Spotkanie weekendowe
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo" oraz spróbować swoich sił w sterowaniu niektórymi robotami. Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń, aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Programujemy superkomputer |
Superkomputery stają się istotnym elementem pracy naukowej, coraz częściej wykorzystywane są także w zastosowaniach praktycznych – na przykład do składowania i analizy danych z sieci społecznościowych, czy jako ważne narzędzie projektowania nowych urządzeń zarówno tych dużych jak samoloty czy samochody, jak też tych mniejszych. Współczesne komputery, także te wykorzystywane w zastosowaniach domowych, wykorzystują wiele procesorów, każdy z procesorów składa się z wielu rdzeni obliczeniowych. Programowanie takich komputerów wymusza stosowanie nowych technik programowania oraz nowych narzędzi i algorytmów. Kluczowym problemem jest jednoczesne wykorzystanie wielu procesorów (rdzeni obliczeniowych) do rozwiązania danego problemu. Na warsztatach przybliżymy uczestnikom, na czym polega programowanie równoległe – programowanie wykorzystujące wiele procesorów. Na prostych przykładach pokażemy, jak stworzyć algorytm równoległy i z jakimi problemami się to wiąże. Przykłady zostaną zilustrowane poprzez wykonanie przez uczestników równoległych aplikacji. W dalszej kolejności pokażemy, jak algorytmy równoległe zapisać w postaci programu i uruchomić na superkomputerze. Opowiemy o najważniejszych narzędziach wykorzystywanych do programowania równoległego oraz przedstawimy, dlaczego nie jest to takie proste. |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Sprężanie falami uderzeniowymi - zastosowania w silnikach rotacyjnych |
Inżynierowie zwykle unikają w swoich konstrukcjach jakichkolwiek objawów przepływów pulsujących, oscylujących. Istnieją jednak maszyny przepływowe wykorzystujące oscylujący przepływ. Z sukcesem wykorzystywane były jako urządzenia doładowujące silniki tłokowe (Comprex). Wykład poświęcony jest prezentacji zasad działania takich urządzeń i współczesnych projektów wykorzystujących przepływy nieustalone. |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Taciunia, „władza moja” czy „dama nudnego autoramentu”? Oktawia, żona Prusa |
Oktawia z Trembińskich, młodsza kuzynka Aleksandra Głowackiego (pseud. Bolesław Prus) w wieku 24 lat została jego żoną. Ślub odbył się 14 stycznia 1875 roku w Lublinie. Doczekali razem koralowych godów. Jaką ona była żoną, a on jakim był mężem? Czy byli szczęśliwym małżeństwem? W listach Głowacki, zwracając się do żony, używał samych serdecznych słów w rodzaju: „Najdroższa Taciuniu”, „Najukochańsza Laluniu”, „Mój miły Ptaszeczku”. A rzeczownik „Żona” w odniesieniu do Oktawii zawsze pisał wielką literą. Ona zaś jako żona Prusa przyjmowała na siebie wiele obowiązków: archiwisty porządkującego materiały męża, doradcy i pierwszego recenzenta, któremu pisarz pokazywał swoje utwory i z którego zdaniem się liczył. Oktawia doradzała, oceniała, a nawet… cenzurowała (zachowały się ślady po kartach starannie wyciętych z notesów Prusa). Dbała też o dom, o czyste kołnierzyki do koszuli męża, o jego odpoczynek, zaś po śmierci pisarza (przeżyła go o 24 lata!) o pamiątki po nim, na których losie bardzo jej zależało (w listach do muzeum, dokąd m. in. przekazywała rzeczy pisarza podpisywała się jako: „Oktawia Głowacka (Prusowa)”). Prus korzystał z pomocy żony, np. przy ocenie nowel w ramach konkursu jego imienia ogłoszonego przez łódzki „Rozwój”. Zwykł o niej mawiać: „Władza moja tak chce, skończone: róbmy, jak ona każe”. Wreszcie to właśnie jej zadedykował Faraona. O pani Głowackiej krążyły też niepochlebne opinie, jak chociażby ta autorstwa Żeromskiego: „Jest to dama nudnego autoramentu, ciężko nad podziw kombinująca”. Czy rzeczywiście była kobietą „nudną” czy może „roztropną”? Śladów Oktawii, żony Prusa wiele jest jeszcze do odkrycia. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Zbyt piękne, by było prawdziwe – o oszustwach w nauce |
Na wykładzie zostaną przedstawione przykłady oszustw naukowych z dziedziny biologii. Na czym one opolegają, dlaczego zostały popełnione i jak je ujawniono? |
Nauki biologiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Obesogeny – czym są i w jaki sposób przyczyniają się do rozwoju otyłości? |
Rosnąca częstość występowania otyłości we współczesnym świecie stanowi istotny problem społeczny i ekonomiczny. Szukając przyczyn tego stanu rzeczy, zwrócono uwagę na korelację pomiędzy zwiększającą się liczbą osób otyłych a rosnącym zanieczyszczeniem środowiska. Tak powstała koncepcja obesogenów, czyli związków chemicznych, które wpływając na metabolizm tkanki tłuszczowej, mogą sprzyjać rozwojowi otyłości u ludzi. Obecnie zidentyfikowano szereg substancji, które hamując enzymatyczny rozkład tłuszczów lub pobudzając ich syntezę, a także stymulując powstawanie nowych komórek tłuszczowych (adipocytów), sprzyjają odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Substancje te są obecne w produktach codziennego użytku, np.: w opakowaniach żywności czy w środkach ochrony roślin. Szczególnie wrażliwe na wpływ obesogenów są młode organizmy, u których długotrwała ekspozycja na te substancje może trwale zaburzyć szlaki metaboliczne. To właśnie obesogenom zawartym w różnych produktach codziennego użytku przypisuje się znaczącą rolę w rozwoju otyłości u dzieci i młodzieży. Dlatego istotna jest identyfikacja potencjalnych źródeł obesogenów, a także prowadzenie badań mających na celu przeciwdziałanie ich szkodliwemu wpływowi na metabolizm tkanki tłuszczowej. |
