biologia

Czym właściwie jest proces ewolucji? Jak przebiega? Jakie czynniki go warunkują? I co do tego ma Karol Darwin? Na te i inne pytania z dziedziny ewolucjonizmu znajdziecie odpowiedź w…..przygotowanym przez nas pokoju zagadek („escape room”). Animacją grupy będą zajmować się pracownicy Instytutu Botaniki Wydziału Biologii UW.

Prowadzący wykład przedstawi zagadnienia dotyczące anatomii ssaków i ptaków na podstawie zestawu obrazów radiologicznych.  Wykład będzie szczególnie interesujący dla uczniów techników weterynaryjnych i innych szkół ponadgimnazjalnych zainteresowanych anatomią zwierząt.

Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie zaprasza do udziału w kampanii edukacyjnej „Bądź zdrów jak ryba” skierowanej do uczniów szkół podstawowych. Podczas warsztatów dzieci obejrzą film animowano-fabularny przedstawiający działalność Instytutu oraz pracę naukowców. Wykonają również doświadczenia, wspólnie zastanowią się, co łączy człowieka i rybkę oraz poznają ciekawostki dotyczące ryb i ich życia, a w szczególności gatunku danio pręgowany, którego hodowlę prowadzi Instytut. Uczestnicy otrzymają książeczki edukacyjne bogate w fantastyczne przykłady z życia codziennego pozwalające zrozumieć tajniki wiedzy naukowej w dziedzinie biologii.

Celem akcji jest wzbudzenie zainteresowania biologią jako nauką o życiu. Instytut chce także zaprezentować, jak wiele polscy naukowcy potrafią osiągnąć w badaniach, dzięki którym być może już w niedalekiej przyszłości będziemy potrafili skuteczniej leczyć choroby u ludzi, w szczególności te, które dotykają osoby starsze.

"Bez roślin, nie ma życia. Funkcjonowanie planety, i nasze przetrwanie zależy od roślin. Naszą wspólną wizją jest zrównoważona przyszłość, gdzie działalność człowieka wspiera różnorodności świata roślin i gdzie z kolei różnorodność świata roślin wspiera i poprawia dobrobyt ludzkości". Ta przewodnia sentencja Globalnej Strategii Ochrony Świata Roślin, opartej na Konwencji o Różnorodności Biologicznej, podkreśla znaczenie świata roślin w życiu człowieka.Tempo wymierania gatunków przybrało bezprecedensowy wymiar, głównie na skutek działalności człowieka związanej z niezrównoważoną eksploatacją zasobów naturalnych i określane jest obecnie jako „Szóste masowe wymieranie gatunków”. Ustanowiono 22 maja Międzynarodowym Dniem Różnorodności Biologicznej celem zwrócenia uwagi na konieczność kompleksowych rozwiązań dla zahamowania procesów prowadzących do degradacji bioróżnorodności. Sposobem na zachowanie wciąż ubożejącej różnorodności świata roślin jest długoterminowe zabezpieczanie nasion w kontrolowanych warunkach. Jak przechowywane są nasiona? Czy są poddawane specjalnym procedurom? Jak długo mogą być przechowywane? Ile gatunków udało nam się dotychczas zabezpieczyć? O tych oraz o innych aspektach zabezpieczania nasion będzie można się dowiedzieć na spotkaniu w Banku Nasion w PAN Ogrodzie Botanicznym w Powsinie.

Zabierzemy was w świat żywych bioluminescencyjnych organizmów, których jak się okazuje na całym świecie są tysiące. Większość doświadczeń wykonamy w półmroku lub absolutnej ciemności. Słowo luminescencja jest poprzedzone często przedrostkami (chemi, elektro, radio, trybo, bio czy foto). Każdy z nich ma dodaje świeceniu specyficznego znaczenie.

Świecące lamki choinkowe wyglądają pięknie. Czy jednak świecące organizmy lub ich fragmenty mogą nam się przydać do czegoś pożytecznego? W czasie zajęć poszukamy odpowiedzi także na to pytanie. Dowiemy się także jak oddzielić potrzebne nam białko od tysięcy innych znajdujących się w komórce.

Życiodajny tlen, który wydzielany jest przez rośliny, stanowi dla nich jednocześnie poważne zagrożenie. Reakcje chemiczne zachodzące podczas normalnego metabolizmu mogą prowadzić do przypadkowego przeniesienia elektronów na tlen i wytworzenia reaktywnych form tlenu (RFT). RFT szybko reagują z różnymi cząsteczkami powodując zmianę ich funkcjonowania, a nawet wywołując ich trwałe uszkodzenia. Z tego względu rośliny muszą stale korzystać z bardzo skutecznej broni, która ma na celu ograniczanie ilości RFT – antyoksydantów. Warsztaty będą poświęcone obserwacji wytwarzania RFT w liściach roślin i oznaczeniom aktywności enzymów antyoksydacyjnych. Na zakończenie podyskutujemy czy reaktywne formy tlenu są zawsze szkodliwe oraz omówimy jakich antyoksydantów w codziennej diecie dostarczają nam zjadane rośliny.

