wykład

Uogólniona forma naszego organizmu związana jest ściśle z zadaniami przed jakimi regularnie stawiamy nasze ciało. Jeśli, na przykład, lubimy koszykówkę, wykonujemy dużo wyskoków i lądowań to nasz organizm będzie sukcesywnie wzmacniał wszystkie tkanki obciążane podczas wyskoku i lądowania (kości, mięśnie, ścięgna) . Jeśli z drugiej strony patrząc nasz dzień oparty będzie głównie na zadaniach statycznych: siedzeniu w samochodzie, przy biurku, w fotelu, to każda inna, trudniejsza aktywność może być dla nas potencjalnym zagrożeniem. Podczas wykładu postaram się przybliżyć mechanizmy i czynniki, dzięki którym nasz organizm może być stymulowany do regeneracji i wzmocnienia, lub dzięki którym wyzwalane są procesy degeneracyjne.

Obywatel w postępowaniu karnym - to wykład podczas, którego uczestnicy dowiedzą się jakie prawa i obowiązki ma każdy z nas w trakcie procesu karnego, gdzie szukać nieodpłatnej pomocy w sprawach karnych, przebiega polskie postępowanie karne, jak je zainicjować, kiedy przysługuje nam obrońca z urzędu. 

Biofilmy są społecznościami mikroorganizmów przytwierdzonymi do różnorodnych powierzchni. Mogą być przyczyną chorób, które leczenie jest trudne. Z drugiej strony, znajdują liczne zastosowania w przemyśle i pełnią ważną rolę w oczyszczaniu ścieków.

Większość tworzyw sztucznych jakie spotykamy w życiu codziennym jest dobrymi izolatorami, to znaczy nie przewodzi prądu elektrycznego. Z kolei metale, które przewodzą bardzo dobrze, nie posiadają wielu zalet tworzyw sztucznych, np. są ciężkie i nieprzezroczyste oraz często ulegają korozji. Czy istnieją materiały sztuczne, które mogą być wykorzystane jako przewodniki w urządzeniach elektronicznych takich jak komputery, telewizory i telefony komórkowe? Na te pytania spróbujemy odpowiedzieć podczas wykładu dotyczącego polimerów przewodzących. Polimery te, to stosunkowo nowe materiały, za których odkrycie w roku 2000 przyznano nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. W trakcie wykładu omówione zostaną właściwości optyczne, elektryczne i mechaniczne polimerów przewodzących, metody ich otrzymywania oraz przykłady zastosowań w życiu codziennym. Poruszone zostaną też zagadnienia wytwarzania polimerów przewodzących w formie nanostruktur, czyli obiektów o rozmiarach rzędu pojedynczych nanometrów, takich jak nanorurki i nanocząstki.

Witamina D nie odpowiada  klasycznej definicji zakładającej, że witamina to substancja pochodzenia egzogennego. Początkowo działanie witaminy D wiązane było tylko z gospodarką mineralną, jednak od ponad 20 lat wiemy, że aktywna forma witaminy D bierze udział w regulacji działania układu odpornościowego, homeostazy metabolicznej, układu sercowo-naczyniowego, działania mięśni, mózgu, cyklu komórkowego. Mówimy zatem o działaniu „klasycznym” i „nieklasycznym” witaminy D.

Witamina D występuje w dwóch formach oznaczanych jako D2 i D3. Pierwsza z nich – pochodna ergosterolu  znajduje się w głównie w roślinach, drożdżach i grzybach. Druga – pochodna cholesterolu obecna jest w organizmach zwierząt. Działanie obu form w organizmie człowieka ocenia się jako równocenne, toteż gdy w tekście pojawia się nazwa „witamina D” – może to oznaczać zarówno witaminę D2jak i D3. Witamina D uzyskuje aktywność w efekcie dwustopniowej aktywacji. Jej forma aktywna działa w sposób podobny hormonów steroidowych. Po związaniu ze specyficznym receptorem aktywna forma witaminy D reguluje ekspresję kilkuset genów – generując szeroki wachlarz korzystnych odpowiedzi biologicznych, które wspólnie przyczyniają się do prawidłowego działania organizmu.

