Spotkanie weekendowe

Caenorhabditis elegans jest małym (długość do 1 mm), niepasożytniczym nicieniem żyjącym w glebie. Wiele cech nicienia przyczyniło się do tego, że został on jednym z najbardziej popularnych organizmów modelowych. Przezroczyste ciało C. elegans znacząco ułatwia obserwacje mikroskopowe wszystkich jego 959 komórek somatycznych. Jedną trzecią wszystkich komórek nicienia stanowią neurony. Nicień jest dotychczas jedynym organizmem z kompletną mapą połączeń neuronalnych. Cykl życiowy nicieni jest bardzo szybki – rozwój od jaja do dorosłego organizmu wynosi około 72 godzin. Przez kolejne 3 dni pojedynczy osobnik może złożyć do 400 jaj, co znacząco ułatwia uzyskanie dużych populacji na potrzeby badań. C. elegans był pierwszym organizmem wielokomórkowym z całkowicie odczytaną sekwencją nukleotydów w jego DNA. Genom nicieni zawiera wiele genów mających swoje odpowiedniki u człowieka. Ze względu na fakt, że mutacje w wielu z tych genów skutkują rozwojem poważnych schorzeń u ludzi, nicień jest wykorzystywany jako model wielu chorób.

Spotkanie będzie składać się z wykładu oraz części praktycznej. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat nicieni: ich budową, cyklem życiowym i fizjologią. Zaprezentowany zostanie przegląd głównych odkryć naukowych dokonanych na nicieniach i najciekawsze kierunki przyszłych badań. W trakcie zajęć praktycznych uczestnicy poznają podstawowe techniki pracy z nicieniami, przeprowadzą obserwacje fenotypów spowodowanych mutacjami w poszczególnych genach oraz przygotują preparaty do obserwacji nicieni przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej. Uczestnicy również wykonają proste eksperymenty mające na celu zbadanie wpływu różnych czynników na chemotaksje – reakcje ruchową nicieni na bodźce chemiczne.

Spotkanie skierowane jest do dorosłych, dzieci i młodzieży. Odbędzie się w postaci warsztatów terenowych w miejscowości Kampinos, na trasie wycieczki i terenie Ośrodka Dydaktyczno-Muzealnego w Granicy. Trasa będzie miała kształt pętli dł. ok. 7 km. Poprzez ciekawy komentarz, gry i zabawy prowadzone na całej długości trasy odkryte zostaną tajniki historii, kultury miejscowości: Kampinos i Granicy, dawnych Bud Kampinoskich, oraz piękno przyrody Puszczy Kampinoskiej. Obserwując nie tylko przyrodę, każdy uczestnik będzie mógł wyrobić w sobie szacunek dla pamiątek związanych z historią i dziedzictwem kulturowym tego terenu, a także wszelkich przejawów życia. Na zasadzie „cudze chwalicie, swego nie znacie”, uczestnicy dowiedzą się, dlaczego warto uprawiać rodzime gatunki roślin w przydomowych ogrodach i czy warto pomagać owadom, budując im specjalne domki, oraz o walce z gatunkami inwazyjnymi na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego. Zadaniem każdego uczestnika będzie również zaobserwować, jakie zmiany zaszły na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego na przestrzeni 60 lat jego istnienia.

Opracowanie: Beata Bąk

Czym się różni szwedzki i polski dyskurs polityki? Czy szwedzcy parlamentarzyści używają nieparlamentarny wyrażeń? Czy pokrzykują na siebie nawzajem i wybuchają śmiechem? Jak na tle innych krajów wyglądają posiedzenia Sejmu? Podczas wykładu porównamy dyskursy parlamentarne w Szwecji i Polsce. Zastanowimy się również, jaki język debaty jest korzystny dla społeczeństwa.

Głównym tematem wystawy jest działalność konspiracyjnej grupy działającej w getcie warszawskim pod nazwą Oneg Szabat – (hebr. Radość Soboty) oraz losy stworzonego przez nią unikatowego zbioru od jego powstania aż do dziś. Na wystawie pokazujemy ukryte z narażeniem życia w jednej z piwnic getta – dokumenty, listy i testamenty idących na śmierć, relacje świadków i ofiar ludobójstwa.

