wykład

Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego jest uważane za główną przyczynę schorzeń sercowo-naczyniowych. Przez lata uważano, że tkanka ta tworzy jedynie pasywną barierę, coś na kształt folii wyścielającej wnętrze naczyń. Obecnie wiadomo, że komórki te tworzą wyspecjalizowaną warstwę wyścielającą naczynia, przedsionki i komory serca oraz naczynia limfatyczne i stanowi skuteczną barierę pomiędzy krążącą krwią a pozostałymi tkankami. Ponadto śródbłonek, obok wątroby, jest największym organem wydzielniczym w organizmie człowieka i wytwarza szereg naczyniowo-aktywnych czynników, w tym tlenek azotu. Oprócz regulowania przepływu krwi i utrzymywania integralności ścian naczynia, komórki śródbłonka aktywnie odpowiadają na czynniki znajdujące się we krwi, w tym czynniki wywołujące stres komórkowy i aktywację stanu zapalnego.

Mitochondria najbardziej kojarzone są z funkcją związaną z pozyskiwaniem energii na drodze oksydacyjnej fosforylacji czy produkcją reaktywnych form tlenu. Ponadto, są to jedyne organelle poza jądrem komórkowym, które posiadają swój własny genom. Natomiast w komórkach śródbłonka naczyniowego około 80% energii zmagazynowanej w postaci ATP jest wytwarzane na drodze glikolizy. Rodzi się zatem pytanie, jaka jest rola mitochondriów w tkankach, gdzie funkcje energetyczne nie są wiodące.

Poza zapoznaniem uczestników z budową układu krążenia oraz przybliżeniem roli śródbłonka w jego prawidłowym funkcjonowaniu, spróbuję wyjaśnić wątpliwości dotyczące zadań, jakie stawiane są mitochondriom w endotelium. Nie zabraknie faktów, ale pewne ciekawostki i mity również pomogą zrozumieć skomplikowane procesy, niezbędne do funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego i determinują funkcje tej niepozornej tkanki, jaką jest śródbłonek naczyniowy. Zapraszam!

Lekcja będzie o tym, że nie tylko długie i żmudne godziny spędzone w laboratorium owocują przełomowymi odkryciami. Czasami konieczna jest duża doza szczęścia. W trakcie zajęć omówione zostaną przykłady odkryć, które zmieniły oblicze chemii i miały ogromy wpływ na ludzkie życia, a były dziełem przypadku. Będzie zatem mowa o odkryciu rzeczy wielkich jak promieniotwórczość, antybiotyki i dynamit jak również o rzeczach całkiem przyziemnych jak karteczki samoprzylepne. Bo przecież chemia jest wokół nas, a przypadki chodzą po ludziach…

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowie psychiczne to dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka, a także zdolność do rozwoju i samorealizacji. Zadbaj o swoje zdrowie psychiczne i poznaj swoja prawa.

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym zdrowia psychicznego jest ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.  Jednym z ważniejszych aspektów poruszonych w ustawie jest tajemnica psychiatryczna, która w wielu obszarach różni się od tajemnicy medycznej uregulowanej w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego od kwietnia 2022 r. działa Koło Naukowe Ochrony Zdrowia Psychicznego - Prawo do zdrowia psychicznego. Jednym z jego celów jest zwiększanie świadomości prawnej w zakresie zdrowia psychicznego. W trakcie wykładu opiekunka naukowa koła dr Katarzyna Syroka-Marczewska oraz Marta Karol – prezeska koła przybliżą tematykę tajemnicy psychiatrycznej.

