wykład

Zapraszamy na wykład prowadzony przez dziekanów Wydziału Fizyki UW. Tym razem zabierzemy Was w fascynujący świat dźwięków. Wyjaśnimy, co łączy dźwięki wydobywające się spod klawiszy wirtuoza z drgającym wahadłem.Opowiemy jak powstaje i jak rozchodzi się dźwięk w różnych środowiskach, jak można go wykrywać. Liczymy na pozytywne wibracje! 

Wszyscy doskonale wiemy, że aby nie przytyć należy mniej jeść i więcej się ruszać. A jednak od ponad 40 lat na całym świecie obserwujemy systematyczny wzrost procentowy ludzi z nadwagą i otyłością. Ponad 60% dorosłych Polaków ma nadmierną masę ciała. Być może jednak nasza wiedza jest niepełna? Na wykładzie przyjrzymy się jak wygląda proces „nabywania lub pozbywania się” tkanki tłuszczowej z punktu widzenia współczesnej biochemii i fizjologii. Dowiemy się także dlaczego to CO jemy jest równie ważne jak to ILE jemy i dlaczego różne pokarmy zawierające tę samą liczbę kalorii są metabolizowane w zupełnie różny sposób, z różnym skutkiem dla naszego zdrowia i naszej masy ciała.

Ustalenia naukowe wydają się być niezależne od kultury, w której żyjemy. Zachód wypracował głębokie przekonanie, że cywilizacja oparta na myśli oświeceniowej i związanej z nią nauce i edukacji jest jedyną właściwą drogą linearnego rozwoju. W oparciu o to przekonanie w okresie kolonialnym Europejczycy podejmowali misję cywilizacyjną, która jawiła się wówczas jako sposób na umożliwienie mieszkańcom innych części świata uczestniczenia w życiu na wyższym poziomie: intelektualnym, kulturowym, nawet moralnym. Tym samym promowane było zachodnie rozumienie badań naukowych i ich weryfikacji.

Badacze postkolonialni podważając uniwersalność takiego spojrzenia i nie zgadzając się na wtłaczanie wszelkich kultur w europejskie schematy myślenia stworzyli możliwości dla odmiennych interpretacji zachodzących procesów czy opisu świata. W tym duchu myśliciele o afrykańskich korzeniach w odpowiedzi na kolonialne „zniewolenie umysłu” zaoferowali własne podejście. Jest to między innymi idea afrykańskiego renesansu stworzona w latach 40. XX wieku przez Cheikha Anta Diopa, piszącego po francusku senegalskiego myśliciela, który rzucił wyzwanie obowiązującemu spojrzeniu na historię Afryki. W tym co pisał mniej istotne były fakty, bardziej ideologiczny postulat, by docenić cywilizacyjne osiągnięcia Afrykanów. Pragnął osiągnąć ten cel udowadniając całkowitą afrykańskość starożytnego Egiptu i ogromny potencjał Afrykanów, który będzie można zrealizować, jeżeli stosować się będą do własnych, a nie narzuconych, wzorów kulturowych.

Na przełomie XX i XXI w. idee Diopa przypomniane zostały przez prezydenta RPA Thabo Mbekiego i są dziś nierozłącznym elementem prowadzonych w Afryce dyskusji na temat przyszłości mieszkańców tego kontynentu. W Stanach Zjednoczonych narodził się natomiast afrocentryzm - nurt, który także przeciwstawiał się europocentrycznemu podejściu do opisu procesów zachodzących w Afryce. 

Takiemu alternatywnemu spojrzeniu wielu badaczy zarzuca sprzeczność z zasadami nauki. Pozostaje jednak faktem, że jest to zjawisko skłaniające do refleksji nad tym, na ile nauka, czy też badania naukowe, są uniwersalne, na ile natomiast są uwarunkowane kulturowo.