Nauki medyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Przygoda z chemią |
Jeśli chcecie przeżyć niesamowitą przygodę pełną kolorów, wybuchów i efektów specjalnych - zapraszamy was na pokazy „Przygoda z chemią” w ramach Festiwalu Nauki. Przekonacie się, że spotkania z chemią to nie tylko pokazy ciekawych i widowiskowych doświadczeń, ale również niepowtarzalna okazja zabawy w małego chemika - część doświadczeń będziecie mogli wykonać samodzielnie! Zapewnimy wam niezapomniane wrażenia: na własne oczy zobaczycie wybuch wulkanu, grzyba atomowego, morze ognia i tornado. Zapalicie fajerwerki przy użyciu wody. Zgłębicie tajemnice perfum i odkryjecie sekret emocjonalnego kameleona. Posiądziecie tajniki pisania prądem i zamiany „wody” w superlepką ciecz. Poczujecie grozę ruchomych piasków i ryku groźnego niedźwiedzia. Zasadzicie chemiczny ogród, zrobicie własne mydełko i będziecie mogli przejrzeć się we własnoręcznie zrobionym lustrze. Zanucicie znane melodie razem ze śpiewającymi ogórkami, „wpienicie” Pana Ziemniaka, a może nawet uda wam się oswoić chemiczne świetliki! Mówią, że smoki nie istnieją, ale zapewniamy was - nasz platynowy smok ma się doskonale i zaprasza wszystkich odważnych na pokaz swoich umiejętności! „Przygoda z chemią” to niesamowite przeżycie dla małych i dużych! Dlatego nie może was zabraknąć na tym wyjątkowym wydarzeniu! Zapraszamy! (Uwaga! wejście jest bezpłatne, ale konieczna jest rejestracja, ponieważ liczba miejsc jest ograniczona!) |
Nauki chemiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak matematyk mierzy świat, czyli kilka słów o metrykach |
Podczas warsztatów poznasz metryki, czyli różne sposoby opisywania odległości. Pokażemy wspólne własności znanej wam odległości euklidesowej oraz innych funkcji zwanych metrykami. Na warsztatach przedstawimy takie metryki jak: taksówkowa, dyskretna, kolejowa czy metryka króla szachowego. Czy chcesz zobaczyć koła, które nie są okrągłe? Jeśli tak, to z nami poznasz również kule w postaci rombów, prostokątów oraz wachlarzyków. Zapraszamy na nasze warsztaty, podczas których opowiemy o metrykach, w prosty i przyjemny sposób. |
Nauki matematyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Lekcja czytania między wierszami. Z cenzorskich biuletynów instruktażowych z lat siedemdziesiątych |
W latach 1945-1989 cenzorzy z Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk (GUKPPiW) pozbawiali prawa druku nie tylko teksty oceniane jako jawnie sprzeczne z interesami PRL. Z obiegu publicznego eliminowali również te przekazy słowne (a także graficzne: plakaty, grafiki, rysunki satyryczne, etc. ), w których dopatrywali się „niecenzuralnych” treści wyrażonych implicite, np. w postaci aluzji, metafor i znaczących niedomówień. Do wykonywania tego zadania przygotowywano ich poprzez system szkoleń, w którym znaczącą rolę odgrywały tajne biuletyny instruktażowe. Redagowano je i kolportowano w zamkniętym obiegu, w oparciu o zakwestionowane wcześniej w Urzędzie materiały. O kształcie i zawartości tych fachowych periodyków można wnosić na podstawie dokumentów ze stołecznej centrali przy ulicy Mysiej 5, zachowanych w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Na użytek warsztatów wybrany został z nich niewielki wycinek, obejmujący „Informacje Instruktażowe” z roku 1976 . Wykorzystano też inne archiwalia z lat 1975-78, obejmujące głównie wytyczne z Wydziału Kultury KC PZPR oraz Książkę zapisów i zaleceń. Analiza tych źródeł będzie próbą pokazania zależności pomiędzy lukami w przepisach wykonawczych regulujących cenzorskie kompetencje a kondycją PRL-owskiej literatury. Uczestniczy warsztatów otrzymają przesłanki do podjęcia dyskusji o funkcjonowaniu języka ezopowego w warunkach nasilenia ideologicznej presji. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Lot ptaków i owadów |
Małe rozmiary i wysoka częstotliwość ruchów skrzydeł owadów czynią je interesującym a jednocześnie trudnym obiektem badań. Podczas wykładu zostaną przedstawione podstawy aerodynamiki lotu owadów zilustrowane animacjami wyników badań numerycznych. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Matematycy |