Źródła witaminy: Synteza skórna

Podczas ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe z zakresu B (UVB) zawarty w naskórku 7-dehydrocholesterol (7DHC, prowitamina D) podlega przekształceniu do prewitaminy D3. Jak stwierdzono, proces ten zachodzi z największą intensywnością przy długości fali promieniowania ultrafioletowego zbliżonej do około 290 nm. Prewitamina D3 jest z kolei przekształcana do witaminy D3 w procesie termokonwersji, po czym trafia do układu krążenia przenoszona przy pomocy białka wiążącego DBP. Nadmierna ekspozycja na światło słoneczne degraduje zarówno witaminę D3 jak i prewitaminę D3 do nieaktywnych fotoproduktów. W warunkach polskich przyjmuje się, że skórna synteza witaminy D aktywna jest w miesiącach kwiecień – wrzesień.

Absorpcja jelitowa

W przypadku drogi doustnej organizm może otrzymywać zarówno witaminę D3 jak i witaminę D2 (ergokalcyferol). Witaminę D3 zawierają głównie produkty pochodzenia zwierzęcego, a w szczególności tłuste ryby i tran z wątroby dorsza. Inne produkty takie jak mleko, jaja mięso – zawierają znacznie mniejsze ilości witaminy D co oznacza, iż ich spożycie w niewielkim stopniu wpływa na stan zaopatrzenia organizmu w witaminę D. [4, 10-13] Zawarta w pokarmach witamina D podlega absorpcji w jelicie cienkim, a następnie w chylomikronach przenoszona jest z limfą do krwi żylnej. Część puli witaminy D magazynowana jest w komórkach tkanki tłuszczowej. W Polsce z suplementacją żywności witaminą D2 spotykamy się rzadko, natomiast w USA jest ona powszechnie dodawana do niektórych produktów żywnościowych.

Metabolizm i działanie witaminy D

Witamina D przenoszona jest w układzie krążenia przez białko wiążące (DBP - a-globulina) i transportowana do wątroby, gdzie podlega przekształceniu przez 25-hydroksylazę do 25-hydroksywitaminy D (25OHD). Jest to główna ilościowo forma witaminy D w układzie krążenia, której czas półtrwania w układzie krążenia wynosi od 2 do 3 tygodni. Jej stężenie określa stan zaopatrzenia organizmu w witaminę D (aktualnie preferowany zakres 30 – 50 ng/ml). 25OHD D aktywowana jest w nerce przez 1a-hydroksylazę, dzięki czemu powstaje hormonalna forma witaminy D, 1,25-dihydroksywitamina D (1,25(OH)2D). Aktywność enzymu wytwarzającego 1,25(OH)2D zależy od szeregu czynników. Należą do nich stężenia takich efektorów jak jony wapniowe i fosforanowe, czynnik wzrostowy fibroblastów (FGF23), parathormon (PTH) oraz szeregu innych. Forma aktywna  witaminy D, w zależności od jej stężenia, wykazuje działanie plejotropowe. Hormonalna forma witaminy D w drodze sprzężenia zwrotnego hamuje aktywność wytwarzającego go enzymu w nerce, równocześnie obniżając produkcję parathormonu (PTH) w przytarczycach. Stymuluje też aktywność 24-hydroksylazy, katabolizującej 1,25(OH)2D do rozpuszczalnego w wodzie, nieaktywnego kwasu kalcitronowego wydzielanego następnie z żółcią. 1,25(OH)2D (przy współdziałaniu PTH) podwyższa absorpcję wapnia w jelicie cienkim działając zarówno jako regulator transkrypcji, jak i za pośrednictwem receptora błonowego. Odpowiednia podaż wapnia, fosforanów i witaminy D w diecie i z syntezy skórnej, są niezbędne dla zapewnienia optymalnych parametrów mineralizacji kości.