Czym właściwie są nanopęcherzyki? Rozkładając tą nazwę na części możemy łatwo dociec, że są to pęcherzyki gazów, których rozmiary zbliżają się do nanoskali. Jak ze wszystkimi obiektami w nanoskali, właściwości takich drobnych pęcherzyków znacząco się różnią od tych dotyczących ich odpowiedników w większych skalach. Większość pęcherzyków unosi się do powierzchni cieczy i łączy się z atmosferą. Nanopęcherzyki nie! Większość pęcherzyków będzie się rozpuszczać w wodzie? Nanopęcherzyki nie! Takie różnice można mnożyć. Co ciekawe, różnice nie dotyczą tylko właściwości fizycznych. Nanopęcherzyki gazów potrafią intensyfikować wzrost roślin i zwierząt, przyspieszają metabolizm komórek zwierzęcych i mikroorganizmów hodowanych w laboratorium, mają zdolność czyszczenia powierzchni bez użycia detergentów, wynoszenia na powierzchnię zanieczyszczeń, a także znacząco wspomagają oczyszczanie ścieków. Więcej szczegółów na wykładzie!

Celem wykładu jest pokazanie uczniom dość nietypowego przykładu nanoobiektów i wskazanie jak takie drobne pęcherzyki rewolucjonizują niemal każdą gałąź nauki i przemysłu, w której zostają zastosowane.

W trakcie spotkania zajmiemy się tematem, który elektryzuje ludzi od zarania dziejów, czyli: czym jest inteligencja-prawdy i mity na jej temat.

Czym jest inżynieria powierzchni? W skrócie to inżynieria zajmująca się powierzchnią konstrukcji czy przedmiotów użytkowych, modyfikująca ją tak, aby elementy te były zabezpieczone przed korozją czy ścieraniem lub spełniały specjalne wymagania projektanta. Procesy technologiczne, modyfikujące właściwości powierzchniowe wyrobów, zajmują w nowoczesnym przemyśle ważne miejsce, pozwalając dopasować produkt do wymagań jego użytkowników. Umożliwiają znaczne zaoszczędzenie czasu, energii i kosztów w procesie produkcji oraz wydłużają żywotność gotowych elementów. 

Dlaczego barierki na ulicach są ocynkowane metodą ogniową i jak nazywał się Polak, który wymyślił ten proces? Z jakiego powodu tytanowe implanty kostne są utleniane, a tytanowe zastawki serca azotowane? Jakie procesy zachodzą, kiedy malujemy ścianę w pokoju, a jak barwione są aluminiowe nóżki mebli do pokoi dziecięcych? Czym jest emalia na garnkach i dlaczego nieprzywierająca powłoka teflonowa jednak trzyma się patelni? Na te i inne pytania będzie można uzyskać odpowiedź w trakcie lekcji wprowadzającej w fascynujący świat inżynierii powierzchni. 

Lekcja prowadzona będzie w postaci wykładu, wzbogaconego o możliwość obejrzenia eksponatów, ilustrujących omawiane zjawiska. 

W obliczu dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji, nauka języków obcych przechodzi rewolucję. Ten wykład skupia się na zastosowaniu technologii AI w procesie nauki języków obcych. Przeanalizujemy najnowsze narzędzia i techniki, które wspierają uczniów w zdobywaniu umiejętności komunikacji w obcych językach. Omówimy zalety
korzystania z narzędzi, które wykorzystują technologię AI do indywidualizacji nauki języka. Wykład ten dostarczy wglądu w przyszłość nauki języków obcych, pokazując, jak sztuczna inteligencja może wspomagać i ułatwiać ten proces, otwierając nowe możliwości dla osób chcących opanować nowe języki.

Kokolitofory to jednokomórkowe glony morskie, których komórki otoczone są płytkami – kokolitami zbudowanymi z węglanu wapnia (kalcytu lub aragonitu). Kokolitofory należą do fitoplanktonu, zatem przeprowadzają fotosyntezę, wskutek czego wraz z innymi grupami fitoplanktonu są największymi producentami tlenu na Ziemi. Kokolity są bardzo małe, osiągają rozmiary od 1 do ok. 25 mikrometrów, więc do ich obserwacji potrzebny jest mikroskop o znacznym powiększeniu (co najmniej 1000-krotnym). Bogactwo i różnorodność kształtów kokolitów sprawiają, że możemy zachwycać się ich pięknem.

Dlaczego geolodzy zajmują się badaniami kokolitów?