Wystawa przedstawia jeden z najwspanialszych okresów w dziejach nauki polskiej, nazywany często złotą erą matematyki polskiej, czas istnienia i działalności polskiej szkoły matematycznej. Podstawowym żródłem materiałów wykorzystanych na wystawie są spuścizny matematyków w zbiorach PAN Archiwum w Warszawie. Polska szkoła matematyczna pozostawiła po sobie blask sławy, a także ogrom wyników, które na stałe weszły do światowej matematyki. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Od wieżowca do stawu (kolanowego) – nowe życie ściany komórkowej |
Przyzwyczailiśmy się, myśląc o wykorzystaniu ściany komórkowej roślin, wyobrażać sobie deski z pni drzew czy arkusze papieru. Bardziej zorientowani w temacie mogli pomyśleć jeszcze o ulubionym bawełnianym T-shircie. Ostatnie lata przyniosły jednak rozkwit technologii opartych właśnie na ścianach komórkowych roślin lub na ich składnikach, takich jak celuloza czy pektyny. Zrewolucjonizowały one budownictwo, przemysł paliwowy, dietetykę i medycynę. Przyniosły także tak potrzebne teraz podejście ekologiczne - czyste technologie i biodegradowalne materiały. |
Nauki biologiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo" oraz spróbować swoich sił w sterowaniu niektórymi robotami. Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń, aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Jakie chmury w cieplejszym klimacie? |
Postępujące globalne ocieplenie wpływa na niemal wszystkie procesy i zjawiska atmosferyczne: zmienia bilans energetyczny planety i poszczególnych jej obszarów, globalną cyrkulację atmosfery, cykl hydrologiczny, wpływa na poszerzenie gamy i intensywności zjawisk ekstremalnych. Zmieniają się też chmury. Jakie chmury będziemy mieli w cieplejszym klimacie? Jakich chmur będzie więcej a jakich mniej w różnych miejscach na globie? Jakie skutku zmiany zachmurzenia odczujemy? |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Zastosowanie fizyki jądrowej w leczeniu raka dzisiaj i jutro |
Fizyka jądrowa, już od swoich początków w laboratoriach Marii Skłodowskiej-Curie, była interdyscyplinarną nauką, która miała ogromny wpływ na badania medyczne i praktykę kliniczną. Radioterapia jest obecnie stosowana w leczeniu raka od ponad 100 lat. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane zmiany, jakim uległo leczenie nowotworów, i dalsze perspektywy skutecznej radioterapii. Celem radioterapii jest skutecznie napromienić guz, oszczędzając sąsiadujące z nim zdrowe tkanki. Spełnienie jednoczesne tych dwóch warunków - skuteczności i bezpieczeństwa - nadal stanowi wyzwanie techniczne, przed którym staje dziś fizyka jądrowa. Dwie najczęstsze formy radioterapii to radioterapia z użyciem zewnętrznej wiązki uzyskiwanej z akceleratora medycznego oraz brachyterapia, która polega na wszczepieniu radioaktywnych izotopów bezpośrednio do leczonej objętości lub w jej pobliżu. Radioterapia wiązką zewnętrzną odbywa się za pomocą wiązek elektronów, fotonów i ciężkich jonów. Nowoczesne technologie radioterapii umożliwiają dostarczanie wiązki z wielu kierunków, "dopasowanych" do kształtu guza i modulowanych z szybko zmieniającą się intensywnością. Przykłady terapii konformalnej obejmują radioterapię wiązką o modulowanej intensywności (IMRT), radioterapię stereotaktyczną (SRT) i radiochirurgię stereotaktyczną (SRS) - system CyberKnife oraz radioterapię hadronową. Typowe techniki brachyterapii obejmują wiele metod, od wszczepiania stosunkowo dużych, widocznych źródeł radioaktywnych w pobliżu lub bezpośrednio do objętości guza, co jest najczęściej stosowane w leczeniu raka prostaty, po radioembolizację, w której dostarczane są miliony mikroskopijnych radioaktywnych mikrosfer Y-90 przez cewnik bezpośrednio do łożyska guza, jak stosuje się dzisiaj w leczeniu guzów wątroby. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Dlaczego funkcjonowanie poznawcze jest tak ważne w schizofrenii? |
Współcześnie schizofrenia jest traktowana jako zaburzenie psychiczne o charakterze neurorozwojowym, w którym występują zaburzenia czynności mózgu. Obok objawów wytwórczych i negatywnych wyodrębniono w schizofrenii także dysfunkcje poznawcze. Dotyczą one wielu obszarów poznawczych, takich jak funkcje wykonawcze, pamięć operacyjna, słowna, procesy uczenia się. Zaburzenia poznawcze mają istotne znaczenie dla przebiegu choroby, procesu zdrowienia i funkcjonowania psychospołecznego. Przez wiele lat te objawy były niedoceniane w procesie leczenia. Tymczasem, nieleczone długo się utrzymują, obniżają efektywność psychoterapii i rehabilitacji oraz utrudniają powrót do różnych ról społecznych, w tym kontynuowania nauki, podjęcia pracy zawodowej.
Do niedawna uważano, że występują istotne różnice w nasileniu zaburzeń poznawczych u osób z różnym początkiem zachorowania: w okresie adolescencji i w okresie dorosłości. Wczesny wiek zachorowania (poniżej 18 roku życia) łączono z deterioracją funkcji poznawczych wraz z czasem trwania choroby, a tym samym z gorszym rokowaniem. Wyniki najnowszych badań wskazują, że takich różnic nie ma, ale, co ważniejsze, także na możliwość osiągnięcia, niezależnie od okresu zachorowania, poziomu funkcjonowania takiego, jak u osób zdrowych.
