Spotkania weekendowe

Teren Kampinoskiego Parku Narodowego charakteryzuje się położonymi naprzemiennie dwoma pasami wydmowymi i dwoma pasami bagiennymi. Znajduje się tu unikatowy kompleks wydm śródlądowych, jeden z największych i najlepiej zachowanych w Europie. Na wydmach tych można znaleźć nieduże, ale cenne płaty siedlisk przyrodniczych chronionych w ramach programu Natura 2000 z wieloma rzadkimi gatunkami roślin, porostów i zwierząt. Postaramy się przybliżyć uczestnikom wycieczki historię powstania wydm, a także zagrożenia z którymi się spotykają oraz działania Kampinoskiego Parku Narodowego zmierzające do ich zachowania.

Czas trwania ok. 3 godz.

Trasa wycieczki ma kształt pętli dł. ok. 6,5 km.

Przebieg trasy:

Parking przy Dąbrowie Leśnej– szlak niebieski – Uroczysko Łuże – szlak żółty – Nadłuże (Kamień Ułanów Jazłowieckich) – czarna ścieżka spacerowa przez Łużową Górę – Parking przy Dąbrowie Leśnej.

Wykład poświęcony tradycji świętowania jubileuszy panowania królów i królowych Zjednoczonego Królestwa. Królowa Elżbieta II obchodzi w 2022 roku 70 rocznicę wstąpienia na tron. Jest to rekordowo długie panowanie, ale dwojgu wcześniejszych władców – Jerzemu III i Wiktorii - udało się dożyć sześćdziesięciolecia panowania. Czy i w jaki sposób świętowano ich jubileusze? I co nam to mówi o brytyjskiej kulturze?

Choć zwykle się nad tym nie zastanawiamy, promieniowanie elektromagnetyczne jest stałym elementem naszego życia. Pochodzi ze źródeł naturalnych, np. ze Słońca lub ze źródeł sztucznych. Wraz z rozwojem cywilizacji w naszym otoczeniu pojawia się coraz więcej urządzeń emitujących promieniowanie elektromagnetyczne. Lampy do utwardzania lakieru hybrydowego, telefony komórkowe, kuchenki mikrofalowe, routery WiFi, linie wysokiego napięcia. Niektóre wydają się nieszkodliwe - ale czy na pewno takie są? Inne budzą lęk. Czy telefonia 5G może spowodować wzrost zachorowań na nowotwory? Czy korzystanie z kuchenki mikrofalowej jest bezpieczne? Naukowcy też zadają sobie takie pytania i mają narzędzia, aby spróbować na nie odpowiedzieć. Na wykładzie w przystępny sposób przedstawię aktualny stan wiedzy na temat wpływu promieniowania elektromagnetycznego z różnych źródeł na zdrowie człowieka

Treści zawarte w wykładzie będą rozwijać temat węgla jako pierwiastka występującego w różnych odmianach alotropowych i z ich odmiennymi właściwościami. Ponadto przybliżone będą aktualnie rozwijające się trendy „węglowe” napędzające naukę, tj. aktualny stan wiedzy i rozwijane technologie. Zaprezentowane zostaną również zastosowania nanostruktur węglowych w elektronice, nanotechnologii, medycynie, ochronie środowiska i obronności.

W czasie zajęć pokazane zostaną przykłady "twierdzeń", które są prawdziwe dla małych liczb naturalnych, ale nie są prawdziwe w ogólności. Uzmysłowi to nam, że matematyka nie może obyć się bez dowodów.

Dzielimy okrąg! Jak, czym i po co? Czego ciekawego dowiemy się, dzieląc inne figury (i jedną bryłę)? Może nie zdążymy skonstruować 65537-kąta foremnego, ale opowiemy o astronomii, origami, nieskończonych sumach, problemie trysekcji...

Wykład inaugurujący wystawę poświęconą spotkaniu autorskiemu Mirona Białoszewkiego w Lublinie w kwietniu 1976 r. Piotr Sobolczyk przedstawi okoliczności i konteksty tego wydarzenia a także oprowadzi po dokumentacji wystawy.

W trakcie spotkania zostanie przedstawiona historia badań nad promieniowaniem kosmicznym oraz wybrane metody wykrywania radioaktywności. Przewidywany jest również pokaz eksperymentu umożliwiającego wykrycie promieniowania kosmicznego.

Urzekający park wokół Domu Urodzenia Fryderyka Chopina ma swoją odrębną historię. Kluczowym okresem były lata 30. XX wieku – moment wzmożonej dyskusji nad wizją parku oraz powstania modernistycznego projektu autorstwa architekta Franciszka Krzywdy-Polkowskiego. Wykład poprowadzi dr Michał Ceglarek – kustosz, główny specjalista ds. Archiwum Naukowego Muzeum Fryderyka Chopina.

