biologia

Skostnienia heterotopowe to zjawisko powstawania kości w tkance miękkiej, czyli w miejscu, gdzie zazwyczaj kość nie występuje – na przykład w mięśniu. Tak utworzona tkanka kostna staje się nieproszonym gościem, zaburzającym homeostazę środowiska, w którym się pojawiła.
Zajęcia mają na celu przybliżenie uczniom zjawiska skostnień heterotopowych. Omówione zostaną mechanizmy biologiczne sprzyjające ich powstawaniu, czynniki ryzyka oraz konsekwencje zdrowotne, z którymi mierzą się osoby, u których – z powodów genetycznych lub nabytych – rozwijają się skostnienia heterotopowe.

Rozwój układu nerwowego to jeden z najbardziej złożonych i fascynujących procesów biologicznych, który decyduje o tym, jak postrzegamy świat, jak uczymy się, zapamiętujemy, reagujemy na zagrożenia i budujemy relacje społeczne. Choć większość z nas kojarzy badania nad mózgiem głównie z ludźmi, to w rzeczywistości wiele przełomowych odkryć zawdzięczamy niepozornej rybce – danio pręgowanemu (Danio rerio). Podczas pokazu skupimy się na trzech kluczowych aspektach rozwoju mózgu: 1. Proliferacja, migracja i różnicowanie komórek nerwowych, 2. Tworzenie połączeń synaptycznych, 3. Aktywność neuronalna i dojrzewanie sieci neuronalnych. 

U danio aktywność neuronalną można monitorować dzięki specjalnym barwnikom lub białkom fluorescencyjnym, które zmieniają intensywność świecenia w odpowiedzi na wzrost stężenia wapnia – a towarzyszy on impulsom nerwowym. Podczas pokazu uczestnicy poznają podstawowe i zaawansowane techniki obrazowania rozwoju mózgu. Uczniowie zobaczą eksperyment, w którym mózg danio reaguje na światło. Dzięki specjalnym nagraniom zobaczymy „na żywo”, jak pojedyncze neurony „rozmawiają” ze sobą, przesyłając sygnały i budując sieci komunikacyjne.

Mózg nie powstaje z dnia na dzień – to dynamiczna i wieloetapowa podróż od komórki do złożonej sieci komunikacyjnej. Dzięki danio pręgowanemu możemy nie tylko obserwować ten proces z bliska, ale także uczyć się, jak wspierać zdrowy rozwój mózgu i jak zapobiegać zaburzeniom neurologicznym i psychicznym. Podczas warsztatów uczestnicy nie tylko poznają teorię, ale także zobaczą prawdziwy rozwijający się mózg w akcji. Od fluorescencyjnych neuronów po aktywność mózgu pod wpływem światła – to wyjątkowa okazja, by zrozumieć, jak rodzi się nasza zdolność do myślenia, czucia i działania.

Czy wiesz co siedzi w kostce drożdży? Miliardy komórek, które sprawiają, że ciasto drożdżowe rośnie, a sok z winogron staje się winem! Owalne i podłużne, z pseudogrzybnią (co to jest?), czasami grzyby szlachetne, choć w lesie ich zazwyczaj nie znajdziesz. Poznaj budowę i właściwości najpopularniejszych grzybów jednokomórkowych.

Serdecznie zapraszamy uczniów LICEÓW do udziału w BIO-Mikroplenerze zorganizowanym przez Wydział Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego. Celem warsztatów jest poszukiwanie inspiracji dla prac plastycznych w mikroskopowych obrazach tworzonych przez naukowców.

Uczniowie wezmą udział w pokazie różnych preparatów mikroskopowych oraz zdjęć z mikroskopii fluorescencyjnej wykonanych przez naukowców z Instytutu Nenckiego PAN. Następnie zapoznają się ze zdjęciami mikroskopowymi próbek organicznych i mineralnych, które zaprezentują pracownicy Zakładu Badań Specjalistycznych i Technik Dokumentacyjnych Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP.