W ostatnich latach dysfunkcje poznawcze stały się celem diagnozy i oddziaływań terapeutycznych. Mamy dowody, że możemy skutecznie poprawiać funkcjonowanie poznawcze u osób chorujących na schizofrenię, a tym samym ich całościowe funkcjonowanie. Sprzyja temu nowoczesna farmakoterapia, zintegrowane interwencje terapeutyczne wraz z treningami funkcji poznawczych. Takie wielopłaszczyznowe oddziaływania wzmacniają proces zdrowienia we wszystkich obszarach: poznawczym, emocjonalnym, społecznym |
Nauki medyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Droga do hymnu |
Droga do powstania polskiego hymnu, Mazurka Dabrowskiego. Koncert pieśni, z których powstawały hymny innych narodów. Koncertowi towarzyszy wystawa |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Gry i zabawy |
Zapraszamy "małych" i "dużych" zwiedzających do gier i zabaw z odległych zakątków świata. Będą to zarówno gry starożytne , np. popularna w Egipcie gra planszowa o nazwie senet, królewska gra z Ur, któr abyła prekursorem tryktraka;indonezyjska makala ( congkok), jak i opracowane w celach adukacyjnych zabawy, które przybliżą uczestnikom badania archeologiczne na stanowiskach w basemnie Morza Śródziemnego, w Afryce i na Bliskim Wschodzie, budowę egipskich świątyń czy piramid. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak się nazywasz? |
Warsztaty z pisania imion w językach arabskim oraz koreańskim. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak się starzeć powoli? |
Badania nad procesem starzenia przebiegają na trzech różnych poziomach. Są to badania eksperymentalne na poziomie biologii molekularnej, badania eksperymentalne na zwierzętach i badania obserwacyjne na ludziach. W trakcie wykładu zastanowimy się czy wnioski wypływające z tych badań możemy wykorzystać aby przedłużyć nasze własne życie. |
Nauki biologiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Rękopisy dostępne od ręki |
Biblioteka Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk posiada bogatą, unikatową kolekcję rękopisów cenionych pisarzy oraz ludzi nauki i kultury. Obok wersji rękopiśmiennych ich dzieł w naszych zbiorach znajduje się bardzo interesująca korespondencja. Część tej kolekcji została zgromadzona przez znanego warszawskiego bibliofila Jana Michalskiego, inne biblioteka zakupiła lub otrzymała w darze. Celem spotkania jest pokazanie obiektów zeskanowanych w ramach projektu „Otwarte Zasoby w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych” (OZwRCIN). Można je odszukać w Internecie pod adresem http://rcin.org.pl. Dzięki temu każdy zainteresowany bez wychodzenia z domu, w sposób nieograniczony i nieodpłatny, może korzystać z rękopiśmiennego zasobu biblioteki. Treści oraz dane udostępnione w repozytorium to materiały dawne jak również współczesne o wyjątkowym znaczeniu dla nauki i kultury. W bibliotece cyfrowej poza rękopisami użytkownik znajdzie m.in. starodruki, prace naukowe i popularnonaukowe (zgromadzone w czasopismach, seriach, książkach, materiałach archiwalnych), dokumentację badań, a także mikrofilmy, fotografie, dokumenty dźwiękowe, mapy, kartoteki. W ramach projektu zostanie zdigitalizowanych 145 992 obiektów. Prezentacji kolekcji i projektu będzie towarzyszyć wystawa oryginalnych dokumentów oraz ich reprodukcji. Całość dopełni wizyta w pracowni digitalizacyjnej, gdzie zostaną pokazane skanery i sam proces skanowania. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Strajk nauczycieli 2019 – przyczyny, przebieg, perspektywy |
Podczas wykładu i dyskusji przyjrzymy się z socjologicznej perspektywy strajkowi nauczycieli w 2019 roku. Odpowiemy na pytania: Jakie były postulaty strajkujących nauczycielek i nauczycieli? Jak udało się zorganizować tak duży strajk? Jak przebiegał strajk? Czy i jak rząd oraz niektórzy dyrektorzy próbowali przeciwdziałać strajkowi? Przyjrzymy się reakcjom polityków i społeczeństwa. Porównamy strajk nauczycieli do innych strajków, m.in. strajku pracowników Polskich Linii Lotniczych LOT oraz strajku akademików w Wielkiej Brytanii w 2016 roku. Porozmawiamy o strategiach stosowanych przez pracownice i pracowników strajkujących w różnych zakładach pracy. Spotkanie poprowadzi doktorantka Instytutu Socjologii badająca prawo do strajku w Polsce. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czego jeszcze nie wiemy o neutrinach? |
Neutrino to jedna z cząstek elementarnych, której właściwości fizycy badają od lat. Mimo iż bardzo licznie występuje we Wszechświecie, bardzo trudno było ją wykryć, czyli zarejestrować w eksperymencie naukowym. W latach obecnych istnieje wiele eksperymentów badających właściwości tej cząstki. W czasie wykładu chciałabym Państwu przybliżyć, jakie w tej chwili mamy doświadczenia naukowe i co próbujemy zmierzyć w sektorze neutrinowym. Przy użyciu eksperymentów akceleratorowych fizycy udowodnili, że neutrina mają masę, jakkolwiek nikomu nie udało się jeszcze zważyć neutrina. Inne fascynujące fizyków pytanie, to czy neutrino i anty-neutrino będące jego antycząstką to ta sama cząstka czy też nie. Wiele się zmieniło od czasu odkrycia neutrin, ale jeszcze pozostaje wiele otwartch pytań, na które szukamy odpowiedzi. I to będzie tematem mojego popularnonaukowego wykładu. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Klimatyczne fakty i mity |
