Spotkania weekendowe

Za każdą cyfrową narracją o śmierci i próbą jej “przeskoczenia” stoi jej twórca oraz “kod bezpieczeństwa”. Za każdą sztuczną inteligencją stoi intencja i potencja zbudowania systemu sybmisywnego. Wykład, jako wstęp otwierający dyskusję, stanowi próbę zbadania hipotezy, że pragnienie doświadczania życia przy cyfrowym wspieraniu jego psychosomatycznych aspektów wiedzie człowieka do wyzwolenia z dotychczasowych granic człowieczeństwa, do wciąż nieznanej jeszcze w skutkach nowej narracji człowieka cyfrowego, już nie jako całkowicie oddzielonego od innych indywiduów, ale jako elementu większego, zintegrowanego systemu, i jednym i drugim: transgresją. Można powiedzieć, że znajduje się on właśnie w procesie przejścia i otwierania nowych możliwości swojego istnienia, które oddalają wizję śmierci oraz obiecują mniejszy niepokój z nią związany. Konsekwencją transhumanizmu będzie więc przekroczenie człowieczeństwa, tak w sensie Ja, podmiotu jak i jednostki – zgodnie z socjologiczną koncepcją systemowo-sieciową – człowiek doświadcza zmiany na tle cielesnym, mentalnym i społeczno-kulturowym, co stanowi „ostateczne przeznaczenie Osobliwości i Wszechświata”, jak reasumuje Ray Kurzweil w Nadchodzi osobliwość.

*** Do prezentacji mogą zostać załączone krótkie relacje filmowe i zdjęciowe w języku angielskim – wszystkie zostaną wyjaśnione w języku polskim.

Powstawanie leku to proces długi i kosztowny – nie każdy początkowy pomysł doczeka się wdrożenia do leczenia pacjentów. By było to możliwe, potencjalny środek leczniczy musi przejść przez kilka etapów badań. Najpierw konieczne są badania podstawowe, prowadzone w warunkach laboratoryjnych, tzn. w warunkach in vitro. Opisywana jest wtedy jego charakterystyka. W następnym etapie lek jest badany w warunkach in vivo, czyli przy udziale zwierząt. Sprawdza się m.in. jego toksyczność oraz wpływ na różne układy narządów. Na wykładzie zostaną również poruszone poszukiwane alternatywy dla badań z zastosowaniem zwierząt. Tylko nieliczne zaproponowane środki lecznicze dotrwają do ostatniego etapu czyli badań klinicznych, w których biorą udział pacjenci. Podczas wykładu zostanie przedstawiona droga badań, które są konieczne, żeby lek trafił do apteki. Jako przykład środka terapeutycznego zostaną przedstawione komórki macierzyste, których stosowanie również podlega wielu regulacjom.

Celem warsztatów jest zdobycie wiedzy na temat kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) i poznanie jego funkcji w komórce. Uczestnicy warsztatów będą mieli możliwość zapoznania się z charakterystyką pracy z DNA i różnymi technikami biologii molekularnej. Podczas warsztatów młodzi naukowcy przeprowadzą reakcję łańcuchową polimerazy (PCR) – pozwalającą na uzyskanie dużej ilości ściśle zdefiniowanego fragmentu DNA i zapoznają się z podstawową techniką analizy i obrazowania DNA – elektroforezą.

Kuchnia jest ogromnym laboratorium chemicznym, a podczas gotowania i pieczenia zachodzą fascynujące reakcje chemiczne. W czasie spotkania dzieci będą miały okazję poznać chemiczną naturę niektórych produktów spożywczych i zastosować je jako odczynniki. Poznają między innymi naturalne kwasy i zasady oraz wskaźniki pH izolowane z roślin, spróbują wykryć obecność skrobi, zrozumieć działanie sody oczyszczonej, zrobić lustro przy użyciu glukozy.

Na naszym wykładzie spróbujemy opowiedzieć o cieple z punktu widzenia fizyki. Zaprezentujemy szereg pokazów przybliżających to pojęcie i demonstrujących, jak je rozumieją fizycy. Opowiemy o związku ciepła z energią i przedstawimy podstawowe prawa rządzące przemianami energetycznymi w przyrodzie.

Uczestnicy spotkania zobaczą jak powstają inteligentne materiały. Będą uczestniczyć w przygotowaniu polimerów zdolnych do zmiany kształtu pod wpływem temperatury.

