Klub

Biało-czarny smok porwał do niewoli nieskończenie wielu rycerzy-matematyków. Na szczęście każdy z nich ma na hełmie białe lub czarne pióro, nikt jednak nie zna koloru pióra na swoim własnym hełmie. Smok wymyślił okrutną regułę — pożre wszystkich, którzy nie zgadną koloru swojego piórka. Na szczęście, prawie wszyscy rycerze-matematycy mogą ujść z życiem!... O ile... założymy, że prawdziwy jest bardzo naturalny aksjomat, zwany aksjomatem wyboru. Zastanowimy się, jakie jeszcze przedziwne ma on konsekwencje, rozmawiając o fantastycznych obiektach i zjawiskach ze świata matematyki — słowniku wszystkich słów oraz cudownym rozmnażaniu pomarańczy.

Zachorować w Księstwie Warszawskim – medycyna i medycy 1807–1814

Jest to pokaz w formie spotkania i wystawy oraz działania rekonstrukcyjnego poświęcony medycynie cywilnej i wojskowej początków XIX wieku, przede wszystkim na terenie Warszawy. Integralną częścią jest zapoznanie z postaciami medyków związanych ze Szkołą Medyczną, prekursorką Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Jak widziano Polskę lat 1945–1960? Na spotkaniu zostaną przedstawione spostrzeżenia trzech węgierskich dziennikarzy i pisarzy, którzy odwiedzili powojenną Polskę, będącą w ciekawym okresie swoich dziejów. 

Co mówi nasze imię? Historyczne, psychologiczne, społeczne aspekty imion.

Spotkanie ma na celu zapoznać młodzież z najbliższym sąsiadem Polski – Ukrainą. Dzieci będą mogły dowiedzieć się więcej przede wszystkim o  języku, kulturze, współpracy polsko-ukraińskiej. Dodatkowym celem spotkania jest uwrażliwić na obecność osób z Ukrainy w naszym społeczeństwie, a także nauczenie tolerancji i szacunku dla inności.

W czasie spotkania pokazane będą mapy i zdjęcia – zabytków, ciekawostek, tego, co kojarzy się z Ukrainą oraz tego, o czym ludzie nie wiedzą. Zaprezentowana zostanie też współczesna kultura (głównie muzyka). 

Poza tym uczestnicy będą mieli możliwość nauczyć się kilku słów po ukraińsku, zagrać w grę, której celem będzie pokazane podobieństw z językiem polskim oraz „oswoić” się z alfabetem.

W czasie dyskusji prowadzący będą starali się odpowiedzieć z uczniami na pytanie o przyczyny przyjazdów ludzi z Ukrainy do Polski, o to, jakie problemy mogą napotkać ich rówieśnicy, a także jak można im pomóc poczuć się w Polsce jak w domu.

Na spotkaniu przedstawiona zostanie krótka historia wody. Od Talesa i innych starożytnych filozofów, którzy uważali, że woda zapoczątkowała istnienie całego wszechświata, przez odkrycia XVIII wieku, kiedy to filozofowie przyrody - ku zdziwieniu całego świata - odkryli, że woda nie jest substancją niepodzielną. Okazało się bowiem, że składa się z cząsteczek. To rewolucyjne odkrycie było możliwe dzięki wcześniejszemu odkryciu tlenu. Nowa wiedza na temat wody sprawiła, że zaczęto wykorzystywać ją w kurortach leczniczych na nowe sposoby – na większą skalę zaczęto wyjeżdżać do spa, modne stały się terapie wodą. To był czas pierwszych kąpieli w morzu i spożywania wody ze względu na jej prozdrowotne właściwości (nawet jeśli zapach i kolor na to nie wskazywały). Opowieść zakończy się na czasach współczesnych i dylematach związanych z jakością wody butelkowej i kranowej. Na koniec porozmawiamy także o zasobach wody i ich ograniczeniach. Każdy z nas jest w zbudowany przede wszystkim z wody. Odkrywanie tajemnic wody, to zatem poznawanie siebie.

