wykład

Wykład dotyczy wdrażania nowoczesnych, przyjaznych środowisku technologii w przemyśle chemicznym. Przemysł ten w ogromnym stopniu przyczynia się do zanieczyszczania środowiska naturalnego, dlatego bardzo istotne jest jego zmodernizowanie w celu redukcji negatywnego wpływu na środowisko naturalne.

W wykładzie omówiony zostanie najpierw główny skutek działalności człowieka związanej z rozwojem gospodarczym, negatywnie wpływający na środowisko naturalne i będący zarazem jednym z bezpośrednich przyczyn zagrożeń globalnych (tj. efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze), czyli zanieczyszczenie powietrza.

Podstawowa część wykładu zostanie poświęcona zmianie podejścia do technologii chemicznych, w tym intensyfikacji procesów chemicznych oraz wykorzystaniem odnawialnych i niekonwencjonalnych źródeł energii w przemyśle chemicznym.

W części tej zostaną szczegółowo omówione takie zagadnienia, jak:

1) zielona chemia, zielona synteza i czystsza produkcja oraz sposoby wdrażania ich w przemyśle chemicznym: nowe rodzaje rozpuszczalników (płyny nadkrytyczne, ciecze jonowe), nowe rodzaje katalizatorów (metalocenowe, enzymatyczne), biodegradowalne polimery,

2) intensyfikacja procesów chemicznych (co najmniej 10-krotne zmniejszenie wielkości zakładu chemicznego lub/i poszczególnych linii technologicznych czy aparatów, zastąpienie prowadzenia procesu w kilku aparatach procesem realizowanym w jednym aparacie, itp.),

3) stosowanie odnawialnych (energia spadku wód, energia wiatru, energia słoneczna – fotowoltaika) i niekonwencjonalnych (energia jądrowa, wodór) źródeł energii.

Wykład zakończy się omówieniem „podwójnie zielonego polimeru”.

Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. W zmiennych warunkach jazdy, szybkie zakręty i jeszcze szybsze odcinki jazdy po prostej wymagają zmian własności aerodynamicznych ich nadwozi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Zajęcia mają na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu.

W trakcie spotkania zajmiemy się tematem, który elektryzuje ludzi od zarania dziejów, czyli: czym jest inteligencja-prawdy i mity na jej temat.

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

Czym jest inżynieria powierzchni? W skrócie to inżynieria zajmująca się powierzchnią konstrukcji czy przedmiotów użytkowych, modyfikująca ją tak, aby elementy te były zabezpieczone przed korozją czy ścieraniem lub spełniały specjalne wymagania projektanta. Procesy technologiczne, modyfikujące właściwości powierzchniowe wyrobów, zajmują w nowoczesnym przemyśle ważne miejsce, pozwalając dopasować produkt do wymagań jego użytkowników. Umożliwiają znaczne zaoszczędzenie czasu, energii i kosztów w procesie produkcji oraz wydłużają żywotność gotowych elementów. 

Dlaczego barierki na ulicach są ocynkowane metodą ogniową i jak nazywał się Polak, który wymyślił ten proces? Z jakiego powodu tytanowe implanty kostne są utleniane, a tytanowe zastawki serca azotowane? Jakie procesy zachodzą, kiedy malujemy ścianę w pokoju, a jak barwione są aluminiowe nóżki mebli do pokoi dziecięcych? Czym jest emalia na garnkach i dlaczego nieprzywierająca powłoka teflonowa jednak trzyma się patelni? Na te i inne pytania będzie można uzyskać odpowiedź w trakcie lekcji wprowadzającej w fascynujący świat inżynierii powierzchni. 

Lekcja prowadzona będzie w postaci wykładu, wzbogaconego o możliwość obejrzenia eksponatów, ilustrujących omawiane zjawiska. 

Na zajęciach dowiesz jak efektywnie i etycznie korzystać z narzędzi AI do codziennej nauki. Poznasz ogólne, ale także dedykowane aplikacje do nauki. Nauczysz się je obsługiwać i pracować z nimi jak z człowiekiem.