Proces budowy maszyn, urządzeń i różnego rodzaju przedmiotów użytkowych we współczesnym świecie nierozerwalnie związany jest z projektowaniem, w czasie którego inżynierowie wykorzystują złożone systemy wspomagania komputerowego. Programy CAD (ang. Computer Aided Design) pozwalają na tworzenie w wirtualnej przestrzeni trójwymiarowej elementów o wyrafinowanych kształtach w bardzo krótkim czasie. Spasowanie poszczególnych części rzeczywistej konstrukcji, które pojawiły się na początku w głowie konstruktora, a następnie na ekranie komputera, jest idealne. Możemy tego doświadczyć oglądając sprzęty i przedmioty codziennego użytku. Ten efekt potęguje możliwość współpracy programów CAD i CAM (ang. Computer Aided Manufacturing) z maszynami do automatycznej, cyfrowo sterowanej obróbki materii. Z kolei współpraca komputerowych systemów CAD i CAE (ang. Computer Aided Engineering) pozwala na drodze obliczeń numerycznych zaprojektować urządzenie, które może być bardzo skomplikowane i odpowiedzialne, a jednocześnie będzie lekkie i bezpieczne. Systemy CAD-CAM-CAE wyparły już deskę kreślarską, ołówek, linijkę, kalkulator... Całe szczęście komputery we wszystkim nie wyręczą człowieka, gdyż człowiek nadal jest twórcą pomysłu, ale spowodowały, że inżynierowie osiągają swoje cele szybciej i w znacznie bardziej komfortowych warunkach.

Opowiemy o budowie, zasadzie działania i zastosowaniach reaktorów jądrowych. Reaktory energetyczne zostaną omówione z wykorzystaniem aplikacji komputerowej prezentującej działanie elektrowni jądrowej. Goście, w ramach wstępu do rozmowy o energetyce jądrowej, będą mogli wygenerować prąd siłą mięśni swoich nóg. Wytworzona energia oraz moc generowanego prądu zostaną poddane szacunkowej analizie i porównane z zapotrzebowaniem Polski na energię elektryczną. Na przykładzie polskiego reaktora MARIA omówione zostaną zastosowania reaktorów badawczych. Przy okazji goście będą mogli wczuć się w rolę pracownika takiego reaktora - spakują radioizotopy do pojemników transportowych korzystając z manipulatora i komory gorącej (wykorzystując, oczywiście, modelowe odpowiedniki wspomnianych elementów). Mówiąc o kwestii bezpieczeństwa takiego pracownika zademonstrujemy skuteczność różnego rodzaju osłon chroniących przed promieniowaniem, a także zaproponujemy gościom zbadanie dłoni na bramce radiometrycznej. Jako trzeci rodzaj reaktorów omówimy wysokotemperaturowe reaktory chłodzone gazem. Omówimy plany wdrożenia takich reaktorów do polskiego przemysłu – rolą tych reaktorów ma być dostarczanie zakładom ciepła procesowego.

„Migranci”, „uchodźcy”, „cudzoziemcy” - to terminy coraz częściej spotykane w debatach publicznych. W dyskusjach pojawiają się również takie określenia jak wielokulturowość, integracja czy asymilacja. Te pojęcia nie zawsze są jednoznaczne. Bywa, że inaczej rozumieją je prawnicy, socjologowie czy politycy. Wykład ma na celu wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z badaniami migracyjnymi oraz pokazanie wyzwań definicyjnych, jakimi mierzą się migrantolodzy.

Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo". Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami.

W laboratorium fotoniki kwantowej skupiamy się na kształtowaniu kwantowych impulsów światła w dziedzinie czasu i długości fali. Wykorzystujemy w tym celu materiały, które zmieniają swój współczynnik załamania światła pod wpływem przyłożonego napięcia lub zależnie od natężenia światła, aby w ten sposób umożliwić efektywną transmisję informacji kwantowej, współpracę urządzeń kwantowych czy podnieść dokładność pomiarów optycznych.

Demencja jest główną przyczyną niepełnosprawności osób starszych.  Dotyczy ok. 50 mln ludzi na świecie, a według przewidywań, w roku 2050 może osiągnąć pułap 150 mln, stając się jednym z głównych wyzwań dla społeczeństw i zdrowia publicznego.

Jak wiele jest przyczyn demencji? Dlaczego dotychczasowe próby terapii przyniosły w większości rozczarowania? Czy wystarczy pozbyć się złogów szkodliwego białka (amyloidu beta) by wyleczyć pacjenta z chorobą Alzheimera? Jakie są czynniki ryzyka demencji i czy mamy na nie wpływ? Innymi słowy, czy możemy zapobiegać demencji? 

