Uniwersytet Warszawski – Kampus Ochota

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Syberia w nowych badaniach humanistycznych

Przedmiot omówienia stanowią najnowsze wyniki badań nad tematyką syberyjską, prowadzonych - w kluczu interdyscyplinarnym ze szczególnym uwzględnieniem wkładu Polaków w rozwój cywilizacyjny i kulturowy Syberii - przez literaturoznawców z IFR UW wraz z partnerami (Sekcja Badań nad Historią Syberii PAN, Muzeum Pamięci Sybiru). Omówienie obejmie inicjatywy z ostatnich lat o charakterze opracowań naukowych ("Syberia i Polska - miejsca wspólne w literaturze I historii" 2024, tematyczny numer "syberyjski" "Przeglądu Rusycystycznego", "Biblioteka Polsko-Syberyjska", przekłady, recenzje i in.) oraz konferencji naukowych (kwiecień 2023, czerwiec 2024, czerwiec 2025). 

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 12:10 do 12:30
Spotkanie festiwalowe Reaktory wysokotemperaturowe na przykładzie opracowanego w NCBJ reaktora HTGR-POLA

Reaktory wysokotemperaturowe HTGR to jedna z najbardziej obiecujących technologii jądrowych IV generacji. Dzięki chłodzeniu helem oraz możliwości pracy w temperaturach
nawet 950°C, reaktor pozwala na produkcję energii elektrycznej, ale przede wszystkim na szerokie zastosowanie w przemyśle – m.in. do wytwarzania wodoru, dostarczania ciepła
technologicznego czy komunalnego. Projekt reaktora HTGR opiera się na koncepcji inherentnego bezpieczeństwa, co oznacza, że nawet w przypadku utraty zasilania reaktor
pozostaje bezpieczny – samoczynnie wyłącza się bez interwencji operatora.

W Polsce na rozwój tej technologii zdecydowało się Narodowe Centrum Badań Jądrowych wraz z Japońską Agencją Energi Atomowej, opracowując projekt podstawowy reaktora
HTGR-POLA. Ten badawczy reaktor o mocy cieplnej 30 MW został zaprojektowany z myślą o bezpieczeństwie i elastycznej pracy w kogeneracji zgodnie z potrzebami polskiego
przemysłu. Może dostarczyć parę technologiczną o parametrach 13,8 MPa i 545°C, zastępując obecne jednostki wytwórcze.

Reaktor HTGR-POLA pełni trzy kluczowe funkcje: badawczą, edukacyjną i użytkową. Ma on służyć nie tylko jako demonstrator technologii HTGR, ale będzie wykorzystany do
przeprowadzenia testów w warunkach eksploatacyjnych oraz awaryjnych, będzie miejscem badań nad nowymi materiałami i komponentami oraz dostarczy wielu cennych danych do
walidacji modeli numerycznych i kodów obliczeniowych. Sam proces uzyskiwania pozwolenia na eksploatację reaktora HTGR-POLA będzie źródłem cennego doświadczenia i
danych, które ułatwią procedury dopuszczenia do eksploatacji przyszłych reaktorów komercyjnych.

Projekt HTGR-POLA wpisuje się w globalny trend rozwoju SMR oraz gospodarki  niskoemisyjnej. Może odegrać kluczową rolę w dekarbonizacji polskiego przemysłu i rynku
ciepła. To przykład, jak nowoczesna energetyka jądrowa może wspierać bezpieczną, zrównoważoną transformację energetyczną kraju.

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 12:20 do 13:10
Spotkanie festiwalowe Osiągnięcia naukowe Instytutu Lingwistyki Stosowanej w latach 2022-2025: prezentacja dorobku

Spotkanie poświęcone prezentacji najważniejszych osiągnięć naukowych Instytutu Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Celem jest przedstawienie ILS oraz promocja naszego dorobku badawczego, podkreślając nasze sukcesy w zakresie publikacji, projektów naukowych i grantów, popularyzacji badań oraz potencjału dydaktycznego. 

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 12:30 do 13:10
Spotkanie festiwalowe Pierścienie Boromeuszy

W herbie rodu Boromeuszy widnieją trzy splątane pierścienie o tej ciekawej własności, że po rozcięciu dowolnego z nich pozostałe dwa okazują się nie być splątane. Postaram się przybliżyć, jak takie sploty tworzyć i opisywać, dzięki czemu rozwiążemy też następującą zagadkę: jak powiesić obrazek na dwóch gwoździach, by upadał on na ziemię po wyjęciu ze ściany dowolnego z gwoździ? Wreszcie odpowiemy sobie na podstawowe pytanie: czy splot widoczny w herbie w ogóle istnieje?

Nauki matematyczne
  • sob., 2025-09-27 12:30 do 13:00
Spotkanie festiwalowe W jak woda, czyli dlaczego wysychają rzeki?

Jak chronić akweny przed wysychaniem? Czym zajmuje się ambasador jeziora? W ramach spotkania zaprezentujemy węgierski film dokumentalny pt. "Jezioro Cisa - raj stworzony przez człowieka". Po projekcji odbędą się warsztaty edukacyjne, w trakcie których będzie można zadać nurtujące wszystkich pytania na temat kondycji naszych wód. O coraz bardziej  powszechnym problemie wysychających akwenów i dostępnych rozwiązaniach opowie (na żywo lub online) Dimitry Ljasuk, ambasador Jeziora Cisa na Węgrzech.

Wydarzeniu towarzyszy tematyczna wystawa plakatów pt. "W jak woda"

Film z napisami w języku polskim. Spotkanie będzie tłumaczone konsekutywnie na język polski.