Państwo polskie po odzyskaniu niepodległości postawiło na rozwój obronności. Wiązało się to szeregiem innowacji technicznych oraz rozwojem nowych rodzajów broni i uzbrojenia. Zabytki tego okresu, część z nich rozproszona po Europie, stanowią interesujący materiał dokumentalny oraz konserwatorski. Specjaliści Narodowego Muzeum Techniki przedstawią fakotografię najciekawszych z nich, zapoznają słuchaczy z przebiegiem pozyskiwania zbiorów uzbrojenia oraz ich konserwacji.

Co to jest mowa nienawiści? Co jest źródłem pogardy i nienawiści? Co mają ze sobą wspólnego
„Braveheart” i getta ławkowe? Czemu ludzie mówią: robole, kibole, siksy, białasy, Polaczki i
katole - czyli skąd się bierze język nienawistny? Kto i dlaczego zohydza niektóre grupy społeczne?
Jakiej ochrony przed mową nienawiści udziela prawo? Spotkanie organizowane wspólnie ze Stowarzyszeniem Sędziów Polskich "Iustitia".

Zmiany, konflikty i kryzysy to nieodłączna część naszego życia osobistego i społecznego. Czy są nam potrzebne? Czy mogą być korzystne? Dlaczego obawiamy się zmian i często rezygnujemy w trakcie? Jak przebiegają konflikty? Od czego zależy ich dynamika i szanse na pozytywne rozwiązanie? Czy/Jak można nimi zarządzać? Jakie możemy mieć strategie radzenia sobie z sytuacjami konfliktowymi? Porozmawiamy o tym, co warto wiedzieć o zmianach i konfliktach, aby mniej się obawiać ich pojawienia się oraz minimalizować straty i maksymalizować potencjalne korzyści.

Jak typuje się w Polsce sprawcę przestępstwa? Ile jest prawdy w serialach kryminalnych? Czy istnieje zbrodnia doskonała? Spotkanie organizowane we współpracy ze Stowarzyszeniem Sędziów Polskich „Iustitia”.

Nikomu nie jest obce poczucie krzywdy doznanej w wyniku nieumiejętnej lub celowo wrogiej komunikacji, zarówno ze strony najbliższych, jak i ledwo znanych, czy zupełnie obcych osób. Coraz częściej stajemy się ofiarami otwartych ataków lub anonimowego hejtu. Często również sami widzimy własną niekompetencję w zakresie porozumiewania się z innymi. Jak odmówić, postawić granicę, przekazać krytyczną uwagę nie wyrządzając krzywdy, nie eskalując konfliktu, jednocześnie nie rezygnując z własnych praw? Zastanowimy się nad tym, co znaczy porozumienie bez przemocy oraz jakie znaczenie dla jakości komunikacji i jakości życia ma empatia.

Prawo do ochrony zdrowia jest prawem człowieka. Konstytucja RP gwarantuje wszystkim obywatelom „równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych”. Równości w tym zakresie strzegą przepisy unijne. W praktyce jednak kobiety, mniejszości seksualne, migranci i migrantki czy przedstawiciele i przedstawicielki mniejszości religijnych i kulturowych wciąż spotykają się z nierównym traktowaniem i dyskryminacją w swoich kontaktach z instytucjami ochrony zdrowia. Czy można mówić o równym dostępie do opieki zdrowotnej, gdy lekarz zasłania się klauzulą sumienia i odmawia pacjentce recepty na środki antykoncepcyjne? Gdy niemówiący/a po polsku pacjent/ka nie może porozumieć się z personelem szpitala? Gdy osobę niebinarną klasyfikuje się jako mężczyznę lub kobietę? Gdy niepełnosprawna dziewczyna nie może wejść na fotel ginekologiczny?

O formach dyskryminacji w dostępie do opieki zdrowotnej opowie prof. dr hab. Magdalena Środa (IF UW). Po wykładzie odbędzie się panel dyskusyjny z udziałem badaczy i badaczek tego zagadnienia.

Wydarzenie jest organizowane w ramach projektu „Opieka zdrowotna jako przestrzeń publiczna: integracja i różnorodność społeczna w kontekście dostępu do opieki zdrowotnej w Europie” finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki i HERA – Humanities in the European Research Area (http://heranet.info) Public Spaces w ramach programu finansowania badań naukowych i innowacji Unii Europejskiej „Horyzont 2020”; umowa nr 649307.

Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe objawiające się: problemami z nawiązywaniem kontaktów społecznych, zaburzeniami w komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz przywiązaniem do schematów. Zaburzenie to dotyka ponad 0,8 % światowej populacji, a z roku na rok liczba ta wzrasta.

