wykład
Typ | Tytuł | Opis | Dziedzina | Termin |
---|---|---|---|---|
Lekcja festiwalowa | Nasze (nie)codzienne minerały – Kalcyt |
Pokazane są typowe kształty i barwy kryształów kalcytu i jego właściwość optyczna – dwójłomność. Zaprezentowano skały kalcytowe czyli wapienie, w tym powstające dzięki nagromadzeniu kalcytowych szkieletów i pancerzy zwierząt wodnych. Zwrócono uwagę, że ptaki wykorzystują kalcyt jako osłonę jajek. Pokrótce scharakteryzowano zjawiska krasowe, a także wykazano obecność w wodzie wodociągowej węglanu wapnia, krystalizującego jako kalcyt. Wskazano na skały kalcytowe jako surowiec do otrzymywania wapna palonego i cementu, a także jako materiał rzeźbiarski. Podkreślono rolę wapnia dla wzrostu roślin i działania organizmu człowieka. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Nasze (nie)codzienne minerały – Kalcyt |
Pokazane są typowe kształty i barwy kryształów kalcytu i jego właściwość optyczna – dwójłomność. Zaprezentowano skały kalcytowe czyli wapienie, w tym powstające dzięki nagromadzeniu kalcytowych szkieletów i pancerzy zwierząt wodnych. Zwrócono uwagę, że ptaki wykorzystują kalcyt jako osłonę jajek. Pokrótce scharakteryzowano zjawiska krasowe, a także wykazano obecność w wodzie wodociągowej węglanu wapnia, krystalizującego jako kalcyt. Wskazano na skały kalcytowe jako surowiec do otrzymywania wapna palonego i cementu, a także jako materiał rzeźbiarski. Podkreślono rolę wapnia dla wzrostu roślin i działania organizmu człowieka. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Największe tajemnice PRL-u - od broni nuklearnej po zbrodnię połaniecką |
Kulisy największych tajemnic powojennej Polski. Czy to prawda, że Sowieci składowali głowice nuklearne w jednej z polskich wsi? Dlaczego morderstwo z Połańca było najgłośniejszą zbrodnią PRL-u? Czym Breżniew zszokował polskich komunistów podczas wizyty w Polsce? Czy Bolesław Bierut musiał umrzeć? |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Najszczęśliwsze społeczeństwa w Europie. Które i dlaczego? |
Dążenie do szczęścia jest podstawowym celem każdego człowieka. Ale szczęście i jakość życia ludzi zależy nie tylko od warunków ekonomicznych, także inne czynniki mają na nie wpływ. Wykład w przystępny sposób pokazuje, że nasze poczucie szczęścia i jakość życia uwarunkowane są także przez poziom swobód obywatelskich, wsparcie społeczne i relacje z innymi, szczodrość, styl życia, stan zdrowia, spodziewaną długość życia, poziom korupcji w kraju itp. Dlaczego kraje skandynawskie uznawane są najszczęśliwsze na świecie? Czy Polacy są szczęśliwym społeczeństwem? |
Nauki społeczne |
|
Lekcja festiwalowa | Najdziwniejsze zwierzęta Arktyki |
Czy w Arktyce spotkamy papugi, czy można jeść arbuzowy śnieg i czym pachnie piżmowół, „kolega” mamuta? Poznaj zwierzęta z północnych regionów polarnych, których niezwykłe cechy wynikają z przystosowań do surowych warunków klimatycznych. Zajrzyj do wnętrza alaskańskich lodowców, zanurkuj w Oceanie Arktycznym i przespaceruj się po tundrze. Zajęcia w formie interaktywnej, quiz z nagrodami, układanie puzzli polarnych na czas, możliwość zrobienia zdjęcia z niedźwiedziem polarnym i lisem polarnym (foto-standy). |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Najdawniejsza przeszłość zachowana w torfowiskach, bagnach i jeziorach: świat i Polska |
Rzecz dotyczy archeologii, ale tej specyficznej związanej ze środowiskim. Zabytki, całe duże obiekty, a także pozostałości ludzkich ciał są skarbnicą wiedzy o pradziejowych pokoleniach. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Msza na grzbiecie wieloryba i Judasz na urlopie, czyli niezwykła wyprawa św. Brendana Żeglarza |
Kim był św. Brendan Żeglarz? W średniowieczu nikt nie zadałby takiego pytania, bo Żegluga św. Brendana opata przez stulecia pozostawała średniowiecznym "bestsellerem", a przygody tego irlandzkiego podróżnika opisywano na wiele sposobów i w różnych językach. Niektórzy naukowcy twierdzą, że to właśnie on jako pierwszy Europejczyk dotarł do Ameryki – i to już w VI wieku, a więc 900 lat przed wyprawą Kolumba! Jednak tym, co zadecydowało o popularności historii wyprawy św. Brendana w średniowieczu, było poszukiwanie Ziemskiego Raju oraz cuda i potwory, jakie święty napotkał na swojej drodze. Wieloryby, gryfy, potwory morskie, anioły, diabły, a nawet sam Judasz - to właśnie te postaci czynią Żeglugę św. Brendana opata tak fascynującą opowieścią. W latach 1976-1977 brytyjski podróżnik i historyk, Tim Severin wraz ze swoją załogą zbudował replikę skórzanej średniowiecznej łodzi, aby przepłynąć nią Atlantyk i przekonać się, czy podróż Brendana była możliwa... Na podstawie średniowiecznego manuskryptu Severin nie tylko odtworzył hipotetyczną trasę żeglugi świętego, ale również pieczołowicie zrekonstruował łódź, dbając o takie detale jak średniowieczny sposób garbowania skór czy technika ich zszywania. Po zapoznaniu uczestników z przygodami św. Brendana, obejrzymy fragmenty dokumentu o wyprawie Tima Severina śladami świętego oraz krótko omówimy proces rekonstrukcji łodzi. Wreszcie wspólnie zastanowimy się nad możliwościami, jakie daje łączenie różnych dziedzin i dyscyplin nauki. Czy kryształowe kolumny na morzu i ziejące ogniem góry to tylko poetycki wymysł, czy trop dla historyka? |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Motywy mitologiczne w architekturze |