Podczas wykładu zostaną przedstawione kamienie milowe badań nad demencją,  perspektywy terapii jej najczęstszej formy - choroby Alzheimera, oraz związane z nimi kontrowersje.  Zostaną zaprezentowane najnowsze wyniki światowych programów mających na celu prewencję demencji, m.in. Światowego Fińskiego Geriatrycznego Badania Interwencyjnego nad Zapobieganiem Zaburzeniom Poznawczym i Niepełnosprawności (ang.  WW-FINGER - The World Wide Finnish Geriatric Intervention Study to Prevent Cognitive Impairment and Disability). Programy te polegają na jednoczesnym stosowaniu odpowiedniej diety, treningu poznawczego, aktywności fizycznej i towarzyskiej oraz monitorowaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Ich wyniki podkreślają znaczenie holistycznego podejścia do pacjenta i wskazują, iż ok. 40% czynników ryzyka demencji jest w naszych rękach.  

Na podstawie tegorocznej Międzynarodowej Konferencji dotyczącej choroby Alzheimera, Parkinsona i schorzeń pokrewnych, w Barcelonie.

Autor tej wystawy włączył się w obchody 200. rocznicy urodzin Norwida, która przypadła 24 września 2021 roku. Sejm RP podjął w tej sprawie uchwałę ustanawiającą rok 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida. To jeden z czterech największych polskich poetów romantyków. Urodził się na Mazowszu i rozsławiał życie Mazowszan na stylowych kartach pocztowych. Norwid stał się sławnym Europejczykiem. Dlatego na planszach o wymiarach (100 x 70 cm) Marian Sołobodowski pokazuje najbardziej mazowieckie miejsca związane z Norwidem. Również portrety Norwida przypominające tę postać, a także jego rysunki i grafikę na podstawie posiadanego zbioru wydanego przez przedwojenne wydawnictwo J. Mortkowicza. Jedna z plansz pokazuje myśli, gdzie „każde słowo Norwida jest jak perła”, a także jego cytaty na świątecznych kartach pocztowych. Ubogaceniem tej wystawy są liczne książki ukazujące twórczość Norwida, jak również dużo zebranych pamiątkowych artefaktów. Można zobaczyć m. in. pełną dokumentację ustanowionej przez Samorząd Województwa Mazowieckiego Nagrody NORWIDA. Nagroda jest przyznawana co roku przez ludzi kultury, jako „NORWIDY”.

Stephen King, jeden z najpopularniejszych, najbardziej kreatywnych i płodnych ze współczesnych pisarzy amerykańskich, został okrzyknięty przez wielu „Królem Horroru” i „Mistrzem Grozy”, co spowodowało uwięzienie autora w sztywnych ramach gatunku. Często wymienia się również gatunek fantasy, science fiction oraz motywy nadprzyrodzone jako elementy najbardziej emblematyczne dla twórczości pisarza. Podczas spotkania wejdziemy w polemikę z powyższymi stwierdzeniami poprzez analizę psychologicznych aspektów powieści Ręka Mistrza (2008), szczególną uwagę poświęcając sposobom przedstawienia bólu i cierpienia oraz choroby i niepełnosprawności. King, zachowując odrębność swojego stylu pisarskiego, a także czerpiąc z bogactwa literatury horroru oraz z osobistych doświadczeń cierpienia i rekonwalescencji po wypadku, któremu uległ w 1999 roku, zrywa etykietę pisarza gatunkowego i wykracza daleko poza jej ramy, poszerzając spektrum możliwości interpretacyjnych i stawiając kluczowe pytania dotyczące najbardziej namacalnego przejawu strachu - lęku przed realnym cierpieniem. Chorzy i niepełnosprawni bohaterowie Ręki Mistrza, uzdolnieni artystycznie i obdarzeni nadprzyrodzonymi siłami umysłu, zmagają się z ciężarem traumatycznych wspomnień, uczą się radzić sobie z ograniczeniami swoich ciał i umysłów, a także z nieustannym poczuciem straty towarzyszącym ich życiu, i starają się odzyskać utraconą tożsamość w odosobnieniu od społeczeństwa, zgodnie z filozofią rekonwalescencji Kinga, która głosi, że „każdy czyn, który stwarza świat na nowo, zasługuje na miano bohaterstwa”. Ból i cierpienie przedstawione w powieści, zarówno fizyczne jak i psychiczne, nie są szlachetne i symboliczne - są okrutne, izolujące i rzeczywiste, stanowiąc podstawę do eksploracji niuansów zmieniającego się i ewoluującego poczucia tożsamości bohaterów poprzez ich rosnącą świadomość odwiecznego balansowania pomiędzy zdrowiem i chorobą w myśl idei wyrażonej przez Susan Sontag dotyczącej podwójnego paszportu, który każdy z nas posiada zarówno w królestwie zdrowych, jak i w królestwie chorych.