Nauki biologiczne
  • sob., 2025-09-27 12:30 do 15:30
Spotkanie festiwalowe Fermentacja i paragrafy – z praktyki biegłego sądowego

Dr Sylwia Bonin – biegła sądowa z zakresu winiarstwa i mikrobiologii żywności opowiada o tym, do czego w sądach potrzebna jest czasem np. wiedza o produkcji, kupażowaniu i ocenie sensorycznej win, cydrów czy miodów pitnych.

Nauki prawne
  • sob., 2025-09-27 12:40 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Co z tym światłem – czym grozi utarta ciemności nocy?

Od kiedy ludzie ujarzmili ogień i zaczęli go używać jako znakomite źródło światła i ciepła, coraz mniej boimy się ciemności nocy a dzień wydłużamy niekiedy tak bardzo, że nie starcza nam czasu na sen – ale doba ma zawsze 24 godziny!

Obrót Ziemi wokół własnej osi sprawia, że dzień i noc następują po sobie z niezmienną regularnością, więc mieszkańcy naszej planety – od mikroorganizmów po człowieka – muszą posiadać mechanizmy zapewniające adaptację do tych zmian środowiska. Jest to zegar biologiczny, dla którego światło jest najważniejszym źródłem informacji. Jeśli jednak pojawia się w niewłaściwych porach i ilości, ma zły kierunek padania a także barwę i intensywność, wówczas mówimy o zanieczyszczeniu świetlnym. Niesie ono za sobą cały szereg komplikacji widocznych na różnych polach organizacji naszego życia, od astronomii po ekonomię, po drodze zakłócając funkcjonowanie ekosystemów a także fizjologię roślin i zwierząt oraz zdrowie ludzi. Co gorsza, zakres i intensywność zanieczyszczenia światłem z każdym rokiem wzrasta globalnie, co jest m.in. pochodną powszechnej urbanizacji, rozwoju przemysłu a także coraz gęstszej sieci dróg, których intensywnie oświetlane miejsca obsługi pasażerów są często zlokalizowane w terenach zalesionych, wprowadzając zakłócenia świetlne w tamtejsze ekosystemy.

Ponieważ światło nie zna granic, więc dociera również do naszych mieszkań, zakłócając zdrowy sen i sprzyjając rozwojowi chorób tzw. cywilizacyjnych. Tak przedstawiona sekwencja zdarzeń to skrót myślowy, bowiem pomija to działanie sztucznego światła w nocy (ALAN), które hamuje syntezę melatoniny, hormonu ciemności synchronizującego działanie zegara biologicznego. Ponadto – współczesny człowiek nie wyobraża sobie funkcjonowania bez permanentnie włączonych urządzeń elektronicznych, które towarzyszą mu także w nocy, a emitowane przez nie światło z dużą komponentą niebieskiego ma też istotny udział w zakłócaniu funkcji zegara biologicznego. To także prowadzi do desynchronizacji funkcji życiowych człowieka – i znowu pojawiają się choroby cywilizacyjne, u których podłoża leżą zakłócenia snu i jego jakości. Powinniśmy zatem dbać o ciemność nocy i starać się chronić nasz zegar biologiczny, do czego punktem wyjścia jest propagowanie wiedzy i świadomości tego, czym grozi niekontrolowana obecność ALAN.

Nauki biologiczne
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 13:50
Spotkanie festiwalowe Dziecięca Akademia Ratownictwa

Zostań małym ratownikiem!

Weź udział w wyjątkowych warsztatach i poznaj tajniki udzielania pierwszej pomocy. Nauczysz się, jak prawidłowo zakładać opatrunki i zabezpieczać drobne rany – wszystko w formie zabawy i pod czujnym okiem instruktorów.

Zabierz ze sobą mamę, tatę lub starsze rodzeństwo – będą Twoimi „poszkodowanymi”, którym pomożesz jako prawdziwy ratownik!

Czeka Was wspólna przygoda i ważna lekcja, którą zapamiętacie na długo.

Nauki medyczne
  • sob., 2025-09-27 10:00 do 11:00
  • sob., 2025-09-27 11:30 do 12:30
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Konkurent czy sojusznik – co wiemy o rodzeństwach

Pojawienie się nowego członka rodziny to może być dla starszego rodzeństwa radość a może też silny stres. Co wiemy o relacjach między rodzeństwem? Czy zależy to od różnicy wieku lub płci? Czy młodszy jest zawsze faworyzowany? A może jedynacy mają lepiej? Na wykład z elementami warsztatu zapraszam przede wszystkim rodzeństwa.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 14:30
Spotkanie festiwalowe Musimy wyjaśniać, będziemy wyjaśniać!

Wykład kierowany dla osób interesujących się modelami uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji. Przedstawię podczas niego nowe wyniki dotyczące technik eksploracji i wyjaśniania złożonych modeli. Pojawią się też przykładowe rozwiązania dla zastosowań medycznych i zastosowań w branży kosmicznej.

Graficzne streszczenie wykładu znajduje się w komiksie:

https://bit.ly/3GXU4pw

Nauki matematyczne
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 13:30
Spotkanie festiwalowe Zaraźliwa nauka! Fizyka, bakterie i inne niespodzianki

Co łączy kichnięcie, mydło i niewidzialne stworzenia? Więcej, niż się wydaje!

Te warsztaty to wyprawa do mikroświata, w którym fizyka spotyka się z bakteriami,

a ciekawość prowadzi do niespodziewanych odkryć. Dzieci poznają zjawiska, które rządzą światem zarazków, i odkryją, że nauka może być zabawna, zaskakująca i bardzo… zaraźliwa! To idealna okazja, by spojrzeć na codzienność przez naukową lupę i zobaczyć to, czego nie widać gołym okiem.)