Spotkanie dotyczyć będzie wybranych zagadnień z zakresu fonetyki języka angielskiego oraz socjolingwistyki ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska amerykanizowania wymowy w śpiewie przez wykonawców brytyjskich. Zaprezentowane zostaną także inne tendencje stylistyczne zauważalne w anglojęzycznej muzyce popularnej, takie jak stosowanie gwary londyńskiej, czyli cockneya, zwłaszcza w nurcie punkrockowym, czy też akcentu amerykańskiego Południa, zarówno przez wykonawców brytyjskich, jak i amerykańskich. Wszystkie te zjawiska rodzić mogą pewne pytania i wątpliwości wśród uczących się języka angielskiego, wynikające z odmienności wariantu stosowanego w śpiewie w porównaniu z wymową „podręcznikową”. W trakcie spotkania przyjrzymy się omawianemu problemowi z perspektywy historii anglojęzycznej muzyki popularnej. Posłuchamy wybranych przykładów wyżej wymienionych zjawisk obecnych w śpiewie wokalistów –  od The Beatles i Davida Bowiego po Adele i Dizzeego Rascala. Następnie dokonamy analizy fonetycznej fragmentów piosenek w porównaniu z mową danego wokalisty lub wokalistki. Wreszcie spróbujemy wyjaśnić omawiane zjawisko poprzez przyjęcie perspektywy socjolingwistycznej

W źródłach możemy znaleźć wiele stereotypów dotyczących Spartanek.  Wśród „oskarżeń” wobec spartańskich kobiet starożytni wymieniają m.in. fakt, że nago uprawiały ćwiczenia fizyczne, prowadziły rozwiązły tryb życia oraz że rządziły mężczyznami. Niemalże dwa i pół tysiąca lat później podobnie myślimy o Spartankach. Na ile w tym wszystkim prawdy, a na ile siły stereotypu.

Druga połowa XIX wieku była dla ziem litewskich, pozostających pod władzą carską jako gubernie imperium rosyjskiego, czasem  szczególnie dramatycznym i zarazem przełomowym. W 1864 roku, po upadku powstania styczniowego, władze carskie wprowadziły na tych terenach zakaz druku w języku litewskim czcionką łacińską. Taka forma represji, obowiązująca jako prawo przez 40 lat, miała być dotkliwą karą dla mieszkańców Litwy za udział w insurekcji, a równocześnie narzędziem ich ostatecznej rusyfikacji. Plan rosyjskich administratorów Litwy zawiódł jednak całkowicie, stał się bowiem przyczyną narodzin litewskiego ruchu społeczno-kulturalnego, który należał do najskuteczniejszych i najbardziej oryginalnych form oporu przeciw zaborcom. Był to ruch przemytników książek (lit.   knygniešiai”), skupiający i aktywizujący tę część społeczeństwa litewskiego, która deklarowała przywiązanie do rodzimego języka i odczuwała potrzebę podkreślania odrębności narodowej, również przez posiadanie własnego piśmiennictwa. Zjawisko to, ze względu na swoją skalę, charakter i konsekwencje, było unikalne w Europie przełomu XIX i XX stulecia i jako takie zostało wyróżnione w 2004 roku przez UNESCO Przedmiotem wykładu są geneza, dzieje i struktura tego ruchu,  jego znaczenie w procesie kształtowania się nowoczesnej litewskiej tożsamości narodowej i formowania się koncepcji przyszłego suwerennego państwa litewskiego, a także jego wpływ na relacje polsko-litewskie w tym okresie.

Na zajęciach omówimy kilka argumentów z równi pochyłej. Postaramy się ocenić wartość omawianych argumentów, wzmocnić je i podać dla nich kontrargumenty. Zajęcia mają charakter warsztatowy.