Globalne ocieplenie to temat bardzo gorący, wywołujący emocje i ożywione dyskusje. W tych dyskusjach spotykamy wiele niezrozumienia, odległych od stanu wiedzy wyobrażeń i często powtarzanych mitów klimatycznych, wypowiadanych z niezmąconą pewnością siebie na zasadzie „na czym jak na czym, ale na klimacie to każdy się zna”. Na spotkaniu przyjrzymy się zmianie klimatu, jej przyczynom i potencjalnym następstwom oraz popularnym mitom klimatycznym. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Opowieść o Szlachetnym Inkunabule – tajemniczym herosie Westeros, Śródziemia i Hogwartu |
Podczas warsztatów padną odpowiedni na te i inne pytania. Uczestnicy otrzymają możliwość zapoznania się z magicznymi przedmiotami minionych epok. Prym będą wiodły stare druki (czyli nawet pięćsetletnie książki!), które, choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy, od wieków towarzyszą człowiekowi w życiu codziennym, zmieniając jedynie swoje oblicza i dostosowując się do odbiorcy. Wbrew pozorom spotykamy je nie tylko w antykwariatach i bibliotekach, gdzie teoretycznie jest ich miejsce. Spoglądają na nas milcząco z kinowego ekranu, wpraszają się na wieczory z Netflixem, HBO GO, TVP czy YouTube’em. Podczas spotkania uczestnik - współczesny człowiek, dla którego podstawowym narzędziem komunikacji, nośnikiem informacji i bohaterem dnia codziennego jest smartphone, dowie się, że, czy tego chce czy nie, stare książki i tak mają spory udział w jego życiu, bowiem inteligentnie się do niego prześlizgnęły dzięki pomocy kilku znanych osób. Porozmawiamy o woluminach droższych od IPhone’a, starszych od Draculi i rzadszych od smoków. Niektóre nawet zaszczycą nas swoją obecnością. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Wieczór z astronomią w Ostrowiku |
Wyjazd do astronomicznej stacji obserwacyjnej w Ostrowiku pod Warszawą. Na miejscu będzie można zobaczyć teleskop, posłuchać popularyzujących wykładów na tematy astronomiczne, popatrzeć w niebo i posilić się przy ognisku. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czego mogą się o nas dowiedzieć firmy technologiczne |
W czasie spotkania opowiemy o tym, jak urządzenia i aplikacje mogą nas śledzić, jakie dane są zbierane oraz co na ich podstawie można na nasz temat wywnioskować. Po wykładzie odbędzie się debata poświęcona zagrożeniom i korzyściom związanym ze zbieraniem danych o użytkownikach.
|
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Podróż do świata cząstek elementarnych |
Niedawno odkryty bozon Higgsa wymagał konstrukcji skomplikowanych urządzeń badawczych: akceleratora, w którym zderzane są wiązki protonów, oraz detektorów, w których rejestrowane są zderzenia wiązek. Urządzenia te działają w laboratorium CERN w Szwajcarii. Przy akceleratorze LHC, czyli przy Wielkim Zderzaczu Hadronów, umieszczony jest miedzy innymi eksperyment CMS. Ten „Kompaktowy Solenoid Mionowy” jest ogromnym mikroskopem, dzięki któremu można oglądać cząstki elementarne. Podczas wykładu opowiem, jak on działa, jakie rekordy ustanowiono, konstruując detektor oraz jak wybierano przypadki, w których pojawił się sygnał nieznanej dotychczas cząstki. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Mieszkać i modlić się wśród kamieni |
Zapraszam do odwiedzin kamiennych budowli – najstarszych, starych i trochę młodszych, które ludzie wznosili dla potrzeb materialnych i duchowych. Poznamy zwłaszcza te dość mało znane obiekty z różnych kontynentów i niektórych wysp. |
Nauki o Ziemi |
|
Spotkanie festiwalowe | Wokół Unii Lubelskiej 1569 |
Debata o Unii Lubelskiej i jej znaczeniu. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Kwantowe pomyłki Bosego i Einsteina |
Wieść głosi, że hinduski fizyk Satyendra Nath Bose podczas wykładu dla studentów w Indiach popełnił pewien elementarny, szkolny błąd. Ten ,,błąd'' Bosego, jak również późniejsze pomyłki A. Einsteina doprowadziły do paradoksalnych wniosków, które ostatecznie zostały potwierdzone doświadczalnie. Opowiem o rachunku prawdopodobieństwa w świecie kwantowym i wynikających stąd zjawiskach, takich jak kondesacja Bosego-Einsteina. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo" oraz spróbować swoich sił w sterowaniu niektórymi robotami. Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń, aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Born gay? Co wiadomo na temat biologicznych podstaw orientacji seksualnej |