  • sob., 2025-09-27 09:00 do 10:00
  • sob., 2025-09-27 11:00 do 12:00
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Zwiedzanie warszawskiego cyklotronu

Pracownicy ŚLCJ oprowadzą Państwa po Laboratorium. Będzie można zobaczyć „serce” Laboratorium – czyli cyklotron, oraz usłyszeć o tym jak działa ten akcelerator. Zwiedzić będzie można też halę eksperymentów – czyli miejsce, do którego docierają wiązki ciężkich jonów przyspieszone w cyklotronie i gdzie, wykorzystując różnego rodzaju układy detektorów, prowadzi się badania z fizyki jądrowej (i nie tylko).

Zwiedzanie laboratorium poprzedzone będzie pokazem filmu animowanego "Tajemniczy Świat Jąder Atomowych", który zabierze widza w podróż do mikroświata. Pokaże, jak odkryto istnienie jądra atomowego i jak badamy jego strukturę.

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 11:00 do 12:30
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 14:30
  • sob., 2025-09-27 15:00 do 16:30
  • sob., 2025-09-27 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Aktywność badawcza i dydaktyczna w Instytucie Ukrainistyki

Instytut Ukrainistyki prowadzi badania w obszarach zw. z kulturą regionów Europy Środkowo-Wschodniej, także w porównaniu do kultur innych części Europy, oraz w obszarach dot. literatury, zwłaszcza ukraińskojęzycznej. Zajmujemy się też lingwistyką literacką prowadzoną w zespole Laboratorium Terminologii Kulturowej, o którego przedmiocie stanowią języki etyki. Są to badania literatury tworzonej w nowożytnych językach europejskich oraz badania tekstów napisanych w tradycyjnych językach etyki (grece i łacinie). Nie brakuje także przykładów badań z zakresu archeologii lingwistycznej i badań nad ego-dokumentami.

Badania lingwistyczne są ukierunkowane na komunikację dla celów praktycznych, zwłaszcza w językach ukraińskim i polskim. Tworzymy też modele dla języków profesjonalnych (w tym języka prawa i medycyny), oraz języków branż spożywczych (polskiego i angielskiego, ale też języków romańskich jako wiodących języków przemysłu zw. z produkcją wina). W 2024 r. podjęliśmy badania encyklopedyczne nad komunikacją w przemyśle czekoladowym. Ukrainiści zajmują się badaniem komunikacji łącząc językoznawstwo z politologią i socjologią. Prowadzimy badania nad tożsamością, pamięcią, dyskursem wojennym i wpływem mediów.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 13:20 do 13:30
Spotkanie festiwalowe GeoLove - Gruntowa przygoda z piaskiem, gliną i nie tylko

Zapraszamy na niezwykłe warsztaty, które pozwolą Ci spojrzeć na grunt w zupełnie nowy sposób! Czy zastanawiałeś się kiedyś, jaką rolę odgrywa ziemia pod naszymi stopami w kształtowaniu środowiska, w którym żyjemy? Podczas tych zajęć dowiesz się, jak różne rodzaje gruntu wpływają na budownictwo, rolnictwo i ekosystemy.

Poznasz właściwości piasku, gliny i innych materiałów, które tworzą podłoże naszej planety. Zgłębisz procesy formowania się gruntów i ich struktury. Przeprowadzimy ciekawe eksperymenty, które pokażą, jak rozpoznać różne rodzaje gruntów oraz ich właściwości.

Te zajęcia są doskonałą okazją do zrozumienia, jak ważny jest grunt w naszym codziennym życiu oraz jak możemy go wykorzystać w sposób zrównoważony i efektywny. Przyjdź i odkryj, co się kryje pod stopami!

Nauki o Ziemi
  • sob., 2025-09-27 12:00 do 13:00
  • sob., 2025-09-27 13:30 do 14:30
  • sob., 2025-09-27 15:00 do 16:00
Spotkanie festiwalowe Na skrzyżowaniu nauk: badania politolingwistyczne i socjolingwistyczne w Instytucie Ukrainistyki

Współczesna ukrainistyka za granicą coraz wyraźniej przekracza granice tradycyjnej filologii, otwierając się na interdyscyplinarność. W programach studiów pojawiają się przedmioty łączące językoznawstwo z politologią i socjologią – nie z potrzeby mody, lecz z konieczności badawczej. Szczególną rolę odgrywają dziś politolingwistyka i socjolingwistyka, umożliwiające analizę współczesnych dyskursów publicznych: od wypowiedzi polityków po media i język debaty społecznej. Dzięki nim możliwe jest zrozumienie nie tylko słów, ale i intencji, mechanizmów wpływu, tożsamości kulturowej oraz ukrytej gry ideologicznej.

Z perspektywy badacza interdyscyplinarność staje się kluczem do opisu zjawisk takich jak polityka językowa, dominacja językowa czy dwujęzyczność – nie tylko w Ukrainie, ale i w kontekście globalnym. Lingwistyka polityczna to obszar moich badań od ponad dekady, co znalazło odzwierciedlenie w monografii Ukraiński dyskurs polityczny w latach 2010–2014, Warszawa 2016.

