Doktrynalne podstawy polskich koronacji królewskich XI stulecia

Wykład poświęcony jest doktrynalnym podstawom pierwszych trzech polskich koronacji królewskich ‒ Bolesława Chrobrego (1025), Mieszka II (1025) i Bolesława Śmiałego (1076) ‒ przede wszystkim w zakresie filozofii i teologii politycznej. Omówione będzie znaczenie koronacji dla pojmowania roli władcy w perspektywie zarówno doczesno-politycznej jak i duchowej, a także w odniesieniu do relacji zewnętrznych monarchii i kwestii dynastycznych.

Doktryna związana z sakrą królewską będzie zestawiona z tradycją władzy cesarskiej o rodowodzie rzymskim (która miała swoją kontynuację nie tylko u cesarzy koronowanych w Rzymie i w Konstantynopolu, ale również ‒ w pewnych okresach X-XI wieku ‒ u cesarzy hiszpańskich, anglosaskich i bułgarskich), a także z  rozwijaną w XI wieku ideą prymatu papiestwa nad władcami świeckimi. Pokazane będzie znaczenie pojęć takich jak princeps (książę) i rex (król), występujących w różnych źródłach historycznych, w tym numizmatycznych (w języku łacińskim, jak również słowiańskim),i to, że przypisywano im niekiedy różne znaczenia. Wyjaśnimy, dlaczego tytułem rex określano niekiedy np. Mieszka I, czy Bolesława Chrobrego jeszcze przed koronacją 1025 r. i dlaczego termin princeps wiązany był w pewnym kontekście z cesarzem.

Nie pominiemy źródeł dotyczących pierwszej „koronacji” Bolesława Chrobrego, dokonanej przez cesarza Ottona III podczas zjazdu gnieźnieńskiego (1000), ani zagadnienia powiązanej ideowo z tymi wydarzeniami fundacji, jaką był klasztor eremitów św. Romualda w Międzyrzeczu (których Bolesław Chrobry był nawet konfratrem, wedle przekazu Brunona z Kwerfurtu).