Do chwili obecnej nie wykryto przyczyny występowania autyzmu, brak również skutecznych metod terapii. Badania poczynione w ciągu ostatnich dwóch dekad wskazują na nieprawidłowości w funkcjonowaniu mitochondriów u wielu dzieci z autyzmem. Wykazano również związek między autyzmem a mutacjami w mitochondrialnym DNA.

Pojawia się zatem pytanie, czy nieprawidłowości w funkcjonowaniu mitochondriów - komórkowych „elektrowni” odpowiedzialnych za wytwarzanie energii mogą być przyczyną zaburzeń obserwowanych w autyzmie. Czy precyzyjne modulowanie funkcji mitochondriów jest szansą na opracowanie nowych, skutecznych metod leczenia autyzmu?

Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć podczas wykładu.

Jeśli chcecie przeżyć niesamowitą przygodę pełną kolorów, wybuchów i efektów specjalnych - zapraszamy was na pokazy „Przygoda z chemią” w ramach Festiwalu Nauki.

Przekonacie się, że spotkania z chemią to nie tylko pokazy ciekawych i widowiskowych doświadczeń, ale również niepowtarzalna okazja zabawy w małego chemika - część doświadczeń będziecie mogli wykonać samodzielnie! Zapewnimy wam niezapomniane wrażenia: na własne oczy zobaczycie wybuch wulkanu, grzyba atomowego, morze ognia i tornado. Zapalicie fajerwerki przy użyciu wody. Zgłębicie tajemnice perfum i odkryjecie sekret emocjonalnego kameleona. Posiądziecie tajniki pisania prądem i zamiany „wody” w superlepką ciecz. Poczujecie grozę ruchomych piasków i ryku groźnego niedźwiedzia. Zasadzicie chemiczny ogród, zrobicie własne mydełko i będziecie mogli przejrzeć się we własnoręcznie zrobionym lustrze. Zanucicie znane melodie razem ze śpiewającymi ogórkami, „wpienicie” Pana Ziemniaka, a może nawet uda wam się oswoić chemiczne świetliki! Mówią, że smoki nie istnieją, ale zapewniamy was - nasz platynowy smok ma się doskonale i zaprasza wszystkich odważnych na pokaz swoich umiejętności!

„Przygoda z chemią” to niesamowite przeżycie dla małych i dużych! Dlatego nie może was zabraknąć na tym wyjątkowym wydarzeniu! Zapraszamy!

(Uwaga! wejście jest bezpłatne, ale konieczna jest rejestracja, ponieważ liczba miejsc jest ograniczona!)

Konstruktorzy szybkich samochodów sportowych zauważają korzyści ze stosowania elementów aerodynamicznych podnoszących ich osiągi. Pojawiają się nowe konstrukcje i nowe modele o czasem zagadkowych kształtach. Wykład ma na celu przybliżenie podstaw procesów przepływu wpływających na zachowanie się szybkiego pojazdu. W trakcie pokazu zaprezentowane zostaną modele różnych elementów aerodynamicznych zmieniających parametry pojazdów.

Na stanowisku przedstawimy ofertę, którą udostępniamy szkołom - nieodpłatnie wypożyczane przez nas liczniki promieniowania jonizującego. Zaprezentujemy rzeczone liczniki oraz ich możliwości, a także warunki, na jakich wypożyczamy je szkołom. Uczciwie wyjaśnimy, co można nimi zmierzyć, a w czym ustępują komercyjnym, drogim urządzeniom.

Na zwiedzających czeka interesująca i pouczająca układanka - staną przed zadaniem skompletowania schematu elektrowni jądrowej. Oprócz tego będą musieli dopasować każdy z elementów układanki do odpowiadającego mu opisu. Zapraszamy nie tylko najmłodszych, ale wszystkich lubiących zdobywać wiedzę przez zabawę.

