wykład

Wykład porusza zagadnienie modyfikacji genetycznych przeprowadzanych na roślinach i zwierzętach, opisuje techniki oraz skutki modyfikacji, przedstawia różnicę miedzy GMO i organizmami transgenicznymi oraz omawia korzyści i zagrożenia związane z GMO.

The translation of works belonging to the comic medium has not been given much attention in translation studies. In general, any work created in the comic medium was analyzed from a textual point of view, while the iconic aspect was either ignored or pushed aside. One of the most common approaches to the translation of comics was, and still is, the constrained approach, which sees any other mode than the textual as an addition at best, and a hindrance at worst. While important, the verbal medium, which includes dialogues, captions, and narration, is not the only vital part of a comic. In comics, words work with images to create a coherent, multimodal work that depends on the reception of both modes in order for it to be understood. The following lecture will focus on selected academic approaches in translating comics, including the aforementioned constrained approach, a multimodal approach, and a semiotic approach. Furthermore, common problems arising from these approaches will be identified whilst citing examples. At the end of the lecture, there will be a discussion about the presented approaches, and a practical workshop where the audience will be given handouts and encouraged to try to translate a portion of a chosen comic page from English into Polish.

Rzeczy opowiadają o ludziach, inspirują do poznania historii osób i miejsc. Pudelko po czekoladkach stanowiło punkt wyjścia do odtworzenia losów lwowskich cukierników, rodziny Zalewskich. W oparciu o archiwalia z Kolekcji Leopolis oraz liczne wspomnienia można opowiedzieć historię lwowskiej cukierni przy ul. Akademickiej należącej do Ludwika i Władysława Zalewskich, która – obecna w krajobrazie miasta – zapisała się w pamięci jego mieszkańców. Losy właścicieli są przykładem typowych dziejów wielu polskich rodzin na Kresach. Zalewscy to rodzina zaangażowana, mocno związana z miastem. Ludwik i Władysław byli postrzegani jako mistrzowie w swoim zawodzie, a ich wyroby uchodziły za pierwszorzędne nie tylko we Lwowie, ale też w Warszawie, gdzie była filia lwowskiej cukierni. Dla wielu lwowiaków, których wojenne losy i polityczny porządek w powojennej Europie rzuciły w odległe od rodzinnego miasta strony, smak ciastek z cukierni Zalewskich jest nie tylko smakiem dzieciństwa, ale też  substytutem utraconej ojczyzny.

Wyjaśnię bardzo poglądowo co to są hipotetyczne tunele czasoprzestrzenne, czym się różnią od czarnych dziur oraz czy (i jak) Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT) mógłby je odkryć

Czy muzyka wymaga tłumaczenia? Sama w sobie nie, bo jest to przecież język prawdziwie uniwersalny. Przekładu mogą jednak wymagać różne typy tekstów jej towarzyszących.

W części wstępnej spotkania zastanowimy się nad muzycznymi okolicznościami, w których istnieje zapotrzebowanie na przekład oraz usystematyzujemy to, co powinien wiedzieć każdy, kto podejmuje się tłumaczenia programu koncertowego. Będziemy pracować z materiałem empirycznym – z tekstem (w języku polskim) poświęconym znanemu polskiemu dziełu muzycznemu. Przeanalizujemy go pod kątem przełożenia na różne języki (zadeklarowane przez uczestników przy rejestracji). W miarę możliwości czasowych i chęci uczestników spróbujemy indywidualnie lub kolektywnie wykonać szkicowe tłumaczenie(a).

Warsztaty przekładowe o nastawieniu wielojęzycznym, dostępne dla wszystkich chętnych zainteresowanych zagadnieniami tłumaczenia oraz muzyką klasyczną. Przygotowanie teoretyczne ani doświadczenie nie jest wymagane, konieczna jest tylko znajomość polskiego i jakiegoś języka obcego.

Wielkie epidemie jako czynnik kształtujący losy społeczeństw ludzkich od pradziejów po czasy współczesne. Pandemie odciskujące swoje piętno na strukturze politycznej, ekonomicznej, a także gospodarce w Polsce, Europie i na świecie.