Charakter czynników kształtujących orientację seksualną jest przedmiotem wielu kontrowersji w dyskursie publicznym. Wiele z tych dyskusji toczy się w oderwaniu od aktualnego stanu wiedzy na ten temat. Tymczasem, w ciągu ostatnich trzydziestu lat zebrano liczne dowody na rzecz biologicznego charakteru różnic w zakresie orientacji. W trakcie wystąpienia opiszę trzy dominujące kierunki badań dotyczących tej problematyki – analizy podstaw genetycznych, hipotezę prenatalnego wpływu androgenów oraz efekt starszych braci i towarzyszącą mu hipotezę immunizacji. Pokażę, co już wiadomo, a co jeszcze wymaga dalszych analiz (przykładowo – nadal niewiele wiadomo na temat konkretnych genów związanych z orientacją seksualną). Wystąpienie będzie także okazją do przedstawienia Projektu Orientacja – pierwszego polskiego badania dotyczącego biologicznych podstaw orientacji seksualnej u mężczyzn. Projekt ma na celu między innymi pogłębienie wiedzy na temat zmienności genetycznej związanej z orientacją oraz ewentualnych różnic pomiędzy gejami i mężczyznami heteroseksualnymi w zakresie struktury i funkcji mózgu. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Chaos |
Słowo „chaos” oznacza po grecku ziejącą głębię, przepaść, czeluść, ale „Chaos” był także imieniem boga (lub bogini), który w greckej mitologii był odpowiednikiem „wielkiego wybuchu”, gdyż od chaosu wziął początek cały wszechświat. Pół wieku temu chaos uzyskał przymiotnik „deterministyczny” i stał się terminem naukowym. Wydawać by się mogło, że deterministyczny chaos jest oksymoronem, to znaczy zlepkiem dwóch wzajemnie wykluczających się pojęć, ale to połączenie stanu totalnego zamętu z pełną przewidywalnością ma jednak racjonalne uzasadnienie. Pełna przewidywalność jest rzeczywiście w deterministycznym chaosie teoretycznie osiągalna, ale za cenę, której nikt nie jest w stanie zapłacić. Dogłębne zrozumienie istoty deterministecznego chaosu stało się możliwe dzięki komputerom i dlatego ta dziedzina wiedzy rozwinęła się stosunkowo niedawno, choć pierwsze domysły na ten temat snuli uczeni już ponad sto lat temu. Komputer jest obecnie podstawowym narzędziem do badania chaosu i będzie on wykorzystany do pokazania na prostych przykładach, na czym polega deterministyczny chaos. Między innymi zostanie wyjaśniony „efekt motyla”, jeden z pierwszych przykładów deterministycznego chaosu. |
Nauki fizyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Instrukcja nadużycia. Historia kobiet służących w XIX-wiecznych domach |
W XIX wieku służba domowa stanowiła jedną z najliczniejszych grup zawodowych. W drugiej połowie stulecia na ziemiach polskich co ósma mieszkająca w mieście osoba zajmowała się zapewnianiem komfortowego życia swojemu pracodawcy. Według spisów powszechnych, w Warszawie w 1882 roku pracowało 38 tysięcy służących. Piętnaście lat później w tym samym mieście już 51 tysięcy pokojówek, kucharek i pomywaczek prało, gotowało, rozpalało co rano ogień w piecu kaflowym, usługiwało przy stole, prasowało bieliznę, czesało, myło i spełniało wszelkie zalecenia pana i pani. Jeśli ktoś szukał pracy w mieście, szanse, że wstąpi na służbę, były ogromne. Służący i służące stanowili niekiedy nawet 30 procent aktywnych zawodowo mieszkańców miast. Oznacza to, że co trzecia osoba zarabiająca pieniądze w końcu XIX wieku robiła to, służąc w zamożniejszym domu. A w tej ogromnej rzeszy ludzi przytłaczającą większość stanowiły kobiety. Kim była ta rzesza niewidocznych dziewcząt, przybywających do miasta w poszukiwaniu zarobku, lepszego życia? Gdzie mieszkały, co jadły, z kim się spotykały? Jakie problemy czekały na nie u pracodawców? Jak układały się ich relacje z paniami i panami? I dlaczego relacja służbowa tak często była historią nadużycia? O tym wszystkim opowiem w trakcie mojego wykładu. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo" oraz spróbować swoich sił w sterowaniu niektórymi robotami. Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń, aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Socjologia (z)użyta? O (nad)używanych pojęciach, które słyszysz na co dzień |
Spotkanie ma charakter alternatywnego, zanurzonego w kulturze popularnej i doniesieniach medialnych, „mikrowprowadzenia” do socjologii wraz z omówieniem istotnych, nierzadko nadużywanych pojęć i teorii socjologicznych. Wspólnie podejmiemy próbę rekonstrukcji wybranych zagadnień, w sposób twórczy i humorystyczny. Punktem wyjścia jest obserwacja nieświadomego użycia pojęć socjologicznych. Wspólnie zastanowimy się nad „utartymi zwrotami”, obecnymi w przestrzeni publicznej, które swe źródło mają właśnie w socjologii. Wykorzystamy materiały naukowe, popularnonaukowe, wizualne (np. filmy, blogi, komiksy, piosenki, artykuły prasowe). Główną metodą pracy będzie dyskusja poprzedzona wprowadzeniem, prowadzona na podstawie wybranych materiałów. Dzięki uczestnictwu w zajęciach słuchacze zyskają podstawy wyobraźni socjologicznej – orientację w życiu społecznym i rozumienie współczesnych zjawisk życia zbiorowego oraz będą gotowi do pogłębiania wiedzy socjologicznej na własną rękę. Spotkanie przeznaczone jest w sposób szczególny dla pasjonatów świata społecznego i osób lubiących twórcze dyskusje, także tych, które studiowanie mają jeszcze przed sobą. Dla osób, które ukończyły studia/studiują na kierunku socjologia/politologia/dziennikarstwo lub pokrewne, spotkanie może być „wtórne”, nie odkrywcze. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Warsztat na temat Functional Movement System® dla dorosłych |