Gdy Wszechświat był bardzo młody, wypełniała go prawdopodobnie materia w postaci plazmy kwarkowo-gluonowej. Jest to stan silnie oddziałującej materii, który tworzony jest przez bardzo gorącą i gęstą mieszankę kwarków i gluonów.  Kwarki i gluony, określane wspólnie mianem partonów, niosą tzw. ładunek kolorowy, powodujący silne oddziaływania między składnikami plazmy. Takie kolorowe partony znaleźć można na przykład wewnątrz nukleonów (proton i neutron), z których zbudowane są jądra atomowe. Poprzez zderzanie ze sobą ciężkich jąder atomowych, tak szybkich niemal jak światło, możliwe jest wytworzenie kropel kolorowej plazmy kwarkowo-gluonowej w warunkach laboratoryjnych. W czasie wykładu przedstawione zostaną wyniki badań tego typu zderzeń, otrzymane przez eksperymenty przeprowadzane m. in. w ośrodku CERN pod Genewą. 

Koło Naukowe Energetyków jest jedną z najstarszych i najprężniej działających organizacji przy Politechnice Warszawskiej. Istnieje nieprzerwanie od 1966 roku, zrzeszając najambitniejszych i najzdolniejszych studentów, którzy pragną rozwijać i pogłębiać swoją wiedzę oraz zainteresowania z zakresu energetyki i techniki cieplnej.

KNE PW osiąga wiele sukcesów zarówno na arenie narodowej, jak i międzynarodowej.

Na naszym pokazie w czasie Festiwalu Nauki będzie można zapoznać się z zastosowaniami maszyn i urządzeń energetycznych w życiu codziennym. Przedstawimy między innymi działanie: modułu fotowoltaicznego, komory Wilsona, chłodni kominowej, modelu elektrowni wodnej, licznika energii czy instalacji magazynowania energii.

Wycieczka ornitologiczna po Ogrodzie Botanicznym to okazja do poznania naszych ptasich sąsiadów: kapturki, szpaka, kosa, kwiczoła i ...  Będzie o tym, jakie gatunki zamieszkują parki i ogrody w Warszawie oraz kto i gdzie gniazdował w ogrodzie w tym roku.

Na udostępnionym stanowisku komputerowym zwiedzający będą mogli skorzystać z aplikacji symulującej sterownię reaktora jądrowego. Symulacji tej używano do szkolenia zawodowych operatorów. Pod opieką doświadczonych pracowników NCBJ zwiedzający przeprowadzą rozruch reaktora i poznają podstawowe zasady jego działania. Zwiedzający zobaczą także makiety elementów paliwowych reaktora i innych jego części, a od opiekuna stanowiska dowiedzą się, jakie reakcje fizyczne zachodzą w reaktorze.

Każdy kiedyś budował wieżę z prostopadłościennych klocków, na każdym piętrze dokładnie jeden klocek. Taką też wieżę będziemy budować podczas zajęć. Nasza wieża nie będzie jednak musiała być najwyższa, za to będziemy chcieli, żeby sięgała możliwie daleko. Na wykładzie dowiemy się, jaki to ma związek z sumą 1+1/2+1/3+1/4+1/5+... oraz rozszerzaniem się Wszechświata.

Wraz z biegiem lat dostrzegamy, że nasze ciało starzeje się, my stajemy się nieco wolniejsi, a sprawność i zwinność coraz trudniej utrzymać pomimo licznych zabiegów i ćwiczeń. Podobne zmiany, choć niechętnie, zauważamy w funkcjonowaniu naszej pamięci, w zdolności do nabywania nowych umiejętności, w reakcjach na zaskakujące sytuacje. Czasem te zmiany nie są związane z wiekiem, lecz z narzucanym tempem życia. Co zrobić, gdy dostrzegamy gorszą koncentrację i mniejszą podzielność uwagi? 

Jest jednak dobra wiadomość. Pomimo stresu i upływu lat nasz mózg zachowuje umiejętność rejestrowania i uczenia się, co związane jest m.in. z jego plastycznością, u podstawy której leży tworzenie się nowych połączeń pomiędzy neuronami.

Aby utrzymać lepszą sprawność umysłową zalecana jest zmiana stylu życia czy utrzymanie aktywności intelektualnej. Proponowane są terapie konwencjonalne, ale i te niekonwencjonalne. Obok informacji o dostępnych lekach mających wspomagać procesy pamięci, znajdujemy również reklamy suplementów diety, preparatów dietetycznych lub terapii eksperymentalnych. Po pomoc sięgają nie tylko ludzie dorośli, ale również młodzież, gdyż każdy chce w jak największym stopniu wykorzystać zasoby, które tkwią w jego mózgu.

W trakcie naszego spotkania postaramy się odpowiedzieć na pytania: czy i jak możemy wpłynąć na stan naszego umysłu, zdolności percepcji lub koncentrację?