Inwestycja pod oficjalną nazwą „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” – powszechnie znana jako Przekop Mierzei – budzi duże zainteresowanie w domenie publicznej i spolaryzowane emocje społeczne. Im bardziej kanał przez Mierzeję Wiślaną wpisuje się w podziały socjopolityczne istniejące we współczesnej Polsce, tym bardziej wymaga spojrzenia z większego dystansu. A taką refleksję umożliwia kulturowa historia infrastruktury w połączeniu z nautologią, tzn. wiedzą o rozwoju żeglugi i portów, oraz wiedzą o mieście, w szczególności biografią Elbląga. Interdyscyplinarny wykład będzie zawierać panoramę długich dziejów idei przekopania Mierzei Wiślanej: od XVI wieku i zatargów króla Stefana Batorego z Gdańszczanami, przez projekty z czasów przynależności Elbląga do Prus, po końcówkę XX wieku – lata po polskim przełomie ustrojowo-gospodarczym, zarazem ostatnie lata istnienia województwa elbląskiego (zniesionego przez reformę podziału administracyjnego Polski w 1999 roku). Wtedy to badania naukowe wybitnego hydroinżyniera Tadeusza Jednorała splotły się, z jednej strony, z oddolną samorządową wizją aktywizacji regionu Zalewu Wiślanego, a ze strony drugiej, z nieudanymi negocjacjami dyplomatycznymi mającymi na celu wyegzekwowanie swobodnej żeglugi polskich jednostek przez Cieśninę Piławską i rosyjską część Zalewu Wiślanego. Dzieje tej drogi wodnej są zatem ściśle powiązane z losami Elbląga jako małego wielkiego miasta, dawnego ważnego portu bałtyckiego, który dawno temu utracił swój pierwotny status i w rozmaitych kontekstach polityczno-społecznych mierzy się z tą utratą jako podstawą swojego trudnego dziedzictwa. Jak pisał krytyk kultury Neil Postman: „Wizje przyszłości zawsze bardziej dotyczą tego, gdzie byliśmy, niż tego, dokąd zmierzamy”.

I will start with the inception of Shor’s algorithm for prime factoring, which threatens the security of popular RSA encryption. RSA is used by banks, payment portals, etc to secure our transactions. Then, I will discuss two simple quantum cryptographic protocols, the famous BB84 and E91 protocols. I will also discuss some recent developments in quantum cryptography. If time permits, I will discuss the advancements on quantum internet modules developed between different cities across our globe and on space-based quantum communication.

W roku 1959 wybitny holenderski informatyk Edsger W. Dijkstra zaproponował sposób wyznaczania najkrótszej trasy przejazdu pomiędzy wybranymi miastami w Holandii. Choć w zamyśle Dijkstry było  wykazanie możliwości zastosowań komputerów w innych obszarach niż obliczenia numeryczne, to okazało się, że wraz z rozwojem komputerów jego algorytm przyczynił się do rozwoju dziedziny informatyki zwanej algorytmiką, jak też stał się podstawą powszechnie dostępnej nawigacji internetowej, bez której trudno sobie wyobrazić współczesne podróże. Na wykładzie w przystępny sposób przedstawimy oryginalny algorytm Dijkstry, jego historię i zastosowania.

Czy turystka błądząca po mieście wróci do punktu wyjścia? Czy osoby spacerujące po parku będą często na siebie wpadać? Żeby odpowiedzieć na te pytania, opowiemy, czym jest błądzenie losowe i udowodnimy kilka jego własności. Zastanowimy się, czy błądzenie losowe jest powracające i czy odpowiedź na to pytanie zależy od wymiaru przestrzeni, po której błądzimy.

Bruno Bettelheim odwiedzając na początku lat siedemdziesiątych jeden z izraelskich kibuców stwierdził: „Nigdy nie widziałem pokolenia tak różniącego się od swoich rodziców”. Projekt syjonistyczny, którego początki sięgają dziewiętnastego wieku, zakładał nie tylko utworzenie niezależnego państwa żydowskiego, ale także nowej tożsamości, której elementami był odradzający się język hebrajski oraz etos daleki od dotychczasowych, tradycyjnych wzorców diaspory. Stworzenie „nowego człowieka” wymagało, radykalnego czasem, zerwania z dotychczasowym podejściem do wychowania młodych ludzi, ich edukacji oraz tradycyjnych sposobów przekazywania wiedzy. Postulat odrodzenia języka hebrajskiego jako języka mówionego, a następnie – spajającego tożsamość izraelską języka narodowego – niósł ze sobą wyzwania w postaci szeroko zakrojonego projektu
nauczania tego języka – którego adresatami były zarówno dzieci jak i dorośli. Koncepcje monolingualizmu i monokulturowości ścierały się z barwną różnorodnością przybywających w
kolejnych falach nowych obywateli młodego państwa. Na wykładzie porozmawiamy o tym jak tradycyjne rozumienie nauki, wychowania i tożsamości w judaizmie ścierało się z nową wizją „izraelskości” w początkach formowania się społeczeństwa Izraela oraz jak współczesna kultura Izraela reinterpretuje idee, które ją ukształtowały.

