Spotkanie weekendowe

Współczesna kultura popularna ulega dynamicznym przemianom, związanym przede wszystkim z postępem technologicznym, ale reorganizującym w sposób radykalny stosunki pomiędzy twórcami i odbiorcami produkcji medialnych. W społeczeństwach Zachodu wyraźnie dominować zaczyna jej „prosumpcyjna” odmiana – szeregowi konsumenci są zachęcani do aktywnego uczestnictwa w kreowaniu swoich ulubionych produkcji, np. poprzez dialog z producentami lub różne formy crowdsourcingu. Dawnego pasywnego konsumenta w coraz większym stopniu zastępuje kreatywny i świadomy własnego znaczenia prosument.

Społeczności fanowskie, poprzez swoje zaangażowanie, lojalność wobec marki oraz twórcze wykorzystywanie docierających do nich przekazów medialnych, stanowią szczególnie wyrazistą egzemplifikację tych zmian. Chociaż fandomy medialne kultywowały prosumpcyjne postawy jeszcze w erze przedinternetowej, w nowej sytuacji nie tylko przeżyły wyraźny ilościowy rozwój, ale przede wszystkim uzyskały całkowicie nową pozycję. Zamiast traktowanego nieufnie przez przemysł popkulturowy marginesu, fani stali się cenioną i aktywnie wspieraną „elitą” odbiorców, od której mobilizacji często zależy powodzenie konkretnych produkcji. W swoim wykładzie będę chciał pokazać, że ze względu na swoją unikalną pozycję, fani są soczewką przez którą obserwować i wyjaśniać można szerokie przemiany kultury popularnej oraz związanego z nią przemysłu medialnego.

Sapere aude - miej odwagę być mądrym, to hasło Festiwalu Nauki w PAN Dom Zjazdów i Konferencji w Jabłonnie, który odbywa się już poraz 15. Na gości czekają ineresujące pokazy, wykłady i pogadanki, warsztaty i wystawy dotyczące różnych dziedzin nauki. 40. współorganizatorów - Instytuty PAN, wyższe uczelnie, stowarzyszenia naukowe, fundacje i przedsiebiorstwa w sposób przystępny i zrozumiały opowie o swoich badaniach i ich praktycznych zastosowaniach. 

Poprzez serię prostych eksperymentów postaramy się pokazać fascynujące i niebanalne zjawiska fizyczne, które nieświadomie obserwujemy każdego dnia. Skąd się biorą pory roku? Dlaczego niebo jest niebieskie? Skąd wiemy, że Ziemia się kręci? To tylko kilka pytań, na które postaramy się udzielić odpowiedzi.

Gra, w trakcie której każdy z uczestników będzie miał okazję wcielić się w członka Centrum Zarządzania Kryzysowego i wraz z resztą zespołu zarządzać ewakuacją spowodowaną ryzykiem przerwania wałów na Wiśle.  Uczestnicy zostaną podzieleni na dwa zespoły, które wzajemnie się komunikując będą musiały przeprowadzić proces ewakuacji ludności z terenów zagrożonych powodzią oraz przygotować bezpieczne i wygodne miejsce przyjęcia osób ewakuowanych.

Haft należy do najwyżej cenionych technik zdobienia tkanin. Do dziś uznawany jest za wyrafinowany sposób dekorowania ubiorów, rozmaitych akcesoriów, czy tkanin zdobiących wnętrza domów. Haftowanie jest sztuką pełną tajemnic. Odkrywanie jej, nabieranie umiejętności i dochodzenie do wprawy wymaga nieraz wielu lat praktyki. Podstawą jest poznanie odpowiednich ściegów, których dobór decyduję o charakterze haftu. Dlatego też serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników hafciarstwa pragnących poznać lub pogłębić swoją wiedzę na temat historycznych technik hafciarskich. 