Prowadzący zajęcia zabiorą uczestników w ekscytującą podróż w przeszłość, do świata wojowników dawnych Chin i Japonii. Zaprezentują podstawy dwóch wielkich systemów bojowych – chińskiego Taijiquan (Tai Chi Chuan) oraz japońskiego Karate Shorin-Ryu z Okinawy. Warsztaty rozpoczną się pokazem stanowiącym połączenie ruchu, muzyki i światła, zawierającym pełne energii i siły dynamiczne kata karate i kobudo z Okinawy oraz subtelne układy Taiji (Tai Chi), medytacyjne i spokojne formy ręczne oraz bojowe formy z bronią, wykonywane w rytm niezwykłych i tajemniczo brzmiących dźwięków. Tradycyjne stroje, zapach kadzideł i dekoracje przeniosą publiczność w świat dawnych Chin oraz wyspy Okinawy.

Część druga to zajęcia ruchowe pozwalające na zapoznanie się z podstawowymi elementami obu stylów – fragmentami form i kata, bojowymi ćwiczeniami w parach, a także technikami z bronią (kij, miecz, szabla, wachlarze). Na zakończenie uczestnicy będą mieli możliwość przebrania się w tradycyjne stroje karate i Tai Chi oraz pozowania do zdjęć z bronią.

Zajęcia prowadzić będzie wykwalifikowana kadra instruktorska: pracownicy Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Sekcji Taijiquan (Tai Chi Chuan) oraz Sekcji Karate KU AZS WUM, instruktorzy Stowarzyszenia Dojo oraz Szkoły Tai Chi Yin Long – Srebrny Smok, a zarazem pasjonaci tradycyjnych wschodnich sztuk walki pod wodzą Jerzego Chrzanowskigo, 6 dan Shorin-Ryu Karate, 5 dan Okinawa Kobudo, trenera pierwszej klasy karate, założyciela Stowarzyszenia DOJO, oraz Kingi Klaś-Pupar, 4 duan Wu Shu Międzynarodowej Federacji Chińskich Sztuk Walki, instruktora sportu Wu Shu, instruktora rekreacji ze specjalnością Kung Fu, Tai Chi i Chi Kung, założycielki Szkoły Yin Long – Srebrny Smok.

Zjawiska termoelektryczne, a więc łączące ze sobą ciepło i prąd, znane są od prawie 200 lat i wykorzystywane z powodzeniem w generatorach i chłodziarkach termoelektrycznych małej mocy. W ostatnich latach, wobec wyczerpujących się i w dodatku szkodliwych dla środowiska paliw kopalnych, głównym problemem staje się poszukiwanie alternatywnych źródeł oraz metod lepszego gospodarowania energią. W związku z tym zjawiska termoelektryczne wzbudziły ponowne zainteresowanie naukowców jako bardzo atrakcyjny sposób na lepsze wykorzystywanie energii przy pomocy prostych w konstrukcji i przez to niezawodnych przyrządów termoelektrycznych. W czasie wykładu przedstawię strategie poszukiwania nowych materiałów termoelektrycznych. Omówię również najnowsze metody, takie jak nano-strukturyzacja, na zwiększanie wydajności termoelektrycznej już znanych materiałów. Nano-strukturyzacja wiąże ze sobą najnowsze metody otrzymywania materiałów wraz ze zdobyczami fizyki kwantowej. Omówione zostaną również nowe trendy w konstrukcji modułów termoelektrycznych mające na celu efektywniejsze wykorzystanie właściwości materiałów termoelektrycznych.

Z jednej strony budowa wewnętrzna ryb przypomina anatomię człowieka – można odnaleźć te same narządy: jelito, wątrobę, nerkę, mózg… Ale z drugiej jest ona ściśle związana z wodnym środowiskiem życia i dietą tych zwierząt. 

Celem warsztatów będzie poznanie anatomii ryb oraz związku pomiędzy rodzajem zdobywanego pokarmu a budową przewodu pokarmowego. Uczestnicy dowiedzą się także, jak ryby ewoluowały, skąd się wzięły zęby, szczęki i pęcherz pławny oraz poznają organizmy, którymi ryby mogą się odżywiać: skorupiaki (Daphnia, Artemia), wodne larwy owadów oraz skąposzczety.

Uczestnicy samodzielnie przeprowadzą sekcję ryby oraz będą oglądać pod mikroskopem organizmy, którymi ryby się żywią.