Kokolitofory pojawiły się w późnym triasie i żyją do dziś. Ponieważ kokolity zbudowane są z węglanu wapnia, to łatwo zachowują się w stanie kopalnym. Masowe występowanie, szerokie rozprzestrzenienie geograficzne oraz szybka ewolucja kokolitoforów sprawiają, że po oznaczeniu do gatunku lub rodzaju tych mikroskamieniałości możemy określić nie tylko względny wiek skały, z której pochodzą, ale także środowisko, w którym ta skała powstawała. Co ciekawe, kokolity stanowią główny składnik kredy piszącej – skały osadowej, która ma zastosowanie w przemyśle: kosmetycznym, farmaceutycznym, ceramicznym i chemicznym. Skała ta dodawana jest m.in. do past do zębów i białych farb; stanowi główny składnik kredy do pisania na tablicy.

Podczas wykładu, wzbogaconego prezentacją multimedialną, przedstawione zostaną podstawowe zagadnienia dotyczące kokolitoforów. W części praktycznej będzie możliwość zapoznania się z warsztatem pracy mikropaleontologa, zajmującego się badaniami kokolitów. Uczestnicy zajęć wykonają zadania analogiczne do tych, które realizowane są przez specjalistów z tej dziedziny nauki.

W czasach rozwoju samochodów hybrydowych i walki o czystość środowiska, rotacyjny silnik wykorzystujący jako paliwo wodór może być interesującą alternatywą dla silników tłokowych. Brak elementów wymagających smarowania pozwala na wytwarzanie tylko wody jako produktu spalania.

Pieniądz budzi emocje i wpływa na nasze zachowania w różnych sytuacjach dnia codziennego. Wykład o tym, że ludzka racjonalność ma swoje ograniczenia, a darmowy produkt nie zawsze stanowi najkorzystniejszy wybór.

Przedmiotem lekcji będą materiały inteligentne, nazywane również materiałami funkcyjnymi. Tymi terminami określa się takie materiały, które zmieniają swoje właściwości lub kształt pod wpływem zmian pewnych parametrów otoczenia. W zależności od rodzaju materiału, czynnikiem stymulującym taką reakcję może być zmiana temperatury, pojawienie się lub zmiana pola magnetycznego lub elektrycznego. Z kolei wymuszenie deformacji materiału może powodować efekty odwrotne, np. pojawienie się pola magnetycznego lub elektrycznego. Dzieje się tak, dlatego że w tych materiałach zachodzą wewnętrzne zmiany i można je kontrolować. Daje to możliwość zastosowania w wielu dziedzinach inżynierii. Choć część z tych materiałów jest znana od przeszło stu lat, to ciągle mają wysoki potencjał aplikacyjny i stale trwają prace nad ich udoskonalaniem. Do najbardziej powszechnych materiałów inteligentnych należą m.in. materiały piezoelektryczne, materiały magnetostrykcyjne, ciecze magnetoreologiczne i stopy z pamięcią kształtu.

Lekcja będzie podzielona na dwie części. Pierwsza część będzie miała charakter krótkiego wprowadzenia w świat materiałów inteligentnych wraz z  podstawową ilustracją ich działania. W drugiej części będą przedstawione proste układy  eksperymentalne z wykorzystaniem tych materiałów, w których będą wywoływane, obserwowane i rejestrowane oddziaływania na czynniki zewnętrzne. Doświadczenia pokazowe będą dotyczyć materiałów piezoelektrycznych,  cieczy magnetoreologicznej i stopy z pamięcią kształtu. Uczniowie będą mogli samodzielnie kontrolować parametry wpływające na zachowanie się materiałów inteligentnych oraz obserwować ich rezultaty.

Świat przedstawiany przez media nieustannie przenika się z naszym życiem. Jakie panują w nim zasady? Jakie warunki powinniśmy spełnić i na co zwrócić szczególną uwagę przygotowując się do udzielenia wypowiedzi dla prasy, radia, telewizji, a z czym mierzyć będziemy się podczas wypowiedzi dla mediów internetowych? Podczas zajęć zajrzymy za medialne kulisy, przedstawimy praktyczne wskazówki i ćwiczenia, a wszystko to podane zostanie w przystępnej formie dzielenia się z uczestnikami doświadczeniem dziennikarskim i eksperckim.