Treścią wykładu jest praktyczna odpowiedź na pytania: „kiedy należy zacząć budować markę własną (i dlaczego już w liceum)”, „dlaczego wybór odpowiednich
przedmiotów maturalnych jest ważny (ale każdy ma prawo do planu B)”, „co to znaczy: działaj strategicznie” i „dlaczego warto łączyć naukę z praktyką już na studiach”. Uczestnicy wykładu dowiedzą się, co to jest SWOT i do czego służy, co to NAPRAWDĘ znaczy dobry wizerunek, a także jak planować drogę zawodową w szkole średniej i na studiach. Praktyczne narzędzia i dużo konkretów.

Co łączy inhalator z substancją zamkniętą pod ciśnieniem w puszce, elektrociepłownię, e-papieros oraz osobę, która za moment kichnie? Wszyscy wymienieni stanowią źródła aerozolu. Aerozol powstaje gdy cząstki materiału w postaci kropel czy rozdrobnionej fazy stałej przechodzą do powietrza i zawieszone są w nim w miarę trwale, pozostając w nim rozproszone. Wpływ cząstek aerozolowych może być negatywny, stąd wyrafinowane metody odpylania gazów odlotowych np. z elektrociepłowni, czy podejmowane działania w kierunku poprawy skuteczności maseczek filtracyjnych w ograniczaniu transmisji COVID-19. Krople powstające w e-papierosach powinny być tak małe, aby opuszczały układ oddechowy wraz z wydechem (jednak tak się nie dzieje). Cząstki aerozolowe mogą stanowić dogodny nośnik leków podawanych drogą wziewną. Problematyka aerozoloterapii obejmuje techniczne możliwości wytworzenia i właściwego podania aerozolu leczniczego w odpowiedniej dawce. Niezależnie od podejścia, czy to przy redukcji stężenia zanieczyszczeń stałych w powietrzu, ograniczeniu transmisji zainfekowanych wirusem aerozoli, optymalizacji budowy inhalatorów, czy przy badaniu rzeczywistego oddziaływania mgły z e-papierosów na zdrowie człowieka – potrzebne jest zrozumienie podstawowych praw fizyki, które rządzą mechaniką aerozoli.

Potrzebne jest zdobycie informacji na temat cząstek aerozolowych, czyli ich scharakteryzowanie przy użyciu urządzeń pomiarowych. Najważniejszymi cechami aerozoli są: rozmiar i morfologia cząstek rozproszonych, ich stężenie w danym obszarze oraz skład chemiczny. Stężenie i skład chemiczny mają wpływ na oddziaływanie cząstek z komórkami organizmu człowieka. Wielkość i morfologia (kształt) cząstek wpływają bezpośrednio na ich transport i osadzanie w układzie oddechowym.

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słownictwa. To ono pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

1. Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?
2. Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?
3. Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?
4. Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.
5. W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie będzie miało charakter wykładu z elementami warsztatu. Uczestnicy będą zachęcani do uczestnictwa we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na wymienione powyżej pytania.

Cykl dwóch spotkań – wykładów z prezentacjami multimedialnymi – jest poświęcony twórcom kultury (literaci, malarze, architekci, kompozytorzy i in.) oraz osobom powiązanym ze światem kultury (mecenasi ze świata władzy, naukowcy, dziennikarze itp.), którzy pracowali w Rosji i są kojarzeni z tym państwem, ale z pochodzenia nie byli Rosjanami. Ramy czasowe obejmują XVIII i XIX wiek.