Tematyka ta przenika także dydaktykę na Uniwersytecie Warszawskim, inspirując studentów ukrainistyki i kierunków międzywydziałowych do własnych analiz. Znajduje kontynuację w ich pracach i projektach doktorantów SDNH UW. Młodzi badacze zajmują się dziś problematyką dot. języka wojny, wizerunku uchodźców w mediach, bilingwizmu ukraińsko-rosyjskiego i polityką językową w kontekście integracji europejskiej. To dowód na to, że lingwistyka polityczna nie jest już marginalną dziedziną – staje się soczewką, przez którą młode pokolenie badaczy obserwuje i rozumie współczesność.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 13:30 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Radiofarmaceutyki jako ważne narzędzia medycyny nuklearnej

Radiofarmaceutyki to specjalistyczne produkty lecznicze zawierające izotopy promieniotwórcze, które po podaniu pacjentowi wykazują zdolność selektywnego wiązania
się z określonymi strukturami komórkowymi, najczęściej obecnymi w komórkach nowotworowych, zapalnych lub neurodegeneracyjnych. Dzięki tej właściwości,
radiofarmaceutyki stały się kluczowym narzędziem w medycynie nuklearnej, umożliwiającym zarówno precyzyjną diagnostykę, jak i skuteczne leczenie wielu schorzeń.

Radiofarmaceutyki wykazują szereg unikalnych właściwości, które odróżniają je od klasycznych leków. Jedną z nich jest zdolność do obrazowania funkcji metabolicznych,
receptorowych i enzymatycznych w czasie rzeczywistym, co pozwala na wczesne wykrycie zmian chorobowych. Radiofarmaceutyki stanowią ponadto fundament nowoczesnej
medycyny personalizowanej, umożliwiając selekcję pacjentów na podstawie ekspresji określonych celów molekularnych, monitorowanie odpowiedzi na leczenie oraz optymalizację
dawkowania w terapii radioizotopowej.

Wykład skierowany jest do wszystkich zainteresowanych nowoczesnymi technologiami w radiochemii i medycynie. Poruszone zostaną zagadnienia związane z zasadą działania
radiofarmaceutyków, metodami ich produkcji, przygotowaniem do podania pacjentowi oraz zastosowaniem w procedurach diagnostycznych (np. PET, SPECT) i terapeutycznych.
Omówione zostaną również najnowsze osiągnięcia w dziedzinie radiofarmacji, kierunki rozwoju oraz wyzwania związane z bezpieczeństwem, dostępnością i regulacjami prawnymi.

Uczestnicy opuszczą spotkanie z poszerzoną wiedzą o tym, jak promieniotwórczość – często kojarzona z zagrożeniem – może służyć człowiekowi jako precyzyjne i skuteczne narzędzie
diagnostyczno-terapeutyczne.

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 13:30 do 14:20
Spotkanie festiwalowe Potęga niedoskonałości

Matematyka zazwyczaj kojarzy się nam z perfekcją, dążeniem do ideału. Co jednak zrobić, gdy trzeba jednocześnie mierzyć się i z matematycznym rygorem, i z brutalnymi ograniczeniami narzucanymi przez świat zewnętrzny? Na kilku komputerowo wspomaganych przykładach zobaczymy, że nierzadko w praktyce "(trochę) gorzej" może być znacznie lepiej niż "(teoretycznie) najlepiej".

Nauki matematyczne
  • sob., 2025-09-27 13:40 do 14:10
Spotkanie festiwalowe Obnażona wielkość: co naprawdę kryje się pod rosyjską kulturą?

Wystąpienie analizuje krytycznie określenie „wielka kultura rosyjska”, ukazując je jako rezultat długoletniej, systemowej polityki kulturalnej prowadzonej przez rosyjskie władze – od caratu po współczesność. „Wielkość” ta nie wynika z samego dorobku artystycznego, lecz została wykreowana poprzez państwowy protekcjonizm, polegający na promowaniu wybranych twórców i nurtów zgodnych z oficjalną ideologią oraz marginalizacji głosów niezależnych, krytycznych czy mniejszościowych.

Kultura rosyjska ma charakter synkretyczny – zawiera dzieła twórców niebędących etnicznymi Rosjanami, takich jak Gogol, Ajwazowski czy Kuindży. Ich dorobek bywał zawłaszczany i włączany do rosyjskiego kanonu, co odzwierciedla imperialny mechanizm podporządkowania i kreowania hegemonicznej narracji.

Kultura była i jest w Rosji narzędziem legitymizacji władzy. Poprzez instytucjonalne wsparcie i propagandę tworzono obraz duchowej potęgi Rosji, w kontrze do Zachodu. Mit „wielkości” służył budowie narodowej tożsamości i prestiżu na arenie międzynarodowej. Także dziś, za rządów Putina, trwa promowanie konserwatywnej wizji kultury jako soft power. Na Zachodzie mit ten był często bezrefleksyjnie akceptowany – z powodu fascynacji rosyjskimi twórcami i braku dostępu do alternatywnych perspektyw.

Autor pyta: na ile „wielkość” kultury rosyjskiej jest autentyczna, a na ile to produkt ideologii i propagandy? Tekst zachęca do krytycznego spojrzenia na rosyjskie dziedzictwo kulturalne i mechanizmy jego kształtowania. Określenie "wielka" kultura rosyjska to efekt protekcjonizmu władz, które wykorzystywały ją do legitymizacji władzy i budowy imperialnego wizerunku, maskując represje i marginalizując krytyczne głosy.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 14:00 do 14:40
Spotkanie festiwalowe Plaże Arktyki w dobie globalnego ocieplenia

W czasie spotkania przeniesiemy się na północ, a dokładnie w rejon Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Najpierw obejrzymy film Kuby Witka "Gdy zniknie lód" na temat współczesnych badań oceanograficznych prowadzonych w fiordzie Hornsund. Potem porozmawiamy na temat procesów zachodzących na północnych plażach. Poznamy typy brzegów polarnych, zobaczymy, gdzie zmieniają się one najszybciej oraz jakie znaczenie w ich ochronie ma lód morski. Dowiemy się czym są procesy peryglacialne i paraglacjalne oraz przyjrzymy się nowoczesnym technikom monitorowania zmian na plażach. Spotkanie zakończy konkurs z nagrodami oraz Q&A.