Około 1,5 – godzinne spotkanie poświęcone będzie historii oraz problemom nawiązywania i utrzymywania dwustronnych relacji naukowych pomiędzy Rzeczpospolitą Polską i Federacją Rosyjską w okresie 2007 – 2018, przez Stację Naukową PAN działającą (w latach 2012 – 2018) przy Ambasadzie RP w Moskwie. Będzie to dwugłos naukowców: dr hab. Marka Pąkcińskiego, ostatniego dyrektora moskiewskiej Stacji PAN, który kierował nią w latach 2015-2018 oraz dr hab. Aleksieja Wasiljewa, współpracownika Stacji PAN za kadencji prof. Mariusza Wołosa.

Dwugłos ten polegać będzie na zaprezentowaniu działań i inicjatyw podejmowanych przez Stację w dziedzinie nauk humanistycznych: literaturoznawstwa, kulturoznawstwa (Marek Pąkciński) oraz historii (Aleksiej Wasiljew), a także w innych dziedzinach, w których istniała tradycja współpracy między naukowcami polskimi i rosyjskimi (pochodząca często jeszcze z okresu ZSRR): nauki medyczne, fizyka jądrowa, technika kosmiczna, ekonomia, geologia. Uwaga prelegentów będzie koncentrować się na stanie relacji polsko-rosyjskich (z perspektywy dyplomacji naukowej), interpretacjach stereotypów, różnicach poglądów, wpływie propagandy na mentalność Rosjan oraz możliwościach przeciwdziałania jej. Będzie również mowa o roli, jaką nauka odgrywała i odgrywa w społeczeństwie rosyjskim i w jego samoświadomości. Prelegenci dokonają również oceny szans na demokratyzację Rosji.

Prelekcja dwóch prowadzących będzie uzupełniana projekcją materiałów wizualnych – zdjęć z wydarzeń zorganizowanych przez Stację PAN w Moskwie w latach 2015-2018 oraz miejsc, w których te wydarzenia się odbywały (Moskwa, Petersburg).

Po dwugłosie Marka Pąkcińskiego i Aleksieja Wasiljewa przewidziana jest około półgodzinna dyskusja z udziałem publiczności.

Wojna informacyjna w internecie to obecnie takie samo narzędzie walki jak tradycyjne wojny, ale bronią są słowa, filmy, myśli i obrazy. Na zajęciach odkryjesz jak każdego dnia walczysz na polu wojny informacyjnej w internecie, jak się możesz przed tym bronić i wyprowadzać własne atak.

Zapoznanie z podstawowymi informacjami dotyczącymi oceny lasu i zasad interpretacji środowiska przyrodniczego na podstawie zdjeć lotniczych. Przykłady wykorzystania zdjeć w ocenie stanu zdrowotnego lasu oraz próba oceny zmian w czasie.

W trakcie spotkania zostanie przedstawiona historia badań nad promieniowaniem kosmicznym oraz wybrane metody wykrywania radioaktywności. Przewidywany jest również pokaz eksperymentu umożliwiającego wykrycie promieniowania kosmicznego.

Film „Droga do Itaki” (reż. Dorota Migas-Mazur) ukazuje w jaki sposób możemy pracować́ włączająco z seniorami, aktywizując to środowisko w sposób różnorodny i partnerski. Głównym założeniem prac dokumentalnych jest ukazanie dialogu międzypokoleniowego pomiędzy starszą i młodszą społecznością̨. Nakładające się̨ na siebie obecnie kryzysy starzenia się̨  społeczeństwa, ekosystemu, gospodarki, społecznego zaufania i solidarności, które z rożną intensywnością̨ dotykają̨ nie tylko Polski, ale całego świata, stawiają̨ przed nami szczególne wyznania.

Uważamy, że odpowiedź, na to co się̨ dzieje, nie może polegać́ jedynie na minimalizowaniu strat, ale powinna stanowić́ konstruktywną wizję budowania nowej, otwartej i demokratycznej wspólnoty i regeneracji sfery publicznej.

Dyskusja na temat wykluczenia osób starszych i dialogu międzypokoleniowego z udziałem ekspertów SWPS oraz twórców projektu „Itaka”.

Dla laika nauka to pasmo sukcesów, droga ciągłego postępu prowadzącego od odkrycia do odkrycia czy od jednej błyskotliwej tezy do drugiej. Gdy przyjrzymy się jednak codziennym praktykom badaczy, to otrzymamy obraz znacznie bardziej złożony. Nauka jest miejscem intensywnych interakcji, często także kontrowersji i polemik oraz poszukiwania chwiejnego konsensusu. Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana w wypadku humanistyki, szczególnie w momencie, gdy jej przedstawiciele stawiają pytania o fundamenty, które z natury rzeczy pozostają kwestią sporną i nierozstrzygalną raz na zawsze.