Budowle i konstrukcje zwierząt z całego świata, muszle, nory i kopce ssaków, gniazda i budki lęgowe ptaków, domki i miasta owadów, pajęczyny pająków, schroniska i konstrukcje wodne, zwierzęcopodobne budynki świata.

Ciekawostki o ziołach i przyprawach zostaną odsłonięte. Niech żyją związki bioaktywne obecne w przyprawach. Które rośliny mogą ratować nasze zdrowie, które nas rozgrzeją,  które ukoją, a które  po prostu są smaczne? A może od niektórych warto się trzymać z daleka? Na wykładzie opowiemy Wam wszystko o ziołach i nawet jeszcze więcej.

Spotkanie festiwalowe składa się z dwóch części. Pierwszą stanowi wstęp multimedialny, na którym dowiemy się,  jak zbudowana jest gleba oraz poznamy podziemnne organy roślinne (kłącza, bulwy, cebule)  oraz organizmy, które w niej żyją.  Prezentacja będzie wzbogacona o obserwacje pod mikroskopem rożnych gatunków bezkręgowców  takich jak: roztocze, wirki, wrotki, niesporczaki i wiele, wiele innych organizmów, które zasiedlają naszą glebę. Uczestnicy przekonają się, dlaczego tak ważne jest mycie rąk. Podczas warsztatów praktycznych pt „ Stwórz swój własny preparat” –  nauczymy się jak wykonać prawidłowo preparat, z prowadzącym zajęcia będziemy obserwować, analizować własnoręcznie wykonane preparaty z bezkręgowcami oraz z roślin. W trakcie spotkania uczestnicy będą mieli okazje wzięcia udziału w konkursach.

Taniec, siłownia, basen, piłka nożna, tenis czy bieganie to tylko wybrane przykłady aktywności fizycznych goszczących w grafiku osób prowadzących zdrowy styl życia. Zastanawiałeś się kiedyś, co się dzieje w mięśniu podczas treningu? Dlaczego podczas ćwiczeń ze sztangą na Twoich rękach uwidaczniają się naczynia krwionośne, a nogi bolą na drugi dzień po serii przysiadów? Przybliżę Ci to krok po kroku. Skupimy się na potreningowych mikrourazach włókien mięśniowych oraz roli komórek macierzystych w procesie odbudowy tak uszkodzonej tkanki mięśniowej. Odpowiem na pytanie dlaczego na początku naszej przygody z siłownią znacznie szybciej budujemy siłę i masę mięśniową, jednak w miarę zaawansowania treningów ten mechanizm zwalnia.

Celem lekcji jest poznanie wybranych grup grzybów. Uświadomienie ogromnego zróżnicowania grzybów pod względem wyglądu zewnętrznego,  kształtu, wskazanie różnic, kształtowanie zachowań w środowisku leśnym, poznanie budowy grzybów kapeluszowych, podział grzybów na grupy.

W trakcie zajęć uczestnicy zapoznają się w praktyce z techniką cyjanotypii, wykorzystującą światłoczułość soli żelaza, w której monochromatyczny obraz tworzony jest przez błękit pruski. Cyjanotypia jest techniką fotograficzną wynalezioną w 1842 r. i wykorzystaną przez Annę Atkins w pierwszej na świecie publikacji botanicznej ilustrowanej fotografiami. Uczestnicy zajęć wykonają cyjanotypy roślin oraz preparatów mikroskopowych techniką stykową. Dowiedzą się również jak współczesne metody obrazowania wykorzystywane są do dokumentacji i badań biologicznych.

Uważa się, że poprawa warunków życia w krajach zachodnich ma związek ze zwiększoną liczbą zachorowań na choroby autoimmunizacyjne. Przyczyną takiego stanu może być zmniejszona ekspozycja na patogeny, w tym pasożyty. Dotychczasowe metody leczenia chorób o podłożu autoimmunizacynym nie są skuteczne. Jako jedną z obiecujących metod leczenia zaproponowano helmintoterapie. Zarażenie pasożytami hamuje rozwój stanu zapalnego, wywołanego nadreaktywnością na neutralne substancje. W tej chwili prowadzone są badania kliniczne z wykorzystaniem nicieni, natomiast mechanizm zjawiska pozostaje nieznany.

Baylab zaprasza na wyjątkową podróż do świata nauki! Już 30 września zapraszamy na warsztaty, podczas których dowiecie się: Czy w żołądku mamy cytrynę? W programie również wirtualna rzeczywistość - wycieczka po zakamarkach ludzkiego organizmu!