Motywy mitologiczne towarzyszą człowiekowi niemalże na każdej płaszczyźnie. Jedną z nich jest architektura, która chętnie wykorzystywała istoty i postacie znane z mitów w detalach architektonicznych i dekoracjach malarskich. Czasem odwołanie się do konkretnego boga lub jego atrybutu jest nam w stanie odpowiedzieć na pytanie, czym zajmował się właściciel danego obiektu lub jaką funkcję pełnił budynek. Często przechodząc obok jakiegoś miejsca, nie zwracamy uwagę na szczegóły. Niektóre z nich pozostają ukryte dla ciekawskich oczu. Wykład będzie pewną formą spaceru – wędrówki, podczas której architekturze, przede wszystkim z XIX i początku XX wieku, towarzyszyć będą motywy mitologiczne. Część z nich jeszcze do niedawna znajdowała się pod warstwą farby, niektóre z nich pozostały już jedynie na zdjęciach. |
Nauki humanistyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Modyfikacje w adaptacjach angielskich utworów literackich |
Podczas wykładu/konwersatorium uczestnicy zapoznają się z problemami i komplikacjami, jakie twórcy napotykają w trakcie przekładu i adaptacji na potrzeby innego medium jak np. film czy telewizja, dawnych oraz współczesnych dzieł literatury angielskiego obszaru językowego. Dodatkowo uczestnicy poznają strategie i rozwiązania stosowane przez różnych twórców w trakcie dostosowywania dzieła do nowej formy przekazu. Przedstawione będą także różne konsekwencje takiego transferu, zarówno pozytywne, jak i negatywne, wpływające na oryginalny przekaz czy wrażenia docelowego odbiorcy. Na przykładzie wybranych tekstów oraz ich adaptacji na różne formy przekazu kulturowego omawiane będą problemy będące konsekwencją zastosowania różnych technik adaptacyjnych mających na celu ułatwienie przeniesienie dzieła, takiego jak powieść lub dzieło sceniczne, na nową formę przekazu. Omawiane będą takie zagadnienia jak problemy ze skutecznym przeniesieniem i utrzymaniem zawieszenia niewiary, problematyka przeniesienia pewnych koncepcji scenicznych i literackich na ekran, czy wpływ odmiennego obszaru kulturowego na ostateczny format oraz odbiór dzieła. Przybliżone będą też wybrane techniki adaptacyjne, np. transpozycja, przybliżenie czy ekwiwalencja, formy ich zastosowania oraz efekty intepretacyjne. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Mity i fakty migracyjne |
Migracje zagraniczne to jeden z procesów społecznych, z którym wiąże się niezwykle wiele mitów i stereotypów. Powszechnie uważamy, że migracje są masowym procesem (stąd „zalew” imigrantów), a przybysze stanowią zagrożenie dla systemów ekonomicznych i społecznych krajów wysoko rozwiniętych. Argumenty typu „imigranci kradną nasze miejsca pracy” czy „cudzoziemcy żyją naszym kosztem, korzystając ze świadczeń społecznych” to nie tylko składnik programów politycznych skrajnych ugrupowań. Wydarzenia ostatnich lat – w szczególności zaś referendum w Wielkiej Brytanii i proces wychodzenia tego kraju z Unii Europejskiej – wskazują wyraźnie, że mogą mieć też wymierny wpływ na realne procesy polityczne, społeczne i ekonomiczne. Ile jest w nich prawdy? Co tak naprawdę wiemy o migracjach? Jakich kryteriów używać, by oceniać ich efekty? Na te i inne pytania odpowiemy w trakcie spotkania, którego celem będzie zderzenie najbardziej powszechnych stereotypów związanych z migracjami z rzetelną i sprawdzoną wiedzą naukową. Naszym celem nie jest prezentowanie wyidealizowanego obrazu migracji, ale wskazanie, że – jak każdy proces społeczny – wymaga on zniuansowanego podejścia opartego na faktach a nie mitach. |
Nauki społeczne |
|
Lekcja festiwalowa | Mity i fakty migracyjne |
Migracje zagraniczne to jeden z procesów społecznych, z którym wiąże się niezwykle wiele mitów i stereotypów. Powszechnie uważamy, że migracje są masowym procesem (stąd „zalew” imigrantów), a przybysze stanowią zagrożenie dla systemów ekonomicznych i społecznych krajów wysoko rozwiniętych. Argumenty typu „imigranci kradną nasze miejsca pracy” czy „cudzoziemcy żyją naszym kosztem, korzystając ze świadczeń społecznych” to nie tylko składnik programów politycznych skrajnych ugrupowań. Wydarzenia ostatnich lat – w szczególności zaś referendum w Wielkiej Brytanii i proces wychodzenia tego kraju z Unii Europejskiej – wskazują wyraźnie, że mogą mieć też wymierny wpływ na realne procesy polityczne, społeczne i ekonomiczne. Ile jest w nich prawdy? Co tak naprawdę wiemy o migracjach? Jakich kryteriów używać, by oceniać ich efekty? Na te i inne pytania odpowiemy w trakcie spotkania, którego celem będzie zderzenie najbardziej powszechnych stereotypów związanych z migracjami z rzetelną i sprawdzoną wiedzą naukową. Naszym celem nie jest prezentowanie wyidealizowanego obrazu migracji, ale wskazanie, że – jak każdy proces społeczny – wymaga on zniuansowanego podejścia opartego na faktach a nie mitach. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Mikroplastik morski – spojrzenie z bliska |
Odpadowe tworzywa sztuczne trafiają do mórz całego świata, zmieniając Błękitną Planetę w Ocean Mikroplastiku. Tworzą pływające wyspy, a nawet tzw. „ósmy kontynent”, integrują się z organizmami morskimi, podlegają starzeniu. Ile ich jest? Jakim procesom podlegają w morzach? Jakie są konsekwencje ich obecności w środowisku? Na wiele pytań wciąż brakuje odpowiedzi. Zapraszam na odkrywczą wyprawę do świata mikroplastiku morskiego i plastisfery widzianych oczami naukowców. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Miejskie utopie Ameryki w XX wieku (Urban Utopias in 20th-century United States) |