Polska jest państwem członkowskim Unii Europejskiej od 2004 roku. Od tego czasu narosło wiele mitów dotyczących Wspólnoty Europejskiej. W trakcie wykładu przybliżę strukturę instytucjonalną i funkcjonowanie UE. Wskażę także różnice między budżetem Wspólnoty a wieloletnimi ramami finansowania, przedstawiając źródła dochodów i cele wydatkowe.

W każdej sytuacji kryzysowej pojawia się tendencja do poszukiwania kozła ofiarnego, na którego można zrzucić winę. Tak dzieje się w odniesieniu do Unii. W ostatnich miesiącach w trakcie pandemii koronawirusa pojawiło się wiele wątpliwości i fake newsów dotyczących reakcji UE na kryzys związany z COVID-19, które postaram się obalić.

Chojnowski park krajobrazowy to obszar występowania wielu oczek wodnych (naturalnych i w wyrobiskach, np. piaskowni), mokradeł, tarasów zalewowych. Pokazana została schematycznie budowa geologiczna podłoża, pozwalająca na tworzenie się tych form gromadzenia się wody. Zwrócono uwagę na nawarstwianie się w nich obumarłych roślin, a także na zmiany zbiorników, zarówno ich zanikanie, jak powstawanie i powiększanie, co ma istotne skutki dla środowiska. Ponadto dano przykłady estetycznych walorów krajobrazowych zarówno stawów, jak i mokradeł. Naprawdę warto odwiedzić.

Chojnowski Park Krajobrazowy to obszar występowania wielu oczek wodnych (naturalnych i w wyrobiskach, np. piaskowni), mokradeł, tarasów zalewowych. Pokazana została schematycznie budowa geologiczna podłoża, pozwalająca na tworzenie się tych form gromadzenia się wody. Zwrócono uwagę na nawarstwianie się w nich obumarłych roślin, a także na zmiany zbiorników, zarówno ich zanikanie, jak powstawanie i powiększanie, co ma istotne skutki dla środowiska. Ponadto dano przykłady estetycznych walorów krajobrazowych zarówno stawów, jak i mokradeł. Naprawdę warto odwiedzić.

Chojnowski Park Krajobrazowy to także rzeki, przede wszystkim Jeziorka, oraz strumienie. Ponieważ płyną po dość równinnym terenie, mają dużą skłonność do meandrowania, podcinania lokalnych niewielkich wzniesień, tworzenia starorzeczy i tarasów zalewowych, na których rozwijają się mokradła. Na piaszczystych brzegach o małym nachyleniu można odczytać kolejne, coraz niższe poziomy wody. Wiosenne lub wczesnoletnie przybory wód powodują zalanie znacznych przyległych obszarów łąk lub lasów; po nich pozostaje użyźniający osad mułu i iłu.
Poza tym pewne osobliwości lodu – w marcu zamarznięte powierzchnie stawów mogą gościć biegające po nich pająki wałęsaki. Na płytkich oczkach wodnych i przy brzegu rzek po nocnym mrozie powstają ostrza lodu a przy rzece z rozpylonej wody – ostrosłupy lodowe. Na koniec wiadomość do księgi Guinnessa: w dolinie rzeczki Tarczynki znaleziony został płatek śniegu o wielkości 13 cm.

Użyteczne nieużytki. Tereny zieleni Warszawy to nie tylko parki, ogrody i zieleń miejska. W naszym mieście istnieje jeszcze wiele innych obszarów pokrytych bujną, swobodnie rozrastająca się roślinnością. Okazują się one równie ważne jak "uczesana" zieleń - produkują tlen, wychwytują pyły zawieszone w powietrzu (czyli smog), są miejsce bytowania wielu ciekawych i rzadkich gatunków zwierząt, terenem codziennej rekreacji warszawiaków. W myśl najnowszych trendów w architekturze krajobrazu współcześnie są postrzegane jako... piękne.