Gdy w drugiej połowie XX wieku J. Watson i F. Crick odkryli podstawowy element dziedziczności i nośnik informacji genetycznej - strukturę DNA, wypowiedzieli słowa "Odkryliśmy istotę życia...". DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, jest chemiczną makrocząsteczką, która w swojej budowie ma zapisane informacje dotyczące budowy organizmu. Występuje on zarówno u wirusów, bakterii, roślin, zwierząt oraz ludzi.  Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z ogólną budową i właściwościami materiału genetycznego. Na wielu ciekawych przykładach dowiedzą się dlaczego każdy z nas jest inny – inaczej wygląda, rośnie, zachowuje się, a nawet choruje. W części praktycznej, uczniowie będą samodzielnie izolować DNA.

Podczas spotkania opowiemy o bezpieczeństwie pracy w laboratorium mikrobiologicznym, poznamy dobre i złe bakterie, zobaczymy jak można je hodować w laboratorium i jak wyglądają pod mikroskopem. Wykonamy również preparaty z ogórków kiszonych i jogurtu, poznając naszych sprzymierzeńców.

Jabłoń udomowiono około 10 tysięcy lat temu. W procesie udomawiania człowiek wytworzył liczne odmiany uprawne,któych liczbę określa się obecnie na ponad 10 tysięcy. Na terenie Polski drzewa owocowe w tym jabłonie uprawiano już w czasach pierwszych Piastów. Potem wraz z zakonnikami na teren Polski przybyły szlachetne odmiany jabłoni. Jedną z najstarszych uprawianych w Polsce odmian jabłoni jest ‘Aporta’. Mamy również swój wkład w hodowlę odmian jabłoni - ‘Kosztela’, ‘Ksawerówka’, ‘Pepinka Litewska’. W sadzie PAN Ogrodu Botanicznego zgromadzono 428 starych odmian jabłoni. Będą one ilustrowały opowieść o historii udomowienia i wykorzystywania tego gatunku przez człowieka. Dawne odmiany mają szczególną wartość jako źródło genów do wytwarzania nowych odmian, mają również ogromne znaczenie kulturowe. Poprzez przykład jabłoni chcemy zwrócić uwagę na proces postępującej erozji genetycznej i utratę różnorodności biologicznej. Coraz częściej do łask powracają stare odmiany drzew owocowych. Ogrodnicy poszukują starych odmian jabłoni i innych drzew, z ogrodów swoich dziadków. Skąd ten sentyment do owoców zapamiętanych z dzieciństwa? Dlaczego stare odmiany drzew owocowych są dziś nadal cenione? Ratuje się i kontynuuje uprawę starych drzew, które tu i ówdzie się zachowały. Ty również możesz przyczynić się do ochrony różnorodności biologicznej poprzez uprawę starych odmian jabłoni. Podzielimy się z Tobą sekretami  uprawy starych drzew owocowych!

W programie:

Historia udomowienia jabłoni 

"A jeśli chcesz jabłecznik zrobić". Przechowywanie, przetwórstwo i użycie kulinarne jabłek w dokumentacji historycznej.

Prezentacja starych odmian. Warsztaty z rozpoznawania odmian, szczepienia i pielęgnacji 

Słodkawe kwiaty funkii, pieprzne korzenie wiesiołka czy cierpkie owoce jarzębiny - wiele spośród roślin, na które na nie zwracamy uwagi przy codziennym przygotowaniu posiłków, mogłoby nas uchronić przed głodem czy brakiem witamin. Niektóre spośród nich jeszcze 100-200 lat temu były powszechnie użytkowane, inne są i dziś znane i cenione. Podczas spotkania poznamy niektóre z dzikich gatunków roślin jadanych dawniej i dziś w Polsce i krajach ościennych. Zastanowimy się dlaczego warto dbać o ich obecność w ekosystemach. Projekt edukacyjny „Ogrodowe odkrywanie, czyli jak zdobyć wiedzę o przyrodzie i z niej korzystać – ekologiczne spotkania z multimediami w tle w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego” jest współfinansowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Białka są składnikami wszystkich żywych komórek, a ich nieustanna praca zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całych organizmów. Naukowcy starają się zgłębić tajniki białek, aby jak najlepiej zrozumieć mechanizmy komórkowe, w tym te odpowiedzialne za procesy chorobowe. Z drugiej strony, białka są wykorzystywane jako leki (np. insulina), a dzięki swoim zróżnicowanym właściwościom znajdują zastosowanie także w przemyśle, np. spożywczym i chemicznym. Zarówno niektóre cele badawcze (coraz lepsze poznawanie białek), jak i praktyczne zastosowania przemysłowe wymagają uzyskania wyizolowanych białek, oczyszczonych od innych składników komórkowych. W trakcie zajęć opowiemy o tym, jak skłonić bakterie, by produkowały dowolne (nawet ludzkie) białko oraz zaprezentujemy wybrane metody, które naukowcy stosują na co dzień do otrzymywania białek, ich oczyszczania i podstawowej analizy. W trakcie lekcji  uczniowie będą również mogli w kilkuosobowych zespołach własnoręcznie przeprowadzić prostą procedurę eksperymentalną.