W trakcie zajęć zostanie przedstawione jak wyglądają i jak działają pompy ciepła, które tak powszechnie są ostatnio wykorzystywane do ogrzewania domów i do produkcji ciepłej wody użytkowej. Na działającym urządzeniu zostanie zaprezentowane krok po kroku, jak to jest, że z jednego kWh energii elektrycznej uzyskuje się do ogrzewania aż 4 kWh ciepła. Osoby uczestniczące w pokazie prześledzą obieg czynnika roboczego w układzie zaczynając od sprężarki przez skraplacz, zawór rozprężny i parownik, dowiedzą się po co te wszystkie elementy się tam znajdują i co właściwie robią. Na koniec zostanie też zaprezentowane, gdzie oprócz domków jednorodzinnych można spotkać pompy ciepła.

Po raz trzeci drzwi dla zwiedzających otwiera Obserwatorium geofizyczne Instytutu Geofizyki PAN w Otwocku Świdrze. W sobotę, 24 września w godzinach 11.00-14.00 pracownicy Instytutu przygotują dla miłośników nauki szereg pokazów i konkursów. Będzie można także zwiedzić wystawy poświęcone polskim badaniom polarnym i geofizycznym.

W jednym z budynków Obserwatorium, w tzw. domku modrzewiowym, przygotowano wystawę polarną, na której prezentowane są zarówno przyrządy pomiarowe stosowane do badań w Arktyce, jak i sprzęt codziennego użytku wykorzystywany przez polarników. Zwiedzaniu wystawy będą towarzyszyć fascynujące opowieści o życiu i pracy w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund im. Stanisława Siedleckiego na Spitsbergenie.

Dodatkową atrakcją będzie zwiedzanie minimuzeum geofizycznych urządzeń pomiarowych. Odwiedzający poznają historię wybranych badań geofizycznych, w szczególności powstania pierwszego na ziemiach polskich obserwatorium magnetycznego w Świdrze, a także prowadzenia ciągłych obserwacji i pomiarów na całym świecie. Zaprezentowana zostanie wybrana aparatura pomiarowa stosowana do pomiarów pól magnetycznych i elektrycznych Ziemi, parametrów meteorologicznych i zanieczyszczeń powietrza.

Podczas wydarzenia dostępne będzie stoisko polarne, gdzie będzie można przenieść się wirtualnie na Spitsbergen - popływać pontonem czy zajrzeć do lodowej jaskini – a to wszystko dzięki nowoczesnym technologiom i goglom VR. Nie zabraknie również gier o tematyce polarnej dla starszych i młodszych wraz z nagrodami.

Podczas pokazu będzie można zobaczyć roboty przemysłowe "na żywo". Są to jedne z najnowocześniejszych urządzeń aktualnie stosowanych w światowym przemyśle. Zaprezentujemy, jakie zadania mogą wykonywać roboty w warunkach pracy przemysłowej i w jakim stopniu mogą wyręczyć ludzi. Opowiemy także o istotnych zagadnieniach bezpieczeństwa pracy z robotami.

Naukaoklimacie.pl to tworzona we współpracy z naukowcami strona popularyzująca wiedzę o klimacie. Podczas Festiwalu Nauki jej twórcy zapraszają do udziału w quizach z nagrodami. To okazja, żeby poznać różnicę pomiędzy pogodą i klimatem, dowiedzieć się, jakie zjawiska kształtują klimat Ziemi i dlaczego mamy obecnie do czynienia z globalnym ociepleniem.

Przypuszcza się, że bardzo młody i gorący Wszechświat wypełniała materia w postaci plazmy kwarkowo-gluonowej. Jest to szczególny rodzaj materii jądrowej, będący bardzo gorącą i gęstą mieszanką kwarków i gluonów. Składniki plazmy, dzięki temu że niosą tzw. ładunek kolorowy, bardzo silnie między sobą oddziałują. To silne oddziaływanie powoduje, że kwarki i gluony nie są obserwowane jako swobodne obiekty. Występują natomiast na przykład wewnątrz nukleonów, z których zbudowane są jądra atomowe. Zderzając ciężkie jądra atomowe o bardzo wysokich energiach, czyli jądra poruszające się z prędkościami bliskimi prędkości światła, możliwe jest wytworzenie w laboratorium warunków jakie istniały w pierwszych ułamkach sekundy po Wielkim Wybuchu. W trakcie wykładu przedstawione zostaną wyniki z eksperymentów badających zderzenia tego typu, między innymi wyniki z eksperymentów znajdujących się przy Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) w ośrodku CERN pod Genewą.