Na pierwszym spotkaniu zostaną przedstawieni twórcy pochodzący z Europy Zachodniej, głównie Niemcy, Duńczycy i Francuzi, na drugim – przedstawiciele narodów słowiańskich, głównie Polacy i Ukraińcy. Do pierwszej grupy należy m.in. Katarzyna II, nie tylko władczyni, ale także dramatopisarka i założycielka czasopism. Drugą grupę reprezentuje m.in. Tadeusz Bułharyn, prozaik i dziennikarz polskiego pochodzenia. Przybliżona zostanie sylwetka Nikołaja Gogola / Mykoły Hohola i jego rosyjskojęzyczna proza o tematyce ukraińskiej, a także środowisko Niemców bałtyckich.

Spotkania staną się pretekstem do porównania Rosjan z innymi narodami i odpowiedzi na szereg dodatkowych pytań:

- kto stworzył pierwszy słownik języka rosyjskiego?

- czy wszyscy Rosjanie pisali po rosyjsku?

- kim byli „rosyjscy Europejczycy”? itp.

Kompozyty wokół nas

W ogólnym sensie tego słowa cały świat jest kompozytem o wielu skalach.

Nukleony składają się z kwarków, jądra atomowe składają się z nukleonów, atomy złożone są z nukleonów i elektronów, cząsteczki składają się z atomów, z cząsteczek złożone są makrocząsteczki, w tym białka, z których zbudowany jest świat istot żywych. Wszystkie te cząstki oddziałują na siebie różnymi polami. Istnieje 81 atomów pierwiastków trwałych (w temperaturze pokojowej), z nich wiele ma nietrwałe – promieniotwórcze izotopy. W temperaturze od kilku do kilkunastu milionów kelwinów - z czterech jąder wodoru powstaje trwałe jądro helu. Podczas tej przemian uwalniana jest energia - źródło energii Słońca i gwiazd. Organizmy żywe składają się z tkanek, które zbudowane są z komórek. Narządy ciała, zbudowane z różnych tkanek, łączą się w układy narządów (np. trawienny czy oddechowy). W świecie techniki konstruowane są różne kompozyty. Obwody elektryczne drukowane są na nieprzewodzącej matrycy, a przewody elektryczne pokrywane są izolacją. Próbuje się łączyć z sobą różne materiały w taki sposób, aby wspólnie posiadały pożądane właściwości. Znakomitym technicznym kompozytem jest beton, oferujący niezwykłe możliwości budowlane…

Cykl dwóch spotkań – wykładów z prezentacjami multimedialnymi – jest poświęcony twórcom kultury (literaci, malarze, architekci, kompozytorzy i in.) oraz osobom powiązanym ze światem kultury (mecenasi ze świata władzy, naukowcy, dziennikarze itp.), którzy pracowali w Rosji i są kojarzeni z tym państwem, ale z pochodzenia nie byli Rosjanami. Ramy czasowe obejmują XVIII i XIX wiek.

Na pierwszym spotkaniu zostaną przedstawieni twórcy pochodzący z Europy Zachodniej, głównie Niemcy, Duńczycy i Francuzi, na drugim – przedstawiciele narodów słowiańskich, głównie Polacy i Ukraińcy. Do pierwszej grupy należy m.in. Katarzyna II, nie tylko władczyni, ale także dramatopisarka i założycielka czasopism. Drugą grupę reprezentuje m.in. Tadeusz Bułharyn, prozaik i dziennikarz polskiego pochodzenia. Przybliżona zostanie sylwetka Nikołaja Gogola / Mykoły Hohola i jego rosyjskojęzyczna proza o tematyce ukraińskiej, a także środowisko Niemców bałtyckich.

Spotkania staną się pretekstem do porównania Rosjan z innymi narodami i odpowiedzi na szereg dodatkowych pytań:

- kto stworzył pierwszy słownik języka rosyjskiego?

- czy wszyscy Rosjanie pisali po rosyjsku?

- kim byli „rosyjscy Europejczycy”? itp.