Nauki o Ziemi
  • sob., 2025-09-27 14:00 do 15:20
Spotkanie festiwalowe Starość w czasach młodości. Przewodnik po przyszłości

Czy wiesz, że jeśli urodziłeś się po 1990 roku, masz realną szansę dożyć 90–100 lat? A może nawet dłużej. Tylko... co to oznacza dla Ciebie, dla mnie, dla nas wszystkich?

Starość już tu jest. Przestała być wyjątkowym losem „nielicznych” – staje się nową normą. Już dzisiaj co czwarty Polak jest w wieku powyżej 60 lat. A liczba ta stale rośnie. Mimo że statystyki mówią jasno, wielu z nas nadal woli ten temat omijać. Dlaczego? Bo starość budzi lęk. Kojarzy się z utratą, chorobą, samotnością. A przecież to może być zupełnie inna historia.

Ten wykład to zaproszenie do myślenia o starości nie jako o końcu, lecz jako o kolejnym bardzo ważnym etapie życia. Opowiem o tym, jak zmienia się nasze wyobrażenie starości w świecie popkultury i mediów, jak przedstawiani są seniorzy w serialach, reklamach i internecie, a jak naprawdę wygląda ich codzienność. Będą też historie z życia: inspirujące, zabawne i wzruszające – bo rozmawiałam z osobami, które pokazują, że starość to nie musi być czas rezygnacji, tylko być może nowego początku.

Zastanowimy się, czy „aktywne starzenie się” to recepta dla każdego, czy raczej kulturowa presja. Czy mamy prawo do starości w swoim tempie? I co zrobić, żeby ta przyszłość, która nas czeka, była dobra – nie tylko statystycznie.

To wykład dla wszystkich – niezależnie od wieku. Bo niezależnie od tego, czy masz 17, 37 czy 67 lat – starzenie się to temat, który Cię nie ominie. Ale może zamiast się go bać, warto go zrozumieć. A nawet... oswoić?

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-27 14:00 do 15:30
Spotkanie festiwalowe Zabawy naukowe dla najmłodszych i trochę starszych

Najmłodsze dzieci (i te trochę starsze) mają spontaniczną potrzebę poznawania otaczającego je świata i przyrody, a więc nauka i ciekawość świata jest dla nich naturalna.

W programie warsztatów przeznaczonych dla najmłodszych na pewno znajdzie się czas na obserwacje ulubionego przez dzieci, choć bardzo prostego wybuchu wulkanu oraz własnoręcznego stworzenia tęczy, a także kilka niespodziankowych eksperymentów. Zapraszamy najmłodszych i trochę starszych!

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 10:00 do 10:40
  • sob., 2025-09-27 12:00 do 12:40
  • sob., 2025-09-27 14:00 do 14:40
Spotkanie festiwalowe Galaktyki których (prawie) nie widać

W dobie teleskopów kosmicznych i ogromnych obserwatoriów naziemnych moglibyśmy pomyśleć, że niewiele już może nas w astronomii zaskoczyć. A jednak. Prawda jest taka, że
nie znamy dokładnie nawet najbliższej okolicy Drogi Mlecznej. Przez ograniczenia technologiczne galaktyki o małej jasności do tej pory umykały naszej uwadze. Najnowsze obserwacje wykazują jednak, że mogą one stanowić nawet 60% wszystkich galaktyk Wszechświata. Nazywamy je galaktykami o niskiej jasności powierzchniowej i dopiero zaczynamy je odkrywać.

W czasie wykładu pokażę ich najnowsze zdjęcia, opiszę jakie mają cechy i właściwości oraz opowiem jakich zaskakujących rzeczy dowiedzieliśmy się o nich w czasie badań w NCBJ.

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 14:40 do 15:30
Spotkanie festiwalowe Katedra Białorutenistyki – 70 lat istnienia (1956-2026)

Katedra Białorutenistyki została powołana do życia w 1956 roku. Inicjatorem utworzenia, organizatorem i wieloletnim kierownikiem Katedry była prof. dr hab. Antonina Obrębska-Jabłońska. Następnie Katedrą kierowali takie osobowości, jak prof. dr hab. Elżbieta Smułkowa, prof. dr hab. Aleksander Barszczewski, dr hab. Nina Barszczewska, prof. UW. Na przestrzeni wielu lat jednostka ta była jedyną uniwersytecką placówką dydaktyczno-naukową poza granicami Białorusi. Prezentacja ma na celu przybliżenie historii jednostki oraz prowadzonych przez nią badań.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 14:40 do 15:20
Spotkanie festiwalowe GeoLove - Gruntowa przygoda z piaskiem, gliną i nie tylko

Zapraszamy na niezwykłe warsztaty, które pozwolą Ci spojrzeć na grunt w zupełnie nowy sposób! Czy zastanawiałeś się kiedyś, jaką rolę odgrywa ziemia pod naszymi stopami w kształtowaniu środowiska, w którym żyjemy? Podczas tych zajęć dowiesz się, jak różne rodzaje gruntu wpływają na budownictwo, rolnictwo i ekosystemy.

Poznasz właściwości piasku, gliny i innych materiałów, które tworzą podłoże naszej planety. Zgłębisz procesy formowania się gruntów i ich struktury. Przeprowadzimy ciekawe eksperymenty, które pokażą, jak rozpoznać różne rodzaje gruntów oraz ich właściwości.

Te zajęcia są doskonałą okazją do zrozumienia, jak ważny jest grunt w naszym codziennym życiu oraz jak możemy go wykorzystać w sposób zrównoważony i efektywny. Przyjdź i odkryj, co się kryje pod stopami!

