Polski patriotyzm w XX wieku - między heroizmem a zdradą
Patriotyzmu czyli miłości do Ojczyzny nie definiujemy jedynie poprzez encyklopedyczną wykładnię tego pojęcia; patriotyzm to postawa miłości do konkretnego dziedzictwa narodowego, w tym przypadku polskiego. W historii Polski wyodrębniamy trzy postawy patriotyczne, które budują nasze współczesne rozumienie miłości do Polski.
Po pierwsze, to patriotyzm republikański odwołujący się do postawy obywatelskiej polskiej szlachty i instytucji demokratycznych I RP, monarchii mieszanej. To odpowiedzialność za samorządnie funkcjonujące ziemie (sądy, sejmiki), to współodpowiedzialność za państwo w izbie poselskiej, czy podczas konfederacji, czy elekcji.
Po drugie, to patriotyzm insurekcyjny, odziedziczony po naszych romantykach i zrywach powstańczych, które datujemy od 1768 r., aż po Powstanie Warszawskie, a można zaliczyć do tego nurtu także powojenne dzieje Żołnierzy Wyklętych, czy wystąpienia robotnicze i młodzieży.
Po trzecie, patriotyzm narodowo-demokratyczny lub samorządny, którego treścią jest zdolność – wykazywana wielokrotnie w naszych dziejach – do brania odpowiedzialności za wspólnotę narodową gdy brakuje własnego państwa.