Zajęcia poświęcone naszym najbliższym krewnym, czyli małpom człekokształtnym - gorylom i szympansom. Opiekunowie zwierząt opowiedzą o codziennym życiu swych ulubieńców i o tym, czym różni się ich dzień od naszego. Obserwacja szympansów i goryli jest najlepszym dowodem na nasze bliskie pokrewieństwo. Czy szympansy potrafią malować? Czy goryle jedzą banany? Czy życie w ZOO jest nudne? Co myślą o zwiedzających? Czy małpy człekokształtne chorują na te same choroby co my? Spotkanie będzie doskonałą okazją do tego, by lepiej poznać mieszkańców ZOO, jak również dowiedzieć się wielu ciekawostek, jak wygląda codzienna praca z tymi niezwykłymi zwierzętami. Każdy z nas może zrobić coś dla ratowania małp człekokształtnych i przyczynić sie do tego, by jak najdłużej występowały w naturze. Ich życie w ogrodach zoologicznych ma na celu nie tylko prezentację zwierząt, ale jest niezwykle czynną i aktywną walką o przetrwanie tych gatunków. O tym jak ona przebiega będzie można dowiedzieć się na spotkaniu. Zapraszamy!

Często książki, które mamy na półkach mają wartość kolekcjonerską, czy sentymentalną. Papier jest materiałem bardzo trwałym jednocześnie będąc wrażliwym na szereg czynników niszczących. Odpowiednio przechowywany ma szansę przetrwać wiele wieków. Świadomość jego potrzeb, odpowiednich warunków jego przechowywania i metod dbania o zbiory pozwoli dłużej cieszyć się księgozbiorem. 

Zapraszamy wszystkich dociekliwych kolekcjonerów, zbieraczy i użytkowników książek oraz innych obiektów na podłożu papierowym do udziału w wykładzie, który przybliży metody zapobiegania niszczącemu działaniu czasu oraz negatywnym czynnikom środowiska dla papieru. 

Ptasie gody to jeden z ciekawszych i piękniejszych spektakli w świecie przyrody. Ptaki walczą na arenach, śpiewają pieśni, budują gniazda, a wszystko dla jaj! Poznajmy świat ptasiej namiętności, która każdej wiosny budzi nas do życia.

Doświadczony pracownik NCBJ, z pomocą radiometrów, pokaże zjawisko pochłaniania promieniowania alfa, beta i gamma przez różne przesłony. Zwiedzający dowiedzą się także, jak i kiedy chronić się przed promieniowaniem jonizującym.

Układy scalone (z ang. integrated circuits - IC) są wszechobecne, czasami nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Są podstawowymi elementami praktycznie każdego urządzenia elektronicznego, występują m.in. w: urządzeniach AGD, komputerach, telewizorach, samochodach, telefonach, zegarkach, pendrive’ach, odtwarzaczach MP3 itd. Łatwa integracja układów scalonych z układami optycznymi lub mechanicznymi pozwoliła na stworzenie tzw. ‘Systemów na chipie’ (Systems-on-chip), czyli takich systemów, które zawierają w sobie wiele różnych urządzeń, wykonanych różnymi technologiami, a zintegrowanych w jeden system elektroniczny. Powstanie takich systemów nie byłoby możliwe bez postępu w miniaturyzacji, czyli rozwoju technologii układów scalonych.

Technologia, czyli nauka o metodach wytwarzania układów scalonych jest bardzo interdyscyplinarna. Zawiera w sobie wiedzę z wielu dziedzin, takich jak: chemia, fizyka, inżynieria materiałowa, mechanika, optyka, a przede wszystkim elektronika. Układy scalone już dawno wkroczyły do skali ‘nano’, czyli wielkości ekstremalnie małych. Warunki wytwarzania takich układów są również ekstremalne. Jakie są to warunki, jakie są etapy produkcji takiego układu, jak długo to trwa i ile to kosztuje…? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć na tym wykładzie…

Wykład będzie miał na celu przybliżenie szerokiemu gronu słuchaczy specyficznych warunków oraz poszczególnych etapów procesu wytwarzania układów scalonych.  Wykład pozwoli na poznanie ‘od kuchni’ metod realizacji układów, które zdominowały światowy rynek urządzeń elektronicznych.