Michael Willmann, zwany Śląskim Rembrandtem, należy do najwybitniejszych niemieckich malarzy okresu baroku działających na obszarze Dolnego Śląska. Pochodził z Królewca, ale żył i tworzył w Lubiążu, gdzie znajdowało się jedno z największych i najwspanialszych opactw cysterskich w Europie. Gotycki pierwotnie klasztor, składający się z ogromnego kościoła, zabudowań konwentualnych i obiektów gospodarczych został z rozmachem przebudowany w epoce późnego baroku (pocz. XVIII w). Zyskując wygląd wielkiej rezydencji, w której bogato kształtowana architektura, malarstwo i rzeźba nierozerwalnie łączą się ze sobą w jednym dziele sztuki. Nad wystrojem pracował zespół wybitnych artystów, w tym Willmann, w którego klasztornej pracowni powstawały gigantyczne sceny figuralne ze świętymi. Zawisły one w długiej nawie opackiego kościoła, dopełniając wystroju wnętrza.

Zawirowania historyczne spowodowały, że Lubiąż od lat przechodzi powolną renowację, a monumentalne prace malarskie Michaela Willmanna można znaleźć w wielu warszawskich kościołach, w muzeach zaś wiele innych wspaniałych dzieł Śląskiego Rembrandta.

W do 4 X 2020 można oglądać prace Michaela Willmanna we Wrocławiu w Pawilonie Czterech Kopuł (Muzeum Narodowe we Wrocławiu), a na jesieni Muzeum Archidiecezji Warszawskiej we współpracy z Muzeum Narodowym we Wrocławiu planuje otwarcie wystawy poświęconej temu artyście w siedzibie MAW na Dziekanii w Warszawie.

 Stoimy u progu nieskończenie milowego, nad wyraz uporządkowanego lasu. Najlepszym miejscem na uporządkowany las jest oczywiście układ współrzędnych. Pnie drzew, które są odcinkami, umieszczone są w punktach o współrzędnych całkowitych nieujemnych. Nasz wzrok z punktu (0,0) w którym drzewa nie ma, przygląda się temu zjawisku. Taki las ciągnie się nieskończenie daleko... Co możemy, a czego nie możemy zobaczyć w takim nieoczywistym lesie?
Po wykładzie odbędzie się ogłoszenie wyników Konkursu Prac Uczniowskich. Więcej:
www.deltami.edu.pl/delta/redakcja/konkurs_prac_uczniowskich/

Są dwa zasadnicze sposoby postrzegania kary: retrybutywny i utylitarny. Zwolennicy pierwszego z tych sposobów karę traktują jako odwet za wyrządzone zło. Według zwolenników drugiego podejścia kara to środek do realizacji ważnych społecznie celów. Te cele to zapobieganie kolejnym wykroczeniom, resocjalizacja sprawcy, naprawa wyrządzonych szkód. Utylitaryści zarzucają retrybutywistom, że ich teoria jest: niemoralna, oparta na błędnych intuicjach, nieracjonalna i niezrozumiała. Celem wystąpienie będzie przedstawienie pewnego sposobu obrony retrybutywizmu przed tymi zarzutami. Koncepcja ta opiera się na zaprezentowanym przez Petera Strawsona w artykule Freedom and Resentment opisie sieci postaw i uczuć, które tworzą naszą rzeczywistość moralną. Na gruncie tego stanowiska okazuje się, że to utylitarystyczne ujęcie kary jest narażone na wskazane wyżej zarzuty. Natomiast retrybutywizm, wyrastający z nakreślonego przez Strawsona „ogólnego schematu ludzkiego życia”, jest wyrazem naturalnej postawy względem winowajców, postawy moralnej i racjonalnej.

Celem wykładu jest przybliżenie uczniom zakazu użycia siły – podstawowej normy prawa międzynarodowego gwarantującej pokój i bezpieczeństwo na świecie. Wykład zostanie podzielony na trzy części:

I. Historia ONZ. Opowiem, dlaczego do Karty Narodów Zjednoczonych wprowadzono zakaz użycia siły na tle historii II wojny światowej i samej Organizacji. Wytłumaczę, czym różni się zakaz użycia siły od zakazu wojny i jakie wyjątki od zakazu użycia siły przewiduje Karta Narodów Zjednoczonych.