Celem wykładu jest przedstawienie głównych koncepcji urbanistycznych, które ukształtowały myślenie o przestrzeni miejskiej Stanów Zjednoczonych w XX wieku. Wizje miast przyszłości, na przykład te zaproponowane przez Franka Lloyda Wrighta w latach 30. XX w., odzwierciedlają aspiracje i marzenia społeczeństwa amerykańskiego, ale również stanowią odpowiedź na negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne towarzyszące rozwojowi przemysłowej Ameryki. Wykład poświęcony będzie właśnie temu reformatorskiemu aspektowi utopii urbanistycznych, w szczególności odpowiedzi na pytanie, jak urbaniści i wizjonerzy przekładali takie postulaty, jak sprawiedliwość społeczna, indywidualizm czy wspólnotowość na język form przestrzennych. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Między cyrkulacją a osiedleniem. Projekty migracyjne a sytuacja ekonomiczna imigrantów w Polsce |
Temat migracji zagranicznych towarzyszy nam od wielu dekad, ale od bardzo niedawna zostaliśmy skonfrontowani z jego niespotykaną wcześniej na taką skalę odsłoną. W ciągu zaledwie kilku lat liczba przyjeżdżających do Polski cudzoziemców wzrosła tak bardzo, że staliśmy się jednym z najważniejszych kierunków dla imigrantów w Europie. Olbrzymia część z nich to migranci zarobkowi: pracownicy sklepów, osoby zbierające owoce, zatrudniane przez gospodarstwa domowe, ale też przedsiębiorcy, inwestorzy, pracownicy korporacji transnarodowych. Większość jednak pozostaje migrantami czasowymi, często cyrkulującymi między Polską a krajami pochodzenia, zwłaszcza Ukrainą. Czy w takim przypadku możemy mówić o integracji imigrantów? Jak ją mierzyć? Z czym porównywać? Jak oceniać? Bazując na unikalnych danych pozyskiwanych w ostatnich latach przez Ośrodek Badań nad Migracjami, spróbujemy odpowiedzieć na te pytania, zastanowić się nad tym, jakie czynniki wpływają na sytuację ekonomiczną imigrantów w naszym kraju, ale też jakie perspektywy się przed nimi rysują. Pandemia COVID-19 pokazała, jak istotną rolę w wielu krajach wysoko rozwiniętych odgrywają przybysze z mniej zamożnych części świata, których zaczęto określać jako pracowników kluczowych (essential workers) czy nawet frontowych (frontline workers). Niezbędnym elementem dyskusji będzie więc również refleksja na temat przyszłości imigracji na świecie i w Polsce. |
Nauki społeczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Metafory, które wstrząsnęły filozofią |
Wykład będzie poświęcony roli metafory w filozofii. Zobaczymy, że metafora, do niedawna traktowana przez filozofów podejrzliwie bądź lekceważąco (jako rodzaj ozdobnika odpowiedniego w poezji, ale niesprzyjającego jasnemu i precyzyjnemu myśleniu), odgrywa w nauce - w tym filozofii - kluczową rolę. Prześledzimy pokrótce dzieje spetryfikowanych metafor, czyli centralnych dla różnych myślicieli pojęć, które ukształtowały historię filozofii, by zobaczyć, że być może Hanna Arendt miała rację, pisząc, że ,,metafora, stwarzając pomost nad przepaścią między wewnętrznymi i niewidocznymi czynnościami umysłowymi a światem zjawisk, jest niewątpliwie największym darem, jaki język może ofiarować myśleniu, a zatem i filozofii.” Przyjrzymy się także najważniejszym filozoficznym teoriom metafory (Arystotelsa, Rorty’ego, Blacka).
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Merkel kontra Putin. Osobowości w polityce międzynarodowej |
Osobowości odgrywają wielką rolę zarówno w polityce krajowej, jak i międzynarodowej. Ważnymi osobowościami są kanclerz Niemiec Angela Merkel i prezydent Rosji Władimir Putin. Co ich różni? A może coś ich łączy? |
Nauki społeczne |
|
Lekcja festiwalowa | Mechanizm rynkowy oraz skutki interwencji państwa na rynku |
Analiza równowagi rynkowej, szoków (wstrząsów) popytowych i podażowych oraz skutków interwencji państwa na rynku. Omówione zostaną ceny minimalne, ceny maksymalne oraz skutki wprowadzenia na rynek podatku pośredniego. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Mainstream flirtuje z drag queens w filmie amerykańskim lat 90. |
W trakcie spotkania przyjrzymy się dwóm filmom, których głównymi bohaterami są drag queens: Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995) i Bez skazy (Flawless, 1999). W kontekście czasu ich powstania, filmy te zdają się oferować zaskakująco pozytywne przedstawienia postaci drag queens, których rolą jest nieść pomoc heteroseksualnym postaciom, jednocześnie przełamując ich uprzedzenia. Co więcej, oba filmy przyciągnęły szeroką publiczność obsadami pełnymi gwiazd, wśród których znaleźli się Wesley Snipes, Patrick Swayze, Philip Seymour Hoffman czy Robert De Niro. W trakcie spotkania spojrzymy krytycznie na sposoby przedstawienia postaci LGBTQ+ oraz ich roli w społeczeństwie w obu filmach i zastanowimy się, jaki był ich potencjał do poprawy sytuacji mniejszości seksualnych w Ameryce lat 90. |
Nauki humanistyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Magiczne ultradźwięki – co możemy nimi zobaczyć, czego nie widać gołym okiem |
Ultradźwięki to fale akustyczne o częstotliwości powyżej 20 kHz, które są niesłyszalne dla człowieka. Pomimo że ich nie słyszymy, to możemy za ich pomocą wiele zobaczyć! Ultradźwięki są wykorzystywane do obrazowania w medycynie (aparaty USG) oraz do wizualizacji wad w materiałach (badania nieniszczące). Podstawową techniką jest metoda „echa”, w której wysyłamy krótki impuls fali i mierzymy czas docierającej do nas fali odbitej od obiektu (wady, granicy tkanek, itp.). Metodą echa możemy nie tylko określić odległość od obiektu, ale także jego prędkość – co jest podstawą działania sonaru oraz metod pomiaru przepływu krwi w naczyniach. Na naszej prezentacji pokażemy, jak falami ultradźwiękowymi możemy zajrzeć do wnętrza obiektów i ukazać ich strukturę. Zaprezentujemy miniaturowe sensory ultradźwiękowe, które pozwalają na określanie odległości od przeszkody i są stosowane w samochodowych systemach do parkowania. Opowiemy także o innych aplikacjach ultradźwięków w medycynie i przemyśle oraz aparaturze elektronicznej stosowanej do prowadzenia badań.
