Kluby

Następne zagadnienie geologiczne „w zasięgu ręki” to rzeki i ich źródła. W miejscowości położonej nad rzeką wystarczy pójść nad nią i nie wzdychać „Jak pięknie!”, ale obserwować. Zobaczymy zróżnicowane brzegi doliny rzecznej, ślady poszerzania przez rzekę owej doliny, pozostawione przez nią starorzecza, meandry, może jej roztokowy charakter i skomplikowany przepływ wody, niekiedy z prądem płynącym „pod górę”, ślady zmiany poziomu przepływającej wody, zmarszczki prądowe na piasku, odmienne przy spokojnym i burzliwym przepływie wody... Może dotrzemy do strumienia znikającego w piaskach – jak na pustyni. No i dowiemy się, że w ciągu ostatnich około 600 lat Wisła odsunęła się od Czerska ku wschodowi o 4 kilometry.

Ślepa próba, zwana także maskowaniem, jest uważana za jeden z kluczowych elementów nowoczesnej metodologii badań naukowych w medycynie. Stronniczość w ocenie wyników badań i eksperymentów zarówno po stronie  badacza, jak i pacjenta skłaniała naukowców już w XVIII wieku do poszukiwania skutecznych sposobów radzenia sobie z tym zjawiskiem. Naturalna tendencja do przeceniania skuteczności nowych interwencji, takich jak nowe leki czy strategie terapeutyczne, sprawia, że trudno jest dokonać obiektywnej ich oceny. Istotnym jest tutaj, tzw. efekt oczekiwania (inaczej zwany efektem Rosenthala), który polega na spełnianiu się pozytywnego oczekiwania wobec kogoś lub czego tylko dlatego, że to pozytywne oczekiwanie sobie wytworzyliśmy. Efekt oczekiwań eksperymentatora przejawia się w fakcie, że niekiedy wyniki dwóch identycznych badań (eksperymentów) potrafią być sprzeczne, wykazując jednocześnie tendencję do bycia zgodnymi z wcześniejszymi oczekiwaniami przeprowadzającego je badacza. Aby zminimalizować ryzyko tego rodzaju subiektywnych ocen badacze zaczęli stosować różne techniki, takie jak ślepa próba oraz placebo, aby zwiększyć obiektywizm wnioskowania. Po zakończeniu II Wojnie Światowej wraz z rozwojem nowoczesnej medycyny, zaczyna się era badań klinicznych z zastosowaniem podwójnej ślepej próby. Uważana przez wielu za złoty standard tego rodzaju badań napotyka jednak na problemy, które wiążą się koniecznością jej zastosowania w takich obszarach medycyny jak np. chirurgia. Powstają więc nowe koncepcje jak zabieg pozorowany, które jednak mogą rodzić uzasadnione wątpliwości natury etycznej.

W jaki sposób wykrywa się ołów, kadm, cynk? Czy rośliny i zwierzęta mogą pomóc w określeniu zanieczyszczenia środowiska? I jak bronią się przed działaniem toksycznych pierwiastków? Odpowiedzi na te i inne pytania poznacie podczas wycieczki do Zakładu Ekotoksykologii, w którym na co dzień prowadzone są badania nad metalami ciężkimi i ich wpływem na organizmy żywe.

W trakcie zwiedzania pracowni przedstawimy metody, dzięki którym oceniane jest skażenie gleb, wody i powietrza. Zaprezentujemy techniki lokalizacji toksycznych związków w tkankach i komórkach roślinnych. Zabierzemy Was do wyjątkowych miejsc, gdzie rośliny kiełkują i rosną nawet zimą oraz zdradzimy tajniki hodowli hydroponicznej. Na własne oczy zobaczycie stosowane w ocenie ekotoksykologicznej techniki mikroskopowe, barwienia tkanek i żmudny proces przygotowania preparatów do mikroskopu elektronowego. Jeśli jesteście ciekawi, jak wygląda praca badacza, zapraszamy do naszego laboratorium!

Chojnowski Park Krajobrazowy to obszar występowania wielu oczek wodnych (naturalnych i w wyrobiskach, np. piaskowni), mokradeł, tarasów zalewowych. Pokazana została schematycznie budowa geologiczna podłoża, pozwalająca na tworzenie się tych form gromadzenia się wody. Zwrócono uwagę na nawarstwianie się w nich obumarłych roślin, a także na zmiany zbiorników, zarówno ich zanikanie, jak powstawanie i powiększanie, co ma istotne skutki dla środowiska. Ponadto dano przykłady estetycznych walorów krajobrazowych zarówno stawów, jak i mokradeł. Naprawdę warto odwiedzić.

Przyroda Brazylii to nie tylko wiecznie zielone lasy deszczowe Amazonii, to również niesamowite bogactwo i różnorodność innych środowisk, od wielobarwnej sawanny brazylijskiej (cerrado), przez atlantyckie lasy deszczowe, po największe na świecie mokradła Pantanalu. Zapraszam na fotograficzną podróż po zagrożonych ekosystemach południowej i zachodniej Brazylii, nad wspaniałe wodospady i przepastne kaniony pod parasolem niezwykłych drzew.

Spotkanie dotyczyć będzie rozwoju gatunku westernu w komiksie polskim od okresu międzywojennego do czasów współczesnych. Bliżej przyjrzymy się utworom powstałym po 1960 roku, zwłaszcza westernom Jerzego Wróblewskiego, Jacka Widora i Mikołaja Spionka.

W latach 80.  XX wieku w fizyce i matematyce zapanowała moda na fraktale, czyli figury geometryczne o nieregularnych kształtach. Paproć Barnsleya, drzewo na wietrze,  fraktalna muzyka - okazało się, że matematyka jest nie tylko rozważna, ale bywa też romantyczna. Podczas wykładu zostanie omówionych kilka przykładów  fraktali,  na komputerze pojawią się animacje rysujące fraktal  Mandelbrota.  Na zakończenie wykładowca wyjmie z kieszeni "żywy"  fraktal. Zapraszamy w matematyczną podróż do świata niezwykłych fraktali.

Pandemia COVID-19 wymusiła zmianę wielu zachowań i obyczajów.

Ograniczenie kontaktów towarzyskich, a nawet rodzinnych, dystans społeczny, próba oswojenia nowej sytuacji czy strachu przed chorobą znalazły swoje odzwierciedlenie w języku. Odmienne doświadczenia różnych wspólnot językowych, ale też różnice kulturowe i czysto formalne cechy poszczególnych języków spowodowały, że nawet te same zjawiska zostały różnie odbite w języku.

Przedmiotem wykładu będą przede wszystkim nowe wyrazy, którymi opisujemy zjawiska związane z panującą pandemią. Przeanalizujemy przykłady z różnych języków, przyjrzymy się, do jakich obszarów słownictwa sięgają i jakie skojarzenia przywołują. Spojrzymy też na ich stronę formalną, czyli budowę słowotwórczą, pokażemy, jakie środki zostały wykorzystane oraz po które z nich użytkownicy sięgają częściej, a po które rzadziej.

Przyjrzymy się też określeniom najczęściej występującym w połączeniu z najważniejszymi wyrazami opisującymi epidemię. Tłem dla przykładów współczesnych będą wyrażenia, których używano przed wiekiem, podczas epidemii grypy, tzw. hiszpanki.

Wykład dotyczy zjawiska rewitalizacji postulatów politycznych małych (wg Hrocha) albo zależnych (wg Waldenberg) narodów w Europie, np. Szkotów, Walijczyków, Flamandów, Katalończyków czy Basków.

W obliczu kryzysu klimatycznego oraz rosnącej liczby ludności na świecie poszukiwane są nowe źródła białka, które mogą zastąpić spożywane obecnie mięso. Jednym z pomysłów jest wprowadzenie do naszej diety owadów. Stanowią one doskonałą alternatywę dla obecnie spożywanych zwierząt, a ich produkcja jest o wiele bardziej ekologiczna. Jednak wiele osób nawet nie chce myśleć o daniach z owadami. Wyjaśnienie dlaczego tak reagujemy i jak sobie z tym poradzić to zadanie dla psychologów. O owadach w jedzeniu i o naszej relacji z nimi opowiemy na wykładzie.

Wbrew swojej nazwie choroby rzadkie występują dosyć często. Każdy z nas spotka w swoim życiu jakąś „Zebrę”, czyli osobę z chorobą rzadką. W trakcie wykładu poznacie bliżej jedną z Zebr i jej historię. Nie istnieje jedna definicja chorób rzadkich przyjmowana na całym świecie.  W Unii Europejskiej określa się chorobę jako rzadką, jeżeli dotyka mniej niż 5 na 10 000 osób. Z kolei w USA taką, która dotyka mniej niż 200 000 mieszkańców kraju. Niestety, choroby rzadkie, wbrew swojej nazwie, występują stosunkowo często i dotykają łącznie nawet 300 milionów osób na całym świecie. Jeżeli stworzylibyśmy kraj, w którym mieszkałyby wszystkie osoby dotknięte różnymi chorobami rzadkimi, byłby on czwartym co do wielkości krajem na świecie. Tak duża liczba chorych sprawia, że każdy i każda z nas pozna w swoim życiu co najmniej  jedną „Zebrę”, czyli osobę chorującą na chorobę rzadką. W trakcie naszego spotkania poznacie tę niezwykłą grupę chorób, a także będziecie mieli okazję poznać historię jednej z „Zebr”.

Któż z nas nie zna z własnego życia następującej sytuacji – wieczorem ambitnie nastawiamy budzik na wczesną godzinę, żeby rano spokojnie zdążyć do pracy, bo śniadanie i brak pośpiechu są dużo ważniejsze niż dodatkowe kilkanaście minut spania, rano natomiast wykorzystujemy kilkakrotnie funkcję snooze budzika, bo konieczność natychmiastowego wstania jawi się dużo gorzej niż ewentualne nerwy i kolejna kawa na czczo. Co więcej – nie wyciągamy wniosków z tej historii i powtarza się ona kolejnego dnia. Ktokolwiek przeżył podobną historię najprawdopodobniej padł ofiarą zjawiska niespójności czasowej decyzji. Czy takie zachowanie da się jakoś racjonalnie wytłumaczyć? Czy uleganie takim pokusom jest dla nas zawsze złe? Dlaczego tak często łamiemy reguły, które narzuciliśmy sobie sami i mimo ciągłych ostrzeżeń nie zmieniamy swojego zachowania? Prelekcja przybliży zagadnienia dotyczące ekonomicznej interpretacji tzw. niespójności czasowej decyzji oraz kosztownej samokontroli, a także odpowie, ile, w rzeczywistości rynkowej, warto zapłacić za ograniczenie pokus.

Romantyzm to pierwszy z europejskich (a szerzej: europejsko-amerykańskich) ruchów młodzieżowego protestu. „Młodość” została stworzona przez romantyków jako specyficzna, szczególnie wartościowa kategoria społeczno-kulturowa, przeciwstawiana światu ludzi starszych. W Polsce sugestywnym manifestem takich przekonań była Mickiewiczowska Oda do młodości. Idea mającej zmienić ludzkie życie młodzieżowej wspólnoty miała różnorodne konsekwencje kulturowe, społeczne i polityczne. Stała się nieodłącznym składnikiem nowoczesnego świata.

Stres definiowany jest przez Słownik Języka Polskiego jako stan wzmożonego napięcia nerwowego, będący reakcją na działanie negatywnych bodźców fizycznych lub psychicznych. Wyróżniamy różne rodzaje stresu i śmiało można powiedzieć, że każdy człowiek współczesny doświadczył w swoim życiu jednego lub wielu jego rodzajów. 

Pojęcie stresu wprowadzone zostało do użycia przez Hansa Hugona Selye'a, który badaniu tego zjawiska poświęcił 50 lat pracy naukowej. Selye jako pierwszy postawił hipotezę, że szereg chorób somatycznych jest skutkiem niezdolności człowieka do radzenia sobie ze stresem i opisał ją w pierwszej swojej książce na temat stresu w roku 1956 pt. The Stress of Life.

Badania nad wpływem stresu na mózg przeprowadza się, wykorzystując badania behawioralne na gryzoniach. Dzięki temu możemy poznać dokładnie mechanizmy sterujące mózgiem podczas zarówno krótkotrwałego, jak i długotrwałego stresu. Ponadto wykorzystując modele zwierzęce, możemy zbadać ogólny wpływ stresu na organizm zwierząt. 

Na szczęście, jak z wieloma chorobami, ze stresem można dobrze sobie radzić, stosując szereg technik.

Podczas wykładu opowiem, czym jest stres, jakie znamy jego rodzaje, jak można badać go u zwierząt i ludzi, oraz jakie można stosować metody radzenia sobie ze stresem.

Osobowości odgrywają wielką rolę zarówno w polityce krajowej, jak i międzynarodowej. Ważnymi osobowościami są kanclerz Niemiec Angela Merkel i prezydent Rosji Władimir Putin. Co ich różni? A może coś ich łączy?

Zagadkowa sprawa o zbrodnię. W role ławników, oskarżonego i świadków wcielą się osoby spośród publiczności. Jako sędziowie zawodowi za stołem sędziowskim siądą członkowie Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia": Agnieszka Gradowska - Okrój oraz Igor Tuleya. W roli oskarżyciela - prokurator Andrzej Piaseczny ze Stowarzyszenia Prokuratorów "Lex Super Omnia". Koncertową obronę poprowadzi adw. Marta Tomkiewicz.

W trakcie spotkania przyjrzymy się dwóm filmom, których głównymi bohaterami są drag queens: Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995) i Bez skazy (Flawless, 1999). W kontekście czasu ich powstania, filmy te zdają się oferować zaskakująco pozytywne przedstawienia postaci drag queens, których rolą jest nieść pomoc heteroseksualnym postaciom, jednocześnie przełamując ich uprzedzenia. Co więcej, oba filmy przyciągnęły szeroką publiczność obsadami pełnymi gwiazd, wśród których znaleźli się Wesley Snipes, Patrick Swayze, Philip Seymour Hoffman czy Robert De Niro. W trakcie spotkania spojrzymy krytycznie na sposoby przedstawienia postaci LGBTQ+ oraz ich roli w społeczeństwie w obu filmach i zastanowimy się, jaki był ich potencjał do poprawy sytuacji mniejszości seksualnych w Ameryce lat 90.

Zanieczyszczenie powietrza jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia. Głównym źródłem tego problemu są spaliny samochodowe oraz sposób ogrzewania domów. Zarówno palenie węglem czy śmieciami, jak i w drewnem w kominku prowadzi do szybkiego przekroczenia dziennych norm zanieczyszczenia powietrza. Mimo powszechnej wiedzy o wysokiej szkodliwości zanieczyszczenia powietrza i jego związku z naszymi zachowaniami, problem wciąż istnieje. A gdybyśmy tak mogli zobaczyć, dotknąć i usłyszeć zanieczyszczenie? Czy to zachęciłoby nas to do zmiany zachowania i poprawiło nasze zdrowie?

Virtual Air Pollution Experience (VAPE) to transdyscyplinarny projekt, w którym łączymy wielozmysłowe doświadczenie w VR, pomiar jakości powietrza w czasie rzeczywistym, analizę czynników ekonomicznych i psychologicznych oraz rolę zaangażowania obywatelskiego. Działamy dzięki wsparciu Narodowego Centrum Nauki i mechanizmu finansowego EOG wspólnie z partnerami z Norwegii. W czasie spotkania dowiemy się nieco o mechanizmach zmiany zachowania i wzrostu zaangażowania społecznego w kontekście problemu czystego powietrza.

Jeden z bohaterów powieści Marcela Prousta „W poszukiwaniu straconego czasu” nazwiskiem Bergotte stając przed obrazem Vermeera przeżywa tak silny wstrząs na widok namalowanej żółtej ściany, że umiera. Jest to oczywiście reakcja wyjątkowa i wyobrażona przez powieściopisarza, jednak tkwi w niej ziarno prawdy. Kolor potrafi wstrząsnąć, zachwycić, ale, co najistotniejsze, szalenie trudno jest go opisać, nazwać, a jego rola w poznaniu stanowi przedmiot teoretycznych sporów. Najważniejszy z nich to polemika Goethego z Newtonem: spór o to, czy kolor jest zjawiskiem czysto fizycznym, czy może faktem psychofizycznym, któremu bliżej do etyki niż fizyki. Co ciekawe, obydwaj badacze mieli rację: jeden opisał addytywne mieszanie barw (Newton), drugi substraktywne (Goethe). Przyjrzymy się temu, co filozofowie mają do powiedzenia o kolorze. Dlaczego Ludwig Wittgenstein stwierdza, że rozważając kolory „Stoimy tu i patrzymy jak ciele na malowane wrota”? Zastanowimy się również, czy może niektóre badania prowadzone przez artystów nie pozwolą dostrzec nowych odcieni tej szczególnej jakości, która barwi nasze doświadczenie. 

Są dwa zasadnicze sposoby postrzegania kary: retrybutywny i utylitarny. Zwolennicy pierwszego z tych sposobów karę traktują jako odwet za wyrządzone zło. Według zwolenników drugiego podejścia kara to środek do realizacji ważnych społecznie celów. Te cele to zapobieganie kolejnym wykroczeniom, resocjalizacja sprawcy, naprawa wyrządzonych szkód. Utylitaryści zarzucają retrybutywistom, że ich teoria jest: niemoralna, oparta na błędnych intuicjach, nieracjonalna i niezrozumiała. Celem wystąpienie będzie przedstawienie pewnego sposobu obrony retrybutywizmu przed tymi zarzutami. Koncepcja ta opiera się na zaprezentowanym przez Petera Strawsona w artykule Freedom and Resentment opisie sieci postaw i uczuć, które tworzą naszą rzeczywistość moralną. Na gruncie tego stanowiska okazuje się, że to utylitarystyczne ujęcie kary jest narażone na wskazane wyżej zarzuty. Natomiast retrybutywizm, wyrastający z nakreślonego przez Strawsona „ogólnego schematu ludzkiego życia”, jest wyrazem naturalnej postawy względem winowajców, postawy moralnej i racjonalnej.

Ciecz, która staje się twarda jak kamień?

Tak, to możliwe.

Płyny nienewtonowskie są znanymi substancjami, ale jak skutecznie wykorzystać ich właściwości? To wie zespół Politechniki Warszawskiej.

W praktyce - jeśli zanurzamy do takiej cieczy bardzo powoli jakiś przedmiot, to swobodnie się w niej zapadnie. Natomiast gdy chcielibyśmy do takiej cieczy włożyć coś bardzo gwałtownie, to ta ciecz natychmiast będzie stawiać opór.

Podczas wykładu zaprezentujemy podstawowe, jednakże interesujące, informacje o cieczach zagęszczanych ścinaniem. Pokażemy również ich potencjalne zastosowania oraz jak przygotować taką ciecz we własnej kuchni.

Jeśli chcecie aktywnie uczestniczyć w pokazie, przygotujcie szklankę wody, 3 łyżki skrobi ziemniaczanej i barwnik spożywczy w ulubionym kolorze.  

Zapraszamy na wycieczkę po Warszawskiej Woli, którą poprowadzi dr Katarzyna Wojnar z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG) UW. W trakcie spaceru spojrzymy krytycznym okiem na proces kształtowania się nowego centrum biznesowego Warszawy. Zastanowimy się, czy Wola jest skazana na powtórzenie błędów dzielnicy biurowej na Służewcu, znanej wśród pracowników jako warszawski "Mordor". Przyjrzymy się, jak w procesie metropolizacji tkanka miasta przemysłowego ustępuje nowym przestrzeniom gospodarczym wpisanym w globalną sieć powiązań. Zastanowimy się także, jakie napięcia rodzi metropolizacja - kto odnajduje się w nowych realiach, a kto zostaje zepchnięty na margines.

Spacer jest zainspirowany badaniami, które złożyły się na opublikowaną w 2019 roku książkę pt. Nowe przestrzenie gospodarcze metropolii. Struktura, funkcje i powiązania obszarów biznesu w Warszawie, autorstwa M. Smętkowskiego, D. Celińskiej-Janowicz oraz K. Wojnar.

Rzeczy opowiadają o ludziach, inspirują do poznania historii osób i miejsc. Pudelko po czekoladkach stanowiło punkt wyjścia do odtworzenia losów lwowskich cukierników, rodziny Zalewskich. W oparciu o archiwalia z Kolekcji Leopolis oraz liczne wspomnienia można opowiedzieć historię lwowskiej cukierni przy ul. Akademickiej należącej do Ludwika i Władysława Zalewskich, która – obecna w krajobrazie miasta – zapisała się w pamięci jego mieszkańców. Losy właścicieli są przykładem typowych dziejów wielu polskich rodzin na Kresach. Zalewscy to rodzina zaangażowana, mocno związana z miastem. Ludwik i Władysław byli postrzegani jako mistrzowie w swoim zawodzie, a ich wyroby uchodziły za pierwszorzędne nie tylko we Lwowie, ale też w Warszawie, gdzie była filia lwowskiej cukierni. Dla wielu lwowiaków, których wojenne losy i polityczny porządek w powojennej Europie rzuciły w odległe od rodzinnego miasta strony, smak ciastek z cukierni Zalewskich jest nie tylko smakiem dzieciństwa, ale też  substytutem utraconej ojczyzny.

Ucząc się języka angielskiego, nabywamy sprawności językowej w różnych dziedzinach języka: w zakresie bogactwa słownictwa oraz w zakresie różnorodności struktur gramatycznych, w zakresie wymowy, ale i w zakresie pragmatyki.

W niniejszym warsztacie spojrzymy na te cztery obszary poprzez pryzmat dowcipów językowych, to znaczy każdy z tych obszarów będzie zilustrowany przykładami pochodzącymi z zabawnych użyć języka. Uczestnicy będą zachęcani do wspólnego rozwiązywaniu zagadek językowych, na przykład do wyjaśnienia reguły, która rządzi danym dowcipem. Taka wspólna analiza zabawnych form językowych pomoże nam uświadomić sobie bogactwo języka (którego się uczymy) oraz wskazać obszary, o których mogliśmy wcześniej nie myśleć (w czasie uczenia się języka).