Dzieci poznają zasady komponowania zdrowego posiłku oraz budowy Piramidy i Talerza Zdrowego Żywienia. W części praktycznej dzieci stworzą zbilansowany talerz, przyporządkują produkty do odpowiednich stopni piramidy żywieniowej oraz będą rozpoznawać owoce i warzywa ukryte w skrzyniach.

Jedni czytelnicy szanują książki, nie piszą na marginesach. Inni podkreślają, stawiają znaki zapytania, a nawet na marginesach i niezadrukowanych stronach umieszczają krytyczne uwagi. Bibliotekoznawcy, stojący na straży zbiorów, zabraniając jakichkolwiek ingerencji w tekst czytanego dzieła, prowadząc jednocześnie badania nad wszelkimi znakami i zapisami umieszczonymi w księgach, bo jest to skarbnica wiedzy o kolejnych właścicielach i ich stosunku do czytanego tekstu. 

Jak można szukać śladów procesów zachodzących w bardzo młodym Wszechświecie – tuż po Wielkim Wybuchu? Światło nie może w tym pomóc, ale mogą pomóc fale grawitacyjne.

Podczas wykładu zostaną przedstawione istniejące rozwiązania robotów-telemanipulatorów chirurgicznych i medycznych stosowane w praktyce medycznej oraz nowe koncepcje takich robotów i doświadczenia własne autora z zakresu projektowania i konstrukcji manipulatorów do zastosowań w medycynie.

Zostanie zaprezentowane spektakularne zastosowanie robotów chirurgicznych wykorzystywanych do operacji minimalnie inwazyjnych serca dotyczących wykonywania tzw. by-passów w chorobie niedokrwiennej serca. Najbardziej znane roboty dla chirurgii to AESOP i ZEUS oraz daVinci produkcji USA. W referacie zostanie przedstawiona typowa procedura stosowana w chirurgii z użyciem robota-telemanipulatora, w którym narzędzia są sterowane zdalnie, zaś kamera endowizyjna, przekazująca obraz operowanego miejsca, jest sterowana głosem. Stosowana jest tu technika endoskopowa, w której wprowadza się do ciała pacjenta narzędzia laparoskopowe zamocowane do ramion robota i specjalny układ optyczny - obrazowód z kamerą i źródłem światła. Ramiona robota kopiują ruchy rąk chirurga, ale są o wiele precyzyjniejsze, ponieważ drżenie rąk chirurga nie przenosi się na ramiona robota.

Ta nowa technika stała się obecnie bardzo atrakcyjna i dynamicznie się rozwija, brak jeszcze jednolitych standardów technicznych i projektowo-konstrukcyjnych w tym zakresie i wiele zagadnień czeka nadal na rozwiązania. Można je uzyskać na drodze analizy odpowiednio sformułowanych modeli uwzględniających specyfikę podejmowanych zagadnień z pogranicza anatomii, medycyny, biomechaniki i inżynierii medycznej – w referacie zostaną przedstawione nowatorskie metody projektowania i konstruowania innowacyjnych rozwiązań manipulatorów do zastosowania w medycynie.

Jest więcej facetów o imieniu John wśród prezesów spółek na giełdzie nowojorskiej, niż wszystkich kobiet razem wziętych. Ale także naruszanie płacy minimalnej jest częstsze wobec kobiet, a za godzinę pracy kobiety dostają między 75 i 80 groszy, na każdą złotówkę zapłaconą mężczyźnie. Nierówności płacowe między kobietami a mężczyznami nie mają wiele twarzy i wiele przyczyn, wiele z nich psychologicznych -- ale mimo wszystko (a może właśnie z tego powodu) wiele osób podważa w ogóle ich występowanie. Nie trzeba się spierać, można odwołać się do nauki. Na wykładzie uczestnicy odbęda podróż przez dekady, kontynenty i segmenty rynku pracy, by zapoznać się z bieżącym stanem nauki na temat nierówności między kobietami i mężczyznami oraz skutecznymi sposobami eliminowania tych nierówności.