|
|
|
Spotkanie festiwalowe | Magia i biochemia zapachu |
Zapach to najbardziej pierwotny, chemiczny zmysł, który jednak odgrywa w naszym życiu ogromną rolę, zarówno w sensie biologicznym, jak i społecznym. Na wykładzie skupimy się nad znaczeniem zapachu w naszym życiu, przyjrzymy się cennym roślinnym surowcom perfumeryjnym oraz poznamy biochemię substancji zapachowych. Zastanowimy się także, czym pachniała Kleopatra i poznamy przepis na perfumy rodem ze starożytnej Grecji. |
Nauki biologiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Lot ptaków i owadów |
Małe rozmiary i wysoka częstotliwość ruchów skrzydeł owadów czynią je interesującym a jednocześnie trudnym obiektem badań. Podczas wykładu zostaną przedstawione podstawy aerodynamiki lotu owadów zilustrowane animacjami wyników badań numerycznych. |
Nauki techniczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Literatura po Einsteinie | Nauki humanistyczne |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Lingwistyka komputerowa i sztuczna inteligencja w tłumaczeniu |
Od kilku lat zaawansowane narzędzia komputerowe są powszechnie stosowane na rynku tłumaczeń. Przekład wspomagany komputerowo jest codziennością większości tłumaczy, profesjonalne agencje w coraz większym zakresie zaprzęgają do pracy systemy tłumaczenia maszynowego, a rolę słownika przejmują wyspecjalizowane programy konkordancyjne. Te nowoczesne narzędzia są efektem pracy programistów i językoznawców, przyjrzymy się zatem zasadom ich działania z szerokiej perspektywy. Wykład będzie dotyczył podstaw mechaniki korpusów językowych, leksykografii terminologicznej i modelowania terminograficznego, a także mechanizmów tłumaczenia wspomaganego komputerowo i tłumaczenia maszynowego. Zapoznamy się z tymi narzędziami z perspektywy tłumacza i przekonamy się, że wiedza językoznawcza jest tak samo ważna, jak umiejętność programowania - zaś skuteczne korzystanie z najnowszych zdobyczy techniki wymaga nie tylko znajomości instrukcji obsługi danego programu, ale także dobrze rozwiniętych kompetencji translatorskich. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Liczba Drake'a. Poszukiwanie życia we wszechświecie |
Francis Drake w roku 1961 podał wzór pozwalający oszacować liczbę cywilizacji w Galaktyce lub Wszechświecie. Podczas wykładu zostanie omówiona historia poglądów na istnienie obcych cywilizacji przedstawionych przez: Demokryta, Arystotelesa, Bruno, Gaussa, Tesli i innych. Zostaną też przedstawione sposoby komunikacji: częstotliwość 1420 MHz dla wodoru, programy nasłuchu: program Ozma, SETI@home. Będzie też mowa o zasadzie antropicznej. |
Nauki fizyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Lasery: muzyka światła |
Cele lekcji: a) zapoznanie uczniów z różnicami jakościowymi między światłem niekoherentnym a spójnym światłem laserowym; b) przedstawienie możliwości i zastosowań różnych rodzajów laserów; c) uświadomienie zakresu długości fali światła widzialnego oraz powszechnie występującego w przypadku laserów światła podczerwonego oraz omówienie zagrożeń z nim związanych. Uczniowie zapoznają się z mechanizmami powstawania światła z uwzględnieniem różnic między promieniowaniem termicznym a laserowym (spójnym). Posłuży temu analogia między zależnościami w fali generowanej przez standardowe źródło i laser a falami dźwiękowymi powstającymi przy uderzaniu w bęben i w strunę gitary. Następnie zaznaczona zostanie funkcja rezonatora w laserze (na podstawie analogii do rezonatora w gitarze). Istotne będzie także zwrócenie uwagi na spójność fali laserowej oraz jej monochromatyczność. Czynniki te umożliwiają uzyskanie kierunkowości emitowanej wiązki oraz ogniskowanie przez soczewki. Zademonstrujemy uczniom wiązkę lasera półprzewodnika oraz manipulację jej położeniem za pomocą zwierciadeł i siatki dyfrakcyjnej. W tej części lekcji zostanie zaprezentowany także dalmierz laserowy. Następnie przybliżymy uczniom ideę uzyskiwania impulsów o wysokiej mocy przez skrócenie czasu trwania impulsu nawet o niezbyt wysokiej energii. Na koniec zademonstrujemy działanie pompy optycznej lasera Nd:YAG pompowanego za pomocą lamp błyskowych, efekty plazmowe wytworzone przez lasery nanosekundowe (tylko w IFPiLM) oraz niszczące działanie laserów półprzewodnikowych (pęknięcie balonika). Pokaz będzie punktem wyjścia do dyskusji o bezpieczeństwie pracy z laserami. Lekcja będzie połączona ze zwiedzaniem Pracowni Spektroskopii Plazmy Wzbudzonej Laserem oraz pozostałych laboratoriów w IFPiLM. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kto jest wrogiem, a kto przyjacielem? – jak działa układ odpornościowy |
Pomiędzy człowiekiem a mikroorganizmami chorobotwórczymi trwa nieustanny wyścig zbrojeń – patogeny ewoluują w sposób umożliwiający im rozprzestrzenianie się w ustroju, a organizm doskonali strategie mające na celu wykrycie i unieszkodliwienie nieproszonych gości. Obronę przed mikroorganizmami chorobotwórczymi zapewnia nam układ odpornościowy, który po wykryciu patogenów uruchamia proces nazywany odpowiedzią zapalną. Poszczególne elementy tego układu mają określone funkcje i współpracują ze sobą, aby jak najskuteczniej zwalczyć zakażenie. Jednak nie wszystkie mikroorganizmy, z którymi mamy kontakt, są dla nas szkodliwe. Wprost przeciwnie, niektóre przyczyniają się do utrzymania naszego dobrego zdrowia. Powierzchnia skóry, jama ustna czy jelita są naturalnym środowiskiem życia różnorodnych mikroorganizmów określanych mianem mikrobiomu. W jelicie żyje kilkaset gatunków bakterii, a jego ostatni odcinek, jelito grube, jest jednym z najbardziej zatłoczonych ekosystemów mikrobiologicznych. Najnowsze badania dowodzą, że prawidłowa flora jelita nie tylko bierze udział w pozyskiwaniu substancji odżywczych, ale przyczynia się do obrony przed patogenami, a nawet może wpływać na nasz nastrój. Na wykładzie poznacie, jak nasz organizm współpracuje z mikroorganizmami i jak zwalcza patogeny. Co dzieje się w miejscu zakażenia i jak przebiega odpowiedź zapalna? Jaką role w utrzymaniu zdrowia odgrywa prawidłowy mikrobiom i czy warto wspierać jego funkcjonowanie? |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kreatywność w turystyce dziedzictwa kulturowego |