W drugiej części zajęć uczestnicy wykonają własne prace wykorzystując techniki graficzne sitodruku i linorytu, inspirowane zdjęciami pokazanymi podczas wykładów. Po zakończeniu warsztatów wybrane prace będą zaprezentowane w Galerii Pracowni nr 6 na Wydziale Grafiki.

Zajęcia warsztatowe w formie wycieczki pieszej na trasie: Sieraków – Łomiankowska Droga – Łąki Sierakowskie – Na Miny - Stary Dąb - Sieraków Długość trasy: 8 km, czas przejścia 4 godziny.

Trasa wycieczki pozwala na poznanie najatrakcyjniejszych przyrodniczo fragmentów wschodniej części Kampinoskiego PN. Prowadzi między innymi skrajem najstarszego i zarazem największego w KPN obszaru ochrony ścisłej Sieraków. Podczas warsztatów uczestnicy, mają możliwość pracy z kartami ćwiczeń.

Omawiane zagadnienia:

• znaczenie obszarów ochrony ścisłej dla zachowania bioróżnorodności,
• rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów,
• typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej,
• łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa),
• przyroda w obliczu antropopresji,
• pozytywne i negatywne skutki ingerencji człowieka w krajobraz,
• elementy składowe krajobrazu i zachodzące między nimi zależności,
• typy krajobrazów: krajobraz pierwotny, naturalny, kulturowy i zdewastowany,
• estetyka i piękno krajobrazu, - korytarze ekologiczne, ich rola i znaczenie,
• znaczenie terenów otwartych dla zachowania bioróżnorodności oraz walorów krajobrazowych Puszczy Kampinoskiej.

Jeszcze kilka dekad temu wizja „drukowania” ludzkich organów, tkanek czy kości wydawała się zarezerwowana dla świata science fiction. Dziś jednak staje się rzeczywistością – i to w laboratoriach, szpitalach, a nawet na salach operacyjnych. Technologia druku 3D, znana również jako drukowanie addytywne, znajduje coraz szersze zastosowanie w medycynie regeneracyjnej, ortopedii, stomatologii i chirurgii rekonstrukcyjnej. W centrum uwagi znajduje się jedno z ważniejszych wyzwań współczesnej medycyny: odtwarzanie kości.
W niniejszym wykładzie Państwo zostaną zaproszeni do podróży przez najnowsze osiągnięcia i przyszłościowe wizje związane z drukiem 3D kości. Zastanowimy się, jak ta technologia może zmienić sposób leczenia urazów, rekonstrukcji po nowotworach, a nawet leczenia wrodzonych wad układu kostnego. Czy rzeczywiście nadchodzi era „kości na zamówienie”?

Warsztat ma na celu przybliżenie uczniom szkół ponadpodstawowych sposobów oceny jakości żywności. Podczas naszych lekcji festiwalowych uczniowie będą brać udział w tzw. teście na daltonizm smakowy (rozpoznawania smaków podstawowych żywności). Zaplanowaliśmy również możliwość rozpoznawania zapachów próbek żywności. W trakcie naszych warsztatów uczniowie będą degustować serki homogenizowane oraz uczestniczyć w procesie tworzenia nowego aromatu tych produktów w taki sposób, aby był on zbliżony do wskazanego standardu.  Zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w naszych lekcjach festiwalowych! 

Jeszcze kilka dekad temu wizja „drukowania” ludzkich organów, tkanek czy kości wydawała się zarezerwowana dla świata science fiction. Dziś jednak staje się rzeczywistością – i to w laboratoriach, szpitalach, a nawet na salach operacyjnych. Technologia druku 3D, znana również jako drukowanie addytywne, znajduje coraz szersze zastosowanie w medycynie regeneracyjnej, ortopedii, stomatologii i chirurgii rekonstrukcyjnej. W centrum uwagi znajduje się jedno z ważniejszych wyzwań współczesnej medycyny: odtwarzanie kości.
W niniejszym wykładzie Państwo zostaną zaproszeni do podróży przez najnowsze osiągnięcia i przyszłościowe wizje związane z drukiem 3D kości. Zastanowimy się, jak ta technologia może zmienić sposób leczenia urazów, rekonstrukcji po nowotworach, a nawet leczenia wrodzonych wad układu kostnego. Czy rzeczywiście nadchodzi era „kości na zamówienie”?