Gleba jest złożonym środowiskiem, w którym rozwija się część podziemna organizmu roślinnego, pełniąca wiele ważnych funkcji życiowych. Właściwości chemiczne gleby są jednym z najistotniejszych czynników wpływających na wzrost i rozwój roślin. Zarówno nadmiar, jak i niedostatek substancji mineralnych zawartych w podłożu, mogą mieć szkodliwy wpływ na roślinę, prowadząc do wystąpienia wielu reakcji fizjologicznych. Ogromne znaczenie ma odczyn podłoża wpływający selektywnie na rośliny. Określany jest jako skala pH, czyli proporcja pomiędzy zawartością jonów H+ i OH-. Na tej podstawie różnicuje się gleby od bardzo kwaśnych (pH<4) do zasadowych (pH>7,5). Gleby o odczynie zasadowym i obojętnym w Polsce stanowią ok. 20 % i są to czarnoziemy, gleby lessowe i ilaste, rędziny, mady rzeczne. Niebagatelną rolę spełnia wapń, który wpływa tak na procesy życiowe u roślin, jak i żyzność i strukturę gleby oraz dostępność pierwiastków. Wyróżnia się trzy podstawowe grupy roślin: acydofilne (pH 6,7-4,0), neutrofilne (pH 7,2-6,8) i bazyfilne (pH 8,5-7,0). Niektóre rosną dobrze tylko w wąskim zakresie, a u wysoce tolerancyjnych gatunków granice nierzadko rozciągają się od zasadowego po lekko kwaśny. Różnice w wymaganiach występują często wśród gatunków w obrębie tego samego rodzaju np. Adonis, Allium, Asplenium, Gentiana, Hydrangea, Lillium, Paeonia, Rhododendron, i jest to zjawisko powszechne. Tolerancja pod względem odczynu nie zawsze jest tożsama z tolerancją na obecność węglanu wapnia. Rośliny lubiące wysoką zawartość wapnia zwane są kalcyfitami lub alkalokalcyfitami. Rośliny dolomitowe bytują na glebach o wysokiej zawartości węglanu wapnia i magnezu.

Uczniowie podczas lekcji nauczą się rozpoznawania podstawowych gatunków grzybów.

Przekazane zostaną informacje dotyczące zasad, których należy przestrzegać podczas grzybobrania żeby uniknąć pomyłki i zatrucia.

Zajęcia poświęcone naszym najbliższym krewnym, czyli małpom człekokształtnym - gorylom i szympansom. Opiekunowie zwierząt opowiedzą o codziennym życiu swych ulubieńców i o tym, czym różni się ich dzień od naszego. Obserwacja szympansów i goryli jest najlepszym dowodem na nasze bliskie pokrewieństwo. Czy szympansy potrafią malować? Czy goryle jedzą banany? Czy życie w ZOO jest nudne? Co myślą o zwiedzających? Czy małpy człekokształtne chorują na te same choroby co my? Spotkanie będzie doskonałą okazją do tego, by lepiej poznać mieszkańców ZOO, jak również dowiedzieć się wielu ciekawostek, jak wygląda codzienna praca z tymi niezwykłymi zwierzętami. Każdy z nas może zrobić coś dla ratowania małp człekokształtnych i przyczynić sie do tego, by jak najdłużej występowały w naturze. Ich życie w ogrodach zoologicznych ma na celu nie tylko prezentację zwierząt, ale jest niezwykle czynną i aktywną walką o przetrwanie tych gatunków. O tym jak ona przebiega będzie można dowiedzieć się na spotkaniu. Zapraszamy!

W czasie pokazu przedstawiona będzie budowa anatomiczna części biernej  i czynnej narządu ruchu psa. Uczestnicy będą mogli porównać okolice topograficzne ciała zwierzęcia związane z narządem ruchu psa z ich odpowiednikami na własnym ciele. Zaprezentowane zostaną zagadnienia związane ze sposobami poruszania się psów. Omówione będą różne formy aktywności fizycznej psów w tym sporty najbardziej ekstremalne.

Ptasie gody to jeden z ciekawszych i piękniejszych spektakli w świecie przyrody. Ptaki walczą na arenach, śpiewają pieśni, budują gniazda, a wszystko dla jaj! Poznajmy świat ptasiej namiętności, która każdej wiosny budzi nas do życia.