Celami warsztatu są rozumienie przez uczestników pojęć, takich jak: turystyka, turystyka kulturowa, turystyka dziedzictwa kulturowego, dziedzictwo kulturowe, kreatywność w jej różnych odmianach (artystyczna, naukowa, techniczna, społeczna, gospodarcza) oraz rozwój umiejętności współpracy i kreatywności gospodarczej w sektorze turystyki dziedzictwa kulturowego. Metodami wykorzystywanymi podczas warsztatu będą: rozmowa nauczająca, wykład, wspólne ćwiczenia, uczenie się przez współpracę (grupa zadaniowa), case study, dyskusja, burza mózgów. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Koszty innowacji w farmacji – kogo stać na nowe metody leczenia? |
Medycyna jest jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin nauki. Efektem wynajdywania coraz to nowszych leków jest wydłużenie średniej długości życia o ponad 30 lat. Na początku XX w. średnia długość życia wynosiła 50 lat, zaś obecnie powyżej 80 lat. Co stoi za tak dużą zmianą, mimo iż industrializacja wpływa niekorzystnie na środowisko i powoduje rozwój wielu chorób cywilizacyjnych? Pojawiają się nowe potrzeby zdrowotne co implikuje badania nad nowymi lekami. Jednak poważnym problemem związanym z dalszym rozwojem badań są koszty ich przeprowadzania, czyli koszty poszukiwania nowych leków. Im wyższy poziom rozwoju wiedzy, tym bardziej skomplikowane i wymagające większych nakładów projekty badawcze. Czy rzeczywiście dlatego leki są coraz droższe i czy rzeczywiście ceny leków wciąż będą rosły? Kogo będzie stać na najnowocześniejsze leki? |
|
|
Lekcja festiwalowa | Kodowanie neuronalne, czyli jak mózg zapisuje i przetwarza informacje |
Ludzki mózg składa się z kilkudziesięciu miliardów komórek nerwowych – neuronów. Tworzą one gęstą sieć połączeń, która nieustannie przetwarza informacje i w której aktywności zakodowane są wszystkie nasze myśli oraz pamięć. Ponad stuletni okres badań neurobiologicznych nad tymi zagadnieniami pozwolił na zmapowanie mózgu i tym samym wskazanie konkretnych jego części odpowiedzialnych za te procesy. Poznaliśmy również mechanizmy przebudowy sieci neuronalnej, które stoją za tworzeniem się wspomnień. Obecnie, poprzez badania aktywności neuronalnej staramy się rozszyfrować system kodowania śladów pamięciowych oraz myśli w mózgu. Nowe techniki mikroskopowe i genetyczne pozwalają na obserwację, wygaszanie a nawet tworzenie fałszywych wspomnień i przeżyć. Podczas wykładu przedstawiona zostanie obecna wiedza na temat mechanizmów kodowania informacji przez mózg oraz nowoczesne techniki eksperymentalne, pozwalające badać te procesy. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Klasyka literatury elektronicznej: Michael Joyce i "popołudnie, historia" |
Wraz z rozpowszechnieniem się komputerów osobistych oraz Internetu, pisarze zaczęli się zastanawiać, jak zastosować nową technologię w twórczy sposób. Jednym z tych autorów był profesor Michael Joyce, który w latach 80. stworzył pierwszą powieść hipertekstową o tytule popołudnie, historia. Dzieło wyróżniało się tym, że było całkowicie stworzone i odczytywane na komputerze; co więcej, pozwalało czytelnikowi wybierać ścieżkę czytania poprzez klikanie na dane słowo w pojawiających się fragmentach tekstu. W ten sposób powstał poruszający, interaktywny i postmodernistyczny utwór poświęcony losom głównego bohatera Petera, który podejrzewa, iż spowodował śmiertelny wypadek. Jednocześnie, czytelnik ma okazje wcielić się w rolę detektywa, podążając za różnymi odnośnikami w celu ustalenia, co się naprawdę stało, a co było wytworem wyobraźni Petera. Popołudnie, historia na stałe zawitała do kanonu literatury elektronicznej i wywarła wpływ na przyszłość literatury elektronicznej. Zatem niniejszy wykład przedstawi ogólny zarys utworu (fabuła, charakterystyka, proces tworzenia, wpływ); zostanie również poruszony temat tłumaczenia powieści na język polski. Również odbędzie się demonstracja samej powieści na żywo z udziałem publiczności. Na koniec przewiduje się dyskusję na temat zalet literatury elektronicznej oraz jakie jej odzwierciedlenia widzimy we współczesnej literaturze. |
Nauki humanistyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Karol Wojtyła – Papież Jan Paweł II. Opowieść o świętym w relacji Brata Mariana Markiewicza |
Nim został Papieżem Janem Pawłem II był – kardynałem Karolem Wojtyłą. O tym, jakim był człowiekiem przed wyborem na konklawe i jakim był prywatnie, jako Jan Paweł II, opowie brat Marian Markiewicz ze Zgromadzenia Braci Serca Jezusowego. Bracia Serca Jezusowego pracują w kuriach, katedrach w Polsce oraz w polskich instytucjach kościelnych w Rzymie. Pod koniec lat 70. brat Marian pracował w Rzymie. Wśród wielu, z pozoru drobnych zadań, były i takie wydarzenia, które szczególnie zbliżyły brata Mariana do późniejszego św. Jana Pawła II. O tych spotkaniach, które budują relację i na zawsze zostają w sercu i pamięci, opowie nam na spotkaniu „młodszy brat” Papieża Polaka. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Karnawał w Lagos? Praktyki kulturowe Afro-Brazylijczyków w Nigerii |
Sołeczność Afro-Brazylijczyków w Nigerii zamieszkuje współcześnie największą metropolię tego kraju, czyli Lagos. W mieście tym znajduje się dzielnica brazylijska, charakteryzująca się bogactwem znaczeń i symboli łączących kultury nigeryjskie, brazylijskie i portugalskie. W trakcie wykładu zaprezentowana zostanie panorama historyczna uwzględniająca moment przybycia Afrykanów z Brazylii w XIX wieku po zniesieniu niewolnictwa oraz kształtowanie się społeczności afro-brazylijskiej w Afryce Zachodniej: Nigerii, Beninie, Ghanie i Togo. Następnie opisane zostaną najważniejsze elementy dziedzictwa kulturowego: przykłady architektury, w tym budynki sakralne nawiązujące do brazylijskiego baroku oraz dawne wille należące do najważniejszych rodzin z domu Martins czy da Silva, cykliczne tradycje świąteczne i obchody karnawału (np. Festiwal Bumba Meu Boi), ubiór, jak również kulinaria. Wykładowi będzie towarzyszyła prezentacja multimedialna z badań terenowych.