Warsztat dla osób zainteresowanych nowoczesnymi metodami testowania sprawności pod kątem przygotowania do uprawiania sportu amatorskiego lub aktywności o charakterze rekreacyjnym, chcących wzbogacić swoją wiedzę w zakresie kształtowania motoryczności oraz wspierania rozwoju ruchowego dzieci i młodzieży. W części pierwszej prezentacja poświęcona FMS (Functional Movement System), systemowi oceniającemu fundamentalne wzorce ruchowe, stanowiące podstawę każdej aktywności fizycznej. Ich ocena pozwala na zidentyfikowanie asymetrii i ograniczeń w układzie ruchu. Zaburzenie podstawowych wzorców wpływa niekorzystnie na ekonomię ruchu, podwyższa ryzyko odniesienia urazu lub przeciążenia. Ocena FMS, poza identyfikacją zaburzeń wzorców i asymetrii, pozwala natychmiast ustalić kryteria i kierunki działań korygujących, które przywracają prawidłową jakość wzorców ruchowych. Druga część warsztatu ma charakter zajęć praktycznych, w czasie których przeprowadzony zostanie przykładowy test FMS oraz zaprezentowane zostaną ćwiczenia mające za zadanie skorygowanie występujących dysfunkcji, asymetrii i zaburzeń funkcjonowania mięśni stabilizujących (centralnie, obwodowo), zgodnie z wynikami testu. Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się z technikami poprawiającymi mobilność oraz stabilizację kręgosłupa i stawów obwodowych, wykonywanych przy użyciu nowoczesnych przyborów i przyrządów równoważnych (duże piłki, poduszki balansacyjne, bosu, czy tzw. berety). Zajęcia poprowadzi Kinga Klaś-Pupar, magister rehabilitacji ruchowej, specjalista odnowy biologicznej, międzynarodowy instruktor Functional Movement System® - nowoczesnego systemu rehabilitacji oraz przygotowania motorycznego w sporcie, wykładowca w Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. |
Nauki medyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu - zwiedzanie |
Głównym tematem wystawy jest działalność konspiracyjnej grupy działającej w getcie warszawskim pod nazwą Oneg Szabat – (hebr. Radość Soboty) oraz losy stworzonego przez nią unikatowego zbioru od jego powstania aż do dziś. Na wystawie pokazujemy ukryte z narażeniem życia w jednej z piwnic getta – dokumenty, listy i testamenty idących na śmierć, relacje świadków i ofiar ludobójstwa. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Epidemia mowy nienawiści. Jak hejt nas zmienia i czy możemy temu przeciwdziałać? |
Internet jest w coraz większym stopniu przesycony nienawistnym językiem. Hejtują politycy, celebryci, nienawiść sączy się z mediów prywatnych i publicznych. Jak środowisko to zmienia użytkowników internetu, a w szczególności mediów społecznościowych? Jak wpływa to na ofiary mowy nienawiści? I w końcu: czy są jakieś sposoby by przeciwdziałać tym zjawiskom? Psychologia społeczna dostarcza tu wielu odpowiedzi, o których będzie mowa w trakcie wystąpienia. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Kręte drogi polskiej motoryzacji |
Prosty silnik spalinowy napędzający pojazd podobny do bryczki zapowiadał przełom w podróżowniu, kulturze, gospodarce. Samochód jest wynalazkiem, |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo" oraz spróbować swoich sił w sterowaniu niektórymi robotami. Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń, aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Slow school, czyli wolniej, szkoło! |
Z publicznej dyskusji w czasie i po strajku nauczycieli wynika, że większość dyskutujących doskonale rozumie, że obecnie obowiązujący model szkoły prowadzi uczniów na manowce. Stoimy więc przed niełatwym zadaniem ruszenia z posad wielkiego, ociężałego gmachu narodowej edukacji, co wydaje się niemal niemożliwością. Mimo to warto się zastanowić, co mogłoby być tymi pierwszymi kilkoma krokami, od których zacznie się długa, wspólna podróż do lepszej edukacji publicznej. Zapraszam! |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | XIX wiek i szaleństwo Polek. Maniaczki, melancholiczki i dzieciobójczynie – świadectwa i kreacje |
W I poł. XIX w. polscy lekarze zaczęli zdradzać zainteresowanie chorobami umysłowymi i tworzyć w oparciu o dokonania psychiatrii francuskiej i niemieckiej (Pinel, Esquirol, Reil) typologie schorzeń psychicznych. Romantyczna psychiatria dawała nadzieję na wyleczenie obłąkanych pacjentów, bez względu na to, czy choroba była skutkiem dolegliwości psychicznych, czy fizycznych. Naukowe metody badania cierpienia psychicznego wykluczały w zasadzie głos samych chorych, których narracje były mętne, niezrozumiałe, bełkotliwe, obrazoburcze. Kontekst psychiatryczny z jego układem kilku najważniejszych chorób umysłowych (mania, monomania, melancholia) będzie pretekstem, by przyjrzeć się konkretnym, mniej lub bardziej znanym przypadkom chorych psychicznie Polek, m.in. Barbary Ubrykówny, Celiny Mickiewiczowej, Anny Moszyńskiej i Jadwigi Lubomirskiej. Będzie to nie tylko okazja, by przywołać rzeczywistość zakładów dla obłąkanych w pierwszej połowie stulecia, lecz także usłyszeć głosy, choćby szczątkowe, samych chorych. Ich