Nauki o Ziemi
  • sob., 2025-09-27 12:00 do 13:00
  • sob., 2025-09-27 13:30 do 14:30
  • sob., 2025-09-27 15:00 do 16:00
Spotkanie festiwalowe Różnice i podobieństwa między coachingiem i psychoterapią

Coaching i psychoterapia to dwie formy, metody oddziaływań psychologicznych. Są pomiędzy nimi zarówno podobieństwa, jak i różnice. Warto jest je znać po to, żeby wybrać odpowiednią metodę oddziaływań psychologicznych w zależności od tego jakie mamy cele, potrzeby czy problemy.

Prezentacja będzie poświęcona zarówno opowiedzeniu o każdej z tych metod, przedstawieniu jej specyfiki, a także różnic w procesie i efektach, po to by było bardziej jasne, kiedy z której z tych metod działań psychologicznych warto skorzystać.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-27 15:00 do 16:30
Spotkanie festiwalowe Zwiedzanie warszawskiego cyklotronu

Pracownicy ŚLCJ oprowadzą Państwa po Laboratorium. Będzie można zobaczyć „serce” Laboratorium – czyli cyklotron, oraz usłyszeć o tym jak działa ten akcelerator. Zwiedzić będzie można też halę eksperymentów – czyli miejsce, do którego docierają wiązki ciężkich jonów przyspieszone w cyklotronie i gdzie, wykorzystując różnego rodzaju układy detektorów, prowadzi się badania z fizyki jądrowej (i nie tylko).

Zwiedzanie laboratorium poprzedzone będzie pokazem filmu animowanego "Tajemniczy Świat Jąder Atomowych", który zabierze widza w podróż do mikroświata. Pokaże, jak odkryto istnienie jądra atomowego i jak badamy jego strukturę.

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 11:00 do 12:30
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 14:30
  • sob., 2025-09-27 15:00 do 16:30
  • sob., 2025-09-27 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe "Sto lat samotności" – pół wieku magii literackiej w oryginale i polskim przekładzie

Wykład poświęcony będzie jednej z najważniejszych powieści XX wieku, jaką jest Sto lat samotności Gabriela Garcíi Márqueza, oraz jej niezwykłej podróży przez pięć dekad w polskim wydaniu. Podczas spotkania przyjrzymy się zarówno oryginałowi, jak i jego tłumaczeniu na język polski, analizując miejsce, jakie historia rodu Buendiów i mitycznego Macondo zajmuje w kontekście światowej literatury, a także jej wpływ na kolejne pokolenia czytelniczek i czytelników. Ponadto porozmawiamy o wyzwaniach związanych z tłumaczeniem estetyki realizmu magicznego, specyfice języka Garcíi Márqueza i kulturowych niuansach, które kształtowały recepcję powieści. Zastanowimy się również, dlaczego, mimo upływu lat, książka wciąż zachwyca, niezmiennie rezonuje z odbiorczyniami i odbiorcami oraz skłania do refleksji i kolejnych, coraz bardziej zaskakujących interpretacji. Zapraszamy na fascynującą podróż przez magiczny świat Stu lat samotności!

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 15:30 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Sekret długowieczności: Okinawa i psychologia szczęścia

Dlaczego mieszkańcy Okinawy żyją tak długo i szczęśliwie? Co zachodni świat może wynieść z japońskiej filozofii życia? Zapraszamy na spotkanie w ramach bloku psychologii filmu, podczas którego przyjrzymy się fenomenowi długowieczności mieszkańców japońskiej wyspy Okinawa – regionu słynącego z największej liczby stulatków na świecie.

Wydarzenie otworzy pokaz filmu dokumentalnego „Exploring the Island Where People Don’t Die (Okinawa)”, który w przystępny i obrazowy sposób ukazuje codzienne życie starszych mieszkańców Okinawy. Kamera śledzi ich na zakupach, w kuchni, w ogrodzie – ale też w chwilach refleksji i radości, pokazując nie tylko ich wyjątkową fizyczną kondycję, ale także głębokie zakorzenienie w lokalnej społeczności. 

Przed seansem odbędzie się 30-minutowy wykład dr hab. Alicji Waszkiewicz-Raviv – badaczki mediów i psycholog komunikacji.  To spotkanie to nie tylko refleksja nad fenomenem długowieczności, ale również okazja, by wspólnie zastanowić się nad tym, co dla każdego z nas znaczy dobre życie i jak kino może inspirować do zmiany perspektywy.

  • sob., 2025-09-27 15:30 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Życie i śmierć w dolinach Barranca. Badania prekolumbijskich cmentarzysk na środkowym wybrzeżu Peru.

Mumifikacja to jeden z najbardziej frapujących sposobów zachowania ciała po śmierci. Powszechnie kojarzona ze starożytnym Egiptem, praktykowana była także w innych częściach świata, między innymi w prekolumbijskim Peru.

W czasie wykładu zabierzemy Państwa w świat kosmoligii prekolumbijskich Andyjczyków. Przedstawimy jak ważnym elementem świata ówczesnych społeczności Andów był przodek i jak mocno ingerował w świat żywych. Zaprezentujemy w jaki sposób postępowano z ciałem zmarłego i jak najprawdopodobniej mógł wyglądać sam obrządek pogrzebowy.