|
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Język skarbcem kultury. Śladem końskich kopyt w przeszłość polszczyzny |
W języku jak w skarbcu przechowują się ślady dawnych czasów i obyczajów, co dobrze widać zwłaszcza w powiedzeniach i skrzydlatych słowach. Wszystko to chcemy pokazać na przykładzie koni, które odcisnęły ślady swoich kopyt bodaj we wszystkich sferach życia codziennego dawnych Polaków, a także w kulturze i sztuce. Konie są również obecne w języku, i to również w tym, którego używamy współcześnie. W czasie wykładu sięgniemy do przeszłości, aby poznać nie tylko powody, dla których konizmy dotrwały do naszych czasów, lecz także aby się dowiedzieć, jakie było ich pierwotne znaczenie i dlaczego w ogóle tak dobrze osadziły się w polszczyźnie. |
Nauki humanistyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jesteś tym, co jesz – a raczej tym, co jadła twoja mama. Kilka słów o programowaniu żywieniowym |
Żywieniu kobiet ciężarnych i karmiących przypisuje się kluczowe znaczenie dla zapewnienia prawidłowego stanu zdrowia ich potomstwa w okresie dziecięcym, jak również w życiu dorosłym. Koncepcja „programowania rozwojowego” (ang. developmental programming) zakłada, że ekspozycja na określony bodziec działający podczas krytycznych faz rozwoju (życia zarodkowego i płodowego) wprowadza długotrwałe zmiany rozwojowe, fizjologiczne i metaboliczne w głównych tkankach i narządach organizmu. Specyficzne środowisko życia płodowego, kształtowane między innymi przez styl życia i sposób żywienia matki, modyfikuje ekspresje wielu genów u ich potomstwa i w sposób trwały wpływa na budowę i funkcje narządów i tkanek, a przez to na podatność na rozwój chorób metabolicznych. Dieta matki jest uważana za najważniejszy czynnik wpływający na rozwój i metabolizm płodu. Zarówno wyniki badań epidemiologicznych i populacyjnych, jak i eksperymentów na zwierzętach potwierdziły, że ekspozycja żywieniowa w krytycznych okresach rozwoju wpływa na epigenetyczne mechanizmy regulacyjne i tym samym łączy żywienie we wczesnym okresie życia z podatnością na choroby przewlekłe w wieku dorosłym.
|
Nauki biologiczne |
|
Lekcja festiwalowa | Janek Bytnar „Rudy” – bohater pokolenia |
Mauzoleum Walki i Męczeństwa Al. Szucha 25 to autentyczne, zachowane wnętrze tzw. Aresztu domowego w latach 1939-1945. W części przyziemia przedwojennego budynku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (dziś Ministerstwa Edukacji Narodowej) okupant urządził areszt dla więźniów przywożonych z miasta lub więzienia na Pawiaku, w którym oczekiwali na przesłuchania. Jednym z nich był aresztowany 23 marca 1943 r. wraz z ojcem Stanisławem Janek Bytnar „Rudy”. Przez cały czas poddawany był ciężkim przesłuchaniom. Jego koledzy postanowili wyrwać go z kazamatów gestapo. W tym celu zorganizowali akcję, która do historii przeszła jako Akcja pod Arsenałem. Dla uczniów i nauczycieli tworzymy możliwość dotknięcia w dosłownym tego słowa znaczeniu historii i skonfrontowania jej z wizją literacką. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak „zobaczyć” geny plazmidowe u bakterii mlekowych? |
Fermentowane artykuły spożywcze, otrzymywane przy udziale bakterii mlekowych, są nie tylko smacznymi produktami odżywczymi, ale mogą korzystnie wpływać na kondycję człowieka. Bakterie te są także źródłem różnych genów i enzymów wykorzystywanych w biotechnologii. Wiele z użytecznych przemysłowo właściwości zapisanych jest w plazmidach. Pokażemy, jak można wykryć obecność bakterii mlekowych i obejrzymy ich komórki. Dowiemy się także, co i w jaki sposób mówią nam o sobie bakterie mlekowe. Zajrzymy do wnętrza komórki bakteryjnej i zobaczymy, jak wygląda ich DNA. Wyizolujemy chromosom bakteryjny oraz DNA plazmidowy i zobaczymy, jak różnią się one między sobą. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak wystartować z własnym biznesem? Analiza progu rentowności |
Chcesz założyć swoją firmę lub start-up? Ustalenie właściwych poziomów cen oraz, co za tym idzie, marż potrafi zawrócić w głowie. Wykład pomoże Ci zgłębić tajniki wykorzystania progu rentowności w procesie oceny przedsięwzięć. Na zajęcia przygotuj arkusz kalkulacyjny Excel lub kartkę papieru, długopis i kalkulator! |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Jak wycenić wartość znaku towarowego i patentu? Teoria a praktyka |
Własność intelektualna (Intellectual Property – IP) odgrywa coraz większą rolę w budowaniu wartości przedsiębiorstw w gospodarce opartej na wiedzy (knowledge economy). Dlatego umiejętność określenia wartości poszczególnych składników budujących portfolio IP danej firmy staje się coraz ważniejsze. Tymczasem dla większości ekonomistów, a nawet finansistów, wycena IP jest wiedzą tajemną, z której nie potrafią korzystać w swojej codziennej pracy. Specjalistów z tej wąskiej dziedziny w całej Polsce jest bardzo niewielu – zwłaszcza takich, którzy mają doświadczenie praktyczne. Dlatego na zajęciach zostaną przedstawione podstawy wyceny własności intelektualnej, w szczególności znaków towarowych i patentów, oraz najczęściej stosowane metody wyceny IP wraz z ukazaniem ich głównych wad i zalet. |
Nauki ekonomiczne |
|
Lekcja festiwalowa | Jak woda zjada skały wapienne |