W czasie spotkania zostaną przedstawione kolejne etapy przygotowania edycji listów XIX-wiecznych:

- Przeprowadzenie kwerendy

- Digitalizacja materiałów

- Kolacjonowanie: zasady modernizacji pisowni, lapsusy, oznaczenia tekstów nieczytelnych

- Ustalenie chronologii materiałów

- Rodzaje przypisów
- Przykłady śledztw edytorskich

Gdy Wszechświat był bardzo młody, wypełniała go materia w postaci plazmy kwarkowo-gluonowej. Przypuszcza się, że ten szczególny rodzaj materii jądrowej, będący bardzo gorącą i gęstą mieszanką kwarków i gluonów, występował krótko po Wielkim Wybuchu. Kwarki i gluony to składniki cząstek elementarnych, określanych mianem hadronów, podlegających tzw. oddziaływaniom silnym. Hadronami są między innymi nukleony (proton i neutron), z których zbudowane są jądra atomowe. Poprzez zderzanie ze sobą ciężkich jąder atomowych, tak szybkich niemal jak światło, możliwe jest wytworzenie kropel plazmy kwarkowo-gluonowej w warunkach laboratoryjnych. W czasie wykładu przedstawione zostaną wyniki badań tego typu zderzeń, otrzymane przez eksperymenty znajdujące się m. in. w ośrodku CERN pod Genewą.

Wykład będzie dotyczył jednego z najmniejszych składników materii - 
cząstek zwanych neutrinami. Neutrina prawie nie mają masy i bardzo 
trudno jest je złapać pomimo tego, że w każdej sekundzie przez 1cm2 
naszego ciała przenika 100 miliardów neutrin. Pokazane zostanie jakie 
pułapki wymyślili naukowcy, żeby móc te tajemnicze cząstki badać. Jedna 
z takich pułapek - detektorów - znajduje się we wnetrzu góry w Alpach 
Japońskich. W przeprowadzanym tam doświadczeniu naukowym nasza polska 
grupa bierze czynny udział i chcielibyśmy przybliżyć, czym się tam 
zajmujemy i dlaczego neutrina są dla nas takie fascynujące.

Co jadali nasi przodkowie, co jadamy my, jak się zmieniały i jakim zmianom nadal podlegają odmiany uprawne, i czy ma to znaczenie dla środowiska i życia człowieka? Zapraszamy do uczestnictwa w kolejnym spotkaniu przyrodniczym, podczas którego uczestnicy dowiedzą się jakie odmiany pszenicy były uprawiane za czasów Słowian, jak smakowały jabłka sto lat temu, a do tego wszystkiego własnoręcznie przygotują przepyszne strawy. Projekt edukacyjny „Ogrodowe odkrywanie, czyli jak zdobyć wiedzę o przyrodzie i z niej korzystać – ekologiczne spotkania z multimediami w tle w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego” jest współfinansowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Wycieczka poświęcona będzie realizacji projektu pt. "Kampinoskie Bagna", finansowanego ze środków Funduszu Life, którego celem jest zapewnienie właściwego stanu siedlisk mokradłowych obszaru Natura 2000 „Puszcza Kampinoska”. W ramach projektu wykonaliśmy około 30 budowli spowalniających odpływ wody. Niektóre z nich zaprezentujemy w czasie spaceru. Ponadto wspomnimy o powstaniu i budowie kampinoskich wydm oraz historii tego terenu.

Trasa wycieczki: przejście żółtym szlakiem (Sejmikowa Droga) do Mogilnego Mostku, następnie czerwonym szlakiem na południe do cmentarza w Palmirach oraz czarnym szlakiem (Graniczną Drogą, a następnie Kościelną Drogą) do parkingu we wsi Palmiry.

Trasa ma kształt pętli, długość około 15 km.

Zapraszam wszystkich, którzy czują się na siłach przejść taki dystans po drogach leśnych.

