aby zrozumieć jak to możliwe, zaczniemy od opowieści o czterech małych wyimaginowanych wioskach, których mieszkańcy ku swemu niezadowoleniu dowiedzieli się właśnie, że przez ich powiat ma prowadzić hałaśliwa autostrada.

W czasie warsztatów przejdziemy wspólnie przez bardzo prosty model powstawania protestu i sprawdzimy, w jaki sposób zachowania indywidualne prowadzą do nieoczekiwanych rezultatów na poziomie społecznym.

Przyjrzymy się przede wszystkim temu, jak demonstracje powstają i jak nieoczywiste może być powiązanie między postawami niezadowolonych mieszkańców a rezultatem w postaci protestu. To ćwiczenie będzie pretekstem do tego, żeby zrozumieć lepiej dynamikę działań zbiorowych i zwrócić uwagę na interesujące własności różnych złożonych procesów grupowych.

Warsztat został opracowany w oparciu o materiały z realizowanego przez prowadzące projektu Action for Computational Thinking in Social Sciences (actiss-edu.eu). W trakcie projektu, finansowanego w ramach programu Erasmus+, zespół ekspertów z Warszawy, Groningen i Berlina opracował szereg otwartych kursów online i materiałów edukacyjnych wprowadzających uczestników w świat modelowania i symulacji społecznych. Materiały są ogólnodostępne, więc zainteresowani będą mogli już po warsztacie skorzystać z różnych kursowych materiałów, np. filmów na YouTube.

Semiotyka nie jest powszechnie uznawana za dyscyplinę naukową, jest to raczej tradycja teoretyczna zwana definicyjnie ogólną teorią znaków. Często zdarza mi się odpowiadać na pytanie – a czym właściwie jest semiotyka? Nazwa ta pojawia się w naszej przestrzeni informacyjnej coraz częściej i to w rozmaitych, nienaukowych obszarach jak reklama, marketing czy kultura. Dlatego warto przyjrzeć się tej tajemniczej teorii, która obejmuje niezwykle szeroki zakres zjawisk – od języka (znaki językowe), poprzez znaki drogowe, symbole, ikony, indeksy aż po symbole religijne, poezję, kino i … kuchnię, która też stanowi system znakowy odzwierciedlający określoną kulturę. Jak pisał znakomity semiotyk i pisarz Umberto Eco: „w kręgu zainteresowań semiotyki znajduje się wszystko, co może być potraktowane jako znak”, a znaki mogą przybierać formę słów, obrazów, dźwięków, gestów czy przedmiotów. Współcześni semiotycy patrzą też na znaki szerzej – analizują je w kontekście całych systemów semiotycznych, którymi mogą być przykładowo media, F, reklama, język poezji czy całe kultury. Interesują ich zwłaszcza procesy tworzenia znaczeń i przedstawiania rzeczywistości. To właśnie dzięki semiotyce dowiadujemy się, że żyjemy w świecie znaków i że znaki te, jak i kody, które tworzą, są niezbędne dla procesu rozumienia świata, który nas otacza.

Na tym spotkaniu Uczestnicy dowiedzą się, czym jest dezinformacja w sieci, kto ją tworzy, kto rozprzestrzenia dalej i dlaczego jest taka groźna. Uczestnicy poznają podstawowe sposoby rozpoznawania fake news, nauczą się czujności w przyswajaniu treści i będą mieli okazję sami spróbować odgadnąć, czy mają do czynienia z dezinformacją, czy prawdziwymi wiadomościami. Spotkanie będzie mieć formę multimedialnego wykładu on-line, połączonego z ćwiczeniami i zadaniami oraz czasem na interakcję Prowadzącej i Uczestników.

Język, którego używamy na co dzień jest czymś tak powszednim, jak powietrze, którym oddychamy. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że jest to skomplikowany system znakowy, bez którego nasza komunikacja byłaby praktycznie niemożliwa, albo sprowadzałaby się do pary tylko gestów i nieartykułowanych dźwięków. Bez języka nie istnieje kultura, a zatem jakość języka, sposób jego używania determinuje naszą kulturę. Czy mamy zatem świadomość, że język nie tylko odzwierciedla rzeczywistość, ale wręcz ją konstruuje. Językiem możemy posłużyć się, aby mówić zarówno o tym, co istnieje, jak i o tym, co nie istnieje. A ponieważ poznajemy świat poprzez pryzmat języka, jaki od urodzenia nas otacza, można stwierdzić, iż to nasz język kształtuje rzeczywistość, a nie odwrotnie. Dlatego warto wiedzieć, jakie funkcje pełni język, jakie daje możliwości, i wreszcie, czy słowem rzeczywiście można zabić …..

Nowy ósmy kontynent, złożony w całości z powierzchni materiałów syntetycznych dostęnych w środowisku, powstał na naszych oczach. Co wiemy o Plastisferze? Zapraszam na wyprawę odkrywczą do świata mikro- i nanoplastiku widzianych oczami fizykochemika.