Redakcje czasopism naukowych muszą godzić sprzeczne oczekiwania. Z jednej strony, dopuszczać do publikacji jedynie artykuły dobrze uzasadnione i osadzone w dotychczasowej wiedzy i interpretacjach. Z drugiej strony, powinny przynosić odważne tezy i nowe perspektywy, przekraczające dominujące sposoby myślenia. W trakcie spotkania przyjrzymy się procesowi redakcyjnemu, szczególnie omawiając recenzowanie tekstów przez specjalistów z danej dziedziny nauki (tzw. peer review). Zastanowimy się nad różnymi modelami recenzowania i ich ograniczeniami. Ponadto pokażemy, w jaki sposób publikacje w czasopismach budują prestiż autorów oraz jakie strategie stosują czasopisma, aby budować swoją pozycję na rynku wydawniczym.

Dehumanizacja polega na odmawianiu ludziom człowieczeństwa. W wystąpieniu omówię psychologiczne aspekty dehumanizacji, dlaczego dochodzi do tego procesu, jakie ma funkcje oraz mechanizmy działania. Poruszę także kwestie konsekwencji dehumanizacji dla jej sprawców, ofiar oraz szerszego kontekstu społecznego, a także sposoby przeciwdziałania dehumanizacji.

Wykład koncentruje się na widmowym charakterze miast umarłych. Większość przedstawianych nekropolii straciła dawną funkcję, znaczenie i bytność w pejzażu współczesnej Polski. Niemiecka przeszłość „zamieszkujących” je obywateli, ewangelickość oraz brak opieki – zapomnienie, niechybnie wpłynęły na przyspieszony proces umierania miejsc naznaczonych śmiercią obcego, tj. dawnych niemieckich cmentarzy ewangelickich.  Podczas wykładu prezentowane będą wyniki fotograficznych wypraw do kilkunastu miast po zachodniej i północnej stronie Polski. Za pośrednictwem fotografii w różny sposób konfrontowano się z problemem nieobecności, przemianą miejsca w widmo, obecnością śmierci w miejskich parkach rozrywki i relaksu.

Projekt Joanny Rajkowskiej „SORRY” to rzeźba - betonowy mur pokryty odłamkami szkła na szczycie, jaki znamy z terenów przygranicznych lub dobrze strzeżonych. Na pierwszy rzut oka mur ma dziwną formę labiryntu, która na wysokości wzroku człowieka jest nieczytelna, stanowi jednak fizyczną barierę nie do pokonania. Dopiero z perspektywy lotu ptaka (np. z drona) lub z okien okolicznych budynków okazuje się, że mur układa się w litery angielskiego słowa „przepraszam” – „SORRY”.

„SORRY” ma być zatem lustrem i pracą sumienia. Jest okrutnym projektem o tym, że społeczeństwa Zachodu (w tym Polska) od pokoleń żyją na kredyt środowiska, innych kultur i przyszłych generacji. I o tym, że nasz model świata obarczony jest fundamentalnym błędem, który zakłada nieustający postęp w środowisku nieograniczonych zasobów. W rezultacie nasz styl życia generuje stan głębokich kryzysów: ekologicznego, ekonomicznego i migracyjnego, których nie da się już powstrzymać.

Żywienie czy odżywianie? Dieta czy styl życia? Co z metabolicznego punktu widzenia jest najważniejsze i ma najlepszy wpływ na nasze zdrowie? Podstawową rolą żywienia jest dostarczanie ludzkiemu organizmowi odpowiednich pokarmów zapewniających utrzymanie jego podstawowych procesów życiowych. Celem prawidłowego odżywiania zdrowego, dorosłego człowieka powinno być spożywanie takiej ilości określonych pokarmów, które zapewnią równowagę metaboliczną. Czy zatem stosowanie diet ma uzasadnienie naukowe? Czy każda dieta jest rzeczywiście zdrowa? Na te i inne pytanie znajdziecie Państwo odpowiedź w tym krótkim wykładzie, w którym zajrzymy w głąb i niekiedy do sensu życia człowieka czyli żywienia. Od czego zależy trawienia, co jest kluczowe do prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego dzieci i dorosłych, jaka jest w tym wszystkim rola snu i układu hormonalnego -  dostarczymy wielu dowodów naukowych potwierdzających kluczową rolę zdrowego stylu życia i prawidłowego odżywiania w dobrym samopoczuciu człowieka. W podsumowaniu opowiem Państwu o roli prawidłowego odżywiania w okresie rekonwalescencji.

Jak to się dzieje, że niezadowolenie społeczne czasem prowadzi do protestów, a czasami nie dzieje się zupełnie nic? Bywa tak, że wielu niezadowolonych obywateli po prostu siedzi w domu, podczas gdy w innych przypadkach niewielki incydent może doprowadzić do ogromnych strajków. Aby zrozumieć jak to możliwe, zaczniemy od opowieści o czterech małych wyimaginowanych wioskach, których mieszkańcy ku swemu niezadowoleniu dowiedzieli się właśnie, że przez ich powiat ma prowadzić hałaśliwa autostrada.