Omówiony został kalcyt, jako główny minerał budujący wapienie, następnie przedstawiono chemiczny przebieg procesu krasowego. Wskazano źródła dwutlenku węgla, oprócz wody głównego czynnika powodującego kras. Przedstawione zostały formy krasowe zarówno erozyjne, jak i naciekowe, w tym efektowne ostańce z Jury Krakowsko-Wieluńskiej. Zwrócono także uwagę na inne, poza dwutlenkiem węgla, czynniki biorące udział w procesie krasowym: jon azotanowy, fluorkowy, kwasy organiczne. Pokazane zostały przykłady roślin dobrze znoszących wysoką zawartość wapnia w glebie. Na końcu umieszczono schemat obiegu wapnia w środowiskach hipergenicznych. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak woda zjada skały wapienne |
Omówiony został kalcyt, jako główny minerał budujący wapienie, następnie przedstawiono chemiczny przebieg procesu krasowego. Wskazano źródła dwutlenku węgla, oprócz wody głównego czynnika, powodującego kras. Przedstawione zostały formy krasowe, zarówno erozyjne, jak i naciekowe, w tym efektowne ostańce z Jury Krakowsko-Wieluńskiej. Zwrócono także uwagę na inne, poza dwutlenkiem węgla, czynniki biorące udział w procesie krasowym: jon azotanowy, fluorkowy, kwasy organiczne. Pokazane zostały przykłady roślin, dobrze znoszących wysoką zawartość wapnia w glebie. Na końcu umieszczono schemat obiegu wapnia w środowiskach hipergenicznych. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Jak sterować mózgiem, by zmieniać zachowanie |
W ostatnich dekadach wiedza o tym, jak aktywność centralnego układu nerwowego wpływa na zachowanie i emocje rozwinęła się niezwykle dynamicznie. Tym samym dała asumpt do wkroczenia na przełomową ścieżkę eksperymentów nad precyzyjną kontrolą relacji mózg-zachowanie. Mózg jest organem zawierającym około 80 miliardów neuronów, zwanych neuronami. Pojedynczy neuron może być połączony, a tym samym być w stanie komunikować się, z nawet 10 tysiącami innych neuronów, rozsianych w różnych strukturach mózgu. Skupiska połączonych w ten sposób funkcjonalnie komórek nerwowych nazywamy obwodami neuronalnymi. Dziś wiemy już, że to właśnie konkretne obwody neuronalne, bardziej niż pojedyncze struktury mózgu, zaangażowane są w generowanie i kontrolę konkretnych zachowań czy emocji. Możemy więc na przykład mówić o obwodach neuronalnych zaangażowanych w odczuwanie głodu czy zachowania społeczne. Odkrycia te, w połączeniu z nowoczesnymi metodami, dzięki którym możemy w niezwykle precyzyjny sposób mierzyć, ale także zmieniać aktywność mózgu, pozwalają naukowcom wpływać na zachowanie i emocje, w niektórych przypadkach nawet w czasie rzeczywistym. Podczas wykładu opowiemy o tym, jak dzięki metodom inżynierii genetycznej, z wykorzystaniem światła czy sztucznie stworzonych związków chemicznych, sterujemy działaniem mózgu, a w efekcie zachowaniem. Odpowiemy także na pytania takie jak: Czy da się zakodować sztuczne wspomnienia? W jaki sposób „przebudować” wadliwie działające obwody neuronalne? Czy można wywołać konsumpcję pokarmu „na zawołanie”? Poruszymy także temat potencjalnego zastosowania omawianych odkryć w terapii zaburzeń neurorozwojowych, neuropsychiatrycznych czy uzależnień. Tym samym wykład zabierze słuchacza w świat najświeższych odkryć w badaniach nad relacją mózg – zachowani |
Nauki biologiczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Jak ślepej kurze ziarno - krótka historia ślepej próby w badaniach naukowych w medycynie. |
Ślepa próba, zwana także maskowaniem, jest uważana za jeden z kluczowych elementów nowoczesnej metodologii badań naukowych w medycynie. Stronniczość w ocenie wyników badań i eksperymentów zarówno po stronie badacza, jak i pacjenta skłaniała naukowców już w XVIII wieku do poszukiwania skutecznych sposobów radzenia sobie z tym zjawiskiem. Naturalna tendencja do przeceniania skuteczności nowych interwencji, takich jak nowe leki czy strategie terapeutyczne, sprawia, że trudno jest dokonać obiektywnej ich oceny. Istotnym jest tutaj, tzw. efekt oczekiwania (inaczej zwany efektem Rosenthala), który polega na spełnianiu się pozytywnego oczekiwania wobec kogoś lub czego tylko dlatego, że to pozytywne oczekiwanie sobie wytworzyliśmy. Efekt oczekiwań eksperymentatora przejawia się w fakcie, że niekiedy wyniki dwóch identycznych badań (eksperymentów) potrafią być sprzeczne, wykazując jednocześnie tendencję do bycia zgodnymi z wcześniejszymi oczekiwaniami przeprowadzającego je badacza. Aby zminimalizować ryzyko tego rodzaju subiektywnych ocen badacze zaczęli stosować różne techniki, takie jak ślepa próba oraz placebo, aby zwiększyć obiektywizm wnioskowania. Po zakończeniu II Wojnie Światowej wraz z rozwojem nowoczesnej medycyny, zaczyna się era badań klinicznych z zastosowaniem podwójnej ślepej próby. Uważana przez wielu za złoty standard tego rodzaju badań napotyka jednak na problemy, które wiążą się koniecznością jej zastosowania w takich obszarach medycyny jak np. chirurgia. Powstają więc nowe koncepcje jak zabieg pozorowany, które jednak mogą rodzić uzasadnione wątpliwości natury etycznej. |
Nauki medyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Jak powstają, czy są groźne i jak możemy przetwarzać odpady promieniotwórcze |
Czym są odpady promieniotwórcze? Czy wszystkie składujemy i zabezpieczamy w ten sam sposób? Jak to jest w końcu W trakcie wykładu zostaną omówione różne rodzaje promieniowania jonizującego oraz sposoby jego oddziaływania z materią. Prześledzimy cykl paliwowy uranu od skał zawierających minerały uranonośne po przetworzenie i składowanie wypalonego paliwa jądrowego. Wykład będzie połączony z pokazami detekcji różnego rodzaju promieniowania jonizującego, a także chemicznych sposobów separacji pierwiastków ważnych |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak nietoperz z nietoperzem |
