Super-różnorodność? Zmiany w deklaracjach etnicznych w spisach ludności w Polsce w 2011 i 2021
W wykładzie zamierzam podjąć próbę porównania wyników dotyczących narodowości, tożsamości etnicznej i języka domowego pochodzących ze spisów powszechnych ludności przeprowadzonych w naszym kraju w latach 2011 i 2021. Chciałbym zwrócić uwagę z jednej strony na stałą dominację osób deklarujących jednorodną tożsamość polską (w spisie z 2021 r. 96,28%) i wyłącznie niepolską tożsamość narodową lub etniczną (w spisie 2021 r. - 1,13%), a z drugiej strony na zbiorowość osób deklarujących złożoną tożsamość narodową, tj. łączących deklarację polskiej i niepolskiej narodowości (w spisie 2021 r. – 2,56%). Właśnie w tej kategorii ludności w odstępie między tymi dwoma spisami (w latach 2011 – 2021) zaszła interesująca zmiana polegająca na dużym (a czasami wręcz wielokrotnym) wzroście identyfikacji z tymi narodami, które stały się w ostatnich dwóch dekadach głównymi krajami naszej emigracji z Polski (tj., z takim tożsamościami narodowymi, jak angielska, amerykańska, włoska, francuska, irlandzka, i holenderska). Zmiany te są o wiele bardziej wyraźniej widoczne w zakresie deklaracji używania języka domowego: polskiego oraz innych niepolskich (w spisie 2021 r. – 4,24%). Będę próbował także przedstawić pierwsze interpretacje tych wyników odwołując się m.in. do wpływowej w studiach migracyjnych koncepcji „super-różnorodności” autorstwa Stevena Vertoveca.