W czasie warsztatów przejdziemy wspólnie przez bardzo prosty model powstawania protestu i sprawdzimy, w jaki sposób zachowania indywidualne prowadzą do nieoczekiwanych rezultatów na poziomie społecznym.

Przyjrzymy się przede wszystkim temu, jak demonstracje powstają i jak nieoczywiste może być powiązanie między postawami niezadowolonych mieszkańców a rezultatem w postaci protestu. To ćwiczenie będzie pretekstem do tego, żeby zrozumieć lepiej dynamikę działań zbiorowych i zwrócić uwagę na interesujące własności różnych złożonych procesów grupowych.

Warsztat został opracowany w oparciu o materiały z realizowanego przez prowadzące projektu Action for Computational Thinking in Social Sciences (actiss-edu.eu). W trakcie projektu, finansowanego w ramach programu Erasmus+, zespół ekspertów z Warszawy, Groningen i Berlina opracował szereg otwartych kursów online i materiałów edukacyjnych wprowadzających uczestników w świat modelowania i symulacji społecznych. Materiały są ogólnodostępne, więc zainteresowani będą mogli już po warsztacie skorzystać z różnych kursowych materiałów, np. filmów na YouTube.

3 lata temu ktoś zapytany na ulicy: „Czym zajmują się biolodzy molekularni?” prawdopodobnie miałby pewną swoją mniejszą (częściej) lub większą wizję laboratorium. Jaki obraz pojawiłby się w głowie? U każdego inny. Wszystkie zebrane odpowiedzi na tak zadane pytanie łączyło by jedno: wyobrażenie. Śmiechem-żartem: jeśli wydawało Ci się, że wiesz, czym zajmuje się biolog molekularny, to miałeś rację - wydawało Ci się. A dziś? Czy w kontekście naszych wyobrażeń po epidemii COVID-19 świat wygląda tak samo? Dziś świat oczywiście odpowiada, że nic już nie będzie wyglądało tak samo. Ale świat mówił podobnie, gdy umarł Rysiek z „Klanu”. Dziś przede wszystkim inna jest nasza świadomość. Dziś większość z nas wie, czym jest „ten” RT-PCR i poruszone podczas wykładu wątki będą dla większości tylko przypomnieniem. Dziś droga z laboratorium pod strzechy jest krótsza, niż spodziewali się specjaliści od promocji. Dziś nadzieja przekuwa się w praktykę na naszych oczach. Ale jak to jest z tą naszą wiedzą zdobytą z konieczności? Czy na pewno wszyscy rozumiemy już ten dotąd obcy, a tak bliski otaczający nas molekularny świat? Czy może strach pozostał, wątpliwości się rodzą a mitologia zwycięża? Zacznijmy więc od Adama i Ewy, czyli po krótce czym jest SARS-CoV-2. Przypomnijmy sobie, na jakim etapie można identyfikować wirus testem genetycznym. O czym czarno na białym świadczy wynik badania molekularnego? Wynik pozytywny czy negatywny? A może fałszywie negatywny, fałszywie pozytywny? To w końcu jest wirus czy go nie ma i co tu może pójść nie tak? Jakie jest słowo-klucz sprawiające, że test przeznaczony do badań naukowych można stosować do celów diagnostycznych? Jeśli dodatkowo chcesz się dowiedzieć, co ma wspólnego PCR z malarstwem Kazimierza Malewicza – przyjdź i posłuchaj.

Klasa średnia pozostaje jednym z najważniejszych tematów polskiej sfery publicznej. Stawanie się klasą średnią w czasach transformacji było zarazem obietnicą i obowiązkiem. Klasa średnia miała żyć wedle wzorców nowoczesnego społeczeństwa – zorientowana na dobrobyt, status i konsumpcję. Miała też charakteryzować się pożądanymi w nowej, rynkowej gospodarce cechami – elastycznością i chęcią ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Klasa średnia wpisała się w wyobrażenia współczesnej Polski jako siła społeczna: politycy walczą o jej głosy, media zabiegają o jej zainteresowanie, a banki oferują jej kredyt. Powtarzające się spory o klasę średnią w debacie publicznej pokazują jednak, że uczestnikom debaty trudno wskazać taką jej definicję, którą można uczynić wspólną.

Socjologia od dawna toczy spór o klasę średnią, pytając o jej granice, charakter, a nawet o to, czy klasa średnia w ogóle istnieje. Wykład będzie krótkim wprowadzeniem do tych sporów z licznymi nawiązaniami do współczesności. Czy da się z pożytkiem stosować tak wieloznaczne pojęcie?