II. Przykłady interwencji zbrojnych w latach 1945-2020. Odwołam się do kilku przykładów użycia siły, które uczniowie mogą znać z lekcji historii, popkultury lub doniesień medialnych, np. przystąpienie USA do konfliktu w Wietnamie w 1964 r. (tzw. incydent w Zatoce Tonkińskiej), interwencje ZSRR w Czechosłowacji w 1968 r., USA w Iraku w 2003 r., Rosji na Ukrainie w 2014 r czy USA, Francji i Wielkiej Brytanii w Syrii w 2018 r. Omówię te przykłady z perspektywy prawa międzynarodowego – czy państwa interweniujące postąpiły zgodnie z prawem, używając siły, jakie argumenty przedstawiły i jak zareagowała reszta państw. Przedstawię także tło polityczne i historyczne każdej interwencji, aby jednocześnie wykład mógł być dla licealistów powtórką przed egzaminem maturalnym.

III. Konflikty przyszłości. Opowiem o tzw. zagrożeniach hybrydowych z perspektywy prawa międzynarodowego i o tym, że państwa coraz rzadziej decydują się na otwarty konflikt zbrojny, wybierając raczej działania niebezpośrednie. Opiszę również, jak prawo międzynarodowe jest wykorzystywane przez niektóre państwa do zdobycia przewagi, w jaki sposób państwa wykorzystują podmioty niepaństwowe, aby uniknąć odpowiedzialności za swoje czyny oraz jaką rolę odgrywa dzisiaj cyberbezpieczeństwo.

Nietrzymanie moczu u kobiet sprawia, że jakość życia w zdecydowany sposób się obniża,.  U większości kobiet schorzenie to doprowadza do zmiany stylu życia, rezygnacji z życia zawodowego, ograniczenia kontaktów towarzyskich, powodując izolację społeczną. Omówimy objawy nietrzymania moczu, zasad higieny intymnej dla pacjentek z tym problemem oraz rodzaje profesjonalnej pomocy, na które może liczyć kobieta. Przedstawimy znaczenie wsparcia społecznego w leczeniu nietrzymania moczu.

Wyszywanka, czyli płócienna koszula zdobiona haftem, była elementem ukraińskich strojów ludowych. Współczesność nie odesłała jej do lamusa, jak stroju ludowego w większości krajów Europy. Wręcz przeciwnie, obserwować można dziś w Ukrainie znaczną popularność wyszywanki. Dlaczego i w jakich sytuacjach fragment dawnego stroju ludowego znajduje swoje zastosowanie współcześnie?  Jaka była droga wyszywanki spod chłopskich strzech do symbolu ukraińskości?   

Psychologia rozwojowa dzieli życie człowieka na kilka etapów: dzieciństwo (okres niemowlęcy; wczesne, średnie i późne dzieciństwo), dorastanie oraz dorosłość (wczesna,
średnia i późna). W 2000 roku Jeffrey J. Arnett opublikował w American Psychologist artykuł, w którym po raz pierwszy użył pojęcia wyłaniającej się dorosłości (emerging
adulthhood) dla wyróżnienia fazy życia przypadającej na pierwszy etap wczesnej dorosłości. Jego zdaniem, ten okres nie tylko jest początkiem dorosłości, ale ma swój
swoisty charakter i jest „wytworem” współczesnej kultury i można go, a nawet należy, traktować jako odrębny okres w rozwoju człowieka.

Przez ostatnie dwadzieścia lat przeprowadzono wiele badań dotyczących tej fazy życia, które opisują i wyjaśniają istotne przeobrażenia charakterystyczne dla wyłaniającej się
dorosłości, przede wszystkim w obrębie tożsamości. Zjawisko wydłużanie się wejścia młodych ludzi w „pełną” dorosłość bywa odbierane przez dorosłych jako irytujące. Proponowany wykład pomoże zrozumieć, jakie trudne wyzwania oraz zadania rozwojowe stoją przed osobą w tej fazie życia. I jak można młodych ludzi wspierać, aby ta podróż zakończyła się sukcesem, czyli osiągnięciem dojrzałej osobowości.