Celem wykładu jest przedstawienie najnowszej wiedzy na temat bilansu energetycznego nad Polską w ostatnich 4 dekadach. Okres ten charakteryzuje się bardzo szybkim podnoszeniem temperatury powietrza sięgającym 0,5 stopnia na dekadę i co jest związane ze zmianami w bilansie energetycznym. Główne zmiany wynikają z rosnącej koncentracji gazów cieplarnianych, ale również z bardzo szybkiego obniżania się stopnia zmętnienia atmosfery, wynikającego z redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza.  Wykład będzie ilustrowany wynikami pomiarów oraz symulacji numerycznych, które pozwolą określić jakie czynniki i w jakim zakresie odpowiada za zmiany energetyczne nad Polską.

Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z formami słuchania, które można wykorzystać w różnego rodzaju sytuacjach komunikacyjnych i relacyjnych, a także w kontekstach edukacyjnych.

Postsekularyzm jest odpowiedzią zarówno ludzi wierzących jak i niewierzących na rosnącą polaryzację społeczeństwa. Uznaje sekularyzację za niezbywalny i pozytywny wymiar nowoczesności i jednocześnie akceptuje religie jako ważny i pozytywny element kultury. Należy podkreślić, że przedrostek „post” nie oznacza tylko zmiany pojęcia „sekularyzmu”, ale zwraca uwagę na fakt, że relacje między tak istotnymi pojęciami jak nowoczesność, pluralizm, religia i demokracja uległy radykalnym zmianom. Stało się tak przede wszystkim dlatego, że Europa, czy szerzej rzecz ujmując cywilizacja Zachodu, utraciła swoja hegemoniczną pozycję w definiowaniu rzeczywistości jako opozycji między religią a sekularyzmem. Krótko mówiąc mamy do czynienia ze zmianą paradygmatu. Tak więc postsekularyzm jest bardziej zjawiskiem kulturowym niż abstrakcyjnym pojęciem stąd propozycja definicji postaw postsekularnych: Postsekularyzm jest nie tylko sposobem myślenia, ale przede wszystkim sposobem działania, którego celem jest zbudowanie trwałych, opartych na poszanowaniu wzajemnych odrębności, struktur społecznych służących dobru wspólnemu. Najważniejszym wyznacznikiem tej nowej formy międzyludzkiej koegzystencji jest zawieszenie wartościowania konkretnych światopoglądów na podstawie kryteriów religijnych, politycznych czy narodowych, które do tej pory były elementami polaryzującymi grupy społeczne. Jedynym wyznacznikiem wartościującym jest wkład w tworzone dobro wspólne. W wykładzie zostaną podane przykłady takich postaw zarówno w USA jak i w Polsce.

Fizyka jądrowa , już od swoich początków w laboratoriach Marii Skłodowskiej-Curie, była interdyscyplinarną nauką, która miała ogromny wpływ na badania medyczne i praktykę kliniczną. Radioterapia jest obecnie stosowana w leczeniu raka od ponad 100 lat. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane zmiany jakim uległo leczenie nowotworów i jakie są dalsze perspektywy skutecznej radioterapii.

Celem radioterapii jest skutecznie napromienić guz oszczędzając sąsiadujące z nim zdrowe tkanki. Spełnienie jednoczesne tych dwóch warunków- skuteczności i bezpieczeństwa nadal  stanowi wyzwanie techniczne, przed którym staje dziś fizyka jądrowa.

Dwie najczęstsze formy radioterapii to radioterapia z użyciem zewnętrznej wiązki uzyskiwanej z akceleratora medycznego oraz brachyterapia, która polega na wszczepieniu radioaktywnych izotopów bezpośrednio do leczonej objętości lub w jej pobliżu.