Przedstawimy w jaki sposób interpretujemy znaleziska archeologiczne i informacje zapisane na zeszkieletowionych oraz zmumifikowanych ciałach zmarłych z dolin Barranca. Postaramy się przestawić jak ważnym jest podejmowanie tego rodzaju badań, szczególnie że archiwa jakimi są prekolumbijskie cmentarzyska nikną w zastraszającym tempie. Niszczone przez rozrastające się plantacje i fawele, a także zachłanność rabusiów grobów  ulegają stopniowej degradacji. Dla nas, archeologów i antropologów, nadal są jednak cennym świadectwem życia i śmierci sprzed hiszpańskiej inwazji.

Nauki biologiczne
  • sob., 2025-09-27 15:30 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Donald Trump—geniusz czy szaleniec?

Amerykańscy prezydenci zawsze budzą zainteresowanie świata lecz wszystkie poprzednie postaci zdają się blednąć przy obecnym mieszkańcu Białego Domu. Ze względu na nietuzinkowy sposób sprawowania władzy trudno o wyważone oceny 47-go prezydenta USA. W zależności od emocjonalnego stosunku do niego nazywany jest geniuszem bądź szaleńcem. O neutralne oceny na razie trudno.

Czy po pół roku urzędowania można się pokusić o jakieś refleksje, które nie będą głównie publicystycznymi ocenami stylu przywództwa Trumpa? Czy w jakikolwiek sposób jest on typowy? Czy jego biznesowe podejście do polityki pasuje do charakteru liberalnej demokracji? Czy chaos i zmienność mieszczą się w demokratycznym porządku instytucjonalnym? Czy egotystyczna autokreacja jest nową charyzmą? Czy nieskrywany populizm jest nieuniknioną reakcją na upadek autorytetów? Czy przywódca jest produktem kultury czy jej kreatorem? Czy Donald Trump jest LEKIEM na słabości współczesnej demokracji czy jej GRABARZEM?

Jeśli chcielibyście Państwo poszukać wspólnie odpowiedzi na te pytania to zapraszam na spotkanie. Przyjdźcie pełni oburzenia albo zachwytu ale pamiętajcie, że dyskusja w murach akademickich zobowiązuje do bycia gotowym do wysłuchania innych opinii.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 16:00 do 17:30
Spotkanie festiwalowe Techno-Gaja: dane, algorytmy i sztuczna inteligencja w działaniu na rzecz środowiska

Technologia przez długi czas była postrzegana jako siła napędzająca degradację środowiska. Wzrost zużycia energii, emisji dwutlenku węgla, kryzys wodny czy zależność od surowców ziem rzadkich – wszystko to pogłębiało przekonanie, że innowacje cyfrowe oddalają nas od przyrody. Jednak w obliczu kryzysu planetarnego zaczyna się rysować inny obraz: technologia staje się nie tylko narzędziem kontroli i eksploatacji, ale także aktorem aktywnie splecionym z ekosystemem. Działa na rzecz jego ochrony, regeneracji i zrozumienia.

Po technologie sięgają dziś państwa, które wdrażają cyfrowe strategie klimatyczne, wykorzystując dane satelitarne, AI i czujniki środowiskowe do monitorowania emisji, zarządzania wodą czy prognozowania klęsk żywiołowych. Korporacje, naciskane przez regulacje i oczekiwania społeczne, analizują swoje ślady węglowe, mierzą wpływ łańcuchów dostaw na środowisko i inwestują w zieloną transformację. Ale technologia nie jest już tylko domeną państw czy przemysłu. Coraz częściej to społeczeństwo obywatelskie i ruchy społeczne wchodzą z nią w sojusz – tworząc oddolne systemy pomiaru zanieczyszczeń, monitorując działania firm i władz, czy mobilizując dane na rzecz realizacji postulatów klimatycznych.

W tym nowym pejzażu ludzko-nieludzkim natura nie jest już tylko biernym obiektem pomiaru – sama staje się źródłem i przetwórcą danych. Pszczoły zbierają informacje o zanieczyszczeniach, małże reagują na toksyny w wodzie, a grzybnie – jak sugerują badacze – mogą być używane jako biologiczne procesory. Sztuczna inteligencja, sprzężona z tymi systemami, nie tylko modeluje przyszłe scenariusze klimatyczne, ale też wspiera projektowanie alternatywnych światów – bardziej sprawiedliwych, odpornych i zrównoważonych.
Technologia nie rozwiąże kryzysu sama, ale może stać się jego sprzymierzeńcem – jeśli zostanie zakorzeniona w etyce troski i odpowiedzialności. Przyszłość nie należy ani wyłącznie do natury, ani do maszyn. Należy do ich splątania – do świata, w którym cyfrowe i organiczne współdziałają na rzecz przetrwania planety.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-27 16:00 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Wieczór z astronomią w Ostrowiku

Wyjazd do astronomicznej stacji obserwacyjnej w Ostrowiku pod Warszawą. Na miejscu będzie można wziąć udział w wycieczce po Układzie Słonecznym, zobaczyć teleskop, posłuchać popularyzujących wykładów na tematy astronomiczne. Następnie planowane są pokazy nieba i ognisko.

 

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 16:00 do 22:00
Spotkanie festiwalowe Zaburzenia poznawcze osób z uszkodzeniami mózgu - rola diagnozy i rehabilitacji neuropsychologicznej

Warsztat będzie dotyczył specyficznych trudności, które mogą wystąpić u osób z uszkodzeniami mózgu, takimi jak np. udary, urazy czy nowotwory.

Przedstawione zostaną wybrane zaburzenia neuropsychologiczne – m.in. pamięci, uwagi, funkcji językowych, funkcji wzrokowo-przestrzennych i funkcji wykonawczych – oraz ich wpływ na codzienne funkcjonowanie Pacjentów i ich rodzin. Omówione zostanie znaczenie i cel badania neuropsychologicznego w ocenie stanu pacjenta. Przedstawię również informacje dotyczące możliwości rehabilitacji neuropsychologicznej, wykorzystującej plastyczność mózgu i strategie kompensacyjne. 