Wielokąt Woronoja składa się ze wszystkich punktów płaszczyzny znajdujących się bliżej danego centrum (np. atomu) niż jakiegokolwiek innego centrum (np. atomu). Dwoista do wielokątów Woronoja jest triangulacja Delaunaya, w której boki trójkątów łączą się z najbliższymi sąsiednimi centrami wielokątów Woronoja. Metoda podziałów  Woronoja (Centroidal Voronoi Tessellations - CVT) jest algorytmem iteracyjnym: 1. Dokonaj podziału Woronoja; 2. Wybierz środki masy komórek Woronoja jako jako nowe centra; 3. idź do 1. Począwszy od losowego rozkładu jednorodnego, iteracje CVT dają wysoce skoordynowane przewroty (wymiany kontaktów) prowadzące do bardziej regularnego polikryształu 2d ze zmniejszającą się frakcją par pięciokąt-heptagon (5/7 dyslokacji). Ważną nowością w CVT, która zostanie zaprezentowana na Spotkaniu jest wprowadzenie kolorystyki. Kolory są przypisane do boków trójkątów. Pełna skala barw zawarta jest w kącie 60 stopni modulo. Zapewnia to, że wszystkie boki trójkąta równobocznego mają ten sam kolor, w zależności od orientacji trójkąta, a odchylenia od równoboczności są wskazywane przez zmianę koloru boków. Granice ziaren odgrywają wyjątkowo ważną rolę w fizyce krystalizacji. Tworzą je linie utworzone przez pary dyslokacji 5/7. Można zaobserwować różne sytuacje, czasem dyslokacje układają się gęsto, jedna po drugiej; wtedy granica ziarna jest dobrze zdefiniowana. Zdarza się jednak, że dyslokacje o tym samym kierunku są rozmieszczone rzadko, wtedy granice ziaren są słabo rozróżnialne, ziarno o danej orientacji płynnie przechodzi w ziarno o innej orientacji.

Czy w tropikach jest zawsze gorąco? Jak tropiki wpływają na pogodę i klimat w Europie? Czy to, co się dzieje w Indonezji, możemy odczuć w Polsce? Jakie ekstrema pogodowe nawiedzają mieszkańców Indonezji? Czy można je przewidywać? Kiedy najlepiej odwiedzić Indonezję oraz jak zrobić to przyjaźniej dla środowiska? Na te i inne pytania odpowie Beata Latos - meteorolog tropikalny, badaczka ekstremów pogodowych w Indonezji.

Prelegentka: Beata Latos - doktorantka w Zakładzie Fizyki Atmosfery IGF PAN. Zajmuje się meteorologią tropikalną, jej obszarem badań jest głównie Indonezja. Badaczka ekstremów pogodowych - powodzi, cyklonów tropikalnych, ulewnych deszczy. Przygląda się temu, jaki wpływ mają atmosferyczne fale tropikalne na powstawanie takich zjawisk. Działaczka na rzecz ochrony środowiska, joginka.

​Trend ocieplenia w Arktyce jest ponad dwukrotnie wyższy niż średnia światowa w ostatnich dziesięcioleciach. Utrata lodu morskiego wzmacnia trend ocieplenia, ponieważ powierzchnia oceanu pochłania więcej ciepła słonecznego niż powierzchnia śniegu i lodu. Jak to wpływa na planetę? Czy musimy się martwić lodem topniejącym tysiące kilometrów od nas?

Kolejnym zagrożeniem związanym ze zmianą klimatu oraz Arktyką jest rozmarzająca wieloletnia zmarzlina. Rozmarzająca materia organiczna zaczyna się rozkładać, a do atmosfery uwalniane są dodatkowe gazy cieplarniane. W ten sposób rozmarzanie wieloletniej zmarzliny przyspiesza zmiany klimatyczne i staje się niebezpieczne dla całej planety.