Radioterapia wiązką zewnętrzną odbywa się za pomocą wiązek elektronów, fotonów i ciężkich jonów. Nowoczesne technologie radioterapii umożliwiają dostarczanie wiązki z wielu kierunków, "dopasowanych" do kształtu guza i modulowanych z szybko zmieniającą się intensywnością. Przykłady terapii konformalnej obejmują radioterapię wiązką o  modulowanej intensywności (IMRT), radioterapię stereotaktyczną (SRT) i radiochirurgię stereotaktyczną (SRS)- system CyberKnife oraz radioterapię hadronową.

Typowe techniki brachyterapii obejmują wiele metod , od wszczepiania stosunkowo dużych, widocznych źródeł radioaktywnych w pobliżu lub bezpośrednio do objętości guza, co jest najczęściej stosowane w leczeniu raka prostaty, po radioembolizację, w której dostarczane są miliony mikroskopijnych radioaktywnych mikrosfer Y-90 przez cewnik bezpośrednio do łożyska guza, jak stosuje się dzisiaj w leczeniu guzów wątroby.

Redshift, a fascinating phenomenon in astronomy, has revolutionized our understanding of the cosmos. By observing the shifting of light towards longer wavelengths, scientists have been able to discern crucial information about the vastness and evolution of the universe. In this talk, I will embark on an exciting journey to explore the mysteries hidden within redshift. During the presentation, I will discuss the concept of redshift and its significance in

unraveling the secrets of our expanding universe. I will explain the fundamental principles behind redshift, including the cosmological redshift caused by the expansion of space itself. By understanding these concepts, we can decipher the age, distance, and composition of celestial objects, enabling us to construct a cosmic timeline.

Furthermore, I will discuss the crucial role of redshift in supporting the Big Bang theory and our current understanding of the origin of our universe. Through observations of distant galaxies and quasars, we can trace the cosmic expansion and infer the existence of dark matter and dark energy, two enigmatic components that dominate the universe's structure and dynamics.

Additionally, I will explore the diverse applications of redshift in cosmology, such as

measuring the rate of cosmic expansion, mapping the large-scale structure of the universe, and detecting cosmic microwave background radiation. These applications not only provide insights into the universe's past but also hold the key to predicting its future evolution. By the end of this talk, I will discuss the incredible scientific discoveries made possible by redshift measurements and the remarkable power of human curiosity.

Od siedmiu lat badam organizacje alternatywne wytwarzające wartość ekonomiczną, między innymi spółdzielnie. Bardzo często powraca w moim materiale badawczym wątek współpracy, w pewien mocny i szczególny sposób. Bardzo trafnie oddaje ten sposób wypowiedź warszawskiego spółdzielcy z mojego terenu badawczego: „Im więcej ludzie działają razem, tym bardziej widzą, że mogą zrobić dużo więcej. […] Nie uczą nas tego w szkole, na uniwersytecie; cały czas jest tylko o przedsiębiorczości, konkurencji, ale nie ma o współpracy. A potem mówią, że ludzie nie współpracują i że konkurencja jest naturalna. Musimy się wszystkiego uczyć sami”.

Podczas tego wykładu pragnę przedstawić szerszy kontekst zarządzania i pokazać, jak można, nawet korzystając z wiedzy głównego nurtu, jaka jest obecnie najbardziej dostępna, wykorzystać tę wiedzę dla budowania dobra wspólnego, we współdziałaniu. Zarządzanie dla dobra wspólnego może pomóc nam w tworzeniu organizacji nastawionych na wzrost jakości życia zamiast na wzrost zysków i wskaźników finansowych.

Orion is one of the most easily spotted constellations in the night sky. The weird dimming and brightening of one of its “member” star Betelgeuse has kept the astronomers in hopes to see a galactic star go supernova in recent times. The last observed supernova was in the 1600s. So, what makes a star explode? It’s when it runs out of nuclear fuel and collapses under its own mass or it accumulates so much mass that it exceeds a certain mass limit (ChandarShekhar Limit). In this talk, I will discuss how this happens. Is Betelgeuse really going to be a supernova and how will the sky look after it explodes? 

