Studia trans w Polsce – obserwatorium i znak nawigacyjny

W wystąpieniu, które będzie poświęcone obserwacji, diagnozie rozwoju polskich studiów trans, skorzystam z odniesień do obserwatorium meteorologicznego i latarni morskiej, aby przybliżyć najnowsze tendencje w tworzeniu literatury trans. W zakresie mapy tekstów skoncentrowanych na tematyce transpłciowości, przedstawię pięć jej odmian w celu z jednej strony ich orientacyjnego uporządkowania, z drugiej zaś wyeksponowania szerokiego wachlarza tekstów, w których transpłciowość ujmowana jest w „konwencjonalny” i niekonwencjonalny sposób.

Analizując, interpretując i problematyzując manifest Mai Heban Godność, proszę. O transpłciowości, gniewie i nadziei (2023), reportaże Piotra Jaconia Wiktoria. Transpłciowość to nie wszystko (2024), powieść fikcjonalną Julii Durzyńskiej Gdy słońce wypieka sny (2024), esej J. Szpilki Gorset, wstyd i kocie uszka. O transkobiecosci (2024) stworzę depeszę synoptyczną. W depeszy ujawnię w jaki sposób, za pomocą jakich środków artystycznych, organizacji tematycznej wszystkie wymienione teksty przełamują dominującą odmianę w prezentacji osoby trans, tematu pretranzycji i tranzycji – ciałopisania. Tutaj ważną rolę odegrają: poetyka wyważonego manifestu, przekierowanie tranzycji na boczny tor, teoretyczne, utekstowione rozpoznanie własnych pragnień, potrzeb. Zwrócę również uwagę na odważne odbrązowienie siebie jako aktywisty, na dokonanie demityzacji obrazu idealnego ojca.

Następnie zaproponuję koncepcję zrównoważonego rozwoju studiów trans. Przełożenie sygnałów świetlnych latarni morskiej na ideę lokowania studiów trans w polskim literaturoznawstwie ma na celu wysłanie znaku nawigacyjnego w zakresie badań nad podmiotem transpłciowym.

Koncepcja zrównoważonego rozwoju studiów trans powinna wybrzmieć, aby – dopiero co – kształtująca się w Polsce ich transdyscyplinarna forma dyskursu zachowała swój komparatystyczny i polifoniczny potencjał.