Od mapy drukowanej do geoportalu. Humanistyka cyfrowa i cyfrowe edycje map dawnych
W drugiej połowie XIX wieku pojawiła się idea, by historycy nanosili wyniki swoich badań – a nawet bieżące spostrzeżenia – na mapy. W tym celu opracowywano mapy historyczne, które miały być tanim i łatwo dostępnym narzędziem pracy dla wszystkich zainteresowanych prezentacją swoich badań w przestrzeni. Tak zwana metoda “map gruntowych” narodziła się ponad 150 lat temu, ale jej pełna realizacja stała się możliwa w ostatnich latach, kiedy opracowano cyfrowe narzędzia do edytowania, opracowywania i publikowania map. Przejście od map drukowanych do cyfrowych wymagało zmiany narzędzi i metod, stworzenia odpowiednich standardów i rekomendacji odnośnie do jakości danych przestrzennych, stworzenia odpowiedniej infrastruktury. Przyczyniło się też do pojawienia się całkiem nowych pytań, mających na celu objaśnienie badanych zjawisk. Wszystko to razem sprawiło, że każdy, kto jest zainteresowany geografią historyczną i dawną kartografią może teraz korzystać z materiałów publikowanych w geoportalach. Przykłady takich projektów i możliwości ich wykorzystania są częścią wykładu skierowanego do uczniów szkół średnich oraz nauczycieli. Są wśród nich: Atlas Historyczny Polski, materiały kartograficzne opracowywane na zlecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego czy cyfrowa edycja “Karty Dawnej Polski”, czyli mapy zredagowanej w połowie XIX wieku przez polskich emigrantów we Francji. W wystąpieniu chcielibyśmy przedstawić drogę, jaką kartografia historyczna przeszła przez ponad stulecie i jak może się przydać nam wszystkim.