Obecnie zyski wiodących producentów gier wideo są wyższe, niż te w innych branżach rozrywki, takich jak muzyka czy film. Sukces ten nie byłby możliwy bez globalnych strategii obejmujących „lokalizację gier”, czyli wieloaspektowy proces tworzenia, dystrybucji i promocji wersji językowej danej gry dostosowanej do potrzeb odbiorcy z konkretnego rynku docelowego. Nie zawsze jednak gracze są usatysfakcjonowani grą w rodzimej wersji językowej. Wielokrotnie na forach internetowych krytykują oni wydawców za błędy w grach wydawanych po polsku. Najczęściej wymienianymi z nich są nienaturalna intonacja aktorów udzielających głosów pojawiającym się w grach postaciom, nadgorliwość w przekładaniu nazw własnych, czy nieścisłości gramatyczne lub ortograficzne negatywnie wpływające na odbiór gry. Usterki pojawiające się w polskich wersjach gier przetłumaczonych z innych języków nie zawsze muszą wynikać z nieuwagi tłumaczy. Czasem mogą być one spowodowane również strategiami podejmowanymi przez producentów, organizacją procesu tworzenia nowych wersji językowych gry, czy strukturą samych gier. W referacie tym wymienione zostaną najczęściej wskazywane przez odbiorców błędy tego rodzaju oraz możliwe powody ich pojawiania się. Towarzyszyć im będą przykłady pochodzące z gier reprezentujących różne gatunki wydanych zarówno w ostatnich latach, jak i w początkach dystrybucji gier w Polsce.

Od kiedy Polacy noszą nazwiska? Jak się one zmieniały przez wieki? Czy i co mówią o noszących je osobach?

Wykład przedstawia praktycznie nieznanego w Polsce współczesnego pisarza rosyjskiego Aleksandra Tierechowa oraz dwie jego najbardziej znane powieści – Kamienny most (Каменный мост) i Niemcy (Немцы). Stanowią one swoisty fenomen, ponieważ obie są trudne w odbiorze ze względu na objętość i specyfikę stylu pisarskiego autora – połączenie realistycznego przekazu z modernistycznym strumieniem świadomości. Ponadto znakiem firmowym autora jest duża dawka cynizmu i jadowitej ironii, co zdecydowanie wpływa na ich odbiór. Lecz mimo to obie powieści zostały docenione przez rosyjskojęzycznych czytelników i krytyków oraz zdobyły nagrody literackie – pierwsza otrzymała nagrodę w konkursie „Wielka książka” w roku 2009, druga – „Narodowy bestseller” w 2012. Pierwsza powieść jest napisana w konwencji śledztwa dziennikarskiego i dotyczy tragicznego wydarzenia z lat 40. XX wieku, czyli tzw. czasów stalinowskich. Drugą można w pewnym sensie nazwać pastiszem powieści środowiskowej i krytycznym spojrzeniem na korupcję i funkcjonowanie aparatu urzędniczego współczesnej Rosji. Głównym celem wykładu jest przestawienie pewnego rodzaju fenomenu, polegającego na tym, że istnieją takie książki, które mogą być jednocześnie wciągające i nieprzyjemne.

Wykład dotyczy gamelanu - tradycyjnej muzyki indonezyjskiej, wywodzącej się z pałaców środkowej Jawy. Gamelan to duży zespół muzyczny złożony z metalofonów, czyli wykonanych z brązu rozmaitych gongów i instrumentów sztabkowych, jak również bębnów, instrumentów strunowych i fletów. Gamelan często towarzyszy tradycyjnym tańcom oraz teatrowi cieni. Muzyka gamelanu obejmuje również kompozycje eksperymentalne oraz utwory związane z islamem i religią chrześcijańską.  

Dopełnieniem wykładu będzie koncert muzyki indonezyjskiej w wykonaniu zespołu Warsaw Gamelan Group. Prezentowane utwory to tradycyjne lub bazujące na tradycyjnych kompozycje wykonywane współcześnie w Indonezji. 

Wydarzenie współorganizuje Ambasada Republiki Indonezji w Warszawie. 

Czesław Moniuszko — artysta, grafik, ojciec Stanisława Moniuszki, twórcy polskiej opery narodowej. Mieszkał z synem w Ubielu, Mińsku, Wilnie, Warszawie. Pozostawił albumy z rysunkami, przechowywane w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Naszkicował około 10 widoków Mińska i tyle ż Wilna z lat 20-40. XIX w., a także rodzimego Ubielu, Przyłuk, Radkowszczyzny, Śmiłowiczów, Nieświeża, Warszawy oraz innych miejscowości na Białorusi, Litwie, w Polsce.