W ramach zajęć przybliżymy słuchaczom propozycję konstrukcji bardzo szybkiego środka transportu – Hyperloop. Przedstawimy wyniki prac dotyczące możliwości uruchomienia tego rodzaju systemu transportowego w Polsce. Skupimy się na zagadnieniach aerodynamiki, wynikających z nich ograniczeniach i możliwych rozwiązaniach. Rozważymy systemy organizacji ruchu i zapewnienia bezpieczeństwa. Będzie możliwość zajęcia miejsca w modelu kabiny takiego pojazdu oraz odbycia wirtualnego przejazdu jego symulatorem.

Pożary w Polsce i na świecie – przyczyny, skutki, sposoby ograniczania.

Na spotkaniu zostaną przedstawione zagadnienia związane z katastrofalnymi pożarami lasów na świecie.

Przeanalizujemy przyczyny powstawania pożarów, jak z nimi walczyć i przeciwdziałać.

Uczestnicy nabędą wiedzę o systemie ochrony przeciwpożarowej lasów.

Zastanawialiście się, co to znaczy być naukowcem? Jak wygląda praca w prawdziwym laboratorium naukowym albo czym zajmują się naukowcy na co dzień? Jeśli interesują was odpowiedzi na te pytania to zapraszamy do nas! W Zakładzie Inżynierii Genetycznej dowiecie się, na jakim materiale biologicznym pracujemy i jakie analizy na nim przeprowadzamy. Pokażemy wam, jak efektywnie łączymy wiedzę z dziedziny biologii molekularnej, biochemii, jak i mikrobiologii oraz jakie techniki przy tym wykorzystujemy!

Z kolei w Zakładzie Fizjologii Zwierząt dowiecie się wiele ciekawych rzeczy na temat apetytu. Co sprawia, że czujemy głód? Jak nasz organizm reaguje na widok smacznego jedzenia? Co powoduje, że w pewnym momencie przestajemy chcieć jeść? Aby nasz organizm mógł prawidłowo funkcjonować, musi być zachowana równowaga pomiędzy energią dostarczaną a wydatkowaną. Energię dostarczamy na przykład poprzez jedzenie, a wydatkujemy w trakcie chodzenia, mówienia, a nawet myślenia. W celu zachowania równowagi energetycznej, w naszym krwiobiegu nieustannie krąży wiele małych cząsteczek, których celem jest „informowanie” nas o tym, czy powinniśmy coś zjeść, a może już wystarczy. Te cząsteczki to między innymi hormony, które regulują nasze odczuwanie głodu i sytości. Ale to nie wszystko! Pozostając w tematyce jedzenia, podczas warsztatów będziecie mieli okazję zobaczyć super doświadczenia związane z ciekawymi właściwościami różnych warzyw i owoców.

W trakcie spotkania zajmiemy się tematem, który elektryzuje ludzi od zarania dziejów, czyli: czym jest inteligencja-prawdy i mity na jej temat.

Czemu ten sam rodzaj czekolady od jednego producenta topi się w niższej temperaturze, a inny w wyższej? Czy ciemna i biała czekolada topią się tak samo szybko? Co właściwie wpływa na te cechy tego pysznego materiału? W czasie lekcji odbędziemy podróż w głąb  materiałów, aby dowiedzieć się jak wyglądają najmniejsze struktury je budujące oraz jak to wpływa na szereg ich właściwości jak np. temperatura topnienia czy wytrzymałość mechaniczna. Na lekcji poznamy wybrane metody badawcze, dzięki którym możemy precyzyjne scharakteryzować wybrane cechy materiałów. Jedną z takich metod jest pomiar efektów cieplnych występujących w próbce metodą skaningowej kalorymetrii różnicowej (DSC). Dzięki tej metodzie jesteśmy w stanie dowiedzieć się wiele nie tylko o strukturze i właściwościach stopów metali, ceramiki czy polimerów, ale także czekolady! Przeprowadzimy krótkie eksperymenty, które naprowadzą nas na odpowiedzi na zadane pytania, a także dowiemy się na czym polega pomiar DSC. Zastanowimy się także jakie inne metody badawcze można zastosować, aby rozwiązać tajemnice składu i właściwości czekolady

Celem wykładu jest zaciekawienie uczniów problemami języka, którym posługują się na co dzień.

