Nie bój się, to tylko Muzeum Komunizmu

„Bajki o komunizmie” Slavenki Drakulić (polskie wydanie w 2025) to książka niezwykła i wyjątkowa. Autorka podejmuje tutaj dominujący w swojej twórczości temat komunizmu, ale podchodzi do niego w nowy i niecodzienny sposób: opowiada nam bajki i mówi głosem zwierząt. Nieprzypadkowe zwierzęta są czasami narratorami, czasami bohaterami opowieści osadzonych w różnych krajach komunistycznych, m.in. Polsce, Czechosłowacji, Jugosławii, Bułgarii, Albanii. Zwierzęta niczym przewodnicy prowadzą nas przez meandry i specyfikę komunistycznej historii danego państwa. Przykładowo, kret opowiada o Demokratycznej Republice Niemiec i Murze Berlińskim, mysz zamieszkująca szafę Muzeum Komunizmu zagłębia się w historię Czechosłowacji, kot generała Jaruzelskiego dzieli się swoimi dylematami związanymi z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce, a papuga Tity Koki, do dziś mieszkająca na wyspach Brioni, przeprowadza czytelnika przez dzieje socjalistycznej Jugosławii.

Warsztaty będą podzielone na dwie części. W pierwszej wspólnie zanurzymy się w jednej z historii opowiedzianych przez bohatera bajki Drakulić. Pragniemy sprawdzić, na ile wspólna lektura ujawni różnorodne perspektywy odczytywania znaczeń. Chcemy, aby zbiorowe czytanie wpłynęło na akt interpretacji, w którym wiedza staje się nie tylko czymś przekazywanym, lecz tworzonym na bieżąco przez grupę. A więc posłuchamy z jednej strony papugi Kokiego (wiernego towarzysza Tity), a z drugiej siebie – swoich doświadczeń, wspomnień i wyobrażeń związanych z komunizmem/-ami. Porozmawiamy też o tym, co daje nam, a czym grozi słuchanie o historii z papuziego dzioba.

W drugiej części każdy uczestnik i uczestniczka spróbuje odnaleźć zwierzę (albo inny byt), które – w zgodzie z jego i jej sposobami odczuwania dziedzictwa komunizmu – najlepiej opowie jego/jej historię komunizmu. Niech zwierzęcy narratorzy pozwolą nam zmienić perspektywę i nieco inaczej spojrzeć na nieodległą przeszłość Europy Środkowo-Wschodniej. Mamy nadzieję, że bajki zachęcą nas do pogłębionej refleksji nad dziedzictwem komunizmu i transformacją ustrojową, których konsekwencje do dziś mają przemożny wpływ na życie nas wszystkich.

Dla trzech najciekawszych i wykonanych na czas opowieści będą czekać egzemplarze „Bajek o komunizmie” Slavenki Drakulić.