Caenorhabditis elegans jest małym (długość do 1 mm), niepasożytniczym nicieniem żyjącym w glebie. Wiele cech nicienia przyczyniło się do tego, że został on jednym z najbardziej popularnych organizmów modelowych. Przezroczyste ciało C. elegans znacząco ułatwia obserwacje mikroskopowe wszystkich jego 959 komórek somatycznych. Jedną trzecią wszystkich komórek nicienia stanowią neurony. Nicień jest dotychczas jedynym organizmem z kompletną mapą połączeń neuronalnych. Cykl życiowy nicieni jest bardzo szybki – rozwój od jaja do dorosłego organizmu wynosi około 72 godzin. Przez kolejne 3 dni pojedynczy osobnik może złożyć do 400 jaj, co znacząco ułatwia uzyskanie dużych populacji na potrzeby badań. C. elegans był pierwszym organizmem wielokomórkowym z całkowicie odczytaną sekwencją nukleotydów w jego DNA. Genom nicieni zawiera wiele genów mających swoje odpowiedniki u człowieka. Ze względu na fakt, że mutacje w wielu z tych genów skutkują rozwojem poważnych schorzeń u ludzi, nicień jest wykorzystywany jako model wielu chorób.

Spotkanie będzie składać się z wykładu oraz części praktycznej. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat nicieni: ich budową, cyklem życiowym i fizjologią. Zaprezentowany zostanie przegląd głównych odkryć naukowych dokonanych na nicieniach i najciekawsze kierunki przyszłych badań. W trakcie zajęć praktycznych uczestnicy poznają podstawowe techniki pracy z nicieniami, przeprowadzą obserwacje nicieni przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej, zapoznają się z podstawami genetyki klasycznej (mendlowskiej) i metodą genotypowania za pomocą techniki łańcuchowej reakcji polimerazy PCR.

W referacie o nauce i filozofii w dawnej Persji konieczne będzie przyjrzenie się źródłom, z których czerpiemy informacje. Niestety, zachowane informacje źródłowe są skąpe, w związku z czym trzeba sięgnąć do danych pochodzących spoza Iranu, z epok późniejszych oraz posłużyć się analogią. Zatem niektóre stwierdzenia w tym zakresie będą jedynie hipotezami.

Z filozofią wiąże się też rozpowszechniona w świecie starożytności klasycznej opinia o Persji jako kolebce mądrości i krainie filozofów. Stereotyp taki znajdujemy na przykład w Żywocie Plotyna, gdzie mowa o jego chęci poznania filozofii, którą uprawiali Persowie. Neoplatonizm zawędrował do Persji najpóźniej w VI wieku, kiedy Justynian Wielki zamknął ateńską Akademię Platońską i niektórzy z jej wykładowców przenieśli się do Iranu na zaproszenia króla perskiego.

Ślady uprawiania medycyny znajdujemy już w najstarszym zabytku piśmiennictwa irańskiego – w zbiorze świętych tekstów starożytnej religii, zwanym Awestą. W późniejszych epokach, zwłaszcza w epoce Sasanidów (III-VII w.), medycyna była przedmiotem studiów i praktyki licznych lekarzy.

Astronomia była uprawiana jako nauka służebna astrologii, która cieszyła się estymą wśród elit, w związku z czym miała początkowo charakter utylitarny. Dopracowała się jednak własnej terminologii i metod obserwacji, czego świadectwem jest tradycja sporządzania tablic astronomicznych, zwanych zig oraz wiele wzmianek o astronomii w tekstach. Geografia do pewnego stopnia była związana z astronomią, jednak miała głównie charakter opisowy i bazowała na tradycyjnym, choć oryginalnym irańskim podziale świata na obszary geopolityczne oraz na danych pragmatycznych pochodzących z obserwacji otaczającej rzeczywistości.

Pod koniec panowania dynastii Sasanidów istniała oficjalna historiografia państwowa w postaci kroniki królów perskich od legendarnych początków do VII wieku, która dochowała się do naszych czasów w obszernych streszczeniach i dokonywanych w epoce wczesnego islamu w językach arabskim i perskim.

Prawo przeszło w dawnej Persji istotną ewolucję od regulacji opartych na dogmatach religii po rozwinięty system prawa odrębnego od wyznania. Mamy świadectwa tekstowe w postaci orzeczeń, transkryptów przesłuchań świadków, pism procesowych, interpretacji i opisów spraw sądowych.