Rośliny nieodłącznie kojarzą się z kolorem zielonym, który zawdzięczają obecności chlorofilom – barwnikom odpowiedzialnym za absorpcję promieniowania świetlnego podczas fotosyntezy. Wyróżnia się kilka typów chlorofili, różniących się strukturą, co wpływa na długość pochłanianych fal świetlnych i przyjmowanych przez nie odcieni zieleni. Oprócz chlorofili, w roślinach występują także inne barwniki fotosyntetyczne, takie jak karotenoidy – pomarańczowe karoteny i żółte ksantofile, które wspomagają absorpcję światła, a także zapewniają ochronę przed nadmiarem energii. Rośliny wytwarzają także barwniki niefotosyntetyczne, odpowiedzialne za intensywne zabarwienie kwiatów, owoców oraz jesiennych liści. Do tej grupy należą antocyjany – rozpuszczalne w wodzie związki nadające roślinom odcienie od czerwieni, przez fiolet, aż po niebieski, ale i również pełniące rolę antyoksydacyjną. Choć obecne przez cały sezon, w liściach ujawniają się dopiero jesienią, gdy rozkładowi ulegają dominujące ilościowo chlorofile.

Podczas zajęć uczniowie poznają właściwości chemiczne barwników roślinnych. Wykonają rozdział barwników fotosyntetycznych metodą Krausa. Ponadto, oznaczą spektrofotometrycznie zawartość antocyjanów w materiale roślinnym. W ramach zajęć, podkreślone zostanie znaczenie barwników w podstawowych procesach fizjologicznych, ale również ich rola w strategiach, dzięki którym rośliny zwiększają swoją tolerancję na zmieniające się warunki środowiskowe.

Jeszcze kilka dekad temu wizja „drukowania” ludzkich organów, tkanek czy kości wydawała się zarezerwowana dla świata science fiction. Dziś jednak staje się rzeczywistością – i to w laboratoriach, szpitalach, a nawet na salach operacyjnych. Technologia druku 3D, znana również jako drukowanie addytywne, znajduje coraz szersze zastosowanie w medycynie regeneracyjnej, ortopedii, stomatologii i chirurgii rekonstrukcyjnej. W centrum uwagi znajduje się jedno z ważniejszych wyzwań współczesnej medycyny: odtwarzanie kości.
W niniejszym wykładzie Państwo zostaną zaproszeni do podróży przez najnowsze osiągnięcia i przyszłościowe wizje związane z drukiem 3D kości. Zastanowimy się, jak ta technologia może zmienić sposób leczenia urazów, rekonstrukcji po nowotworach, a nawet leczenia wrodzonych wad układu kostnego. Czy rzeczywiście nadchodzi era „kości na zamówienie”?

Probiotics are live microorganisms that, when administered in adequate amounts, confer health benefits on the host. One of the basic criteria for selecting probiotic microorganisms, including bacteria, is their ability to survive in the host's body. Adhesion, i.e. the ability of microorganisms to adhere to the intestinal mucosa, enables the colonization of the gastrointestinal tract, and thus extends the probiotic action and contributes to improving the microbiological balance of the gastrointestinal tract. Other features, such as resistance to low pH or bile salts, production of various metabolites, including substances against other, competing microorganisms, also determine the ability of bacteria to survive in the gastrointestinal tract of animals or humans. Adhesion also allows for direct contact between microorganisms and epithelial cells, which is an important factor in many of the health-promoting effects observed with probiotic strains. During the lesson, we will introduce lactic acid bacteria, a group of microorganisms that includes the largest number of probiotic bacterial strains. We will show what their cells look like, how to investigate their probiotic properties using simple microbiological and biochemical tests, and talk about research on probiotics that use modern omics techniques (genomics, metagenomics, transcriptomics, proteomics and metabolomics).