Cezurą we współczesnej literaturze białoruskiej są lata 90. XX wieku i rozwiązanie ZSRR. Wówczas bowiem na scenie literackiej spotkali się przedstawicieli wielu pokoleń o różnych poglądach, co do kształtu nowej literatury. Na przestrzeni ostatnich 30 lat w twórczości białoruskich autorów pojawiały się motywy typowe dla nurtów europejskich jak np. tematyka przestrzeni, feminizm czy rewizja okresu przełomu. Niewątpliwie obecne uwarunkowania społeczno-polityczne Białorusi skłaniają do ożywionej dyskusji nie tylko w sferze publicznej, ale także są jednym z tematów literatury, tak o charakterze wspomnieniowym, jak i beletrystycznym.  Sfałszowane wybory na prezydenta w 2020 r. i brutalnie stłumione protesty są jednym z motywów w literaturze ostatnich trzech lat. Należy jednak podkreślić, że utwory podejmujące aktualne problemy społeczno-polityczne są wydawane poza granicami Białorusi jak np. książki Bacharewicza. W ojczyźnie autora niektóre są już zakazane. Obecna sytuacja na Białorusi w tym zaostrzone represje przeciwko osobom krytykującym reżim, a także obrońcom praw człowieka, brak wolności słowa i stale rosnąca liczba więźniów politycznych jak i emigrantów budzą niepokój i skłaniają do dyskusji na temat perspektyw białoruskiej twórczości.

Ogólna teoria względności Alberta Einsteina zrewolucjonizowala nasze pojęcie grawitacji po raz pierwszy opisane przez Izaaka Newtona.
Teoria Einsteina przewidziala szereg nowych zjawisk takich jak czarne dziury  i fale grawitacyjne. Oba te zjawiska zostały potwierdzone obserwacyjnie.  W szczególnosci fundamentalnym odkryciem były pomiary fal grawitacyjnych przez  detektory na Ziemi. Przedstawię obecny stan obserwacji fal grawitacyjnych i nowo powstalej dziedziny - astronomii fal grawitacyjnych. Powiem jakie znaczenie mają obserwacje fal grawitacyjnych w zrozumieniu budowy naszego Wszechswiata. Przedstawie również przewidywania teorii względności wynikajace z badań teoretycznych i obserwacji, które wskazują, że teoria ta jest niepełna i potrzebna jest bardziej ogólna teoria do opisu naszego Wszechświata.

Wykład "Język wolny od wojny...", bazuje na publikacji o tym samym tytule, napisanej we współautorstwie z dr Konradem Ciesiołkiewiczem i Tomaszem Majewskim. "Auschwitz nie spadło z nieba" - powiedział Marian Turski, wybitny polski historyk i dziennikarz, w trakcie rocznicy wyzwolenia obozu. Skoro nie z nieba, to skąd się wzięło Auschwitz? - pytają autorzy publikacji. Skąd w człowieku się bierze zło? Dlaczego ludzie coraz częściej komunikują się ze sobą, stosując hejt, mowę nienawiści, poniżanie czy przemoc? Wokół tych pytań będziemy się poruszali w trakcie wykładu

W trakcie wykładu zaprezentowane zostaną prognozy dotyczące sytuacji demograficznej Polski, Europy i świata. W przystępny sposób ukazane zostaną przyczyny starzenia się społeczeństw zachodu oraz uwarunkowania wzrostu ludnościowego państw rozwijających się. Uczestnicy wykładu będą mieli okazję wyobrazić sobie jak będzie wyglądała ludność świata w 2040 roku oraz w jaki sposób przygotować się na zmiany demograficzne. 

Człowiek używa narkotyków od ponad 10000 lat i od tego czasu używał ich do różnych celów. W ostatnim stuleciu powstało wiele uprzedzeń dotyczących substancji psychoaktywnych równolegle do wzrostu używania. Podczas spotkania spróbujemy sobie odpowiedzieć na pytania czym właściwie są narkotyki, czemu wywołują pozytywne i negatywne emocje, czym jest uzależnienie, jakie są jego realne skutki i czy leczenie narkotykami to przyszłość.