Czy zdarza się, że good morning można przetłumaczyć na polski jako do widzenia? Czy słowo good zawsze znaczy to samo co dobry i czy second floor to na pewno drugie piętro? Celem proponowanych przez nas warsztatów tłumaczeniowych jest zaprezentowanie przypadków, w których zastosowanie najbardziej oczywistego „ekwiwalentu” może okazać się złym pomysłem, a otrzymane zdanie, nawet jeśli dobrze brzmi, może mieć zupełnie inne znaczenie niż oryginał. Przyjrzymy się również sytuacjom, w których trudno zdecydować co oznacza zawarte w tekście słowo, mimo że bez kontekstu jego znaczenie wydaje się nie budzić wątpliwości. Zajęcia kładą nacisk na fakt, że, po pierwsze, słowa rzadko są jednoznaczne; po drugie, ich sens zawsze zależy od kontekstu, w którego rozszyfrowaniu nie zawsze pomagają słowa towarzyszące; po trzecie, od dwóch różnych języków nigdy nie należy oczekiwać, że będą do siebie podobne; a po czwarte, słowniki tylko czasem są w stanie pomóc tłumaczowi w znalezieniu ostatecznego rozwiązania. Uczestnicy warsztatów będą tłumaczyć krótkie fragmenty tekstów z języka angielskiego na polski, po czym wspólnie omówimy napotkane problemy oraz porównamy propozycje wersji polskich. Przewidujemy pracę indywidualną, w parach i grupach, w zależności od preferencji uczestników. 

Polska doświadcza w ostatnich latach wzmożonego napływu imigrantów. Pochodzą oni zarówno z krajów byłego Związku Radzieckiego (zwłaszcza z Ukrainy), jak też z państw azjatyckich (Wietnam, Indie, Chiny). Dużą grupę wśród tych cudzoziemców stanowią kobiety przyjeżdżające do pracy w Polsce. W niektórych krajach mówi się wręcz o feminizacji migracji z poszczególnych państw wysyłających: dzieje się tak, gdy większość migrantów stanowią właśnie kobiety. Obserwuje się, że skupiają się one w specyficznych sektorach rynku (m.in. usługi opieki nad dziećmi i osobami starszymi). Takie podziały sektorowe są też widoczne wśród etnicznych przedsiębiorców (imigrantki zakładają np. salony kosmetyczne). Kobiet dotyczą też różne ograniczenia i wyzwania związane ze stereotypami odnoszącymi się do postrzegania płci kulturowej. Prezentacja będzie dotyczyć specyfiki pracy kobiet – imigrantek w Polsce. Na podstawie danych urzędowych i wyników badań prowadzonych w terenie, scharakteryzowane zostaną wzory aktywności zawodowej takich cudzoziemek w Polsce oraz specyficzne wyzwania, przed którymi stoją.  

Bakterie to maleńkie organizmy, których nie widzimy gołym okiem, tzw. mikroorganizmy. O ich obecności często możemy się przekonać; mogą być naszymi wrogami, gdyż są przyczyną wielu chorób (angina, borelioza, próchnica, tężec), ale także sprzymierzeńcami, ponieważ pomagają np. w produkcji szczepionek i leków, kiszonych ogórków, produktów mlecznych, kosmetyków czy w oczyszczaniu ścieków.

Bakterie wykorzystuje się również w nauce, jako organizmy modelowe w badaniach, a także w przemyśle, jako narzędzia do wytwarzania pożądanych substancji. Takie zastosowanie bakterii jest możliwe dzięki poznaniu ich fizjologii i materiału genetycznego oraz rozwojowi biologii molekularnej.

Na warsztatach uczestnicy zapoznają się z pracą w laboratorium, w którym przedmiotem badań są bakterie. Dowiedzą się, że są one najliczniejszą i wszędobylską grupą organizmów żywych na Ziemi, że mogą się poruszać, produkować pożyteczne enzymy i inne związki chemiczne, tworzyć kolonie oraz porozumiewać się ze sobą. Podczas warsztatów uczestnicy „pokolorują” bakterie i zobaczą je pod mikroskopem, wyhodują „własne” mikroorganizmy, a także przeprowadzą eksperyment z wykorzystaniem enzymu produkowanego przez bakterie i zobaczą skutki jego aktywności.

Do uzupełnienia

W swej historii Ziemia wielokrotnie doświadczała kolizji z innymi ciałami kosmicznymi. Pozostałościami tych zderzeń są kratery uderzeniowe, największy z nich ma średnicę około 300 km. Kolizje nawet z niedużymi w skali kosmicznej ciałami mogły powodować katastrofy ekosystemów w skali globalnej. Powszechnie uważa się, że koniec epoki dinozaurów mógł być spowodowany zderzeniem z planetoidą o średnicy zaledwie 10 km, jednak masowe wymieranie gatunków miały miejsce co najmniej kilkukrotnie w dziejach Ziemi. Czy podzielimy los dinozaurów?
Podczas pogadanki pokażemy największe i najciekawsze kratery uderzeniowe (także te znajdujące się w Polsce), omówimy skalę zniszczeń dokonanych przez niewielką planetoidę gdyby uderzyła w duże miasto, przypomnimy największe katastrofy spowodowane upadkiem ciał niebieskich na Ziemię, a także powiemy jak nauka i technologia mogą nam pomóc uniknąć podobnej katastrofy w przyszłości.

