Nobel dla Orzeszkowej? O kwestii „wagi wielkiej” w świetle jej niepublikowanych listów do tłumaczy
Czy Eliza Orzeszkowa mogła otrzymać literacką nagrodę Nobla? Czym była dla niej ta wielka szansa? Jak się do tego przygotowała? Dlaczego ostatecznie przegrała i jak zniosła tę porażkę?
Przejrzana pod tym kątem korespondencja powieściopisarki (przede wszystkim z jej szwedzką tłumaczką Ellen Wester) daje odpowiedzi na te i inne pytania związane z możliwością otrzymania nagrody, która wdług słów samej Orzeszkowej: „byłaby zapewne […] szczęściem niewypowiedzianym”. Na ten ważny epizod z jej życia nowe światło rzucają niepublikowane dotąd listy m.in. od tłumaczy przechowywane w Archiwum Elizy Orzeszkowej w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie. Nominacja autorki Nad Niemnem do literackiej nagrody Nobla (która miała być po raz pierwszy przyznana kobiecie-pisarce) dowodzi ogromnej popularności Orzeszkowej poza granicami kraju dzięki licznym przekładom jej dzieł w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku.