wykład

W 100-lecie śmierci Henryka Sienkiewicza proponujemy spojrzeć na jego osobę i twórczość oczyma współczesnych. Popatrzmy na poczytnego dziennikarza, twórcę reportaży z podróży, korespondencji z Ameryki i Afryki, felietonistę zainteresowanego bieżącymi problemami społecznymi i politycznymi (np. emigracja zarobkowa, różnice kulturowe), autora popularnych opowieści historycznych, przygodowych i obyczajowych, czytanych z wypiekami na twarzy w odcinkach w prasie oraz w licznych, często tanich wydaniach książkowych. Zaobserwujmy przejawy bieżącego zainteresowania jego pracami, sukcesami (z największym – nagrodą Nobla), a także życiem osobistym, krytyczne oceny jego postawy i twórczości oraz uwielbienie fanów. Pozwolą nam na to oryginalne obiekty ze zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie: stuletnie książki, czasopisma i dokumenty życia społecznego.

Zajęcia mają na celu przestawienie kompilacji pojęć globalnego biznesu i wielokulturowości oraz przegląd i omówienie teorii kontekstu kulturowego wg Halla, wymiarów kultury wg Hofstede i kulturowych kategorii komunikacji wg Hofstede, osadzonych w realiach biznesu globalnego, z uwzględnieniem praktycznych przykładów.

Spotkania z Inżynierią Chemiczną.

Wykonując kilka prostych doświadczeń, uczniowe dowiedzą się, na czym polega zjawisko wymiany ciepła.

Dlaczego metale są zimne? Co sprawia, że przedmioty wykonane z metalu są zawsze zimne? Dlaczego płytki w łazience są zimniejsze niż podłoga drewniana w pokoju?
W doświadczeniu posłużymy się płytkami wykonanymi z różnych materiałów, aby odpowiedzieć na te pytania i wyjaśnić kryjące się za nimi zjawisko.

Dlaczego metalowa łyżeczka włożona do gorącej herbaty bardzo szybko się nagrzewa? Dlaczego garnki mają plastikowe uchwyty? W doświadczeniu zaprezentujemy różnice w przewodności cieplnej różnych materiałów, a uczniowie poznają pojęcia dobrych i słabych przewodników ciepła.

Czym jest ciepło dla fizyka lub inżyniera? Czy przeciwieństwem ciepła jest zimno? Wyjaśnimy, używając wody o różnych temperaturach, czym jest ciepło i energia cieplna. Pokażemy w jakim kierunku odbywa się transport ciepła.

Czy ciepło może latać? Dlaczego grzejniki umieszczamy na podłodze, a klimatyzatory pod sufitem? Po co pod oknem jest kaloryfer? Posługując się sympatycznym wężem - spiralą, pokażemy zjawisko konwekcji cieplnej. Omówimy zastosowanie tego zjawiska na przykładzie bajki o rakiecie, którą wyślemy w kosmos.

W trakcie zajęć dzieci otrzymają karty pracy, które będą wypełniać przy każdym ćwiczeniu. Na koniec zajęć omówimy zaobserwowane zjawiska i poprosimy dzieci o wyciągnięcie wniosków.

Choroba Alzheimera charakteryzuje się blisko 20-letnim okresem „niemym klinicznie”. W mózgu chorego toczy się już patologiczny proces, ale chory nie odczuwa deficytów w zakresie funkcji poznawczych. W neuropilu (mózgowy obszar o złożonej strukturze) pojawia się b-amyloid (peptyd), a wewnątrz neuronów patologicznie fosforylowane białko tau. Obecność tych białek o patologicznej strukturze (beta kartki), powoduje obumieranie neuronów. Wraz z ich rozpadem, w mózgu obniża się stężenie transmiterów (przekaźników) produkowanych przez ginące komórki. Dopiero wtedy, gdy liczba neuronów i ich połączeń spada poniżej krytycznej - w przybliżeniu 50%, pacjent zaczyna zgłaszać zaburzenia pamięci albo - stają się one zauważalne dla najbliższego otoczenia.

W okresie łagodnego otępienia stosujemy wyłącznie leczenie objawowe inhibitorami acetylocholinesterazy, potem dołączamy leki zawierające memantynę. Leczenie przyczynowe, jak z tego wynika, jest możliwe wyłącznie w okresie przed pojawieniem się objawów klinicznych. Okres choroby - niemy klinicznie - można badać, a także leczyć przyczynowo u bardzo wąskiej grupy pacjentów, nie większej niż 1,5% przypadków. Tylko u tych chorych, u których stwierdza się obecność jednogenowej mutacji w genach dla presenilin 1 i 2 oraz w genie dla białka (prekursorowego), z którego powstaje b-amyloid.

Badania nad leczeniem przyczynowym choroby Alzheimera trwają już w Europie i USA w ramach próby (ang. trial) klinicznej o akronimie DIAN-TU (z użyciem leków gantenrumab i solanezumab). Obecnie jesteśmy świadkami wielu prób leczenia o charakterze przyczynowym, co pozwala na bardzo ostrożny optymizm; jednak należy pamiętać, że żadna z tych prób nie obejmuje tych chorych z pełni już rozwiniętym zespołem objawów klinicznych.

Często mówimy o tym, że nasze prawo do dysponowania swoim ciałem jest następstwem tego, że nasze ciała są „nasze”: należą do nas, są naszą własnością. Chociaż jest to wyrażenie metaforyczne, to ma ono poważne konsekwencje etyczne. W czasie wykładu wspólnie spróbujemy odpowiedzieć m.in. na takie pytania: Co to znaczy, że mamy prawo dysponować swoimi ciałami? Jakie są etyczne następstwa myślenia o własnych ciałach jako własności? Czy posiadanie swojego ciała upoważnia nas do zrobienia z nim cokolwiek zechcemy o ile nie krzywdzi to innych? Czy istnieje inny sposób myślenia o własnym ciele, który unika pułapek metaforyki własności?

Wykład rozpoczyna wprowadzenie podstawowych zagadnień związanych z psychologią postrzegania obrazów oraz dyskusja na temat ich konsekwencji dla przetwarzania obrazów w teledetekcji – lotniczych i satelitarnych. Na przykładzie obrazu tytułowego pingwina (ale nie tylko, będą również foki i dalmatyńczyki) dyskutowana jest różnica między postrzeganiem obrazu przez człowieka a widzeniem maszynowym. Przedstawione są przykłady wybranych operacji przetwarzania obrazów stosowanych w automatycznym wykrywaniu obiektów na zdjęciach lotniczych i satelitarnych, między innymi klasyfikacji spektralnej, analizy teksturowej i segmentacji wododziałowej.

Codziennie słyszymy o energooszczędnych domach, samochodach, sprzęcie gospodarstwa domowego, ale czy programy komputerowe też mogą być energooszczędne ? Czy można zmniejszyć emisję CO2 związaną z obliczeniami prognozy pogody oraz ... komputerowym modelowaniem klimatu ? Podczas tego wykładu dowiemy się, dlaczego niektóre programy komputerowe są bardziej energooszczędne niż inne, ile energii elektrycznej zużywają superkomputery wykorzystywane do prognozowania pogody oraz jak możemy przyspieszyć obliczenia do prędkości światła.

Gwałtowny rozwój rynku technologii mobilnych daje unikalną szansę dotarcia do ogromnej liczby ludzi. Wyznacza nowe standardy zarówno pracy terapeutycznej jak i badawczej. W ramach dynamicznego rozwoju sektora E-Health powstają nie tylko złożone systemy informatyczno-komunikacyjne dla służby zdrowia i opieki zdrowotnej, lecz także narzędzia, które mają zachęcać ludzi do zarządzania własnym zdrowiem i dobrostanem. Zespół badaczy StresLab z Uniwersytetu SWPS opowie o tym, jak aplikacje mobilne są wykorzystywane w psychologii. Przedstawi szanse, zagrożenia, a przede wszystkim przykłady już istniejących rozwiązań w oparciu o nowe technologie. Zaprezentowane zostaną przykłady zastosowań
aplikacji mobilnych w terapii i psychoedukacji oraz wyniki badań dotyczące ich efektywności. Po prezentacji zapraszamy do dyskusji i dzielenia się doświadczeniami na temat wykorzystywania aplikacji mobilnych w psychologii.

Eksploatacja istniejących konstrukcji inżynierskich związanych z transportem kolejowym w warunkach zwiększonych wymagań użytkowych, związanych ze wzrostem obciążenia oraz prędkości podróżowania wpływa znacząco na uwzględnienie w projektowaniu efektów związanych z dynamiką konstrukcji. Dynamika takich pojazdów wpływa na bezpieczeństwo oraz komfort podróżowania. Podczas proponowanego wykładu poruszone zostaną zagadnienia dotyczące znaczenia nowoczesnej szybkiej kolei oraz przyczyn katastrof z  udziałem pojazdów szynowych. Zaprezentowane zostaną wyniki badań eksperymentalnych testów zderzeniowych na podstawie, których budowane są strefy kontrolowalnego rozpraszania energii uderzenia. Przybliżone zostaną ogólnie metody doświadczalne badania skutków zderzeń oraz metody symulacji komputerowej opisujących takie przypadki. W poglądowej formie przybliżone zostaną przykłady zastosowania metod komputerowych do analiz wykolejenia pojazdów oraz badania układów hamulcowych stanowiących jeden z ważnych systemów bezpieczeństwa.

Zajęcia podzielone są na dwie części: wykład i pokazy doświadczalne. W pierwszej części spotkania omówimy materiały funkcjonalne (tzw. materiały inteligentne), które zmieniają swoje właściwości pod wpływem działania czynników zewnętrznych. Kontrolowanie tych czynników sprawia, że materiały inteligentne znajdują zastosowanie w innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych. W drugiej części zajęć przeprowadzimy pokazy doświadczalne, m.in. z wykorzystaniem wybranych materiałów inteligentnych.

Materiały inteligentne zmieniają swoje właściwości pod wpływem czynników zewnętrznych, co można wykorzystać w innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych: wykład i pokazy.

Mars był obiektem fascynacji astronomów przez wieki. Kepler badał jego orbitę, w XIX wieku dostrzeżono podobieństwa do Ziemi: czapy polarne, chmury, pory roku, dobę 24.5 godziny. Schiaparelli i Lowell widzieli na nim kanały, które świadczyły o gospodarczych wysiłkach istot rozumnych. Już na początku XX wieku stał się ulubionym obiektem autorów powieści science-fiction. Inwazja Marsjan miała zagrażać ludzkości („Wojna Światów”). Kiedy tylko pojawiły się możliwości techniczne, w kierunku Marsza zaczęto wystrzeliwać liczne próbniki kosmiczne. Wiele z nich zawiodło, ale niektóre przesłały intrygujące dane. Misja Viking w drugiej połowie lat 70-tych rozwiała wielkie nadzieje na zamieszkanego Marsa choć dostarczyła masy intrygujących informacji. Mimo wszystko Mars wciąż fascynuje. Jest planetą, której jednak najbliżej do Ziemi. Wciąż powstają nowe filmy i książki o wyprawie na Marsa.

U schyłku XX wieku i na początku naszego stulecia na Marsa wysłano bardzo zaawansowane maszyny: automatyczne pojazdy, specjalistyczne satelity teledetekcyjne. W drodze są kolejne. Doskonale znamy całą powierzchnię tej planety. Wiemy już całkiem dużo o jego atmosferze, geologii, budowie wewnętrznej... Czy już wszystkie zagadki Marsa rozwikłano? Czy kiedyś obudziło się tam życie? Czy człowiek ma tam czego szukać? Czy w ogóle warto lecieć na Marsa? Jak wielki to problem techniczny?

Problem nabywania oporności na antybiotyki przez bakterie i jej rozprzestrzeniania w środowisku jest w ostatnich latach szczególnie niepokojący. Coraz częściej antybiotyki stosowane do leczenia ludzi są nieskuteczne. Dlaczego bakterie stają się niewrażliwe na antybiotyki i co mają do tego plazmidy? Czym są plazmidy i jaką rolę odgrywają u bakterii te cząsteczki DNA? Na spotkaniu z uczniami gimnazjum odpowiemy na te pytania oraz poruszymy zagadnienie przekazywania plazmidów między komórkami bakterii. Opowiemy też o sposobach, dzięki którym plazmidy nie mogą zostać „zgubione” przez komórkę bakterii i o tym, co z tego wszystkiego wyniknąć może.

Wystąpienie ma na celu skupienie się na wypadkach związanych z lotnictwem, szczególnie zaś z udziałem człowieka – jego funkcjonowania psychologicznego, które w dużym stopniu determinowało to zdarzenie lotnicze. Wykład będzie się skupiać nie na skutkach lecz na przyczynowości.
W wypadkowości lotniczej jest to związane z tzw. czynnikiem ludzkim determinującym powstanie katastrofy. Czynnik ten nie musi wcale występować podczas czynności związanych z samym działaniem pilotów w kokpicie ale równie często znajduje się poza nimi i często dużo wcześniej. Analiza każdego zdarzenia lotniczego rozpoczyna się od przeanalizowania czynników ukrytych mogących mieć istotne znaczenie w wyjaśnieniu przyczyn powstania wypadku lotniczego. Idealną teorią wykorzystywaną w tym procesie wnioskowania jest teoria Jamesa REASONA (Swiss cheese). Każda misja lotnicza jaką załoga statku powietrznego ma do wykonania obarczona jest ryzykiem. Szacowanie tego ryzyka odbywa się na każdym poziomie podejmowanej decyzji. Mimo tak sformalizowanych procedur dochodzi jednak do wypadków lotniczych.

Niektóre czynniki zewnętrze i wewnętrzne takie jak: pośpiech, rutyna, aprobowanie nadmiernego ryzyka, brak właściwych nawyków i odpowiedniego przeszkolenia, warunki pogodowe, naciski oraz chęć zaimponowania mogą doprowadzić do tragedii. Każde działanie załogi lotniczej obarczone jest ryzykiem popełnienia błędów gdyż każdy statek powietrzny przemieszcza się w przestrzeni trójwymiarowej. Najważniejszą cechą każdego pilota powinno być monitorowanie lotu i umiejętne korygowanie niedociągnięć oraz błędów. Dlatego tak ważne jest prowadzenie właściwej profilaktyki, odpowiedniego szkolenia oraz dbanie o komfort psychiczny poszczególnych członków personelu lotniczego w „rodzinie lotniczej”.

We współczesnym gospodarce, opartej na wiedzy, informacji i Big Data, wykorzystanie statystyki i ekonometrii w opisywaniu zjawisk politycznych, ekonomicznych czy biznesowych jest powszechnie przyjętym standardem. Analityk danych (data scientist) jest wymieniany wśród 10 najbardziej intratnych zawodów przyszłości. Efektywne zarządzanie informacją wymaga użycia specjalistycznego oprogramowania, które pozwala na jednocześnie wygodną pracę, wykorzystanie zaawansowanych algorytmów statystycznych i automatyzację pracy. Na wykładzie przedstawimy najnowocześniejsze pakiety do analizy danych, które umożliwią automatyzację i przyśpieszenie pracy – szczególnie tej cyklicznej. Następnie zostaną omówione podstawowe zasady prezentowania wyników analiz statystycznych za pomocą zrozumiałych dla przeciętnego odbiorcy wykresów. Według kanonów sztuki tworzenia wykresów wizualizacje powinny być oszczędne (elementy nieprzekazujące informacji powinny być ograniczone do minimum lub zupełnie usunięte) ale również atrakcyjne dla ich adresata – opowiadać wciągającą historię i pokazywać ciekawe zależności pomiędzy zmiennymi. Pogodzenie ze sobą obydwu aspektów – prostoty i oryginalności jest kluczem do sukcesu w pracy statystyka.

Zapraszamy na wykład poświęcony analizie danych za pomocą programu R – obecnie najpopularniejszego narzędzia do wykonywania zaawansowanych analiz danych ilościowych.

Polska, będąca aktualnie jednym z demograficznie najmłodszych krajów europejskich, niebawem będzie jednym z krajów najstarszych. Wprawdzie problem starzenia się populacji dotyczy całej Europy (oraz większości pozaeuropejskich krajów wysokorozwiniętych), jednak Polskę charakteryzują pewne anomalie demograficzne sprawiające, że wspomniane procesy zachodzą u nas w wyjątkowo gwałtownym tempie.

Specyficzna sytuacja Polski (również sytuacja migracyjna) zostanie omówiona w szerokim kontekście. Objaśnione zostaną prawidłowości towarzyszące przemianom ludnościowym na świecie, ich przyczyny i konsekwencje.

Podstawą rozważań będą najważniejsze teorie ludnościowe, przede wszystkim teorie transformacji demograficznych. W kontekście teorii przejścia demograficznego zaprezentowane i omówione zostaną dane obrazujące struktury demograficzne społeczeństw będących jeszcze w fazie eksplozji albo dopiero wchodzących w fazę implozji demograficznej. Przeanalizowany zostanie związek tych procesów z ruchami migracyjnymi. Posiłkując się wynikami badań, spróbujemy wspólnie odpowiedzieć na pytania: Czy w Polsce odbywa się drugie przejście demograficzne? Czy zachodzi przejście migracyjne?

Podczas wykładu zaprezentowane zostaną wyniki najnowszych prognoz demograficznych wraz z wyjaśnieniem wątpliwości związanych z założeniami przyjmowanymi przy ich konstruowaniu.

Organizm modyfikowany genetycznie GMO to organizm, którego genom zmodyfikowano metodami inżynierii genetycznej. Od wieków ludzi modyfikowali genomy zwierząt i rośliny poprzez sztuczną selekcję osobników prezentujących pożądane cechy. Główne gatunki ssaków badane w laboratoriach to myszy i szczury, ze względu na wysokie podobieństwo materiału genetycznego do genomu człowieka. Pierwsze zwierzęta transgeniczne otrzymano w laboratoriach w latach 80-tych XX w. Zwierzęta te wykorzystuje się w nauce do badania funkcji poszczególnych genów a także stanowią one modele wielu ludzkich chorób. Modyfikując wybrane geny możemy sprawdzić jaką rolę odgrywają one w takich skomplikowanych procesach jak uczenie się i pamięć. Często obserwujemy nieoczekiwane zmiany w fizjologii organizmu myszy lub szczura, które prowadzą np. do otyłości i rozwoju syndromu metabolicznego.