Współczesne rozumienie roli witaminy D w organizmie ludzkim koncentruje się jednak nie tylko wokół procesów zapewniających prawidłowy bilans składników mineralnych niezbędnych do budowy szkieletu. Obecnie coraz bardziej doceniana jest rola witaminy D jako regulatora szeregu ważnych procesów nie związanych bezpośrednio z ogólnoustrojową homeostazą wapniową. O znaczeniu witaminy D jako czynnika regulującego ważne funkcje fizjologiczne organizmu świadczy nieustanny rozwój badań, którego wyrazem jest ilość publikacji (w 2013 roku ukazało się ich około 3700).Stwierdzono, że aktywna forma witaminy D reguluje cykl komórkowy nie dopuszczając do stanów nadmiernej proliferacji co sprawia, że niedobór witaminy D jest czynnikiem sprzyjającym powstawaniu nowotworów. Witamina D bierze udział w regulacji działania systemu immunologicznego w zakresie zarówno odporności wrodzonej jak i adaptacyjnej, przy czym jej niedobory zwiększają prawdopodobieństwo chorób infekcyjnych, a także możliwość wystąpienia chorób o podłożu autoimmunologicznym takich jak toczeń rumieniowy czy stwardnienie rozsiane. Stwierdzono również, ze niedobory witaminy D skutkują zaburzeniami działania komórek β trzustki obniżając wydzielanie insuliny, sprzyjając w efekcie nietolerancji glukozy i powstawaniu zespołu metabolicznego. Nieprawidłowe zaopatrzenie organizmu w witaminę D kojarzone jest również ze wzrostem ciśnienia tętniczego, zwiększonymryzykiem procesów miażdżycowych i ryzykiem zawału serca. Właściwy stan zaopatrzenia organizmu w witaminę D kojarzony jest również z prawidłową siłą mięśni i obniżeniem ryzyka upadku, co jest szczególnie ważne u osób starszych. Ostatnio coraz większą wagę przywiązuje się do regulacji czynności mózgu i układu nerwowego przez witaminę D, przy czym jej niedobory zarówno w życiu płodowym jak i w późniejszym okresie życia mają niekorzystny wpływ na ich funkcjonowanie.

Wykład będzie poświęcony klasycznym już dziś tekstom Pierre'a Hadote'a.  Filozofia według tego myśliciela  jest całkowitą zmianą sposobu widzenia świata i istnienia w nim. Podkreśla on jej wymiar praktyczny, nie teoretyczny.  Zajmiemy się pojęciu ćwiczenia duchowego i postaciami Sokratesa, Marka Aureliusza, Micheleta.

Wykład przedstawi tryb postępowania w sprawach o wykroczenia w kontekście wykroczeń komunikacyjnych – dogłębna, ale przystępna analiza przepisów ilustrowana przykładami praktycznymi, ze szczególnym akcentem na prawa sprawcy.

Czy można wyobrazić sobie życie bez komputerów lub Internetu? Na wykładzie przedstawimy technologie, bez których ciężko wyobrazić sobie dzisiejszy świat, i postaramy się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego jedne technologie mają większy wpływ na życie niż inne.

Wykład z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN, we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT oraz Instytutem Badań Systemowych PAN, pod egidą Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A.

Wiele osób marzy o budowie własnego domu. Inwestycja często rozpoczyna się od kupna działki (nieruchomości gruntowej). Wykłady mają przybliżyć potencjalnemu inwestorowi wiadomości gdzie i w jaki sposób szukać informacji o nieruchomości - zarówno informacji geodezyjnej jak i planistycznej, przybliżyć procedury planistyczne i geodezyjne związane z planowaną inwestycją oraz pokazać możliwości jakie daje współuczestnictwo społeczne w planowaniu przestrzennym.