Pierwsza część spotkania zostanie poświęcona zagadnieniu wielości i różnorodności języków na świecie. Uczniowie dowiedzą się o państwach, których mieszkańcy mówią kilkoma, kilkunastoma lub nawet kilkudziesięcioma językami. Usłyszą też, którym językiem mówi najwięcej ludzi na świecie. Poruszony zostanie też problem komunikacji między osobami różnych narodowości: języków międzynarodowych oraz esperanto.

Następnie uczestnicy będą mogli przyjrzeć się grupie języków słowiańskich i porównać je ze sobą. W ten sposób dowiedzą się, dlaczego pewne języki są do siebie podobne, a inne nie. Poznają też pojęcie fałszywych przyjaciół.

Kolejna część zajęć zostanie poświęcona wyłącznie polszczyźnie. Uczniowie zastanowią się nad odpowiedzią na pytanie, czy język polski jest trudny dla obcokrajowców. Do tego posłuży porównanie pewnych polskich zagadnień gramatycznych z angielskimi; zwłaszcza kategorii rodzaju w polskim i jej braku w języku angielskim, odmiany czasowników przez osoby, rzeczowników przez przypadki (tylko klasy IV-VI), których nie ma w języku angielskim. Uczniowie zgłębią też tajniki ortografii i zrozumieją, dlaczego w naszym języku występują pary jednakowo brzmiących, choć inaczej zapisywanych głosek: ch i h, rz i ż, ó i u. Wyjaśnienie tego zagadnienia będzie wymagało wprowadzenia uczniów w zagadnienia historii języka.

Końcowa część zajęć będzie dotyczyła znaczenia różnych nazw: dni tygodnia, miesięcy, niektórych państw, miast i imion.

Ważne jest, aby uczestnicy zajęć umieli czytać i pisać.

Wykład konwersatoryjny przybliżający słuchaczom ciekawe, może mało znane zakątki Polski z drobnymi „wypadami” poza jej granice.
Celem wykładu jest stworzenie przeświadczenia, że Polska może zaskoczyć, zauroczyć i można się też dobrze bawić, nie zależnie od wieku (ze szczególnym uwzględnieniem atrakcji dla młodzieży i rodzinnego spędzania czasu). Przykładowe miejsca, które poznamy to atrakcje wytworzone przez naturę, pozostałości działań człowieka oraz celowo tworzone atrakcje turystyczne, będące rozwiązaniami architektonicznymi.

Celem spotkania będzie zapoznanie uczniów z zagadnieniem nieporozumień między ludźmi na podstawie teorii Friedmana Schulza von Thuna. Lekcja będzie przeprowadzona w formie warsztatowej, podczas której uczniowie nauczą się diagnozować możliwe źródła nieporozumień między nadawcą i odbiorcą komunikatu oraz nabędą umiejętności odczytywania komunikatu z czterech płaszczyzn. Wiedza pozwoli uczniom kształtować konkretne umiejętności: lepsze rozumienie drugiej osoby i zapobieganie nieporozumieniom i konfliktom w obszarze interpersonalnym.

W trakcie wykładu zostanie przedstawione zostanie pojęcie opinii publicznej oraz zróżnicowanie sposobów jej pojmowania w tradycji teoretycznej nauk społecznych. Zastanowimy się nad rolą badań opinii publicznej w systemach demokracji pośredniej, jako służących podejmowaniu i weryfikacji decyzji władzy, rekonstrukcji potrzeb społecznych, zbieraniu informacji o reakcji społeczeństwa na decyzje władz. Przedstawiona zostanie także teoria spirali milczenia Elisabeth Noelle-Neumann, mówiąca o tendencji ludzi do
ukrywania swoich poglądów, jeśli nie odpowiadają one poglądom większości, a co za tym idzie dowiedziemy, że badania opinii publicznej nie zawsze ujawniają rzeczywiste przekonania.