Krew u ssaków oraz hemolimfa u owadów, pomimo różnic w budowie pełnią bardzo podobne funkcje w organizmie. We krwi wyróżnia się trzy typy komórek: erytrocyty (krwinki czerwone), leukocyty (krwinki białe) oraz trombocyty (płytki krwi). Główną rolą erytrocytów jest transport tlenu w organizmie. Nie mają one jądra komórkowego, a charakterystycznym białkiem dla nich jest hemoglobina. Właśnie to białko sprawia, że krew ssaków ma kolor czerwony. Leukocyty biorą udział w reakcjach obronnych organizmu przed infekcją. Niektóre z nich potrafią wchłaniać chorobotwórcze bakterie, wirusy oraz grzyby, inne natomiast wytwarzają szereg substancji, które mobilizują układ immunologiczny. Trombocyty odpowiadają za krzepnięcie krwi. Wszystkie komórki krwi zawieszone są w płynie zwanym osoczem, który stanowi ok 55% objętości. Hemolimfa owadów ma kolor jasno-żółty. Zawiera w swoim składzie komórki nazywane hemocytami charakteryzujące się różnorodnością form morfologicznych. Hemolimfa pełni wiele funkcji: jest rezerwuarem wody, rozprowadza składniki pokarmu, przenosi produkty przemiany materii, transportuje hormony i enzymy, neutralizuje substancje toksyczne, bierze udział w procesach krzepnięcia i gojeniu ran, chroni organizm przed infekcjami.

Uczestnicy zajęć samodzielnie przygotują preparaty mikroskopowe z krwi ssaków oraz hemolimfy owadów. Zostaną one utrwalone oraz zabarwione przy pomocy metody Pappenheima. Uczniowie samodzielnie pobiorą hemolimfę z wybranych owadów (larw i osobników dorosłych). Barwione rozmazy będą oglądane pod mikroskopem, co pozwoli porównać komórki krwi z hemocytami. Zajęcia praktyczne będą poprzedzone krótką prelekcją obejmującą zagadnienia teoretyczne oraz instrukcję wykonania doświadczenia.

W obecnym czasie prowadzone są intensywne badania nowej postaci leków genowych użytecznych np. w leczeniu chorób oczu, a także przywracania wzroku u osób niewidzących. Terapia genowa i współczesna farmacja stosowana proponują innowacyjne rozwiązania dla klinik  okulistycznych. Możliwym staje się uzyskiwanie preparatów kropli do oczu, maści do oczu zawierających terapeutyczne geny przywracające wzrok. Duże zainteresowanie budzą preparaty oparte na rekombinowanych wektorach wirusowych AAV. Proponujemy ćwiczenia praktyczne  gdzie zapoznamy ze strukturą procedur przygotowania genowego preparatu do oczu.

Jak wyglądały pierwsze prezydenckie kampanie wyborcze po transformacji ustrojowej ? Kim byli tajemniczy specjaliści od wizerunku w latach 90 ? Jak organizowano debaty?  Kto manipulował wyborcami ?

Czy świat istnieje? A może jest tylko snem?

Co to jest prawda?

Czy mogę coś wiedzieć na pewno?

Czym się różnię od mojego kota?

Czy broda jest potrzebna, by być filozofem?

Wszystkich, którzy chcą zadać filozofom z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN także i inne nurtujące pytania filozoficzne oraz przedstawić im własne przemyślenia, serdecznie zapraszamy na pobłądzenie po korytarzach Pałacu Staszica.

W rolę: Heraklita, Platona, Dionizego Areopagitę, św. Tomasza, Kartezjusza, Husserla, Kierkegaarda, Freuda, św. Augustyna, Schopenhauera, Nietzschego, Heraklita i Arystotelesa wcielą się pracownicy Instytutu Filozofii iSocjologii PAN.