Drugi wykład cyklu przybliży jakie kolejno czynności są wymagane i wykonywane w trakcie realizacji prostej inwestycji budowlanej? Lokalizacja przyłączy mediów – gdzie i jak uzgadniamy – projekt przebiegu sieci?

Spotkanie ma charakter warsztatów, prezentujących  opracowany w Pracowni Neuropsychologii Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN innowacyjny program terapeutyczny – „Dr Neuronowski”, adresowany usprawnianiu działania umysłu człowieka. Program obejmuje około 100 gier terapeutycznych. Narzędzie składa się z ok. 100 atrakcyjnych gier komputerowych znajdujących zastosowanie w przypadku seniorów, dzieci z rozwojowymi zaburzeniami językowymi oraz pacjentów po udarze mózgu. Demonstracja przykładowych gier terapeutycznych poszerzona zostanie o przedstawienie wyników badań uzyskanych z ich zastosowaniem, w tym także danych neuroobrazowych.

Zwierzęta, osoby skazane na śmierć, sieroty, pacjenci szpitali i klinik na przestrzeni wieków służyli za materiał wykorzystywany w badaniach eksperymentalnych. Pierwsze sekcje zwłok i wiwisekcje zaczęto przeprowadzać już w starożytności. Herofilos (ok.330 – ok. 260 r. p.n.e) oraz jego młodszy kolega Erasistratos (304 – 245 r. p.n.e), główni przedstawiciele aleksandryjskiej szkoły lekarskiej, uzyskali od króla pozwolenie na „zajrzenie” do wnętrza żywego człowieka, skazanego na karę śmierci. Badanie ciała skazańca nie przeprowadzono jednak w celach leczniczych, lecz czysto poznawczych, gdyż obaj lekarze postanowili przyjrzeć się budowie i czynnościom organów wewnętrznych człowieka. Wraz z rozwojem nauk przyrodniczych w XVII wieku wzrosło także zapotrzebowanie na użycie ciał zwierząt i ludzi w badaniach medycznych i biologicznych. Poznawanie tajemnic przyrody miało swoją cenę – śmierć ludzi i zwierząt. Nie można było jednak wydać tych istot na ból i cierpienie nie uzasadniając wpierw prawa do rozporządzania ich zdrowiem i życiem. W jaki zatem sposób próbowano uzasadniać możliwość przeprowadzania eksperymentów na żywych istotach? Jakiego typu argumentów etycznych używano, by uzasadnić prawo do użycia ludzi i zwierząt w badaniach biomedycznych? Z jakiego typu trudnościami spotykały się próby legalizacji tej praktyki badawczej i w jaki sposób starano się je przezwyciężyć? I wreszcie w jaki sposób na płaszczyźnie materialnej i symbolicznej degradowano pewne kategorie istot po to, by móc zapewnić sobie prawo do ich użycia w trakcie prowadzonych badań i eksperymentów?

Co to jest wymiar przestrzeni, jak wyglądają przestrzenie o nieskończonym wymiarze i jak się w takich przestrzeniach odnaleźć.

Wraz z rozwojem Internetu wymiana idei staje się łatwiejsza. Coraz powszechniejsze jest pozyskiwanie wiedzy przez agregację rozproszonych informacji generowanych przez indywidualnych użytkowników (tzw. crowdsourcing).

Wykład z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN, we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT oraz Instytutem Badań Systemowych PAN, pod egidą Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A.

Zjawisko mobbingu w Polsce, podobnie jak w innych krajach, jest istotnym problemem społecznym, który niesie ze sobą poważne konsekwencje zarówno w wymiarze  indywidualnym, organizacyjnym jak i społecznym. W świadomości społecznej mobbing funkcjonuje, jako problem wymagający zmiany, ale jego specyfika nie jest w pełni rozpoznana ponieważ większość definicji mobbingu traktuje o jego objawach a nie uwarunkowaniach. Pomimo tego, że regulacje prawne dotyczące mobbingu pojawiły się w polskim prawodawstwie w  styczniu 2004 roku,  nadal nie bazuje się na wystarczająco jasnych i ugruntowanych powszechną praktyką kryteriach, według których możliwe byłoby bezsprzeczne rozdzielenie zjawiska mobbingu od innych działań pracodawców i współpracowników zwłaszcza przy założeniu, że działania te są nieetyczne.