Podczas wykładu zostaną omówione aktualne zmiany w sektorze kosmicznym – przede wszystkim wzrost znaczenia firm prywatnych w działalności kosmicznej jak i perspektywy, jakie w związku z tym rysują się przed przedsiębiorcami. Omówione zostaną kierunki rozwoju sektora kosmicznego oraz szanse, jakie mogą się pojawić przed polskim sektorem kosmicznym.

W trakcie spotkania zajmiemy się tematem, który elektryzuje ludzi od zarania dziejów, czyli: czym jest inteligencja-prawdy i mity na jej temat.

   Wielki Zderzacz Hadronów (inaczej akcelerator cząstek) został uruchomiony we wrześniu 2008 roku w miedzynarodowym ośrodku fizyki wielkich energii w CERN pod Genewą. Wewnątrz akceleratora są przyspieszane w przeciwnych kierunkach dwie wysokoenergetyczne wiązki cząstek (głównie protony) do szybkości światła. Następnie cząstki te są ze sobą zderzane w czterech punktach i ich produkty rozpadu są mierzone przez detektory cząstek: ATLAS, CMS, ALICE i LHCb. Każdy z detektorów ma swoje przeznaczenie do badania określonej fizyki cząstek elementarnych. Jednym z celów detektora LHCb jest rejestracja cząstek zawierających ciężkie kwarki piękne i powabne oraz badania łamania symetrii materia-antymateria w rozpadach tych cząstek. Łamanie symetrii przestrzenno-ładunkowej jest jedną z najmniej poznanych części modelu standardowego i tym samym jedną z największych zagadek współczesnej fizyki. Jeżeli nasz wszechświat powstał w wyniku wielkiego wybuchu to w nieskończenie małym obszarze przestrzeni energia zamieniła się w równe ilości materii i antymaterii. W miarę jak wszechświat rozszerzał się i oziębiał zmieniały się jego składniki. W ułamku sekundy cała antymateria znikła, zamieniając się w energię promieniowania (fotony) w procesie anihilacji z materią. Pozostała tylko niewielka nadwyżka materii (kilka protonów na 10 miliardów anihilacji). Z tej małej resztki powstał cały nasz wszechświat z miliardami galaktyk, gwiazdami, Słońcem, Ziemią i życiem na Ziemi. Nie wiemy jak powstała ta mała nadwyżka materii, z której jesteśmy zbudowani. Wiemy jednak, że do jej uzyskania potrzebne były oddziaływania łamiące symetrię między materią i antymaterią.

Pluripotencjalne komórki macierzyste posiadają dwie unikalne cechy charakterystyczne - zdolność do samoodnowy swojej populacji oraz różnicowania we wszystkie tkanki budujące organizm. Przykładem pluripotencjalnych komórek macierzystych są mysie zarodkowe komórki macierzyste (mES) otrzymane po raz pierwszy w 1981 roku z węzła zarodkowego blastocysty przez Evans i Kaufman oraz niezależnie przez Martin. Od tego czasu dzięki swoim właściwościom stały się przedmiotem wielu badań m.in. dotyczących regeneracji. Wykład ma na celu poszerzenie wiedzy uczniów szkół średnich na temat możliwości i zagrożeń jakie niesie ze sobą wykorzystanie pluripotencjalnych komórek macierzystych.

Regeneracja to niezwykły proces prowadzący do odbudowy prawidłowej struktury mięśni szkieletowych, po uszkodzeniu mechanicznym lub wynikającym z miopatii. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane najnowsze doniesienia naukowe dotyczące regeneracji mięśni i badań nad wspomaganiem tego procesu oraz mobilizacji komórek macierzystych do uszkodzonej tkanki.

Czy powierzchnia materiału jest identyczna z jego wnętrzem? Jak możemy analizować powierzchnię? Co to są katalizatory? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

W trakcie spotkania zajmiemy się tematem, który elektryzuje ludzi od zarania dziejów, czyli: czym jest inteligencja-prawdy i mity na jej temat.