Druga połowa XIX wieku w dziejach ziem polskich i litewskich to nie tylko czas dramatycznych zmagań o zachowanie tożsamości narodowej i równocześnie wzmożonych represji pod zaborem rosyjskim. W ostatnich dekadach tego stulecia na Litwie powstał ruch polityczno-kulturowy, znany w historiografii pod nazwą ruchu odrodzenia narodowego, którego celem było rozbudzenie świadomości narodowej wśród mówiących po litewsku mieszkańców dawnego Wielkiego Księstwa. Ruch ten skupiał zarówno nieliczną miejską inteligencję deklarującą różnie rozumianą „litewskość”, jak i przedstawicieli warstwy chłopskiej. Bardzo ważnym przejawem jego aktywności była działalność „knygniešiai”, przemytników książek, objętych zakazem wydanym przez władze carskie. Zjawisko to, ze względu na swoją skalę, charakter i konsekwencje, było unikalne w Europie przełomu XIX i XX stulecia i jako takie zostało wyróżnione w 2004 roku przez UNESCO. Przemytnicy książek mieli ogromny udział w uformowaniu się koncepcji przyszłego suwerennego, samodzielnego państwa litewskiego i w jej realizacji.

TermiKnowledge to realizowany w roku akademickim 2021 IX projekt edukacyjny polegający na tworzeniu wielojęzycznych terminologicznych baz wiedzy specjalistycznej na podstawie analizy korpusów tekstów z danej dziedziny. Biorą w nim udział wykładowcy i studenci z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu w Heidelbergu (Niemcy), Uniwersytetu w Mediolanie oraz Uniwersytetu im. Karola w Pradze.

Na spotkaniu przedstawimy nasze osiągnięcia: bazy wiedzy dotyczące COVID-19 oraz kryzysu uchodźczego, opowiemy, jak powstawała ich koncepcja, jak tworzono i analizowano korpusy tekstów, jakie decyzje dotyczące konkretnych haseł podejmowali ich twórcy. Słuchacze poznają takie pojęcia jak konkordancja, kolokacja, relacje między pojęciami, makro- i mikrostruktura słownika i jeszcze kilka innych. Pokażemy, w jak odmienny sposób pewne pojęcia były przedstawiane w tekstach o charakterze prawnym, naukowym, prasowym i w wypowiedziach zwykłych internautów.

Obowiązek szkolny na ziemiach polskich pojawił się powszechnie dopiero w XIX wieku. Uczniowie, uczęszczający do szkół w czasach zaborów, uczyli się przedmiotów opracowanych na podstawie programów nauczania zatwierdzonych przez ministerstwa oświaty Austrii, Prus i Rosji. Szczególną uwagę poświęcano historii państw zaborczych, która miała przekonać uczniów do posłuszeństwa wobec nowej władzy. Historia ziem polskich była na tych lekcjach prezentowana w sposób, usprawiedliwiający dokonanie rozbiorów. Natomiast polscy działacze narodowi starali się zachęcić młodzież szkolną do poznania prawdziwej historii utraconej ojczyzny. Klementyna Hoffmanowa, Józef Chociszewski oraz Zofia d’Abancourt tworzyli historyczne gry planszowe. Ilustrowane planszówki dostarczały młodzieży rozrywki i informowały o sprawach, o które nie można było zapytać w szkole. Na spotkaniu dowiemy się, jak twórcy zaprojektowali swoje gry, jakie informacje chcieli przekazać uczniom oraz spróbujemy zagrać w jedną z nich.

Do grupy chorób pasożytniczych o zasięgu globalnym należą infekcje wywołane przez pierwotniaki jelitowe. Jednymi z najczęściej występujących pierwotniaków odpowiedzialnych za przypadki intensywnych biegunek o ciężkim przebiegu są Cryptosporidium oraz Giardia.

Dobrze przebadaną pod względem roli rezerwuarowej dla Cryptosporidium/Giardia grupą zwierząt dziko żyjących są drobne gryzonie. Ekstensywność zarażenia tymi pasożytami waha się od 53.8% do 62.3% dla Cryptosporidium i od 58.3% do 74.2% dla Giardia. W populacjach gryzoni często notuje się zarażenia gatunkami patogennymi dla ludzi. Badania nad rezerwuarem zoonotycznym i rozprzestrzenianiem się pierwotniaków z rodzaju Cryptosporidium i Giardia mają kluczowe znaczenie w szacowaniu ryzyka epidemiologicznego na terenach naturalnych oraz na obszarach zurbanizowanych.

Seria 20-minutowych pokazów dla dzieci i dorosłych ilustrujących różnorodne procesy atmosferyczne z wykorzystaniem przyrządów pomiarowych Zakładu Fizyki Atmosfery. Uczestnikom pokazu zademonstrujemy działanie aparatury na dachu budynku oraz w laboratorium. Opowiemy o kuchni pomiarów atmosferycznych i pokażemy ciekawe wyniki badań.