Niesprawiedliwe traktowanie, deprecjonowanie kompetencji pracowników, obrażanie, publiczne poniżanie czy wykorzystywanie, jako niektóre działania stanowiące elementy mobbingu, są tymczasem najczęściej rezultatem celowego manipulowania opinią innych zatrudnionych osób.  Mobbing można więc definiować jako patologiczny mechanizm władzy i nieformalnej kontroli. Z danych CBOS z 2014 roku wynika, że 28% zatrudnionych przyznaje, że w ich miejscu pracy pracownicy byli szykanowani przez przełożonych lub innych współpracowników, w tym 8% mówi o częstym występowaniu tego typu zachowań.

Podstawą skutecznej profilaktyki jest tymczasem przede wszystkim jasna charakterystyka problemu i określenie jego uwarunkowań oraz metod działania, które należy podjąć w sytuacji , gdy mobbing już występuje.

Obywatel w postępowaniu karnym - to wykład podczas, którego uczestnicy dowiedzą się jakie prawa i obowiązki ma każdy z nas w trakcie procesu karnego, gdzie szukać nieodpłatnej pomocy w sprawach karnych i jak przebiega polskie postępowanie karne.

Prezentacja multimedialna najciekawszych gatunków zwierząt Ameryki Południowej ze szczególnym uwzględnieniem tych, które można spotkać w Warszawskim ZOO. Uczestnicy zajęć będą mieli okazję poznać środowisko, tryb życia oraz zagrożenia jakie czyhają na jaguary, wikunie, piękne i kolorowe ary i tukany, płaszczki, żółwie i wiele innych występujących tam rzadkich gatunków zwierząt. Uczniowie dostaną karty pracy - jedną na dwoje uczniów - i po zajęciach na sali konferencyjnej i wycieczce po terenie ZOO z przewodnikiem czeka ich samodzielny spacer w celu wypełnienia kart pracy. Aby wykonać to zadanie będzie trzeba sięgnąc pamięcią do oglądanej wcześniej prezentacji i oczywiście wykładu przewodnika. Po określonym czasie wszyscy uczestnicy spotkają się w Ptaszarni w sali dydaktycznej, gdzie nastąpi oficjalne sprawdzenie efektów pracy. Nagrodą za prawidłowe wykonanie zadania będzie możliwość bezpośredniego kontaktu z kilkoma zwierzętami pochodzącymi z Ameryki Południowej. Dla najpilniejszych uczestników mała niespodzianka!

Historia ujarzmiania ognia przez człowieka, jako jedna z najważniejszych rewolucji technologicznych w dziejach ludzkości. Jak człowiekowi udało sie panować ogień - kto to był, gdzie, jak rozniecano, czym, jakimi sposobami? Rola, znaczenie oraz wierzenia związane z ogniem. Uczestnicy podejmą próbę rozniecenia ognia pradziejowymi technikami.

Wykład jest próbą przybliżenia sylwetki znanego polskiego pisarza i dramaturga Sławomira Mrożka (1930-2013) jako satyryka, karykaturzysty i rysownika satyrycznego. Wykładowi towarzyszy prezentacja multimedialna (wideo), przedstawiająca dzieła literackie Sławomira Mrożka oraz wybrane ze zbiorów Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego rysunki Mistrza.

Pieniądz i jego zastosowanie w życiu codziennym - będzie to spotkanie w formie prezentacji przybliżającej podstawowe zagadnienia dotyczące pieniądza i jego obrotu (zmiany kursowe, wirtualny pieniądz). Następnie zagramy w dwóch drużynach w grę MONOPOL z uwzględnieniem zmian kursowych. Gra ma na celu pokazanie uczestnikom zmian kursu walut w przełożeniu na życie codzienne. Wyciągniemy wnioski, wyłonienimy zwycięzców i wręczymy nagrody. 