W 2020 r. przypada 700-lecie koronacji Władysława Łokietka, który w dziele zjednoczenia państwa polskiego odegrał doniosłą rolę. Władca ten, określany w historiografii jako „Odnowiciel Królestwa Polskiego”, cieszy się do dzisiaj w społeczeństwie polskim powszechnym i zasłużonym uznaniem. Dlatego z tej okazji Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie przygotowało wystawę archiwalną pt: WŁADYSŁAW ŁOKIETEK „INSTAURATOR REGNI POLONIAE”, której  celem jest przybliżenie postaci jednego z najwybitniejszych władców Polski. Ekspozycja prezentuje w układzie chronologicznym oryginalne dokumenty i pieczęcie z XIII i XIV w. z zasobu AGAD, ze szczególnym uwzględnieniem okresu panowania Władysława Łokietka. Oprócz dokumentów i zabytków sfragistycznych znajdują się na wystawie tablice genealogiczne oraz wybrane fragmenty z kronik i roczników. Przygotowana wystawa prezentuje postać  Władysława Łokietka i jego najbliższej rodziny  na tle ważnych wydarzeń politycznych, ekonomicznych i społecznych w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej w XIII –XIV w. Organizatorzy wystawy pragną  nie tylko upamiętnić 700-lecie koronacji Władysława Łokietka, lecz również pobudzić społeczeństwo do większego zainteresowania dziejami naszej ojczyzny w okresie panowania ostatnich Piastów. 

W tym roku, w związku z ograniczeniami związanymi z epidemią, spotkania odbywać się będą jedynie on-line. Poszczególne prezentacje będą udostępniane na stronie internetowej Archiwum Głównego Akt Dawnych w najbliższą sobotę, 26 wrześnie 2020, od godz. 18.

Ława przysięgłych, adwokaci na tropie dowodów, cudem odnalezieni świadkowie, wielkie intrygi, jednodniowe procesy i emocje w zenicie. Czy raczej tony papierów i żmudna prawnicza robota? O tym, co widzicie na ekranie, a czego nie zobaczycie na sali sądowej. I odwrotnie.

XX wiek przyniósł wiele przełomowych odkryć naukowych, ale prawdziwa rewolucja dokonała się w naukach biologicznych. Dynamiczny rozwój technologii spowodował powstanie zupełnie nowej dyscypliny naukowej – biologii molekularnej. Odkrycia i metody rozwijane przez biologów molekularnych znajdują zastosowanie w naukach medycznych, co umożliwia rozwój nowoczesnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, opisywanych jako medycyna molekularna.
Wysiłki lekarzy i biologów molekularnych umożliwiły zbadanie i opisanie przyczyn wielu chorób na poziomie molekularnym, czyli cząsteczek i struktur komórkowych. Wiedza ta stała się potężnym orężem w walce z ich skutkami, a często również bezpośrednimi przyczynami. Możemy wykorzystać ją w projektowaniu nowych, wyspecjalizowanych leków.
W naszych wykładach chcielibyśmy przedstawić słuchaczom początkowe etapy tego procesu "od podszewki" z perspektywy wybranych dyscyplin biologii rozwijanych w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

W pierwszej części pokażemy, jak badania podstawowe – przede wszystkim z dziedziny biologii strukturalnej oraz bioinformatyki – umożliwiają poznanie molekularnych mechanizmów danej choroby i wyznaczenie celu nowego leku.

W części drugiej przedstawimy generalny plan postępowania przy poszukiwaniu związku wiodącego, czyli związku chemicznego oddziałującego specyficznie z wyznaczonym celem.

W części trzeciej opiszemy eksperymentalne metody weryfikacji wybranych cząsteczek i pokażemy, jak spośród wielu wytypowanych związków chemicznych wybrać te najbardziej obiecujące do dalszych badań.