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-27 16:30 do 17:30
Spotkanie festiwalowe Studia trans w Polsce – obserwatorium i znak nawigacyjny

W wystąpieniu, które będzie poświęcone obserwacji, diagnozie rozwoju polskich studiów trans, skorzystam z odniesień do obserwatorium meteorologicznego i latarni morskiej, aby przybliżyć najnowsze tendencje w tworzeniu literatury trans. W zakresie mapy tekstów skoncentrowanych na tematyce transpłciowości, przedstawię pięć jej odmian w celu z jednej strony ich orientacyjnego uporządkowania, z drugiej zaś wyeksponowania szerokiego wachlarza tekstów, w których transpłciowość ujmowana jest w „konwencjonalny” i niekonwencjonalny sposób.

Analizując, interpretując i problematyzując manifest Mai Heban Godność, proszę. O transpłciowości, gniewie i nadziei (2023), reportaże Piotra Jaconia Wiktoria. Transpłciowość to nie wszystko (2024), powieść fikcjonalną Julii Durzyńskiej Gdy słońce wypieka sny (2024), esej J. Szpilki Gorset, wstyd i kocie uszka. O transkobiecosci (2024) stworzę depeszę synoptyczną. W depeszy ujawnię w jaki sposób, za pomocą jakich środków artystycznych, organizacji tematycznej wszystkie wymienione teksty przełamują dominującą odmianę w prezentacji osoby trans, tematu pretranzycji i tranzycji – ciałopisania. Tutaj ważną rolę odegrają: poetyka wyważonego manifestu, przekierowanie tranzycji na boczny tor, teoretyczne, utekstowione rozpoznanie własnych pragnień, potrzeb. Zwrócę również uwagę na odważne odbrązowienie siebie jako aktywisty, na dokonanie demityzacji obrazu idealnego ojca.

Następnie zaproponuję koncepcję zrównoważonego rozwoju studiów trans. Przełożenie sygnałów świetlnych latarni morskiej na ideę lokowania studiów trans w polskim literaturoznawstwie ma na celu wysłanie znaku nawigacyjnego w zakresie badań nad podmiotem transpłciowym.

Koncepcja zrównoważonego rozwoju studiów trans powinna wybrzmieć, aby – dopiero co – kształtująca się w Polsce ich transdyscyplinarna forma dyskursu zachowała swój komparatystyczny i polifoniczny potencjał.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2025-09-27 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Zmiana w życiu osobistym i zawodowym: rola liderów w organizacjach

Każdy doświadcza zmian w swoim życiu. I niezależnie od tego czy zmiana przynosi korzyści, jest oceniana jako pozytywna czy negatywna, jest związana z wysiłkiem, stresem oraz negatywnymi konsekwencjami w postaci zwiększenia się negatywnych emocji. Wyniki badań dostarczają wiedzy i wskazówek w jaki sposób można ograniczyć negatywne skutki zmian oraz jak możemy wykorzystać je do rozwoju, mieć większy wpływ na nie, by zmiany mogły nam przynieść większym stopniu korzyści. Kiedy zmiana zachodzi w organizacji to jak przebiega, jak odbiorą ją ludzie zależy od liderów i tego na ile wspierająca jest organizacja. Okazuje się, że im wyższe kompetencje liderów, tym mniejszy negatywny odbiór zmian - i tych w pracy, organizacji, i tych w życiu osobistym.

Prezentacja będzie zatem poświęcona zrozumieniu tego, co dzieje się z ludźmi w trakcie kiedy doświadczają zmian i poznaniu czynników, które pozwalają ograniczyć negatywne skutki zmian, a wykorzystać zmianę do lepszej własnej przyszłości.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-27 17:00 do 18:00
Spotkanie festiwalowe Zwiedzanie warszawskiego cyklotronu

Pracownicy ŚLCJ oprowadzą Państwa po Laboratorium. Będzie można zobaczyć „serce” Laboratorium – czyli cyklotron, oraz usłyszeć o tym jak działa ten akcelerator. Zwiedzić będzie można też halę eksperymentów – czyli miejsce, do którego docierają wiązki ciężkich jonów przyspieszone w cyklotronie i gdzie, wykorzystując różnego rodzaju układy detektorów, prowadzi się badania z fizyki jądrowej (i nie tylko).

Zwiedzanie laboratorium poprzedzone będzie pokazem filmu animowanego "Tajemniczy Świat Jąder Atomowych", który zabierze widza w podróż do mikroświata. Pokaże, jak odkryto istnienie jądra atomowego i jak badamy jego strukturę.

Nauki fizyczne
  • sob., 2025-09-27 11:00 do 12:30
  • sob., 2025-09-27 13:00 do 14:30
  • sob., 2025-09-27 15:00 do 16:30
  • sob., 2025-09-27 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Warsztat podstawowych umiejętności liderskich

Bycie liderem to nie tylko kierowanie zespołem w organizacji, ale często również nieformalny wpływ jaki każdy z nas może wywierać na otoczenie społeczne: może dotyczyć rodziny, grupy rówieśniczej, grona znajomych itp.

W związku z tym niniejszy warsztat poświęcony będzie prezentacji i ćwiczeniu podstawowych umiejętności liderskich, które mogą okazać się przydatne zarówno w kontekście zawodowym jak i prywatnym. Dotyczyć będą budowania kontaktu, precyzyjnej komunikacji, udzielania motywującej informacji zwrotnej, przekazywania zadań.

Nauki społeczne
  • sob., 2025-09-27 18:20 do 19:50

©2025 Festiwal Nauki