Te rysunki są bardzo cenne dlatego, że odźwierciedlają widoki Białorusi, Litwy, Polski w czasach Stanisława Moniuszki. To niby rzut okiem Moniuszki w tamte czasy, kiedy jeszcze nie było fotografii.

Rysunki te są unikatowe, ponieważ przedstawiają nasz kraj — niezapomnianą jeszcze w czasach Moniuszków Rzeczpospolitą Obojga Narodów przed okresem rusyfikacji, która w poważny sposób odbiła się na architekturze szczególnie Białorusi i Litwy, odcinając te ziemie od Polski.

Dwory ziemian (w tym posiadłości malarza Walentego Wilhelma Wańkowicza w Ślepiance pod Mińskiem, obecnie w granicach miasta), kościoły, klasztory — te piękne zabytki pozostały tylko na rysunkach Cz. Moniuszki. Jednak niektóre z nich przetrwały oraz i da się je odnaleźć w krajobrazie Białorusi i Litwy.

Rysunki zostaną zaprezentowane podczas spotkania wraz z komentarzem historycznym oraz przedstawieniem współczesnych zdjęć tych samych miejscowości.

Języki uralskie (dzielące się na ugrofińskie i samojedzkie) stanowią drugą pod względem liczebności europejską rodzinę językową. Wprawdzie spośród posługujących się nimi narodów tylko trzy mają "swoje" państwa, jednak wszystkie dysponują swoimi symbolami. Często są to oficjalne symbole utworzonych dla tych narodów (jeszcze w czasach Związku Radzieckiego) jednostek administracyjnych Federacji Rosyjskiej. W swoim bogato ilustrowanym przykładami omawianych flag i herbów wykładzie przedstawię ich historię i wzajemne powiązania między nimi, omówię także popularne wyjaśnienia ich pochodzenia, zarówno te historycznie uzasadnione, jak i później powstałe reinterpretacje, mówiące niekiedy więcej o poszczególnych narodach niż o ich symbolach.

Próba przybliżenia fenomenu niesłabnącej popularności dzieła J. R. R. Tolkiena. Osnową wykładu są dzieje recepcji „Władcy Pierścieni”, najbardziej znanego fragmentu spuścizny oksfordzkiego profesora. Prześledzenie ewolucji sposobów odczytania tego utworu pozwala na poruszenie zagadnień kluczowych dla zrozumienia twórczości Tolkiena, takich jak: mit, pojmowany tutaj jako opowieść, która ma przywracać fundamentalny porządek rzeczy i  zaprzeczać przypadkowości ludzkiego istnienia, badanie języków naturalnych i tworzenie nowych na ich wzór, czyli fascynacja autora, z której wyrosło uniwersum Śródziemia, czas i przestrzeń jako istotne składniki kreacji świata przedstawionego ze szczególnym uwzględnieniem Tolkienowskiej kartografii oraz wątku wyprawy, karkołomne (być może tylko pozornie) zestawienie przesłania chrześcijańskiego z motywami zaczerpniętymi z przedchrześcijańskich podań mitycznych, a w końcu znaczenie biografii pisarza w interpretacji jego dzieła. Przedmiotem wykładu są też kontrowersje, które dzieliły i dzielą środowisko krytyków i czytelników,  skoncentrowane wokół pytania, czy dorobek literacki Tolkiena to jedynie kolejny produkt kultury masowej, adresowany głownie do młodych odbiorców, upraszczający anachronizm w skomplikowanej rzeczywistości kulturowej XX i XXI wieku, czy też niekonwencjonalna wykładnia etycznych i egzystencjalnych problemów współczesności i alternatywa dla  nurtów relatywizacji idei i wartości.

Zróżnicowanie językowe to niewątpliwie wielkie bogactwo ludzkości, może jednak stanowić trudność w porozumieniu np. między osobami różnej narodowości. Różni wizjonerzy próbowali temu zaradzić tworząc sztuczne języki pomocnicze – narzędzia komunikacji międzynarodowej – takie jak np. esperanto. Szczególnie interesującą ich podgrupą są pozbawione warstwy dźwiękowej pomocnicze pisma ideograficzne (np. bliss, picto i pictopen), które, przynajmniej w zamierzeniach ich twórców, każdy mógłby czytać w swoim własnym języku. Na warsztatach będziemy mogli wspólnie przekonać się, na ile wymyślone przez nich znaki są czytelne, względnie łatwe do przyswojenia.