Czy wymieniłbyś jedną kozę za nowy telefon? W świecie bez pieniądza, odpowiedzią nie byłby uśmiech politowania, lecz pytanie o markę i model telefonu. Na zajęciach zastanowimy się dlaczego powstał pieniądz, a ludzie nie posiadają kóz. Przynajmniej w większości.

Podczas zajęć zostanie zaprezentowana słuchaczom wiedza na temat sposobu adaptacji ludzi do izolacji więziennej i jej nieuchronnych konsekwencji psychicznych i społecznych. Poznamy cechy kultury więziennej: języka, wytworów artystycznych, sposobu postrzegania świata i ludzi. Dowiemy się, jaką cenę płaci społeczeństwo o za to, że musi izolować dziesiątki tysięcy ludzi w jednostkach penitencjarnych.

Truizmem jest stwierdzenie, że wraz z rozwojem cywilizacji ludzkiej postępuje degradacja naturalnych ekosystemów. Od dawien dawna niepohamowanej ekspansji naszego gatunku towarzyszy jednak, obok bezrozumnego często niszczenia przyrodniczego dziedzictwa, także różnie wyrażana i uwarunkowana różnymi motywami chęć ochrony niektórych elementów dzikiej przyrody. Co było, jest i może w przyszłości być motywem takich działań? Czy rzeczywiście powinniśmy dla własnego dobra chronić przyrodę i zdecydować się na trudne i kosztowne samoograniczanie? Co tak naprawdę powinniśmy chronić chroniąc przyrodę? Czy mamy jeszcze szansę na to, by nasze działania w tym zakresie były skuteczne? Co jest największym naszym zagrożeniem i wyzwaniem? Podczas dyskusji spróbujemy wspólnie zastanowić się nad tymi problemami.

Dystrofie mięśniowe to grupa genetycznie uwarunkowanych chorób, które mogą prowadzić do znacznego ograniczenia sprawności ruchowej, dlatego budzą zrozumiały lęk. To sprawiło, że wokół dystrofii mięśniowych narosło wielu mitów – zarówno tych dotyczących istoty choroby, jej przebiegu, jak i dziedziczenia oraz możliwości terapeutycznych - także tych nowych, wykorzystujących najnowsze zdobycze nauki.

   Bardzo często umyka gdzieś fakt, że mięśnie szkieletowe nie chorują w sposób odosobniony: mogą dołączyć się objawy kardiologiczne, zaś gorsza sprawność ruchowa wpływa niekorzystnie na układ kostny, oddechowy i pokarmowy. Nie można tu także pominąć dobrostanu psychicznego chorego oraz jakości życia związanej z funkcjonowaniem społecznym, możliwością zdobycia wykształcenia oraz realizacji w życiu osobistym i zawodowym.

Szczegółowy program dostępny na stronie www.camk.edu.pl

Złoto jest najbardziej pożądanym (choć nie najużyteczniejszym) metalem w dziejach. Powędrujemy szlakiem jego poszukiwań i wydobycia wokół kuli ziemskiej: od obu Ameryk przez Afrykę, Europę, Azję, Australię po wyspy Indonezji, Nową Gwineę i Oceanię.

Ekonomiczna analiza prawa to kierunek badań nad prawem, który wykształcił się w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Jednym z jego podstawowych założeń jest stosowanie narzędzi ekonomicznych do rozważań na temat tego jak prawo oddziaływuje na jednostkę oraz nad tym - jakie prawo być powinno. W ramach tych rozważań padają pytania takie jak np.: Czy przestępca dokonuje racjonalnego wyboru ekonomicznego? Czy zamiast zapobiegać wypadkom powinniśmy pozwolić aby było ich więcej? Czy samolot lecący nad nieruchomością powinien płacić za “latanie po cudzym niebie”?

Czy naprawdę to co nazywamy myśleniem humanistycznym i to co nazywamy naukami ścisłymi to zupełnie różne rzeczy? Dlaczego w takim razie Michael Faraday poważnie interesował się poezją, a Juliusz Słowacki – zjawiskiem elektryczności? W swoim wykładzie sięgam do fascynacji z początku XIX wieku – kiedy pytania o istotę niewidzialnych, choć działających sił natury, nurtowały w równym stopniu fizyków i poetów.