Żelazo od niepamiętnych czasów stanowiło „metal bogów”. Pierwsze jego fragmenty znane człowiekowi pochodziły ze spadających z nieba meteorytów, które przekuwano, tworząc ozdoby i broń nie tylko godne królów, ale i roztaczające aurę przedmiotów „z innego świata”. Nawet kiedy ludzie nauczyli się wytwarzać żelazo z rudy, zachowało ono swe magiczne znaczenie, przy jego wytwarzaniu trzeba było przecież posłużyć się wszystkimi żywiołami.

Jeszcze w starożytności odkryto sposób na zapanowanie nad procesem krystalizacji stali. Pozwoliło to na oczyszczenie jej z resztek żużla oraz produkcję wysokowęglowej stali tyglowej – jednego z najdoskonalszych, najbardziej wytrzymałych i najpiękniejszych materiałów, jakie wytworzył człowiek. Metal ten był tak niezwykły, że wpłynął na wykształcenie całkowicie odrębnych technik produkcyjnych. Zadecydował też o różnicach pomiędzy metalurgią „świata islamskiego” a europejską.

Wysiłki hutników i kowali oraz osiągnięcia ich rzemiosła umożliwiły rozwój ludzkiej cywilizacji, najlepsze i najpiękniejsze tych osiągnięć przykłady znajdujemy jednak w narzędziach służących wojnie i zniszczeniu. W luksusowych głowniach dawnych mieczy, ich kształcie, ciężarze, w zdobiących je wzorach skupia się cała wiedza i wysiłek ich twórców. Znajdujemy w nich nie tylko wszelkie informacje na temat sposobu ich produkcji, fascynują nas, gdyż dostrzegamy w nich przebłysk ludzkiego geniuszu.

Niniejsza prezentacja pozwoli na praktyczne zapoznanie się z metodami powstawania tych najpiękniejszych i najgroźniejszych wytworów ludzkich rąk. Objaśni techniki doboru stali do różnych zastosowań, metody ich obróbki, techniki tworzenia wzorzystych głowni zgrzewanych, a wreszcie powstawania słynnych „głowni damasceńskich”.

Krótko omówione zostały najdawniejsze poszukiwania złota na obszarze Karkonoszy przez ludność celtycką oraz w średniowieczu – przez napływowych poszukiwaczy z obszaru Walonii, północnych Włoch i Niemiec. Załączono mapę geologiczną Dolnego Śląska z zaznaczonymi miejscami dawnego wydobycia złota rodzimego. Potem przedstawiono zwięzłą charakterystykę pegmatytów występujących w granicie intruzji karkonoskiej, a następnie omówiono nowe znaleziska złota na tym obszarze. Scharakteryzowany został każdy znaleziony okaz ze względu na domieszki innych, poza złotem, pierwiastków, a także, jeśli możliwe było uzyskanie odpowiednich danych – warunki krystalizacji złota w poszczególnych wystąpieniach.

Każdego dnia komunikatom o pogodzie towarzyszy informacja skierowana do meteoropatów ostrzegająca ich przed możliwym niekorzystnym wpływem pogody na ich
samopoczucie. Z drugiej strony, skargi pacjentów na pogorszenie samopoczucia czy zaostrzenie objawów istniejących chorób w odpowiedzi na zmiany pogody są przez
lekarzy często ignorowane albo przynajmniej nie traktowane poważnie. Wpływ pogody na stan zdrowia człowieka jest uznawany nie tylko przez lekarzy jako swoisty mit.

Tymczasem, w ostatnich latach pojawiło się wiele publikacji wskazujących na rzeczywisty związek klimatu (np. powodzi czy huraganów) oraz pogody (np. wysokich
temperatur, dużego zachmurzenia czy wilgotności) z samopoczuciem ludzi. W czasie wykładu przedstawię hipotetyczny mechanizm wiążący zmiany pogody ze stanem
zdrowia człowieka oraz wyniki pierwszych z Polsce i jednych z nielicznych do tej pory na świecie badań psychologicznych nad meteoropatami oraz psychologicznymi
czynnikami ich wrażliwości na pogodę, głównie kobiet, które zwykle silniej reagują na zmiany pogody w porównaniu z mężczyznami.