Zrównoważony rozwój miast w UE

Koncepcja zrównoważonego rozwoju miast, często pojawiająca się w dokumentach rozwojowych różnego szczebla, często – niesłusznie zresztą, ograniczana jest do kwestii ochrony środowiska. Wszechobecne używanie pojęcia „zrównoważony rozwój” może powodować, że sama koncepcja kojarzy się z marketingowymi zabiegami, urzędniczą nowomową, a tym samym może się wydawać nieciekawa i pozbawiona głębszego znaczenia. Tymczasem pojęcie to zawiera w sobie zarówno aspekt społeczny, ekonomiczny jak i przestrzenny, dążenie do równowagi w rozwoju ma wiele twarzy i może być realizowane przez różne grupy aktorów – nie tylko rządzących, ale też zwykłych mieszkańców.

 

Koncepcja zrównoważonego rozwoju została rozpowszechniona w 1987 r. w raporcie „Nasza wspólna przyszłość”. Rozwój zrównoważony został zdefiniowany jako taki, który zaspokaja potrzeby współczesnego pokolenia, bez narażania na szwank możliwości zaspokajania potrzeb przez przyszłe pokolenia. Ze wskazanego raportu wynikają trzy podstawowe filary wzrostu – konieczność zaspokajania potrzeb, sprawiedliwość społeczna w wymiarze wewnątrz i międzypokoleniowym, ograniczenia narzucane gospodarce przez środowisko. Podkreślić należy, że rozwój zrównoważony nie ma być synonimem hamulca rozwoju gospodarczego, ale nowym podejściem do niego. Powstaje zatem pytanie, w jaki sposób kształtować rozwój miast, aby był on zrównoważony?

Niemal 40 lat po ukazaniu się raportu „Nasza wspólna przyszłość” miasta są rozwijane wg wielu, mniej lub bardziej znanych modeli, wpisujących się w koncepcję wzrostu zrównoważonego. Można tu wskazać koncepcje koncentrujące się na pożądanych kierunkach rozwoju przestrzennego np. koncepcje miasta zwartego, zielonego, ekologicznego, smart, nowego urbanizmu itp., a także koncepcje dotyczące jakości życia w mieście, w szczególności w kontekście sprawiedliwości społecznej, zrównoważonej gospodarki miejskiej, czyli np. self-reliant city, just city czy community garden.

 

Podczas seminarium omówię wybrane koncepcje na przykładzie miast, które faktycznie podjęły próby ich wdrażania, ze wskazaniem sukcesów i porażek w tym procesie. Prowadząca będzie też angażowała do dyskusji uczestników, odwołując się do ich obserwacji życia w Warszawie i innych miastach, zachęcając też do burzy mózgów i pracy w podziale na małe grupy.