opowieści sugerują, że treść dziewiętnastowiecznego szaleństwa nosiła znamiona typowo polskie (mesjanizm, profetyzm). Wyrażała ból egzystencjalny na skutek różnych wydarzeń losowych, ale również sugerowała, że źródłem obłąkania były napięcia wywoływane nierównorzędnym statusem kobiety w rzeczywistości opartej na systemie patriarchalnym (dzieciobójczynie). Zwierciadłem, w którym odbiją się (auto)biograficzne świadectwa obłąkanych, stanie się ówczesna literatura piękna. Do piekła romantycznego obłędu – warszawskiego szpitala bonifratrów – zejdziemy razem z Frenofagiuszem, bohaterem opowiadania Ludwika Sztyrmera. Ile wspólnego z rzeczywistością mają romantyczne toposy kobiet obłąkanych z miłości, przeintelektualizowania i nieposkromionej "imaginacji"? |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Matematyka gry w Criss-Cross |
W ramach zajęć zagramy w prostą grę planszową typu Criss-Cross oraz dokonamy jej matematycznej analizy. Okaże się, że gra ma coś wspólnego z działem matematyki zwanym topologią. |
Nauki matematyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Dlaczego w tolerancyjnym społeczeństwie tworzą się getta? Gra socjologiczna |
Na mapach współczesnych miast można z łatwością znaleźć granice rozdzielające różne grupy czy kategorie społeczne, np. osoby o różnych rasach. W wielu miastach znajdziemy dzielnice bogate i biedne, „stare” i „młode”. Taki stan rzeczy może zaistnieć nie tylko tam, gdzie jest wiele uprzedzeń i niechęci między różnymi grupami, ale też w społeczeństwie tolerancyjnym wobec odmienności. Gra posłuży nam do znalezienia odpowiedzi na pytanie, dlaczego w tolerancyjnym społeczeństwie tworzą się getta. Bazuje ona na modelu zaproponowanym przez Thomasa Schellinga, laureata Nagrody Nobla z ekonomii, i ilustruje mechanizmy prowadzące do segregacji przestrzennej. Gracze wcielą się w przedstawicieli 2 plemion: pomarańczowego i fioletowego, i będą szukać odpowiedniego miejsca do życia. Uczestnicy, tworząc wspólnie bardzo prostą symulację przestrzeni miejskiej, będą podejmować decyzje o przeprowadzce i obserwować, jak mało potrzeba, żeby się "odseparować" od innych. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Niech czas będzie z Tobą! Pozytywna psychologia czasu i jej znaczenie w nauce, biznesie i związkach |
Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość to trzy tzw. horyzonty czasowe. Współistnieją w naszym umyśle, a sposób w jaki je postrzegamy i częstotliwość, z jaką koncentrujemy uwagę na każdym z nich w przemożny sposób wpływa na nasze myśli, emocje i motywacje. Podczas wykładu, w oparciu o najważniejsze wyniki badań psychologii temporalnej, przyjrzymy się temu, jak przyjmowanie poszczególnych perspektyw czasowych może wpływać na nasze życie. Zastanowimy się również, jak uczynić z naszej niezwykłej zdolności do mentalnego podróżowania w czasie atut, który pozwoli nam bardziej cieszyć się życiem i umożliwi osiąganie sukcesów w różnych jego obszarach. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo" oraz spróbować swoich sił w sterowaniu niektórymi robotami. Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń, aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | „Tato, kup mi dżinsy spodnie” – o ubraniach w kobiecych zapiskach osobistych po 1945 r. |
Proponowane wystąpienie poświęcone będzie problematyce ubioru i mody w Polsce po 1945 roku. Bazę źródłową dla prezentacji będą stanowić opublikowane i rękopiśmienne zapiski kobiet: dzienniki, pamiętniki, pamiętniki konkursowe. Prowadząca wykład odwoływać się będzie również do ówczesnej prasy kobiecej i młodzieżowej. Sfera materialna: warunki mieszkaniowe i higieniczne, ubrania i kosmetyki zajmują dużo miejsca w zapiskach osobistych zarówno kobiet, jak i mężczyzn. W przypadku kobiet opisy ubiorów i stosunku do mody są istotnym elementem autoprezentacji. Oprócz tego wzmianki na temat strojów pozwalają prześledzić zmiany kanonów urody, zmiany w postrzeganiu kobiecych ról społecznych i, ogólnie – zmiany stosunku do konsumpcji. Dzienniki i pamiętniki pisane przez kobiety i dziewczęta dokumentują tuż powojenną biedę, kiedy brakowało podstawowej odzieży, czas, kiedy obiektem pożądania były „ciuchy” przysyłane w paczkach z Zachodu, okres względnego dobrobytu i zmuszający do przeróbek kryzys lat 80. Pozwalają prześledzić proces „oswajania” nowych elementów garderoby: spodni, czy minispódniczki. Przypadek spodni jest pod tym względem szczególnie interesujący. Pokazuje bowiem różne konteksty stroju: praktyczność, modę, „obyczajność”, kształtowanie się odrębnej mody młodzieżowej i konflikty wokół sposobu ubierania się. Elementem wystąpienia będzie projekcja materiałów filmowych pokazujących zmieniające się trendy w powojennej modzie. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Pokaz robotów przemysłowych |
Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo" oraz spróbować swoich sił w sterowaniu niektórymi robotami. Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń, aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami. |
|