Zajęcia podzielone są na dwie części: wykład i pokazy doświadczalne. W pierwszej części spotkania omówione będą materiały funkcjonalne (materiały inteligentne), które zmieniają swoje właściwości pod wpływem działania czynników zewnętrznych. Kontrolowanie tych czynników sprawia, że materiały inteligentne znajdują zastosowanie w innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych. W drugiej części zajęć przeprowadzone zostaną pokazy doświadczalne z wykorzystaniem wybranych materiałów inteligentnych.

Obywatel w postępowaniu cywilnym - czyli jakie prawa i obowiązki ma każdy z nas w trakcie procesu cywilnego, jak napisać proste pisma procesowe, gdzie szukać pomocy. Dowiemy sięjak przebiega polskie postępowanie cywilne, jak je zainicjować, kiedy przysługuje nam prawnik z urzędu i jak możemy odwoływać się od orzeczeń sądu oraz do którego sądu skierować postępowanie. 

W wielu grach, w których o zwycięstwie nie decyduje przypadek (np. rzut kostką), a tylko i wyłącznie logiczne myślenie graczy, istnieje strategia gwarantująca jednemu z nich wygraną. Nie znaczy to wcale, że taką strategię zawsze łatwo jest odkryć! Przyjrzymy się rozmaitym grom i zastanowimy, jak w nie grać, żeby wygrać. 

Spektroskopia molekularna wykorzystuje oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego z materią, co można obserwować w skali kosmicznej i laboratoryjnej. W najprostszym przypadku widzimy światło gwiazd dochodzące do nas z odległej przestrzeni, a jego analiza spektralna pozwala na badanie składu substancji emitującej to światło.  Na tej podstawie wiemy, jakie pierwiastki i związki chemiczne są w gorących obiektach odległych od nas nawet o miliony lat świetlnych. Podobne doświadczenia możemy na mikroskopijną skalę przeprowadzić w laboratorium, jeśli chcemy poznać skład chemiczny nieznanego nam stopu lub innej próbki materiału. Promieniowanie elektromagnetyczne ma jednak znaczenie większy zakres niż rejestrowane naszym wzrokiem światło. Ten zakres obejmuje fale radiowe, mikrofale, podczerwień, część widzialną, ultrafiolet, promieniowanie rentgenowskie i wysokoenergetyczne promieniowanie gamma. Praktycznie każdy obszar tego promieniowania dostarcza nam bardzo ciekawych informacji o budowie materii. Także dosłownie każdy obszar promieniowania elektromagnetycznego jest wykorzystywany w spektroskopii molekularnej i to niezależnie od wielkości badanych obiektów.  Fale radiowe służą więc do obserwacji kosmosu w radioastronomii, ale z powodzeniem są również wykorzystywane w laboratorium jako niezbędny element radiospektroskopii. Rejestrujemy również promieniowanie rentgenowskie od kwazarów, a w laboratorium używamy promieni X w badaniach struktury kryształów. Spojrzenie na zastosowanie spektroskopii molekularnej w badaniach naukowych z różnych dziedzin daje nam wyobrażenie o jednolitej budowie Wszechświata.

Jak nie wpaść w pułapkę zadłużenia ?

1. Sukcesy i porażki  gospodarki greckiej – czego uczy nas przykład Hellady
2. Jak zarządzać budżetem domowym – gra zespołowa Milionerzy i Bankruci

Problem unikania nadmiernego zadłużenia oraz radzenia sobie z nim zostanie przedstawiony na przykładzie błędów greckiej gospodarki oraz dylematów budżetu domowego zilustrowanych grą zespołową. Zajęcia poprowadzą dr Grzegorz Tchorek oraz dr Michał Mijal.