Architektura i urbanistyka, muzyka, język i gramatyka, szkolnictwo – to także dziedziny rozwijające się w dawnej Persji.

Podczas tego fascynującego wykładu odkryjemy tajemnicę tzw. "swing states", czyli stanów wahających się, które stanowią klucz do Białego Domu. Zastanawialiście się kiedykolwiek, dlaczego niektóre stany w USA są tak ważne w wyborach prezydenckich? Dlaczego ich mieszkańcy mają tak wielki wpływ na wybór lidera jednego z najsilniejszych krajów świata? Podczas naszej wspólnej podróży zgłębimy tajemnice systemu wyborczego USA, który różni się znacznie od większości systemów na świecie. Porozmawiamy o tym, jak małe różnice w poparciu mogą prowadzić do dramatycznych zmian na scenie politycznej USA, a także dlaczego system ten powstał i jak wpływa na kształt amerykańskiej polityki. Wyjaśnimy także rolę Kolegium Elektorów - tajemniczej instytucji, której członkowie formalnie wybierają prezydenta i wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych. Wiedza ta pomoże nam zrozumieć, dlaczego głosy mieszkańców "swing states" mają tak duże znaczenie. Zapraszamy na wykład, który przeznaczony jest dla każdego, kto chce zrozumieć, jak działa jedna z najważniejszych demokracji na świecie. Niezależnie od tego, czy jesteś studentem, nauczycielem, politologiem, czy po prostu zainteresowanym obywatelem, ten wykład dostarczy Ci cennych informacji i rozjaśni wiele zagadnień związanych z wyborami prezydenckimi w USA. Przyjdź, by zrozumieć mechanizmy decydujące o wyborze prezydenta USA i odkryj, jak głos jednego człowieka może zaważyć na losach całego kraju. Będzie to wyjątkowa okazja do pogłębienia swojej wiedzy i zrozumienia procesów politycznych, które wpływają na naszą codzienną rzeczywistość.

Aktorzy tradycyjnych japońskich sztuk widowiskowych znają doskonale powiedzenie: „Sztuka polega na kradzieży” (Gei to iu no wa nusumu mono da). „Kradzież” oznacza w tym wypadku naśladowanie sztuki mistrza, która w ramach szkół, bądź rodów, przekazywana jest z pokolenia na pokolenie, z mistrza na ucznia. Zarówno adepci teatru nō, jak i aktorzy powstałych później teatrów kabuki i lalkowego teatru bunraku, często wspominają swoich mistrzów i ich sposób uczenia. Główne zalecenie każdego mistrza brzmiało, by uważnie obserwowali scenę, zapamiętywali, co widzą i czują, aby później potrafili odtworzyć to sami. Jako że w tradycyjnym japońskim teatrze ważną rolę pełni muzyka, śpiew i taniec, od dyscypliny ucznia zależy, jak szybko nauczy się tekstów sztuk napisanych archaicznym językiem japońskim. Od jego talentu, ale przede wszystkim od umiejętności naśladowania zależy, czy potrafi odtworzyć na scenie skomplikowane wzory ruchów kata. Są one rodzajem złożonych układów tanecznych i stanowią podstawę ruchu scenicznego w każdym z trzech wymienionych teatrów.

Najstarszy z nich, teatr nō, rozwinął się w czasach średniowiecznych dzięki mecenatowi wysoko urodzonych samurajów. Główny aktor pojawiający się na scenie nō nosi na twarzy maskę, w której odgrywa role mężczyzn, kobiet, bogów, demonów, zwierząt. W kabuki, który jest teatrem gwiazdorskim, stawiającym na niesamowite efekty sceniczne, aktorzy, ubrani w przebogate kostiumy, przyciągają spojrzenie imponującymi męskimi pozami. Ale też wielką sławę zdobywają aktorzy kabuki odtwarzający role kobiet – onnagata. W ich emploi, odznaczającym się delikatnymi, kobiecymi gestami, odnajdywana jest kwintesencja kobiecości. I wreszcie lalkowy teatr bunraku – uwaga skupiona jest w nim na lalkach o wielkości około dwóch trzecich wzrostu dorosłego człowieka i poruszanych perfekcyjnie przez trzech animatorów. Ich największym zadaniem jest ożywienie lalki, sprawienie, by widz ujrzał w niej człowieka. Głosu udziela lalkom kantor, który z towarzyszeniem muzyki shamisenu opowiada całą historię.