Białoruś dla wielu Polaków wciąż pozostaję terra incognita. Bardzo rzadko ten kraj jest wybierany jako kierunek podróży. Wiedza o Białorusi i Białorusinach wśród Polaków jest uformowana głównie na stereotypach i najczęściej kojarzona jest z prezydentem tego kraju i panującym w nim systemem politycznym. Od niedawna Białorusią interesuje się kilkoro vlogerów młodego pokolenia. Ich podróże porównywane są z tak egzotycznymi krajami jak Vanuatu, Uganda czy Galapagos, choć Białoruś znajduje się raptem 260 km od stolicy Polski.

Spotkanie będzie poświęcone podróżom na Białoruś oraz tematom, które w swoich relacjach poruszają youtuberzy z Polski. Jednym z prowadzących spotkanie będzie vloger Ablert – podróżnik, pasjonat Białorusi. Youtuber podzieli się swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami na temat tego kraju, kultury i historii.

Wykład będzie poświęcony najważniejszym zjawiskom w teatrze rosyjskim. Zaprezentowane zostaną fragmenty spektakli, najważniejsze dzieła i tendencje rozwojowe. W czasie wykładu omówiony zostanie również proces rozwojowy teatru rosyjskiego.

Fizyka jądrowa, już od swoich początków w laboratoriach Marii Skłodowskiej-Curie, była interdyscyplinarną nauką, która miała ogromny wpływ na badania medyczne i praktykę kliniczną. Radioterapia jest obecnie stosowana w leczeniu raka od ponad 100 lat. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane zmiany, jakim uległo leczenie nowotworów, i dalsze perspektywy skutecznej radioterapii. Celem radioterapii jest skutecznie napromienić guz, oszczędzając sąsiadujące z nim zdrowe tkanki. Spełnienie jednoczesne tych dwóch warunków - skuteczności i bezpieczeństwa - nadal stanowi wyzwanie techniczne, przed którym staje dziś fizyka jądrowa. Dwie najczęstsze formy radioterapii to radioterapia z użyciem zewnętrznej wiązki uzyskiwanej z akceleratora medycznego oraz brachyterapia, która polega na wszczepieniu radioaktywnych izotopów bezpośrednio do leczonej objętości lub w jej pobliżu. Radioterapia wiązką zewnętrzną odbywa się za pomocą wiązek elektronów, fotonów i ciężkich jonów. Nowoczesne technologie radioterapii umożliwiają dostarczanie wiązki z wielu kierunków, "dopasowanych" do kształtu guza i modulowanych z szybko zmieniającą się intensywnością. Przykłady terapii konformalnej obejmują radioterapię wiązką o modulowanej intensywności (IMRT), radioterapię stereotaktyczną (SRT) i radiochirurgię stereotaktyczną (SRS) - system CyberKnife oraz radioterapię hadronową. Typowe techniki brachyterapii obejmują wiele metod, od wszczepiania stosunkowo dużych, widocznych źródeł radioaktywnych w pobliżu lub bezpośrednio do objętości guza, co jest najczęściej stosowane w leczeniu raka prostaty, po radioembolizację, w której dostarczane są miliony mikroskopijnych radioaktywnych mikrosfer Y-90 przez cewnik bezpośrednio do łożyska guza, jak stosuje się dzisiaj w leczeniu guzów wątroby.

Ciągle mamy jakąś rewolucję. Wcześniej wywołał ją prąd elektryczny, później komputery. Teraz pora na sztuczną inteligencję. Maszyny już widzą i słyszą, czy możemy je nauczyć rozpoznawać zapachy?

Fizykę i chemię wykorzystuje się do wykrywania substancji lotnych w przyrządach zwanych czujnikami gazów. Opowiemy, jak one działają, jak wyglądają i jak mogą być wykorzystane.