Spotkanie dla uczniów poświęcone będzie nowoczesnym technologiom wykorzystywanym w medycynie, ze szczególnym uwzględnieniem druku 3D i technologii elektroprzędzenia. Uczestnicy wezmą udział w wykładzie oraz warsztatach, podczas których poznają inteligentne materiały opracowywane z myślą o zastosowaniach biomedycznych. Dowiedzą się, czym są materiały inteligentne i jakie właściwości muszą posiadać, aby mogły być wykorzystywane np. w regeneracji tkanek. Zostanie przedstawiona technologia druku 3D i proces elektroprzędzenia jako narzędzia do tworzenia trójwymiarowych struktur o precyzyjnie zaprojektowanej geometrii.

Na przykładzie międzynarodowego projektu badawczego SmartPiezo (M-ERA.NET 2024) omówione zostaną konkretne zastosowania tych technologii - m.in. tworzenie wielofunkcyjnych, inteligentnych rusztowań polimerowych, które wspomagają regenerację chrząstki i tkanki kostnej. Uczniowie zobaczą, jak nowoczesna nauka łączy różne dziedziny - chemię, inżynierię materiałową i medycynę – w celu poprawy jakości życia pacjentów. Spotkanie ma na celu nie tylko przekazanie wiedzy, ale także zainspirowanie młodych ludzi do odkrywania świata nauki i technologii

Wieloletnia, celowa selekcja hodowlana psa domowego, oparta na utrwalaniu pożądanych przez człowieka cech dziedzicznych, doprowadziła do powstania licznych ras, istotnie różniących się budową anatomiczną, cechami behawioralnymi oraz parametrami fizjologicznymi. Największe zróżnicowanie zaobserwowano w obrębie budowy czaszki, co stanowi podstawę do wyodrębnienia trzech głównych morfotypów: brachycefalicznego (krótkogłowego), mezaticefalicznego (średniogłowego) oraz dolichocefalicznego (długogłowego).

Zajęcia poświęcone będą przede wszystkim psom typu brachycefalicznego, których specyficzna budowa czaszki i tkanek miękkich doprowadziła do znacznego pogorszenia funkcjonowania organizmu. Wśród najczęściej obserwowanych patologii wymienia się m.in. zespół brachycefaliczny (BAS), obejmujący takie wady jak: zwężenie nozdrzy, wydłużone podniebienie miękkie, przerost migdałków, deformacje krtani i tchawicy, a także hemivertebra – wadę rozwojową kręgosłupa polegającą na asymetrycznym wzroście trzonów kręgów.

Podczas spotkania zostaną omówione konsekwencje antropogenicznych modyfikacji anatomicznych u psów, ich wpływ na zdrowie i dobrostan zwierząt oraz etyczny wymiar dalszego prowadzenia selekcji hodowlanej.

Lekcja składać się będzie z dwóch części – klasa zostanie podzielona i jedna połowa będzie uczestniczyć najpierw w części I, a później w części II, zaś druga połowa – na odwrót.

W części I uczestnicy zgłębią tajniki zachowań gupików, wybiorą swoje ryby doświadczalne, a następnie poznają ich preferencje pokarmowe.

W części II :

w dniach 24, 26 IX - Co to właściwie znaczy „zawiera dużo witaminy C”?

Uczniowie samodzielnie określą zawartość witaminy C w wybranych produktach spożywczych.

W dniu 22 IX – DNA – genetyczny podpis człowieka

Młodzież pozna konkretne metody laboratoryjne wykorzystywane w identyfikacji genetycznej, takie jak elektroforeza żelowa czy PCR. Dowiedzą się, w jaki sposób naukowcy wyodrębniają, namnażają i analizują fragmenty DNA, by uzyskać dane o tożsamości lub pokrewieństwie.