Podczas prelekcji, ilustrowanej zdjęciami i filmami, opowiemy krótko o historii tych trzech uznanych japońskich teatrów, wpisanych przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa. Skupimy się przy tym na najstarszym z nich, teatrze nō, by przedstawić tajniki uczenia się ruchu i śpiewu. Prelekcji towarzyszył będzie pokaz wybranych kata i fragmentu jednej ze sztuk nō w wykonaniu polskiej grupy aktorów-amatorów teatru nō Ryokurankai.

Grafy są obiektami, które łączą w sposób niezwykle efektowny świat zagadek i łamigłówek logicznych, oraz świat matematyki. Nawet najtęższe umysły uczonych uderza elegancja z jaką sformułować można w ich języku najbardziej skomplikowane nawet problemy. Począwszy od rozwiązania zagadnienia mostów w Królewcu przez Eulera w 1736 roku, przez problem komiwojażera, aż do budzącego liczne kontrowersje wspomaganego komputerowo dowodu twierdzenia o czterech barwach - grafy przeszły długą drogę inicjacji w świat pełnoprawnych i ważnych obiektów matematycznych badanych współcześnie przede wszystkim przez informatyków, a także fizyków, chemików, biologów, socjologów czy wszelkiej maści inżynierów. Grafy stanowią nie tylko ważny obiekt badawczy, ale też wygodne narzędzie do komunikowania problemów pomiędzy specjalistami z różnych dziedzin nauki. Również w świadomości osób pasjonujących się matematyką grafy stały się wdzięcznymi obiektami, ilustrującym układy znajomości, turnieje, konfiguracje geometryczne, a także niebanalne problemy wykonalności określonych konstrukcji lub procesów, na przykłady tytułowych przejść. Właśnie temu ostatniemu zagadnieniu przyjrzymy się w trakcie wykładu, posługując się zupełnie intuicyjną wersją pojęcia grafu. Motywacją naszych rozważań będzie następujący problem.

Dwóch wspinaczy porusza się po paśmie górskim. Czy jest możliwe, żeby obydwaj spotkali się na szczycie startując równocześnie odpowiednio z przeciwległych krańców tego pasma, by w każdym momencie wspinaczki znajdować się na tej samej wysokości? Problem ten ma, w zależności od dopuszczalnego poziomu skomplikowania kształtu pasma górskiego, bogatą literaturę. Podczas mojego wykładu zapoznamy się z wersją problemu pozwalającą na skorzystanie z metod teorii grafów.

Zanim przedyskutujemy to ciekawe zagadnienie i sprecyzujemy dokładnie po jakim paśmie górskim pozwolić chcemy naszym wspinaczom się poruszać, zilustrujemy pojęcie grafu przejścia na przykładach kilku prostych łamigłówek. Do zrozumienie wykładu nie jest potrzebna żadna wiedza, poza umiejętnością odróżniania liczb parzystych od nieparzystych. Pozwoli nam ona sformułować lemat o uściskach dłoni i zastosować go zbadania problemu równoległej wspinaczki.

This presentation will take a brief look at the different forms of arts and crafts practiced in ancient Egypt that could be qualified as 'science' in our modern terms. Here one could think of mathematics, geometry, architecture, medicine and more. But most importantly the goal of this presentation would also be to ask questions about what counted as 'scientific' in ancient Egypt for the Egyptians themselves. As the emic view unfolds during this presentation topics such as writing, magic, astronomy, astrology and other potential themes will be discussed shortly to give a glance on an alternative understanding on the notion of science.