Czy nietoperze słyszą nawzajem swoje głosy? A jeśli tak, to czy nie przeszkadzają sobie nawzajem w polowaniu? Czy potrafią ze sobą rozmawiać, jeśli zechcą – i co |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Jak należy dbać o archiwa rodzinne |
Spotkanie poświęcone archiwom rodzinnym, w trakcie którego wyjaśnimy, czym jest archiwum rodzinne, jakie materiały je tworzą, jak należy je porządkować, opisywać i zabezpieczać przed zniszczeniem. Przedstawimy również typowe źródła do dziejów rodzinnych, m.in. akta stanu cywilnego, ewidencję ludności, akta szkolne, akta wymiaru sprawiedliwości. Udzielimy rad, jak można prowadzić poszukiwania genealogiczne (w archiwach państwowych, kościelnych oraz w Internecie). Powiemy też, jak buduje się drzewo genealogiczne i czym różni się ono od tablic genealogicznych. |
Nauki humanistyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Jak Maria Skłodowska-Curie odkrywała rad, czyli promieniotwórczość wokół nas |
Maria Skłodowska-Curie, polska uczona wszech czasów, dwukrotna noblistka, która zajmowała się badaniami nad promieniotwórczością polonu i radu. Poznamy ciekawostki i anegdoty dotyczące Marii oraz zanalizujemy aktualne korzyści i zagrożenia, które niesie promieniotwórczość. |
|
|
Lekcja festiwalowa | Jak kreatywnie rozwiązywać problemy? Wprowadzenie do technik kreatywnych i Design Thinking |
Głównym celem warsztatów jest zwiększenie kreatywności uczniów, odkrycie własnego potencjału, zapoznanie z najskuteczniejszymi narzędziami generowania nowych pomysłów oraz rozwój postawy proinnowacyjnej. Podczas warsztatu uczestnicy poznają narzędzia myślenia projektowego (design thinking), nauczą się technik generowania pomysłów oraz będą tworzyć oraz rozwijać produkty i usługi. Uczniowie będą mieli możliwość przetestowania w praktyce narzędzi i metody kreatywnego rozwiązywania problemów, aby zweryfikować, które z nich w największym stopniu odpowiadają ich indywidualnym upodobaniom. Projektowania Innowacji z Design Thinking to: 1. poznanie szybkich technik wspierania twórczości, 2. grupowa innowacja produktowa – praca w zespołach projektowych nad stworzeniem nowych produktów i usług, 3. praca zespołowa nad rozwiązywaniem problemów, 4. budowanie pewności kreatywnej i postawy proinnowacyjnej poprzez zabawę. |
|
|
Spotkanie festiwalowe | Jak i po co modelować pandemię COVID-19? |
Postaram się odpowiedzieć na następujące pytania: jak informatycy i matematycy mogą pomóc epidemiologom w trudnej sytuacji pandemii? czym jest matematyczny model epidemii? czy modelowanie pozwala przewidzieć to, co się wydarzy w przyszłości? dlaczego dla dynamiki epidemii bardzo ważna jest strategia testowania? jak możemy wpływać na rozprzestrzenianie się choroby, ograniczając współczynnik reprodukcji wirusa? |
Nauki matematyczne |
|
Spotkanie festiwalowe | Irlandii zawiłe drogi do niepodległości |
Irlandzka droga do niepodleglosci zaczęła się wraz z Powstaniem Wielkanocnym w 1916 roku. Zaczęła się od wielkiego niepowodzenia, które w sukces przekuli Brytyjczycy. Jej etapem były ogólnobrytyjskie wybory z 1918 roku, ustanowienie Republiki, ale także krok wstecz. I zdolnośc do zawarcia niepopularnego kompromisu w 1921 roku. O tym |
Nauki humanistyczne |
|
Lekcja festiwalowa | Historia biopolityki – jak władza przez stulecia projektowała szczegóły ludzkiego życia |
Podczas zajęć zostanie omówiony zarys historii biopolityki. Poza nakreśleniem znaczenia tego pojęcia, które jest wielorako interpretowane przez znawców, oraz podstawowych założeń tej problematyki, zostaną przedstawieni kluczowi dla jej rozwoju „projektanci”, tacy jak Claude-Nicolas Ledaux, Pierre le Play, Thomas Malthus, czy Herbert Spencer. Wraz z opisem rozwoju narzędzi biopolitycznych zostaną poruszone takie zagadnienia jak zarządzanie przestrzenią i projektowanie miast w dobie Oświecenia, walka z epidemiami (np. dżumą), dbanie o higienę i czystość, dostępność pożywienia, modele rodziny, zasady eugeniki i funkcje panoptykonu. Ta ostatnia koncepcja, nakreślona w oparciu o pojęcia norm i dyscypliny przez Michela Foucaulta, posłuży zrozumieniu roli nowoczesnych armii, szpitali, więzień i szkół. Cała opowieść zostanie oparta na obrazach – rycinach, projektach architektonicznych, malowidłach, rysunkach i zdjęciach. Zostaną przedstawione przede wszystkim rysunki architektoniczne miast oświeceniowych, budynków użyteczności publicznej, a także urządzeń, takich jak choćby panoptykon. Uczeń po wzięciu udziału w zajęciach będzie potrafił odpowiedzieć na pytanie, czym jest biopolityka, w jaki sposób rozwijała się przez ostatnie stulecia oraz w jaki sposób służy władzy do kontroli populacji, zwiększania efektywności i sprawowania nadzoru. Celem lekcji będzie także próba odpowiedzi na pytanie, na ile w dzisiejszym świecie jesteśmy odlegli od dawnych rozwiązań, a na ile doświadczamy ich kolejnych wersji. Lekcja ma za zadanie uwrażliwić młodych obywateli na ograniczanie przez władzę prywatności w imię bezpieczeństwa, ciche pozbawianie praw politycznych i obywatelskich. |
|
- ‹ poprzednia
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- następna ›