Do polskich szkół uczęszcza co raz więcej dzieci migranckich. Ich liczba zauważalnie wzrosła po ataku Rosji na Ukrainę w 2022 roku, gdy polskie szkoły przyjęły licznych uczniów uciekających przed wojną. Już od 2010 roku w systemie oświaty funkcjonuje rola asystena międzykulturowego (zatrudnianego bardzo często jako pomoc nauczyciela). W ubiegłym roku szkolnym w polskich szkołach pracowało ponad tysiąc osób zatrudnionych jako asystenci mędzykulturowi, przede wszystkim pochodzących z Ukrainy, ale nie tylko. Najważniejszą kwalifikacją do podjęcia tej funkcji jest umiejętność posługiwania się językiem krsju pochodzenia uczniów. Na Uniwersytecie Warszawskim zarówno prowadzimy badania dotyczące funkcjonowania asystentury międzykulturowej w szkołach jak i prowadzimy kształcenie asystentów i asystentek wspierając ich w pracy zawodowej. Podczas wykładu pokażemy polską szkołe z perspektywy jej uczniów i pracowników, którzy pochodzą z innych krajów. Opowiemy o wyzwaniach, przed którymi stają uczniowie migranci, szkoła i system oświaty jako całość. Pokażemy jak asystenci pośredniczą w kontaktach ze społecznością migrancką, pomagają opanować język polski, pomagają w nauce, odciążają kadrę szkoły, wyjaśniają pojawiające się różnice kulturowe, rozwiązują sytuację konfliktowe i reagują na sytuacje gorszego traktowania, wspierają w procesie adaptacji oraz stają się wzorami (role models) dla dzieci i młodzieży.

Kryzysy uchodźcze na granicy z Białorusią (2021) i Ukrainą (2022): polska granica czy polskie granice? Pomiędzy medialnym obrazem a wysiłkiem tworzenia inkluzywnych i odpowiedzialnych treści 

Wykład

• Dr hab. Anna Jupowicz-Ginalska, prof. ucz.
• Dr Greta Gober

Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski

Od agresji Rosji na Ukrainę minęło półtora roku, a od rozpoczęcia kryzysu humanitarnego na granicy z Białorusią dwa lata. Wojna, także ta hybrydowa, jak i niegasnący kryzys uchodźczy, postawiły przed mediami nowe wyzwania w obszarze społecznej odpowiedzialności, zawodowej rzetelności i pluralizmu tematycznego.

Wojna ma oczywisty wpływ na funkcjonowanie polskich mediów informacyjnych. Redakcje i dziennikarze wyszli już jednak ze „strefy szoku”: nadszedł zatem czas, by zadać pytania o to, jak w czasach kryzysu i wojny należy kształtować postawy tolerancji i poszanowania różnorodności? Na co powinno się zwracać uwagę? Jakie są szanse, ale i zagrożenia, związane z inkluzywnością w tak niestabilnych czasach? Jak z nowymi wyzwaniami (w tym polaryzacją, fake newsami, trollingiem, algorytmizacją, botami i innymi kwestiami technologiczno-politycznymi), usiłują sobie radzić redakcje (wybranych) mediów informacyjnych?

Na te pytania spróbują odpowiedzieć naukowczynie z Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii (Uniwersytet Warszawski), które przedstawią wyniki badań zrealizowanych w ramach projektu „Zarządzanie różnorodnością jako innowacja w dziennikarstwie” (https://managingnewsroomdiversity.com/pl/, finansowanego z Funduszy Norweskich – POLS, a obsługiwanych przez Narodowe Centrum Nauki).

Wykład składa się z dwóch części. Z jednej strony przyjrzymy się, jak w medialnym przekazie wyglądały dwa kryzysy humanitarne rozgrywające się na polskiej granicy w podobnym czasie i przestrzeni, jednak w bardzo różnych kontekstach geopolitycznych. Z drugiej strony skoncentrujemy się na praktyce. Wspólnie z dziennikarzami i przedstawicielami redakcji objętych badaniem w ramach projektu, poszukamy (innowacyjnych?) przykładów działań i narzędzi, których dziennikarze używali, by w czasach wojny i kryzysu pamiętać o ciążącej na nich odpowiedzialności kształtowania postaw tolerancji i szacunku dla różnorodności.
 

Dzięki temu pogłębimy rozumienie roli, jaką „normy” odgrywają w praktyce dziennikarskiej. Koncentrując się na relacjach medialnych i pracy dziennikarskiej w czasach kryzysu humanitarnego.

Spacer entomologiczny, w przypadku złych warunków pogodowych zajęcia w formie warsztatowej w sali laboratoryjnej.

Zajęcia poprzedza wykład o owadach, o tym, po co się je bada, a także o podstawowych metodach badawczych.